Evidence-based preventie en bestrijding van cariës in het kindergebit
Presentatie van Prof. dr. Svente Twetman tijdens het lustrumcongres – 100 jaar voor een gezonde mond – van het Ivoren Kruis.
Prof. dr. Svente Twetman
Het bewaren van evenwicht en diversiteit is van groot belang binnen de preventieve tandheelkunde. Als de balans tussen de diverse mondbacteriën wordt verstoord, dreigt er cariës te ontstaan. Het evenwicht kan bijvoorbeeld worden verstoord door suikerinname die de pH van het mondmilieu verlaagd. Hierdoor sterven zwakke bacteriën af. De overlevende bacteriën zijn wel bestand tegen dit zuur en zo ontstaat een reductie van de diversiteit.
Het bewaren van het evenwicht en de diversiteit zou als methodiek moeten worden aangehouden binnen de preventieve tandheelkunde. Dit kan door de pathologische factoren te verlagen en protectie factoren toe te voegen. Wat is de beste werkwijze?
Niveaus evidence-based practice
Er zijn vier niveaus binnen de evidence-based practice. Dit wil zeggen: Wat zegt de wetenschap, wat is de ervaring en wat wenst de patiënt. De niveaus:
- Sterk wetenschappelijk bewijs
Bijvoorbeeld: gebruik van een tandenborstel en tandpasta. - Gematigd wetenschappelijk bewijs
Bijvoorbeeld: gebruik van fluoridelak. - Gelimiteerd wetenschappelijk bewijs
Bijvoorbeeld: gebruik van fluoridegel, spoelmiddelen, xylitol. - Te weinig of geen wetenschappelijk bewijs
Altijd fluoride
Er mag absoluut geen preventief programma bestaan zonder het gebruik van fluoride. De concentratie van de fluoride is hierbij van ondergeschikt belang ten opzichte van de frequentie. Hoe vaker, hoe beter. Penetratie van fluoride gaat traag door een dikke plaklaag. Dus moet er goed gepoetst worden. Bij een hoog cariësrisico dient fluoridevernis twee keer per jaar te worden geappliceerd. Dit geeft een sterke reductie van de cariës. Bij een laag risico patiënt kan er geen tot nauwelijks reductie worden verwacht.
CPP-ACP als plan B
De werking van CPP-ACP lijkt op die van fluoride. Het werkt slechter, maar kan als plan B worden ingezet bij mensen die etische problemen hebben met fluoride of de alcohol in spoelmiddelen. Als er niet goed drooggelegd kan worden bij sealents is fluoridelak een alternatief. Op de derde plaats vinden we de zoetstof xylitol.
Geen chloorhexidine
Het inzetten van chloorhexidine bij cariës werd afgeraden. Na enkele weken bleken de aantallen streptococcen juist vele malen hoger te zijn.
Probiotica veelbelovend
Tot slot zou het dagelijks innemen van probiotica veelbelovend zijn. Kinderen die probiotica kregen, hadden 6% nieuwe leasies tegenover 15% nieuwe leasies bij kinderen zonder probiotica gebruik.
Prof. dr. Svante Twetman is professor in de Cariologie aan de Universiteit van Kopenhagen, Denemarken.
Bron:
Ivoren Kruis