De Consumentenbond pleit voor het openbaar maken van gegevens die iets zeggen over de kwaliteit van de zorg. Wat de Consumentenbond betreft gaat dit over het toegankelijk maken van het register voor zorgverleners, het openbaar maken van sterftecijfers en over gegevens over de kwaliteit van zorg. Om de transparantie in de gezondheidszorg te bevorderen, is de Consumentenbond de campagne Kiezen moet Kunnen gestart. Nu deze campagne is afgesloten, zetten zij op een rij wat ze hebben gedaan en bereikt. Lees hieronder het bericht van de Consumentenbond.

Vijf speerpunten transparantie
Omdat transparantie een zeer breed onderwerp is, hebben wij binnen dit thema vijf speerpunten geformuleerd. Deze punten sluiten wat ons betreft aan bij een knelpunt in de zorgsector. Doelstelling van de campagne was om de aandacht te vestigen op deze verschillende knelpunten en bovendien een stap te zetten in de richting van verbetering hiervan, in de breedste zin van het woord.

Bij sommige speerpunten is de mogelijkheid om veranderingen te bewerkstelligen niet zo een-twee-drie te realiseren. Hiertoe moeten (politieke) trajecten worden ingezet die niet op korte termijn resultaat opleveren. Wel worden uiteraard deze trajecten in gang gezet en houden wij een vinger aan de pols ten aanzien van de successen en kansen.

Hieronder zetten wij, nu de campagne is afgesloten, op een rij wat wij op de vijf speerpunten hebben gedaan en bereikt.

1. Stop de doofpotcultuur
Ziekenhuizen en artsen moeten open zijn over fouten en incidenten en deze met de patiënt bespreken.

Wat is het probleem?

In Nederland lopen jaarlijks zo’n 40.000 mensen gezondheidsschade op en overlijden ruim 1950 mensen door vermijdbare fouten. Wie met een medische fout te maken krijgt, loopt vaak op tegen de in Nederland heersende doofpotcultuur. Bovendien is de weg om een klacht of claim in te dienen lang, tijdrovend en kostbaar!

Dit moet verbeteren door consumenten bewust te maken van de rechten en plichten die ze hebben en door het bestaan van de doofpotcultuur aan te tonen en zo mogelijk te veranderen.

Wat hebben we gedaan en bereikt?

In het kader van de campagne hebben wij een Meldactie medische missers gehouden. In korte tijd kregen wij veel reacties binnen over (de abominabele afhandeling van) medische missers. Met deze resultaten is een reportage gemaakt door KRO Brandpunt, waarin artsen zelf toegeven dat er een doofpotcultuur heerst in de Nederlandse zorgsector en waarin slachtoffers hun verhaal doen. Hiermee is het onderwerp op de kaart gezet en hebben wij de politiek opgeschud om dit onderwerp op te pakken.
Een selectie van deze verhalen is opgenomen in ons boek “Dokter, luister nou!”. Dit boek is aangeboden aan de vaste Kamercommissie van VWS, om duidelijk te maken dat er een probleem is dat niet ontkend mag worden.

2. Maak klagen makkelijk
Het moet eenvoudig worden voor patiënten om een klacht in te dienen.

Wat is het probleem?

Je recht halen in de zorg is niet eenvoudig. Enerzijds blijkt uit verschillende rapporten zoals van de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ) en Raad voor de Volksgezondheid (RVZ) de tekortkomingen van het huidige systeem. Ook blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond dat cliënten het moeilijk vinden de juiste weg te vinden in de zorg en vaak geen vertrouwen hebben in de afhandeling van hun klachten.

Een betere klacht- en geschillenbeslechting zou hier de oplossing kunnen bieden.

Wat hebben we gedaan en bereikt?

De Consumentenbond heeft de Minigids ‘Ken uw rechten als patiënt’ ontwikkeld. Zowel leden als niet-leden konden gratis de Minigids aanvragen, waarin veel informatie is opgenomen over de rechten en plichten van de cliënt. Zoals wat je kunt doen bij een klacht en hoe het verkrijgen van een second opinion in zijn werk gaat. In combinatie met de nodige uitingen om cliënten te wijzen op deze gids, is de afname groot geweest en hiermee hebben wij veel cliënten bekend gemaakt met belangrijke regels en mogelijkheden in de zorgsector. Gedurende de campagne heeft de Consumentenbond de mogelijke komst van een nieuwe wet; de Wet Cliëntenrechten Zorg, goed in de gaten gehouden en hierop gereageerd indien mogelijk. Deze nieuwe wet zou wat de Consumentenbond betreft zo snel mogelijk moeten worden ingevoerd, omdat de positie van de cliënt hierdoor sterk zal verbeteren. De Consumentenbond maakt zich hard om dit te realiseren.

Ter afsluiting van de campagne heeft het Campagneteam Kiezen moet Kunnen de wegwijzer voor zorgklachten geproduceerd en gepresenteerd. Deze online tool helpt mensen de juiste keuzes te maken wanneer zij een klacht hebben over een zorgaanbieder. Hiermee helpen wij concreet consumenten de weg te vinden bij hun zorgklacht. Om een betere positie te creëren voor consumenten die slachtoffer zijn geworden van een medische misser, heeft de Consumentenbond bepleit om de bewijslast te verschuiven bij een incompleet dossier. De Consumentenbond is van mening dat incidenten moeten worden opgenomen in het dossier en dat bij een onvolledig medisch dossier, de rechter uit zal moeten gaan van de stelling van het slachtoffer. De minister van VWS steunt de Consumentenbond hierin.

De Consumentenbond is in het kader van de afhandeling van medische missers van mening dat er een onafhankelijke kenniscommissie zou moeten komen, die de consument kan bijstaan wanneer er sprake is van een mogelijke medische misser. Het moet voor de consument makkelijker worden gemaakt om te achterhalen wat er is gebeurd en hoe de kaarten verdeeld zijn. De onafhankelijke kenniscommissie zou hierin goed kunnen helpen.
Meer overkoepelend dan enkel campagnebreed, is de Consumentenbond binnen veel sectoren in de zorg druk bezig met het opstellen van tweezijdige Algemene Voorwaarden. Hierin worden over en weer de rechten en plichten weergegeven van de zorgaanbieder en de cliënt en is het tevens de bedoeling duidelijkheid te creëren over de klachtafhandeling.

3. Maak kwaliteit zichtbaar

Cijfers over onder andere ervaring van artsen, resultaten van behandelingen, complicaties en sterftecijfers moeten openbaar gemaakt worden.

Wat is het probleem?

Er gebeurt veel en er zijn ook vrij veel cijfers bekend, maar daar gebeurt hoe dan ook te weinig mee en sommige sectoren blijven ook lelijk achter met cijfers. Keuze-informatie is een eerste vereiste voor de ‘zorgconsument’ om zijn positie op de zorgmarkt invulling te kunnen geven. Zonder keuze-informatie kan een zorgconsument geen weloverwogen keuze maken. De druk op zorgverzekeraars en zorgaanbieders om cliëntgericht te werken komt dan niet tot stand. Het recht op keuze-informatie zou erkend moeten worden!

Wat hebben we gedaan en bereikt?

Op onze campagnesite hebben wij een verwijzing opgenomen naar de informatie die beschikbaar is over de kwaliteit op de website van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
De Consumentenbond participeert in meerdere trajecten ten aanzien van het verkrijgen van informatie over de zorg. Op meerdere manieren zal de Consumentenbond de mogelijkheden benutten om zoveel mogelijk informatie te verkrijgen en openbaar te maken voor het maken van een weloverwogen keuze in de zorg.

Ten aanzien van het openbaar maken van sterftecijfers van ziekenhuizen, houdt de CB ook een vinger aan de pols. Hier zijn nog steeds geen bruikbare vergelijkingen te maken. De CB blijft hier de aandacht op vestigen.

4. Zorg voor goed geïnformeerde patiënten
Patiënten moeten voor de behandeling weten wat hen te wachten staat.

Wat is het probleem?

Cliënten zijn niet goed op de hoogte van hun rechten en plichten in de zorg en ook zijn zij vaak niet goed genoeg geïnformeerd voorafgaand aan een behandeling. Onvoldoende informatie zorgt voor onbegrip en ontevredenheid, dat op zijn beurt weer leidt tot klachten. Zowel artsen als consumenten moeten alles in het werk stellen elkaar zo goed mogelijk op de hoogte te brengen van belangrijke informatie.

Wat hebben we gedaan en bereikt?

De Consumentenbond heeft vraagwijzers ontwikkeld. Op deze vraagwijzers staan de belangrijkste vragen die je aan je arts kunt stellen. Deze vraagwijzers zijn gratis verspreid, door ze in te plakken in de Gezondgids van de Consumentenbond. Ook niet-leden konden gratis een vraagwijzer aanvragen. Hiernaast is deze vraagwijzer ook meegestuurd met de Margriet, waarmee wij zo’n 200.000 consumenten hebben weten te bereiken, en zijn ze momenteel te vinden op onze website. Met deze vraagwijzers willen wij consumenten duidelijk maken dat zij ook een belangrijke rol spelen in het verkrijgen van de juiste informatie. Met dit hulpmiddel zijn consumenten concreet geholpen.

Het campagneteam heeft onder Nederlandse ziekenhuizen posters verspreid met de belangrijkste vragen die een cliënt aan zijn arts zou moeten stellen om goed geïnformeerd te raken. Hiermee wil de Consumentenbond aantonen dat vragen kan en mag. Deze posteractie roept artsen hopelijk tegelijkertijd op om zich er bewust van te zijn dat cliënten recht hebben op informatie. Hoe beter de arts de consument van tevoren instrueert, hoe minder communicatiestoringen en ontevreden consumenten er zijn.

5. Stop het BIG-geheim
Patiënten moeten makkelijker hun medisch hulpverlener kunnen opzoeken in het Big-register, het kwaliteitsregister voor zorgverleners.

Wat is het probleem?

Het Big-register is niet goed toegankelijk. Dit blijkt ook uit onderzoek van de Consumentenbond (Gezondgids juni/juli 2011) waar een derde van de gezochte hulpverleners niet te vinden was. Ook heeft het onderzoekspanel meerdere verbeterpunten aangedragen die het zoeken makkelijker maken en de controle of je echt de juiste zorgverlener hebt gevonden, verbeteren.

Het tweede probleem is dat op dit moment waarschuwingen van het tuchtcollege nog niet openbaar zijn. Uit eigen onderzoek blijkt dat driekwart van de respondenten wil dat de naam van de arts openbaar wordt gemaakt. Daarnaast zijn de uitspraken niet gekoppeld aan het Big-register, waardoor het dus niet duidelijk is waarvoor iemand precies is veroordeeld.

Wat hebben we gedaan en bereikt?

In het begin van de campagne is er een grote BIG-meldactie geweest. Consumenten konden met hulp van de Consumentenbond hun zorgverlener opzoeken in het BIG-register. Hiermee wil de CB niet alleen dit belangrijke register onder de aandacht brengen, ook wil de CB aantonen dat het gebruik van dit register hard aan verbetering toe is. Ruim 800 mensen hebben via ons hun hulpverlener gezocht in het BIG-register, omdat zij zelf moeite hadden met het vinden van hun zorgverlener. Naar aanleiding van deze BIG-actie was het voor ons heel duidelijk waar de verbeterpunten lagen en deze zijn besproken met de beheerder van het BIG-register, het CIBG.

We houden de ontwikkelingen op gebied van de Wet Cliëntenrechten Zorg (WCZ) nauw in de gaten. In deze WCZ is namelijk opgenomen dat het register verplicht moet worden geraadpleegd bij nieuwe werknemers. Al met al is het campagneteam Kiezen moet Kunnen trots op de behaalde resultaten. De Consumentenbond zal dit onderwerp zeker nog op de agenda laten staan, want deze stappen in de goede richting mogen niet meer terug gezet worden. Het campagneteam is blij met de steun die zij heeft gekregen van alle consumenten die de campagne een warm hart toedragen door de campagne te steunen en de grote interesse in de nieuwsbrief.

Bron:
Consumentenbond