Tandartsentekort onderwerp bij NPO radio 1

Radioprogramma

In Spraakmakers, een programma op NPO radio 1, kunnen luisteraars een verslaggever met een vraag op pad sturen. In vijf korte afleveringen probeert hij dan het antwoord op de vraag te vinden. In de week van 12 t/m 18 mei 2018 vroeg Henk van Soest (die in Spanje Spaanse tandartsen Nederlands leert): “Hoe lossen we het tandartsentekort in Nederland op?”. Verslaggever Maarten Bleumers ging op onderzoek uit.

Tandartsentekort

Is er echt sprake van een tandartsentekort? Volgens Wolter Brands, voorzitter van de KNMT, wel. Tandartsen stellen hun pensioen uit, omdat ze geen opvolger kunnen vinden. Dat probleem wordt met de vergrijzing alleen maar groter. Per jaar zijn er 300 tandartsen nodig en studeren er 240 af. Daar komt bij dat de nieuwe tandartsen steeds vaker parttime willen werken. Het tekort zou vooral geografische bepaald zijn en met name in de regio, bijvoorbeeld Zeeland, spelen.

Het ministerie van VWS laat weten dat er bij de inspecties geen signalen zijn dat er een tekort is.

Volgens Jan Willem Vaartjes van de ANT heeft het ministerie al in 2013 van de capaciteitscommissie het advies gekregen om het aantal opleidingsplaatsen voor tandartsen te verhogen met ruim 40 plaatsen, maar heeft daar niets mee gedaan.

Buitenlandse tandartsen

De verslaggever bekijkt als eerste de instroom van buitenlandse tandartsen in Nederland, die het tekort zou moeten oplossen. Een Spaanse tandarts die nu in Emmen werkt, vertelt dat voor hem de keuze gemakkelijk was. In Spanje zijn er te veel tandartsen en hier te weinig. In Spanje worden namelijk jaarlijks 1800 tandartsen opgeleid, terwijl er maar plaats is voor 800. De instroom van buitenlandse tandartsen stagneert echter: in 2016 stroomden er 263 in, in 2017 nog maar 131. Oorzaak hiervan zou de taaltoets kunnen zijn. Om in Nederland aan de slag te mogen, moet je hier eerst voor slagen. De wachttijden voor de examens van de taaltoets lopen echter op. Er zijn namelijk maar twee instituten die deze examens mogen afnemen: een voor mensen binnen de EU en een voor erbuiten.

Mondhygiënisten

Een van de mogelijke oplossingen voor het tandartsentekort waarover het komende jaar door de politiek besloten gaat worden, is het verruimen van het takenpakket van de mondhygiënisten. De patiënt zou hierdoor op meer plaatsen terecht kunnen. Mondhygiënisten mogen nu al in opdracht van een tandarts bepaalde handelingen verrichten zoals het maken van foto’s. Na de taakherschikking zouden ze dit ook op eigen initiatief mogen doen.

De ANT is tegenstander van de verzelfstandiging van mondhygiënisten en vindt dat zij zich bij preventie moeten houden. De NVM-mondhygiënisten vindt dat mondhygiënisten de extra taken wel aankunnen.

Het experiment van de taakherschikking begint echter pas in 2020 en er doen maar een paar honderd mondhygiënisten aan mee. Het experiment duurt vijf jaar, dus het probleem van het tekort wordt hier voorlopig niet mee opgelost.

Opleiding

Zowel KNMT als ANT is voorstander van het uitbreiden van het aantal opleidingsplekken. Nu zijn er jaarlijks zo’n 2000 aanmeldingen, terwijl er maar 240 studenten worden toegelaten.

Albert Feilzer, decaan van ACTA, vertelt echter dat het niet zo simpel ligt. Mondzorg voor volwassenen is niet meer verzekerd, waardoor deze steeds minder naar de tandarts gaan. Tandartsen worden nu opgeleid voor het geven van complexe behandelingen, die echter steeds minder gegeven worden. De mensen die ze nodig hebben, kunnen ze namelijk vaak niet betalen. Het wordt dus steeds lastiger om deze behandelingen te kunnen oefenen. Deze behandelingen zouden met aanzienlijke kortingen moeten worden aangeboden aan patiënten, zodat studenten in alles veel ervaring kunnen opdoen.

Rapport van minister

De verslaggever heeft aan het ministerie van VWS commentaar over het tandartsentekort gevraagd, maar dat verwijst naar een rapport dat binnenkort moet verschijnen. In februari heeft minister Bruins al gezegd dat er door een derde partij een capaciteitsonderzoek wordt uitgevoerd, waarvan het resultaat in het voorjaar wordt verwacht. Volgens Jan Willem Vaartjes blijkt uit de WOB-procedure die de ANT is begonnen, dat het rapport in januari al klaar was.

Henk van Gerwen, woordvoerder gezondheidszorg voor SP in de Tweede Kamer, bevestigt dit. Hij zit met smart te wachten op het antwoord van het ministerie op de vraag hoe zij het capaciteitsprobleem van tandartsen zien. Volgens het geruchtencircuit lag er in januari al een rapport, maar de inhoud van dat rapport zou het ministerie niet zijn bevallen. Daarom zou er een aanvullend onderzoek zijn gestart. Volgens de minister betreft het een conceptrapport, dat nog niet mag worden ingezien om onnodige maatschappelijke discussie te vermijden.