Minder gebruik van antibiotica in veel landen binnen handbereik

30 juni 2016

Het antibioticagebruik per Europees land verschilt enorm. Waar in Nederland het gebruik heel laag ligt is dit in vele andere landen een ander verhaal.

Op 17 juni organiseerden het NIVEL en de Universiteit van Antwerpen het congres “Towards a more prudent use of antibiotics in the European Union”. Het congres was een geassocieerde bijeenkomst van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. Beleidsmakers en veldpartijen uit 21 Europese landen kwamen bij elkaar en wisselden ideeën uit om het antibioticagebruik te verbeteren. Dit varieerde van een landelijke aanpak in bijvoorbeeld Spanje, Zweden en Groot-Brittannië tot voorbeelden van relatief eenvoudige lokale interventies die gemakkelijk over te nemen zijn. Resultaat van het congres is het “Utrecht statement on antibiotic use” waarin acties aangekondigd worden om als Europa en in de lidstaten te werken aan een rationeler gebruik van antibiotica.

Zelfmedicatie
In veel landen in Zuid- en Oost-Europa kunnen mensen antibiotica nog zonder recept kopen bij de apotheek. Binnen de EU mag dit dan wel niet, maar dat zegt niet dat het ook niet gebeurt. Ook worden vaak meer pillen verstrekt dan nodig zijn voor één kuur. Mensen bewaren deze en gebruiken ze weer wanneer ze denken ze nodig te hebben. Hierbij is vaak helemaal niet duidelijk of deze mensen überhaupt een bacteriële infectie hebben.

Zes landen-test
Dit ARNA project richtte zich met name op zelfmedicatie. In zes landen: Spanje, Italië, Hongarije, Roemenië, Griekeland en Cyprus is onderzoek gedaan. In alle zes landen blijkt het inderdaad mogelijk antibiotica bij de apotheek te kopen, al is er wel duidelijke verschil tussen de landen. In Griekenland en Roemenië is het bijvoorbeeld gemakkelijker dan in Italië. Naast zelfmedicatie hebben de zes landen ook een hoog gebruik van voorgeschreven antibiotica.

Verbetering in aantocht
In het ARNA project hebben het NIVEL en de Universiteit van Antwerpen met deze landen gewerkt aan plannen om het gebruik van antibiotica in hun land terug te dringen. Belangrijk was een breed draagvlak, waarvoor in alle landen is samengewerkt met beleidsmakers op het gebied van antibiotica. Alle veldpartijen zijn betrokken geweest bij landenbijeenkomsten. Nieuw voor veel landen was dat ook consumentenorganisaties deelnamen. Dit is belangrijk omdat het bewust maken van de gevaren van onjuist gebruik van antibiotica juist ook voor de algemene populatie van groot belang is. Artsen en apothekers in de zes landen ervaren namelijk een druk vanuit patiënten om antibiotica voor te schrijven of te verkopen.