Wanneer roddelen bemoeienis vraagt

Stoom afblazen
“We willen weleens stoom af kunnen blazen als het weer zo ver is”. En ook die stelling vindt bijval. Tenslotte kan gedrag zo frustrerend zijn, dat het te zwaar is om daar zelf mee rond te blijven lopen. Zo kan een aanhoudend probleem roddel veroorzaken.

Rechtstreeks
Wanneer er onderlinge irritatie is, is het belangrijk om dat rechtstreeks te bespreken. Tenslotte is dat het meest direct en het heeft bovendien de meeste kans op oplossing van het probleem en eventuele aanpassing van het gedrag.

Aanspreken op gedrag
Als medewerkers elkaar aanspreken op gedrag, leidt dat helaas niet altijd tot het gewenste effect. Omdat het nog altijd moeilijk is om feedback te geven, en ook om te ontvangen. Met als gevolg dat de goed bedoelde pogingen om het probleem op te lossen, mislopen. Ook kan het zijn dat de kritiek die wordt gegeven, niet veranderd kan of wil worden door de feedback-ontvanger.

Nadelige neveneffecten
De functie van roddelen wordt dan: stoom afblazen. Het kan heerlijk zijn om even je hart te luchten. Dat ‘even je hart luchten’ heeft echter wel een hoge prijs omdat er een mega kans is op nadelige neveneffecten:

• Een onveilig klimaat omdat u weet: morgen kan er achter mijn rug kwaad gesproken worden.
• Ongelijkwaardigheid: kwaad spreken over een ander, drukt de ander neer en maakt daardoor roddelaar(s) (ogenschijnlijk) groter: ‘wij zijn beter’.
• Onwaarheden: roddel verspreidt zich als een lopend vuurtje, waarbij allerlei vertroebelingen ontstaan. Meestal niet in het voordeel van degenen waarover gesproken wordt. Het negatieve beeld wordt daardoor versterkt.
• Ongenuanceerdheid: Roddel is per definitie eenzijdig: de ander kan niet reageren. Dat versterkt de negativiteit.
• Uitsluiting: de betreffende persoon wordt buitengesloten.

Goed werkklimaat
Praktijkeigenaren vinden het belangrijk dat medewerkers elkaar aanspreken en zelfstandig zorgen voor een goed werkklimaat. Terecht, want van volwassen mensen mag u een volwassen stijl van communiceren verwachten.

Waarom lukt dat soms dan niet?
Soms kúnnen medewerkers het probleem niet oplossen. Bijvoorbeeld omdat ze communicatieve vaardigheden missen. Of omdat het probleem zo groot is dat het niet op medewerkers niveau opgelost kan worden.

Neiging tot roddelen kan worden gevoed wanneer de cirkel van invloed te klein is. Het bespreken van het probleem heeft geen zin (gehad) en andere oplossingen liggen niet binnen het bereik. Zo ontstaat er onmacht die er zo nu en dan uit moet. Bijvoorbeeld middels roddelen. Ook andere uitingsvormen zijn mogelijk zoals negeren, intimideren, verzuimen en ‘de kantjes er vanaf lopen’.

Soms is interventie door de praktijkeigenaar noodzakelijk omdat uw cirkel van invloed groter is.

Merkt u geroddel?
Blijf stimuleren dat medewerkers met elkaar het probleem oplossen. Lukt dat niet, bemoeit u zich er dan vooral wel mee. Bijvoorbeeld door het gesprek te begeleiden en/of door maatregelen te treffen waardoor het probleem wordt aangepakt en opgelost.

Door: Gerrie Vogels, geregistreerd arbeids- en organisatiedeskundige en systemisch coach, ondersteunt bij de ontwikkeling van mens en organisatie.