Toegankelijkheid mondzorg onder druk door vergrijzing, personeelstekorten en meer vraag mondzorg

Kernpunten van het rapport

• De komende zeven jaar gaat 1 op de 5 tandartsen met pensioen. Doordat de jaarlijkse instroom van nieuwe tandartsen slechts driekwart van de uitstroom bedraagt, neemt het personeelstekort toe
• De behoefte aan gekwalificeerd personeel belemmert de groei van veel mondzorgpraktijken waardoor ‘gaten’ in het tandheelkundig team of zelfs geen opvolging kan worden gevonden
• Tegelijkertijd neemt de vraag naar mondzorg juist toe, dat dwingt mondzorgpraktijken tot creatieve oplossingen om de continuïteit de komende jaren te waarborgen zoals innovaties als digitale mondscanners en 3D implantaatprinters

Steeds meer mondzorgpraktijken hebben moeite om gekwalificeerd personeel te vinden

De komende zeven jaar gaat ongeveer één op de vijf tandartsen met pensioen. Doordat de jaarlijkse instroom van nieuwe tandartsen slechts driekwart van de uitstroom bedraagt, neemt het personeelstekort toe. De behoefte aan gekwalificeerde tandartsen en mondzorgprofessionals kan de groei van veel mondzorgpraktijken belemmeren. Hierdoor kunnen sommige praktijken geen opvolger vinden en ontstaan in andere praktijken ‘gaten’ in het tandheelkundig team. Dat vereist extra maatregelen om de mondzorg toegankelijk te houden. Tegelijkertijd stijgt de vraag naar complexe mondzorg flink. Zo kiezen vooral oudere patiënten steeds vaker voor een uitgebreide behandeling om hun gebit te behouden en minder snel voor een gebitsprothese. ABN AMRO verwacht in de komende jaren een toenemende druk op de toegankelijkheid van de mondzorg. Daarom is het volgens de bank van belang om duurzame personeelsstrategieën te ontwikkelen, zodat er per praktijk een bestendig tandheelkundig team beschikbaar is en blijft.

Eén op de vier nieuwe tandartsen verkiezen nul-praktijk boven overname van praktijk met patiënten

Naar verwachting daalt het aantal tandheelkundige praktijken, maar nemen deze wel in omvang toe. In de mondzorg wordt daarnaast steeds meer in teamverband gewerkt waardoor de taakdifferentiatie stijgt. Zo onderscheiden praktijken tal van functies, van preventie-assistenten tot mondhygiënisten. Verder vereist de steeds complexere zorgvraag meer maatwerk, waardoor tandartsen zich vaker op deelgebieden specialiseren. Steeds vaker ontstaan dan ook grotere mondzorgcentra die meerdere tandheelkundige disciplines en specialisaties onder één dak aanbieden. Zo is het aantal praktijken dat onderdeel is van een keten ook in 2023 verder gegroeid. Terwijl in 2021 één op de tien praktijken onderdeel was van zo’n keten geldt dit nu voor 13 procent van de tandartspraktijken. Ook de opmars van ‘nul-praktijken’ – een praktijk die wordt opgericht zonder overname van een patiëntenbestand – zet zich voort; maar liefst een kwart van de tandartsen verkiest een nul-praktijk boven het overnemen van een bestaande praktijk.

Innovaties kunnen bijdragen aan de kwaliteit en betaalbaarheid van de mondzorg

De mondzorg blijft in de komende jaren onder druk staan. Naast preventie kan innovatie een grote bijdrage leveren aan de kwaliteit en betaalbaarheid van de mondzorg, volgens de bank. Zo komen tandheelkundige materialen, technieken en technologieën beschikbaar die de communicatie met de patiënt verbeteren. Daarnaast doen in de behandelkamer nieuwe IT-hulpmiddelen hun intrede, zoals mondscanners en 3D-implantaat printen. In plaats van het traditionele ‘happen’ wordt volstaan met een digitale afdruk van het gebit. Dit is een toepassing die zorgt voor perfect passende – en vaak complexe – tandheelkundige restauraties.

Lees het ABN AMRO rapport ‘Mondzorg in beeld 2024’.