Klaagster heeft zich in verband met klachten van haar bovenkaak gewend tot een tandarts (verweerder). Vanwege het verloop van de behandeling, de loszittende implantaten en een ondeugdelijke constructie in de bovenkaak heeft klaagster een klacht ingediend bij het tuchtcollege. De tandarts wordt berispt.

Klacht
De klacht houdt in dat verweerder een behandeling aan de bovenkaak van klaagster heeft uitgevoerd, waarvan hij had moeten weten dat die niet realiseerbaar was; de privacy van klaagster heeft geschonden en de klaagster na intimidatie en onder dwang een overeenkomst heeft laten tekenen.

Behandeling
De behandeling in de bovenkaak hield in het plaatsen van vier korte implantaten. Op de implantaten is een stegconstructie en een uitneembare gebitsprothese vervaardigd. In de onderkaak werden onder meer twee implantaten geplaatst en brugconstructies aangebracht.

Vergoeding afgewezen door verzekeraar
Verweerder heeft klaagster voorafgaand aan de behandeling drie offertes uitgebracht. Voordat daarover uitsluitsel van de verzekeraar is verkregen, is de verweerder gestart met de behandeling. De klaagster heeft hiervoor een behandelovereenkomst ondertekend, waar onder meer in stond “De risico’s van de behandelingen evenals de ontstane kosten zijn mij in een persoonlijk gesprek en verwijzend naar de persoonlijke situatie uitvoerig uitgelegd”. Klaagster heeft zich een halfjaar later met pijnklachten tot verweerder gemeld en na onderzoek bleek sprake van een niet in het bot vastgegroeid implantaat in de bovenkaak, dat daarop door verweerder is verwijderd. Snel daarna kreeg zij een rekening gestuurd voor de kosten voor het werkstuk in de onderkaak en de implantaten in de bovenkaak. Een maand later werd het definitieve werkstuk in de bovenkaak geplaatst. Ook hiervoor kreeg ze een rekening voor de behandeling aan en het werkstuk voor de bovenkaak. Na advies van een kaakchirurg is een implantaat in de bovenkaak verwijderd. Bijna een jaar na de start van de behandeling, heeft de verzekeraar het verzoek om vergoeding van de nota’s van verweerder afgewezen.

Beoordeling
Het college constateert dat verweerder slechts beperkt diagnostisch onderzoek heeft gedaan en dat er een behandelplan ontbrak. Zo was er sprake van een geringe hoogte en slechte kwaliteit van het bot in de bovenkaak, een slechte mondhygiëne en een betande onderkaak. Bovendien rookte klaagster twee pakjes sigaretten per dag. Dat alles maakte dat met de door verweerder bedachte behandeling, het aanbrengen van korte implantaten in de bovenkaak in redelijkheid niet kon worden begonnen. Evenmin heeft verweerder klaagster voorafgaand aan de behandeling onvoldoende geïnformeerd over de daaraan voor haar verbonden specifieke risico’s en het te verwachten resultaat daarvan. Omdat de klaagster tegen verweerder heeft gezegd dat haar vriendin de behandeling zou betalen indien de verzekering vergoeding daarvan zou weigeren, acht het college het aannemelijk dat deze betalingsafspraak gemaakt is. Dat verweerder dit vervolgens met die vriendin heeft besproken toen betaling door klaagster uitbleef, kan klaagster dan ook niet aan hem als schending van haar privacy verwijten. Het college heeft in de stukken geen aanknopingspunten kunnen vinden dat klaagster is geïntimideerd door verweerder en dat de verweerder de betaling alleen veilig wilde stellen door middel van de ondertekening van de verklaring door klaagster.

Conclusie
De verweerder is voorafgaand aan en tijdens de bij klaagster uitgevoerde behandeling tekortgeschoten in de zorg die klaagster van hem mocht verwachten, dus de eerste klacht is daarmee gegrond en de tandarts krijgt een berisping. De andere twee klachtonderdelen zijn afgewezen.

Bekijk de uitspraak

De klacht
Een patiënt heeft een klacht ingediend tegen haar tandarts, waarin zij deze verwijt van het feit dat de tandarts de assistente heeft toegelaten haar wortelkanalen te spoelen. De patiënt is ervan overtuigd dat de assistente hiertoe niet bevoegd was en de operatie is dan ook niet verlopen zoals deze had gemoeten.

In 2011 kreeg de klant een endodontische behandeling in verband met plaatsing van een brug. Hiervoor werden de wortelkanalen, in opdracht van de tandarts, gespoeld door de assistente, waarbij spoelvloeistof ic. Natriumhypochloriet werd doorgeperst waarna de klant onmiddellijk veel pijn had. Na een roep om hulp kwam de tandarts, die aanwezig was in een andere kamer, direct in actie om de behandeling over te nemen en de klant door te sturen naar een kaakchirurg. Ook heeft de tandarts hierna nazorg verleend en een gesprek tussen de klant en assistente gefaciliteerd. De patiënt heeft inmiddels, bijna vijf jaar later, echter nog steeds last van haar wang.

Verweer
De tandarts heeft de klacht bestreden. Hierbij werd onder andere herinnerd aan het feit dat een assistente in beginsel bevoegd is om wortelkanalen te spoelen, in tegenoverstelling tot bijvoorbeeld het geven van injecties. Aangezien onbevoegdheid van de assistente een groot deel van de klacht van de patiënt was zou deze dus als ongegrond kunnen worden gezien. Ook beweert de tandarts zelf de wortelkanalen te hebben geprepareerd.

Echter, ander deel van de aanklacht was de bekwaamheid van de assistente. Het is vrijwel zeker dat de assistente inderdaad bekwaam was om deze handeling uit te voeren. Wat ook duidelijk is, is dat de assistente onvoldoende instructie had gekregen over het doorpersen van spoelvloeistof buiten de wortelkanalen. Ook zijn zowel de tandarts als assistente niet zeker van de concentratie die voor het spoelen werd gebruikt, wat niet het geval zou mogen zijn. Verder zijn er redenen om de effectiviteit van de spoeling in twijfel te trekken en heeft de tandarts foute aanwijzingen gegeven om de assistente verder te laten gaan met de behandeling.

Oordeel
Al met al kan worden geconcludeerd dat de tandarts in strijd met de behoorde zorg heeft opgetreden en dat de assistente onvoldoende geïnformeerd en onbekwaam was voor uitvoering van het spoelen van de wortelkanalen. Om deze reden legt het tuchtcollege de tandarts een berisping op.

Bekijk de uitspraak

Het antwoord na het lezen van de navolgende uitspraak zal waarschijnlijk zijn: “niet ver genoeg”. Maar in hoeverre kan van u verwacht worden dat u zich wapent tegen klagende patiënten die zich beroepen op de tegenstrijdige standpunten? Of anders gezegd moet de tandarts ‘het nadeel van de twijfel’ krijgen in een welles/nietes-situatie? Oordeelt u zelf.

Uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Den-Haag d.d. 14-7-15
(2014-152a ECLI:NL:TGZRSGR:2015:98)

Wat was het geval?
De klagende patiënt schreef zich in bij verweerder en had op dat moment al forse tandvleesproblematiek. Tijdens de eerste behandeling zijn DPSI-metingen verricht en is de patiënt – zo stelt de verweerder – ook gewezen op de ernstige tandvleesproblematiek.

Bijna anderhalf jaar na de eerste behandeling schrijft de patiënt zich weer uit en gaat naar een andere tandarts. Hij verwijt de tandarts dat deze – samengevat – slecht heeft geïnformeerd, hij is behandeld door de preventieassistente en niet is doorverwezen naar een specialist. Deze klachtonderdelen (2 tot en met 7) worden door het Regionaal Tuchtcollege (RTC) gezamenlijk behandeld omdat deze betrekking hebben op het handelen van de tandarts.

Oordeel: klachten gegrond
Het RTC oordeelt dat deze klachtonderdelen allen gegrond zijn. Ten aanzien van het oordeel dat de preventieassistente (een gedeelte van) een behandeling heeft uitgevoerd en het feit dat de tandarts wordt verweten ondanks de tandvleesproblematiek over te zijn gegaan tot het plaatsen van een kroon, oordeelt het college niet verrassend. Deze feiten worden als voldoende vaststaand beschouwd en zullen derhalve gegrond worden verklaard.

Communicatie in digitale dossier
Ten aanzien van de communicatie wordt het echter interessant. De tandarts heeft namelijk in het digitale dossier, op de patiëntenkaart van de patiënt, specifiek aangegeven wat volgens hem met de patiënt zou zijn besproken. Daarnaast stelt de tandarts dat hij bij elke behandeling (zelf) een DPSI-meting uitvoerde en ook een plak-score noteerde, maar dit bleek niet uit de patiëntenkaart van klager. Het college oordeelt dat het goed bijhouden van een patiëntenkaart is gebaseerd op het goed kunnen volgen van de medische (tandheelkundige) status van de patiënt en dient dus niet primair als bewijsmiddel in tuchtrechtelijke procedures.

Deze plicht voor de beroepsbeoefenaar staat ook met zoveel woorden in artikel 7:454 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Ook een vervangend of opvolgend tandarts heeft houvast aan een goed bijgehouden dossier, opdat deze goed geïnformeerd is over de metingen, onderzoeken en behandelingen die zijn uitgevoerd met betrekking tot deze patiënten en daarop zijn beleid kan afstemmen. Ook ten aanzien van het einde van de behandelingsovereenkomst oordeelt het college dat dit onvoldoende op de patiëntenkaart gedocumenteerd is.

Is de boodschap naar patiënt duidelijk verwoord en begrepen?
Deze uitspraak laat zien dat (steeds meer) waarde wordt gehecht aan de volledigheid van het patiëntendossier, met name wanneer het gaat om de gegevens op de patiëntenkaart. Het interessante aan deze uitspraak is dat de tandarts gedetailleerd heeft vastgelegd wat hij op verschillende momenten met de patiënt zou hebben besproken. Het college oordeelt daaromtrent dat ondanks deze vastlegging alsnog niet door haar kan worden vastgelegd of de boodschap – over de slechte staat van het tandvlees met alle risico’s van dien – wel duidelijk jegens de patiënt is verwoord en of deze wel door de patiënt is begrepen. En dat gaat ver. Althans het gaat uiteraard ver om dit te overwegen en vervolgens (mede) op grond daarvan tot een gegrondheid van de klacht te komen.

Het lijkt in dat geval dat de tandarts, hoewel hij duidelijk lijkt te hebben gecommuniceerd, het nadeel van de twijfel krijgt terwijl er doorgaans door regionale tuchtcolleges bij twijfel wordt gekeken naar hetgeen op de patiëntenkaart is opgenomen. Staat op de patiëntenkaart iets anders dan wat de klager stelt, dan wordt doorgaans geoordeeld dat de klacht niet gegrond kan worden verklaard. In deze kwestie zijn er 6 klachtonderdelen als één behandeld, zodat onduidelijk is aan welke overwegingen van het college (meer)waarde moet worden gehecht, maar het doet de tandarts wellicht wel twijfelen.

Hoe ver moet u gaan?
Hoe ver moet u gaan in het vastleggen van de communicatie? Moet u uw aantekeningen na iedere behandeling per e-mail aan uw patiënt versturen ter onderbouwing van hetgeen u met hem/haar heeft besproken? Oordeelt u zelf. De uitdrukking ‘wie schrijft, die blijft’ lijkt daarmee onvolledig geworden. Vollediger is in dit geval: ‘wie zijn patiënt schrijft, die blijft’.

Klik hier voor de uitspraak.

Door: Sebastiaan van der Leer Köster Advocaten NV