Mondgezondheid bij schooljeugd in Dominicaanse Republiek beter door Nederlands preventieprogramma

Bocas Sanas Holanda-Maimón

Cariës vormt een groot publiek gezondheidsprobleem in de meeste geïndustrialiseerde landen. 60-90% van de schoolkinderen heeft cariës. Cariës kan leiden tot een verminderde kwaliteit van leven. Het is daarom van groot belang om de prevalentie van cariës bij kinderen omlaag te krijgen.

De stichting Bocas Sanas Holanda-Maimón (BSHM) heeft in 2008 een preventieprogramma opgezet in de Dominicaanse Republiek met als doel de mondgezondheid van de jeugd te verbeteren. Dit gebeurt voornamelijk in het district Maimón (een arme plattelandsomgeving) in de provincie Puerto Plata. BSHM verleent preventieve en curatieve zorg met teams van Nederlandse vrijwilligers die samenwerken met Dominicaanse partners. Daarbij ligt de nadruk op preventie, door voorlichting en tandenpoetsen op school volgens het ‘Fit-for-School’-systeem.

Werkwijze

BSHM probeert de mondgezondheid van de kinderen op het Dominicaanse platteland te verbeteren door kinderen op school dagelijks hun tanden te laten poetsen. Dit gebeurt via het Fit-for-School-systeem, dat uit drie gezondheidscomponenten bestaat. In de eerste plaats gaat het om het dagelijks poetsen van de tanden met fluoridetandpasta in speciaal daarvoor gemaakte poetsinstallaties. Daarnaast is het de bedoeling dat de kinderen dagelijks de handen wassen met zeep én dat ze twee maal per jaar een albendazole-tablet innemen tegen worminfecties.

Om de doelen te bereiken werft de stichting fondsen en materialen, waarmee de preventieve en curatieve zorg uitgevoerd kan worden. Door bekendheid te geven aan de activiteiten van de stichting wordt geprobeerd verdere financiële, logistieke en overige steun te krijgen.

Samenwerking

BSHM streeft naar samenwerking met gelijkgestemde organisaties in Nederland, in de Dominicaanse Republiek en op internationaal niveau om kennis en ervaring op te doen en uit te wisselen. Daarnaast wordt samenwerking gezocht met Dominicaanse overheidsinstanties, bedrijven en lokale organisaties om zoveel mogelijk draagvlak te ontwikkelen

Evaluatie-onderzoek

Nadat zeven jaar met het BSHM-programma was gewerkt, is in 2015 een evaluatie uitgevoerd. De vraag hierbij was, welk effect het preventieprogramma van BSHM heeft. Hierbij werd gekeken naar de prevalentie van cariës bij 12-jarige Dominicaanse kinderen die mee hebben gedaan aan het preventieprogramma. Dit onderzoek is uitgevoerd door studenten van de opleiding Mondzorgkunde Hanzehogeschool Groningen, Yldou Anema en Berdien Buurlage, onder begeleiding van mondhygiënisten Nicolette Hooyschuur en Agatha Rijpma-Huitema. De onderzoeksgegevens zijn verzameld door medewerkers van Bocas Sanas in 2015.

De gegevens zijn verwerkt in een afstudeerscriptie door de twee mondzorgkunde studenten. De resultaten zijn recent door Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven en Selma Y. Burrekers gepubliceerd in een wetenschappelijk artikel dat geplaatst is op de website van Juniper Publishers.

Opzet onderzoek

Om te onderzoeken of het preventieprogramma van BSHM effect heeft, is de mondgezondheid van 12-jarige kinderen op scholen die aan het preventieprogramma hebben deelgenomen vergeleken met kinderen van scholen uit de buurt die niet hebben deelgenomen.

Op deze scholen zijn verschillende gegevens verzameld op een zelfontwikkeld scoreformulier, namelijk DMFT-gegevens (Decayed, Missing, Filled Teeth), en PUFA-gegevens (Pus, Ulceraties, Fistels en Abces). Ook is onderzocht wat het effect van toeristen en het kopen van snoep is op de DMFT-score. Verder werd ook de cariësprevalentie vergeleken met die in 2008 en werd er een enquête gehouden onder docenten en betrokkenen.

Resultaten

Uit het onderzoek is gebleken dat er significant minder caviteiten, vullingen, pulpa-exponaties en fistels voorkwamen bij de kinderen die hadden deelgenomen aan het preventieprogramma.

Bij scholen waar wel toeristen komen bleken de kinderen aanzienlijk meer caviteiten en sealants te hebben. Of kinderen wel of geen snoep kochten op school was niet in de DMFT-score te zien.

De DMFT-score is in zeven jaar gezakt van 3.9 naar 3.6.

Uit de enquête bleek dat alle scholen het onderdeel poetsgedrag matig hebben begrepen, onthouden, toegepast en/of opgevolgd.

Als verbeterpunt voor BSHM wordt door de respondenten het zorgen voor voldoende tandpasta en/of water gegeven. Er kan geconcludeerd worden dat het geven van voorlichting, instructie en curatieve zorg op scholen in combinatie met het plaatsen van poetsbakken de cariësactiviteit bij 12-jarige kinderen in de Dominicaanse Republiek significant verminderd heeft.

Vrijwilligers gezocht

Ieder jaar bezoeken teams van vrijwilligers de Dominicaanse Republiek om gedurende twee weken op scholen tandheelkundige zorg te bieden.

De komende reis vertrekt op 9 februari 2020. Hiervoor is BSHM nog op zoek naar tandartsen en mondhygiënisten, die als vrijwilliger twee weken lang schoolkinderen preventieve en curatieve zorg willen bieden. De groep bestaat uit 8 tot 12 mensen. De eerste bijeenkomst voor de nieuwe groep is op 21 september.  Meer informatie hierover.

 

Bron:
Bocas-Sanas