Doorbraak in tandheelkunde: opgekweekte tanden als alternatief voor vullingen

Dankzij het onderzoek van Xuechen Zhang en dr. Ana Angelova Volponi kan de toekomst van de tandheelkunde er radicaal anders uitzien. In plaats van te vertrouwen op tandvullingen of implantaten, beide oplossingen die hun beperkingen hebben, zou het lichaam mogelijk zelf in staat zijn om nieuwe tanden te laten groeien.

Natuurlijke vervanging, geïnspireerd door de natuur

Sommige diersoorten zoals haaien en olifanten kunnen gedurende hun hele leven nieuwe tanden ontwikkelen. Mensen hebben die mogelijkheid niet: we krijgen slechts twee sets, waarvan de laatste blijvend is. Maar wat als we die biologische beperking kunnen omzeilen?

“Vullingen zijn niet de ideale oplossing voor tandherstel,” legt Zhang uit. “Ze verzwakken na verloop van tijd het tandweefsel, gaan niet eeuwig mee en kunnen leiden tot extra gevoeligheid of tandbederf. Ook implantaten, hoe geavanceerd ook, blijven onnatuurlijke ingrepen die niet volledig de functie van echte tanden nabootsen en vaak operatief worden geplaatst.”

De oplossing? Tanden gekweekt uit lichaamseigen cellen.

Celcommunicatie: de sleutel tot tandregeneratie

Het onderzoeksteam van King’s College werkte samen met Imperial College London om een innovatieve biomaterialenmatrix te ontwikkelen die de natuurlijke omgeving van tandcellen nabootst. Deze omgeving stelt cellen in staat om met elkaar te communiceren en zo het proces van tandvorming op gang te brengen.

Eerdere pogingen strandden omdat de signalen die de celgroei moesten stimuleren te abrupt werden afgegeven. De nieuwe techniek zorgt voor een geleidelijke afgifte van signalen, wat meer overeenkomt met de natuurlijke manier waarop het lichaam tanden vormt.

“We bootsen als het ware de biologische micro-omgeving na waarin tanden ontstaan,” aldus Zhang. “Daardoor begrijpen de cellen wat hun rol is en beginnen ze zich op natuurlijke wijze te differentiëren tot tandcellen.”

Van laboratorium naar mond

Nu wetenschappers erin geslaagd zijn om tanden te laten groeien in het lab, rijst de vraag: hoe krijgen we ze van petrischaal naar de kaak van de patiënt?

Er zijn twee mogelijke benaderingen. Ofwel worden jonge tandcellen direct op de plaats van de ontbrekende tand geplaatst en groeien ze daaruit tot een volledige tand. Of een complete tand wordt in het lab gekweekt en later getransplanteerd.

Beide benaderingen vallen onder het domein van regeneratieve geneeskunde, een snelgroeiend veld dat inzet op natuurlijke genezing met behulp van stamcellen en bio-engineering, in plaats van kunstmatige materialen zoals metaal of kunststof.

Een revolutie in tandzorg?

Volgens dr. Ana Angelova Volponi biedt deze techniek een duurzaam en effectief alternatief voor conventionele tandheelkunde. “De integratie van deze innovatieve methoden kan de manier waarop we tanden herstellen volledig veranderen. Ons werk binnen de Faculteit voor Tandheelkunde, Mond- en Schedelwetenschappen van King’s College London weerspiegelt de toewijding om de mondgezondheid te verbeteren via wetenschappelijke vooruitgang.”

 

Bronnen:

Zhang X, Volponi AA. Matrix-mimicking hydrogel enables tooth organoid induction via spatiotemporal signaling control. PubMed (2024). Link naar onderzoek

King’s College London, Faculty of Dentistry, Oral & Craniofacial Sciences.