Afstudeeronderzoek: Klinische bijwerkingen van tandpasta-ingrediënten

6 februari 2023

Naast de positieve en gewenste effecten van ingrediënten in een tandpasta kunnen er ook mogelijke bijwerkingen ontstaan die de gebruiker van de tandpasta tot last kunnen zijn. Anouk Blik en Helia Treep voerden een systematisch literatuuronderzoek uit naar de mogelijke klinische bijwerkingen van ingrediënten die gebruikt worden in tandpasta.

Methode

Voor het systematisch literatuuronderzoek is gebruik gemaakt van drie verschillende databanken: ‘Medline via Pubmed’, ‘Dentistry & Oral Sciences’ en ‘Cochrane’. Onderzoeken zijn gezocht door middel van een zoekopdracht met daarin termen zoals ‘dentifrice’, ‘toothpaste’, ‘side effects’, ‘contact allergy’, ‘dermatitis’ en ‘stomatitis’.

Vervolgens is de relevante literatuur geselecteerd aan de hand van vooraf opgestelde in- en exclusiecriteria. De resultaten zijn gescreend op titel, abstract en volledige tekst. Vervolgens is de methodologische kwaliteit van de studies beoordeeld. De kenmerken van de geïncludeerde studies en de bevindingen uit de studies zijn in evidence tabellen weergegeven. De resultaten zijn beschrijvend geanalyseerd.

Resultaten

De procedure voor het screenen en selecteren van de studies bracht de 614 zoekresultaten terug naar 18 unieke onderzoeken. Het gaat om 16 case studies, één cross-sectioneel onderzoek en één klinische trial. Het cross-sectioneel onderzoek en de klinische trial beschrijven beide een patch test op behandelgroepen waarmee getest is op allergische reacties.

In de literatuur wordt het merk ‘Colgate Total’ het vaakst genoemd met een bijwerking. Daarnaast worden de ingrediënten triclosan en menthol meerdere keren benoemd met een bijwerking. Ook worden er andere ingrediënten benoemd die een allergische reactie kunnen veroorzaken, zoals:

Cassai-olie
Perubalsem
Natrium fluoride
Natrium lauryl sulfaat (SLS)
Pepermuntolie
Tin(fluoride)
Aminefluoride (olaflur)
Salvadore Persica
(Trans) anethol
Hydroperoxiden van limoneen
Cocamidopropyl betaïne
Propyleenglycol
Titaniumdioxide

De meest genoemde klinisch waarneembare verschijnselen zijn stomatitis en cheilitis. Ook komt dermatitis vaak voor in de literatuur.

Klik hier voor de vergrote versie

Conclusie

Er kan door middel van dit systematisch literatuuronderzoek voorzichtig geconcludeerd worden dat cheilitis, stomatitis en dermatitis mogelijk zouden kunnen ontstaan door een tandpasta waarin bovenstaande ingrediënten zijn toegevoegd.

Afstudeeronderzoek | poster door:

Anouk Blik en Helia Treep, studenten mondzorgkunde, Hogeschool Utrecht

Bekijk ook andere afstudeerprojecten van studenten Mondzorgkunde

Deze afstudeerprojecten werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de onderzoeken die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.