Aandachtspunten bij overname van uw tandartsenpraktijk door een keten

Naar aanleiding van een recent afgeronde overname heeft Clairfort advocaten enkele belangrijke aandachtspunten opgenomen voor tandartsen en tandtechnici die een verkoop overwegen of daar vrijblijvend eens over willen sparren.

• Voorbereiding

Het is belangrijk jezelf goed voor te bereiden op een eventueel verkooptraject en tijdig de juiste adviseurs te selecteren. De ervaring leert dat een overnametraject intensief is, zeker naast de dagelijkse werkzaamheden van de verkopende tandarts in de praktijk. Goede adviseurs met kennis van transacties in de mondzorg zorgen ervoor dat de tandarts zich zoveel mogelijk kan focussen op de praktijk en dat enkel discussies hoeven te worden gevoerd met de koper over de echt belangrijke aspecten van de transactie.

• Hoe wordt uw praktijk gewaardeerd?

De waardering van de praktijk is cruciaal. Ketens waarderen de praktijk vaak door te kijken naar de door de onderneming gegenereerde winst waarbij ook andere factoren zoals locatie, personeel, patiëntenbestand en investeringsbehoefte een rol spelen. Het komt vaak voor dat een deel van de koopsom pas later wordt uitgekeerd op basis van behaalde resultaten in de jaren na overdracht. Deze ‘nabetaling’ op de koopprijs kan complex zijn en tot veel ongewenste discussies achteraf leiden. De winst is namelijk eenvoudig te manipuleren doordat de koper deze kan drukken met gevolgen voor de nabetaling. Duidelijk uitgewerkte afspraken met daarin voldoende bescherming voor (on)bewuste manipulatie van de nabetaling is belangrijk. Ook wordt de verkopende tandarts doorgaans gevraagd een deel van zijn/haar verkoopopbrengst te herinvesteren (doorrol) in de kopende entiteit tegen verwerving van nieuwe aandelen of certificaten van aandelen. Let op: er is een belangrijk onderscheid qua zeggenschap tussen aandelen en certificaten van aandelen

• Intentieovereenkomst

Het verkooptraject start doorgaans met onderhandelingen over en het aangaan van een ‘intentieovereenkomst’. Deze intentieovereenkomst wordt opgesteld om duidelijkheid te scheppen over de belangrijkste financiële en juridische voorwaarden en uitgangspunten van de beoogde transactie zonder dat op dat moment al sprake is van een juridisch bindende koop. Hierdoor weten beide partijen op hoofdlijnen waar zij aan toe zijn en kan het traject richting een definitieve koopovereenkomst gestructureerder en efficiënter verlopen. Met name voor de koper is dit van belang aangezien zij vanaf dat moment ook de nodige kosten zal gaan maken voor het (laten) uitvoeren van het boekenonderzoek. Let op: ondanks het doorgaans nog niet bindende karakter van de intentieovereenkomst is het niet eenvoudig afspraken die daarin zijn vastgelegd op een later moment nog aan te passen c.q. daarover te heronderhandelen. Laat de concept intentieovereenkomst dus altijd even checken door uw juridisch adviseur voor u daadwerkelijk uw handtekening zet.

• Het boekenonderzoek

Kopers en vooral ketens met private investeerders (private equity) achter zich willen zorgvuldig onderzoek doen naar de praktijk. Dat betekent dat zij uw praktijk grondig zullen doorlichten. Dit onderzoek vormt mede de basis voor de verdere onderhandelingen over de transactie en de koopovereenkomst. Negatieve bevindingen kunnen onder omstandigheden leiden tot vervelende discussies over de prijs of aanvullende contractuele zekerheden. Het in een voorfase oplossen van potentiële issues kan dit voorkomen.

Het verzamelen van de door de koper gevraagde informatie kost ook veel tijd en aandacht van de praktijkhouder. Onderschat dat niet. Het tijdig inschakelen van juridisch advies in deze fase voorkomt verrassingen en zorgt ervoor dat u zich als tandarts kan blijven richten op de dagelijkse praktijkvoering.

• Juridische documentatie

Tijdens het overnameproces worden diverse juridische documenten opgesteld. Na de intentieovereenkomst en het onderzoek volgt een (vaak uitgebreide) koopovereenkomst, een participatie- en aandeelhoudersovereenkomst (in geval de tandarts doorrolt en blijft participeren) en bijvoorbeeld een nieuwe huurovereenkomst als het praktijkpand in eigendom is van de verkopende tandarts. Ook volgt een uitgebreide set met stukken van de notaris om o.a. de notariële overdracht te regelen. Ketens werken meestal met eigen modellen waarin zij veel bescherming voor zichzelf inbouwen, bijvoorbeeld door vergaande aansprakelijkheden voor de verkoper op te nemen. De ‘verkopersvriendelijke’ bepalingen worden nog wel eens ‘vergeten’. Kijk dus vooral ook goed met je adviseur wat niet in de contracten staat geschreven (zoals de bescherming tegen manipulatie van de nabetaling).

Een juridisch adviseur kan deze bepalingen kritisch toetsen en in uw belang onderhandelen over onder meer de vereiste bescherming van de verkoper, de te verstrekken garanties, vrijwaringen en de beperkingen van aansprakelijkheid.

Wat is de rol van de tandarts na de overname?

Verkopende tandartsen blijven vaak na de overname nog enige tijd actief, bijvoorbeeld als behandelaar of zelfs als (minderheids)aandeelhouder in geval van een doorrol. In dat geval moet ook een nieuwe overeenkomst van opdracht, een participatieovereenkomst en een aandeelhoudersovereenkomst worden gesloten waarin de onderlinge afspraken worden vastgelegd, waaronder:

• Beëindigingsgronden, uittreedmomenten en opvolging;
• Concurrentie- en relatiebedingen;
• Beperking van bestuursbevoegdheden;
• Gronden voor verplichte aanbieding van aandelen;
• Verplichtingen bij een toekomstige exit of verkoop van de gehele keten.

• Vergeet de meldingsplicht bij de NZa niet

Bij overnames waarbij de koper al meerdere praktijken bezit (en waar meer dan 50 personen zorg verlenen), is het doorgaans verplicht een melding in het kader van de Zorgspecifieke concentratietoets te doen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De NZa toetst of het concentratieproces zorgvuldig is doorlopen en of door de concentratie en de geplande veranderingen de continuïteit en toegankelijkheid van de zorgverlening niet in gevaar komt. Dit geldt voor cliënten, personeel en andere stakeholders die bij de transactie zijn betrokken. Daarnaast toetst de NZa of de normen voor cruciale zorg in gevaar komen. Deze procedure neemt vaak enkele weken in beslag.

Conclusie

Een overname van uw tandartsenpraktijk door een keten kan aantrekkelijk zijn, mits goed voorbereid en waarbij uw belangen als verkoper zo goed mogelijk geborgd zijn. Professionele begeleiding van een M&A advocaat met ook specifieke ervaring in de mondzorg is daarbij essentieel. Dat voorkomt onaangename verrassingen, zorgt ervoor dat de tandarts zich zoveel mogelijk met de praktijkvoering bezig kan houden en resulteert in een soepele afwikkeling van de transactie.

Door:
Jan Willem Reesink, advocaat bij Clairfort.  Clairfort begeleidt geregeld tandartsen en tandtechnici met de verkoop van hun (mond)zorgpraktijk en/of tandtechnisch laboratorium aan ketens. Heeft u juridische vragen over een overname, of zoekt u begeleiding bij de aan- of verkoop van uw praktijk? Neem dan contact op met Jan Willem Reesink (Reesink@clairfort.nl).