Casus: Het voorspelbaar sluiten van black triangles
Een 34-jarige mannelijke patiënt meldde zich aan met een esthetische wens. Hij stoorde zich aan de kleine diastemen en black triangles tussen zijn tanden, die van nature een smalle vorm hadden. Zijn eigen tandarts had de ruimtes destijds reeds verkleind met composiet, maar het resultaat van deze behandeling was niet naar wens (afbeelding 1).

Afbeelding 1
Casus door tandarts Maarten de Beer
De black triangles waren nog steeds aanwezig en het composiet lag duidelijk zichtbaar op de tand. Er was ook een breedteverschil tussen de 11 en 21 en de restauraties waren moeilijk te reinigen en verkleurden snel (Afbeelding 2)

afbeelding 2
Close-up foto van het bovenfront; aanwezige composietrestauraties waren duidelijk zichtbaar.
Er zat ook en retentiedraad achter de fronttanden en elementen 11 en 21 waren aan elkaar gespalkt met composiet (Afbeelding 3). Deze retentiedraad zal verwijderd moeten worden bij een eventuele behandeling omdat het door de draad niet mogelijk is om goede approximale restauraties te maken.
afbeelding 3
Elementen 11 en 21 waren aan elkaar gekleefd met composiet over de retentiedraad.
Tijdens de intake werd een complete fotostatus gemaakt. Een snelle mock-up met composiet toonde de mogelijkheden aan de patiënt. Na akkoord met het voorgestelde plan werd een afspraak voor behandeling ingepland.
De eerste stap in de behandeling is de kleurbepaling. Er werden verschillende kleuren composiet aangebracht op de elementen om te bepalen welke kleur het beste integreert. G-ænial A’CHORD (GC) werd getest in kleur A2, A1, JE en AE (Afbeelding 4).
afbeelding 4
Met behulp van een cross-polarisatie foto wordt het flitslicht gefilterd en kan de kleur nog beter beoordeeld worden. (Afbeelding 5). Bij het sluiten van diastemen of black triangles is één kleur vaak voldoende en is een complexe layeringstrategie niet nodig. In dit geval werd gekozen voor G-ænial A’CHORD A1 (GC), deze kleur kwam het beste overeen.
afbeelding 5
De retentiespalk en alle composietrestauraties werden verwijderd. (Afbeelding 6-9)
afbeelding 6
afbeelding 7
afbeelding 8
afbeelding 9
Vervolgens werd rubberdam aangebracht (Isodam Heavy, Sigma Dental) van elementen 15 t/m 25 en worden flossligaturen (PTFE floss, Tandex) geplaatst om extra retractie van de gingiva te krijgen. (Afbeelding 10)
afbeelding 10
Bij element 13 werd een extra cofferdamklem (Brinker B4, Coltene) geplaatst om meer retractie te krijgen en de recessie mooi te isoleren. De klemboog werd gestabiliseerd met zelfetsend flowable composiet. (Afbeelding 11)
afbeelding 11
Alle elementen worden uitgebreid gezandstraald met 29-µm aluminiumoxide (Aquacare Twin, Velopex) en geëtst met 37% fosforzuur (UltraEtch, UltraDent). Vervolgens werd bij alle elementen primer en bonding aangebracht en werd element 13 gerestaureerd met G-ænial A’CHORD A1 (GC). (Afbeelding 12)
afbeelding 12
Vervolgens werd element 12 aan de mesiale zijde gerestaureerd en daarna waren elementen 11 en 21 aan de beurt. Bij het sluiten van diastemen of black triangles is het belangrijk om een zeer goede cervicale aansluiting te krijgen, terwijl beide elementen evenveel moeten worden uitgebouwd. Omdat de overbrugging van cervicaal naar incisaal bij deze elementen vrij groot was, werd er eerst een klein ‘heupje’ gemaakt waarna de rest van het element werd opgebouwd. Hiervoor werd gebruik gemaakt van een voorgevormd stripje (BlueView VariStrip, Garrison). (Afbeelding 13 en 14).
afbeelding 13
afbeelding 14
Nadat de ‘heupjes’ werden gemaakt, werd het stripje verwijderd (Afbeelding 15).
afbeelding 15
In deze fase kan indien nodig al iets gepolijst worden (bijvoorbeeld om de ruimte wat beter te verdelen). Vervolgens werd het stripje opnieuw geplaatst en wordt de ruimte tussen het ‘heupje’ en de incisale rand bij element 21 opgevuld met composiet (Afbeelding 16).
afbeelding 16
Afbeeldingen 13-16: 13) Met een transparante matrix werd eerst een klein ‘heupje’ gecreëerd; 14) Dit ‘heupje’ werd bij beide elementen gevormd voor de rest van de black triangle gesloten werd. Deze benadering geeft meer controle over de contour van de restauratie en de symmetrie in het resultaat. 15) Na het vormen van beide ‘heupjes’. 16) Na verdere uitbouw van element 21.
Element 11 werd vervolgens ook opgebouwd (Afbeelding 17).
afbeelding 17
Daarna was het de beurt aan element 22. Nadat alle elementen waren opgebouwd, werden ze zorgvuldig op hoogglans gepolijst (Diacomp Plus Twist, EvE) en alle aansluitingen worden gecontroleerd met een flossdraad. (Afbeelding 18 t/m 20).
afbeelding 18
afbeelding 19
afbeelding 20
Vervolgens werd een nieuwe retentiespalk geplaatst (Afbeelding 21).
afbeelding 21
Direct na de behandeling resteert er altijd nog een black triangle, dit komt omdat de rubberdam zorgt voor retractie van de gingiva. Daarnaast kan er ook een kleurverschil zichtbaar zijn tussen de elementen en het composiet door de uitdroging omwille van de isolatie. Waarschuw de patiënt hier altijd vooraf voor. (Afbeelding 22)
afbeelding 22
De patiënt werd twee weken later gezien voor evaluatie. Hierbij zagen we een mooie integratie van het composiet en zagen we ook dat de papil alweer bijna terug was (Afbeelding 23 en 24).
afbeelding 23

afbeelding 24
Wil je deze behandeling in meer detail zien?
Er is ook een YouTube video van deze behandeling waarin je stap voor stap ziet hoe deze elementen gerestaureerd worden.
The Big Six cursus
Deze casus is onderdeel van de The Big Six cursus. Deze tweedaagse cursus over composiet in het front geeft alle handvatten om op een voorspelbare wijze verschillende situaties in het front op te bouwen met composiet. Tijdens deze cursus wordt uitgebreid aandacht besteed aan kleurbepaling, het restaureren van verschillende scenario’s en het afwerken en polijsten van composietrestauraties in het front. Wilt u meer weten over deze cursus? Neem dan een kijkje op de website van GC.
Door:
Maarten de Beer. In 2015 is hij afgestudeerd aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Na zijn opleiding heeft hij als waarnemend tandarts in verschillende praktijken gewerkt. Hij werkt inmiddels al 8 jaar bij IJsselstate Tandartsen in Dieren waar hij zich voornamelijk richt op restauratieve tandheelkunde. Het is zijn doel en passie om bij alle behandelingen naar de hoogste kwaliteit te streven en om tanden onzichtbaar te restaureren.
Maarten is mede-oprichter van Karma. Dentistry, schrijft regelmatig voor verschillende vakbladen en is key opinion leader voor verschillende dentale bedrijven. Op Instagram is hij zeer actief onder de naam @thedentaldutchman