Expert opinion: Wat betekent ‘goed’ tandenpoetsen?

Als expert of scientific consultant word ik wel eens gevraagd om mijn mening/opinie of advies te geven. Een expert opinion is te omschrijven als een wetenschappelijk onderbouwde argumentatie ten aanzien van een onderwerp, vraag, of discussie.

Adviezen mondzorg

Op websites van beroepsverenigingen, aanverwante organisaties en praktijken binnen de mondzorg worden vele adviezen gegeven. Online laat de mondhygiënisten beroepsvereniging weten dat ”je met de verzorging van het gebit niet vroeg genoeg kunt beginnen. Al vanaf het eerste babytandje is het van belang om goed te poetsen. Bij kinderen gebeurt er immers een hoop in hun mond: doorkomende melktanden, wisselende tanden en misschien wel een beugel. Onaangename problemen zoals tandpijn, kiespijn, gaatjes of tanderosie wil je natuurlijk niet voor je kind.”

Gedrag aanleren vanuit psychologisch perspectief

Vanuit psychologisch perspectief beschouwend is gedrag aanleren ingewikkeld en gedrag aanpassen of veranderen moeilijk en per definitie complex. Tandenpoetsen is een gewoontegedrag en het poetsen van babytandjes kan voor ouders en verzorgers nog meer een uitdaging zijn. Want wat betekent ‘goed’ tandenpoetsen? Wil je alle mogelijke en eventuele belemmerde factoren in ogenschouw nemen, dan is een benadering van optimale mondverzorging volgens mij beter, omdat individuele en context factoren belangrijk en bepalend zijn bij gedragsverandering.

Optimale mondzorg

Onder optimale mondzorg kan de meest gunstige zorg voor de cliënt/patiënt worden verstaan en is te duiden als concrete en persoonsgerichte zorg, waarbij gezondheidsfocus belangrijker is dan de ‘ziekte’, binnen de mondzorg bijvoorbeeld beginnende cariës. Vanzelfsprekend is deze zorg veilig, wordt optimale zorg op het juiste moment geboden en is deze zorg afgestemd op wat de persoon nodig heeft. Bovendien is deze zorg effectief en doelmatig, wat respectievelijk inhoudt dat het een goed resultaat heeft en het niet te duur is. Kortom, optimale mondzorg dient beschikbaar én betaalbaar te zijn voor iedereen die het nodig heeft.
Let wel: bij deze zorgaanpak is het van belang dat de professie een aantal zaken scherp op het netvlies houdt:

1. Hanteer heldere besluitvorming met de cliënt/patiënt,
2. Kijk kritisch naar het eigen functioneren,
3. Stel jezelf aanspreekbaar op en durf collega’s aan te spreken (feedback ontvangen en geven),
4. Stimuleer intensieve samenwerking tussen zorgverleners,
5. Wees kritisch op standpunten van de eigen beroepsgroep en neem maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Door:
Dr. Yvonne Buunk-Werkhoven, sociaal psycholoog en mondhygiënist. Zij promoveerde in 2010 op ‘tandenpoetsen’ en werd uitgenodigd om een ‘expert opinion’ te schrijven.