Nieuwe richtlijn antibioticumgebruik in de mondzorg gepubliceerd door het KIMO

antibiotische profylaxe

Per juni 2025 is de nieuwe klinische praktijkrichtlijn Indicatiestelling Antibioticumgebruik in de Mondzorg officieel vastgesteld door de FTWV (Federatie van Tandheelkundige Wetenschappelijke Verenigingen) en de KNMT. De richtlijn is nu beschikbaar via de website van het KIMO en maakt daarmee deel uit van de professionele standaard binnen de mondzorg. Deze richtlijn biedt tandartsen en tandarts-specialisten houvast bij het al dan niet voorschrijven van antibiotica. Het doel is een weloverwogen afweging te maken tussen de mogelijke voordelen voor de patiënt en de risico’s, zoals bijwerkingen en de ontwikkeling van antibioticaresistentie.

Hoewel mondhygiënisten zelf geen voorschrijfbevoegdheid hebben, is de richtlijn ook voor hen relevant. Inzicht in de juiste indicatiestelling kan bijdragen aan een betere samenwerking binnen het behandelteam en een verantwoord gebruik van antibiotica in de mondzorg.

Achtergrond en aanleiding

De richtlijn is ontwikkeld naar aanleiding van drie belangrijke observaties. Ten eerste bleek uit een peiling onder mondzorgprofessionals in 2019 dat er behoefte was aan meer duidelijkheid over wanneer antibioticagebruik gerechtvaardigd is. Ten tweede ontbrak een wetenschappelijk onderbouwde richtlijn, ondanks het hoge aantal antibiotica-voorschriften binnen de mondzorg (in 2018 circa 365.000). Daarmee was er ruimte voor verbetering op het gebied van antimicrobial stewardship. Tot slot sluit de richtlijn aan bij de oproep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) om wereldwijd het antibioticagebruik terug te dringen ter voorkoming van antimicrobiële resistentie.

Door wie?

De ontwikkeling van deze richtlijn is eind 2019 gestart onder leiding van emeritus hoogleraar prof. dr. Fred Rozema (Orale Geneeskunde, ACTA), binnen de Richtlijnontwikkelcommissie (ROC). In de ROC en de bijbehorende klankbordgroep waren onder andere de volgende partijen vertegenwoordigd: KNMT, NVM-mondhygiënisten, NVMKA, NVvP, NVOI, NVvE, NWVT, NVGd, NVvK, Patiëntenfederatie Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, SWAB en het Nederlands Internisten Vereniging (NIV).

Inhoud van de richtlijn

De richtlijn behandelt:

  • Algemene principes van rationeel antibioticumgebruik
  • Indicaties voor profylactisch antibioticagebruik, incl. preventie van medicatie gerelateerde osteonecrose van de kaak (MRONJ)
  • Indicaties voor therapeutisch antibioticumgebruik

De aanbevelingen in de richtlijn zijn van toepassing op patiënten die onder andere:

  • Een implantologische ingreep of peri-implantologische chirurgie ondergaan;
  • Een endodontische behandeling krijgen;
  • Een operatieve extractie van verstandskiezen ondergaan;
  • Behandeld worden voor parodontitis of peri-implantitis;
  • Een peri-apicaal granuloom of apicale parodontitis hebben;
  • Lijden aan een dentogene infectie en/of abces.

 

 

 

 

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wat is je functie?

Lees meer over: Richtlijnen, Thema A-Z