Casus en uitleg: de oorzaken van gebitsproblemen
De twee oorzaken van gebitsproblemen zijn een gebrek aan voldoende calcium en magnesium en een verkeerde beet. Tandarts Hans Beekmans beschrijft deze problemen en toont veel casusfoto’s om een goed beeld te geven van gebitsproblemen.
De twee oorzaken van gebitsproblemen:
1. Gebrek aan voldoende calcium en magnesium.
2. Een verkeerde beet, de occlusie niet in de neutrale positie en geen ongestoorde articulatie, dat wil zeggen: geen hoektandgeleiding zonder balanscontacten.
Verkeerde beet
Al sinds de tandheelkunde zich bezig houdt met restauraties, is het sluiten van de kaken een onderwerp van de wetenschap. Tientallen jaren hebben de grootste deskundigen zich ermee bezig gehouden: Peter Thomas, Arne Lauritzen, Arthur Ash, Jan Pameijer, Alexander Gutowski, John Kois, Peter Dawson en Rudolf Slavicek. Afijn deze lijst kan meer dan twee pagina’s beslaan en nog niet compleet zijn. In ieder geval was de uitkomst van al deze grote namen dat de occlusie moest plaatsvinden in de centrale relatie en dat een hoektand geleiding te prevaleren was boven een gebalanceerde articulatie. Hierover bestaat inmiddels weinig discussie meer en is dat een mooi uitgangspunt. Echter…
De centrale relatie bleef altijd het discussiepunt, met meer dan tien definities en vele manieren om de centrale relatie te vinden, maar helaas die wordt vaak niet gevonden en daarom zijn de kaken verkeerd gepositioneerd ten opzichte van elkaar. En met een verkeerd uitgangspunt blijft het eindresultaat een verkeerde occlusie en articulatie. Het voortdurende trauma om deze scheefstand te corrigeren wordt hogelijk onderschat. Als het niet door actief hoorbaar knarsen gebeurt, dan wel door onmerkbaar kleine acties 24 uur per dag 7 dagen per week.
Uit mijn onderzoek blijkt dat slechts 10 van de 1000 patiënten een goede occlusie heeft en daarvan heeft weer de helft een verkeerde articulatie. En dit gaat dus over in knarsen en klemmen om dat te corrigeren. Over de vraag hoe dat kan en waarom zal ik later ingaan. Belangrijker is wat de gevolgen zijn van een verkeerde occlusie en articulatie.
Gevolgen verkeerde occulsie en articulatie
Hierbij kom ik bij punt 1: gebrek aan calcium en magnesium.
Uit mijn uitgebreide onderzoek over een periode van 12 jaar is gebleken dat calcium en magnesium uit het gebit en het bot rondom de tanden wordt gehaald als er via de voeding een tekort is ontstaan. Dit wordt gedaan als de bloedwaarden van calcium onder de 6 nano mol per milliliter komen. Een heel mechanisme wordt ingeschakeld om aan deze noodsituatie direct een eind te maken; immers de calcium en magnesium zijn onmisbaar voor de energieproductie in de mitochondriën, dus daarom van cruciaal belang voor vitaliteit, het leven van iedere lichaamscel. Het proces waarbij mineralen door botafbraak worden geleverd, is niet snel genoeg als er een tekort aan calcium is. Hierbij spelen vitamine D3 en K2 ook een belangrijke rol. Bij een tekort aan deze vitamines vindt dit proces niet plaats, met als gevolg dentale problemen en botontkalking.
Knarsen en klemmen
Knarsen en klemmen zijn de eerst acties die het tekort kunnen aanvullen. Door de slijtage van glazuur en dentine komen de mineralen in de mond en verplaatsen zich via het slijmvlies direct naar de bloedbaan. Stress, een van de hoofdoorzaken van een calcium- en magnesiumtekort, is daarom ook sterk gerelateerd aan knarsen en klemmen. Stress kan komen door diverse omstandigheden en knarsen is een symptoom. Het knarsen komt niet door de stress maar wordt veroorzaakt door een tekort aan calcium en magnesium. Zelfs het stressgevoel is een aanwijzing van een tekort aan calcium en magnesium. Bij mensen met een stressgevoel is een suppletie van calcium en magnesium een directe oplossing om het gevoel van stress te stoppen en daarmee ook het knarsen en klemmen.
NIEUW GUM SOFT-PICKS PRO: Nieuwe kop van ultrazachte rubberen haren & +50% superieure reiniging**
GUM SOFT-PICKS PRO: een nieuwe generatie interdentale producten met superieure reinigingseffectiviteit, voor ultiem patiënten comfort.
Lees meer | Bestel samples
Andere gevolgen
Ook cariës, terugtrekkend tandvlees, parodontitis, abrasie, attritie , gevoelige tandhalzen en peri-implantitis zijn een direct gevolg van een tekort aan calcium, magnesium en overbelasting.
Wat heeft dit nu te maken met een verkeerde occlusie en articulatie?
De elementen die zwaarder belast worden omdat ze in een verkeerde occlusie staan, zijn actiever. Daar is de bloedcirculatie in de tand en rondom de tand groter, naast het Plataan effect. Daarom wordt daar sneller calcium en magnesium afgevoerd, met als gevolg dentale en parodontale problemen. Cariës en pockets, maar ook abrasie en attritie – dus langer wordende tanden – zijn suppleties van deze mineralen aan het lichaam. Een nauwelijks opgemerkt fenomeen is het zogenaamde Plataan effect, het afschilferen van het dentine oppervlak. Dit ziet er dan net zo uit als de schors van een plataan boom. Daar is geen bothechting meer mogelijke en zo worden de tanden langer en ontstaan pockets en uitgeholde oppervlakken.
Wat maakt nu dat de centrale relatie zo moeilijk te vinden is?
De spieren van de kaak worden onder meer gestuurd door zenuwen van het parodontale ligament. Dit uiterst sensitieve orgaan is in staat om belastingen kleiner dan 0,03 mm waar te nemen. Iedere overbelasting wordt daarmee waargenomen, en ook gecorrigeerd, zodat deze niet voor kan komen. Vraag iemand zijn mond te sluiten en hij of zij doet dat altijd in de minst traumatische positie, gestuurd door de kaakmusculatuur. De patiënt bijt dus voor zijn gevoel altijd goed dicht en de tandarts zal dus zelden de juiste centrale relatie vinden: immers bij bijna iedereen is de beet incorrect.
De correcte occlusie zou moeten zijn in de neutrale positie (NP) daar waar de kaakgewrichten losjes ronddraaien zonder enige inmenging van spieren. Een losse beweging dus, net als bijvoorbeeld een los polsgewricht. Het is heel goed voelbaar wanneer spieren interveniëren. Het oefenen met andere gewrichten, zoals de pols, de knie en de enkel, helpt bij het voelen van een los bewegend kaakgewricht. En dat in de laatste 2 mm voor het sluiten. Daar zal ook de interventie starten van de musculatuur.
Restauratie in verkeerde beet
De meeste restauraties worden dus gemaakt in de verkeerde beet, de tandarts vraagt immers altijd, bijt u maar even dicht. Ingeslepen tot het goed voelt en voilà een nieuwe restauratie ingepast in de verkeerde occlusie. De articulatie zal dus ook uit gaan van een scheve kaakpositie en daarmee nooit komen tot een goede; immers het uitgangspunt is al verkeerd.
Samen met een tekort aan mineralen, is dit een start en voortgang van verval en de voortduring van blijvende schade. Aan de hand van een aantal foto’s laat ik zien wat de schade is en wat het resultaat kan zijn van een goede occlusie en een goede mineraalhuishouding.
Verdwijnen van tandmateriaal ten gevolge van een verkeerde occlusie en articulatie en een gebrek aan calcium magnesium
Op deze foto is ook verlies van tandmateriaal linguaal te zien, door occlusale overbelasting
Overbelasting zichtbaar op de frontelementen met als resultaat de slijtage aan de linguale vlakken.
Occlusale overmatige slijtage ten gevolge van de verkeerde articulatie en gebrek aan mineralen.
Occlusale schade aan restauraties ten gevolge van de verkeerde beet en mineraal tekort.
Duidelijk zichtbare schade aan het front en de ontstoken gingiva bij het element wat overbelast wordt. Het plataan effect treedt hier op.
Occlusale schade ten gevolge van de verkeerde beet.
Overmatige schade ten gevolge van een articulatie probleem.
Combinatie van een niet functionele restauratie en een verkeerde articulatie
Met name de laatste molaren slijten overmatig door een verkeerde articulatie.
Het balans contact is overbelast en geeft daarom overmatige schade, de composiet restauratie houdt de occlusie niet in stand.
Wederom een restauratie die de occlusie niet in stand houdt en aan de actieve zijde aan de linguale knobbel een overbelasting geeft.
Ook nieuwe restauraties houden geen stand, een veel voorkomend probleem in de restauratieve tandheelkunde. Veelal wordt ter bescherming van restauraties een splint gekozen. Helaas veroorzaakt deze splint of knarsplaat nog meer occlusie- en articulatieproblemen.
Overmatige slijtage aan de laatste molaar.
Parodontale problemen door overbelasting vooral goed zichtbaar aan de 48 en 38
Diepe pocket distaal 26 ten gevolge van overbelasting en mineralentekort
Veel botverlies mesiopalatinaal van de 26, overbelasting en mineraaltekort.
Diepe pocket distaal van de 21, overbelasting, geen occlusie in NP en storende contacten zowel aan de actieve zijde als aan de balanszijde en in het front geen gelijkmatige verdeling van de articulatie.
Voorbeeld van het Plataaneffect, zichtbaar ontstoken gingiva met name bij de 31 en 41. Overbelasting en mineraal tekort. De gingiva ontsteekt zodra de deeltjes dentine afsplinteren van het element. Er is geen hechting meer mogelijk en een pocket ontstaat. Bij een mineraal tekort ontstaat er ook direct meer tandplak. De combinatie van overbelasting en tandplak zorgt voor aanvulling van de mineralen calcium en magnesium in de bloedbaan.
Meting van de pocket laat duidelijk botverlies zien.
Na oppervlakkige reiniging is dit het beeld.
Op deze foto zijn de minuscule afgeschilferde deeltjes dentine te zien, GEEN tandsteen maar gedeeltelijk en werkelijk loszittende tandbeen schilfers.
Plataan effect afschilferen van oppervlak.
Wortelfractuur ten gevolge van overbelasting.
Overbelasting op de linguale knobbels van de 37 en 36, daardoor in combinatie met mineralen tekort groot parodontaal defect aan de 36 en mesiale radix 37.
Na occlusale correctie met behoud van de occlusie op de buccale knobbels.
Zichtbare schade aan linguale radices van de 36.
Ook bucco distaal effect van het botverlies zichtbaar.
Linguaal aspect na chirurgie en herstel van het bot met Ethoss.
Cariës ten gevolge van overbelasing en mineraaltekort, daar waar de occlusie prematuur is bij een maximale occlusie niet in NP treedt cariës als eerste op bij deze plaatsen.
Premature contacten zichtbaar gemaakt.
Dat cariës in het dentine begint en pas daarna door het glazuur breekt, is het resultaat van de omgekeerde vloeistofstroom in de dentine kanalen. Remineralisatie is mogelijk als het proces nog niet te ver is. Zodra het dentine zijn structuur verliest door voortgaande demineralisatie is het proces niet meer omkeerbaar, tot die tijd wel.
Detail opname van de cariës, glazuur is niet doorgebroken wel gedeeltelijk gedemineraliseerd, white spot. Ook deze occlusie punten zijn in de NP positie en daarmee prematuur en dus begint de cariës hier.
Ook deze occlusie punten zijn in de NP positie en daarmee prematuur en dus begint de cariës hier.
Aan de buccale zijde van de 46 4n 47 cariës, ten gevolge van overbelasting op de kauwvlakken en een tekort aan mineralen, zie ook de grote slijtage aan de occlusale vlakken.
In volgende artikelen zal ik uitvoerig beschrijven hoe de maximale occlusie in NP kan worden gevonden, getest en gecorrigeerd, naast het corrigeren van de articulatie, zodat er geen overbelasting meer is.
Door:
Hans Beekmans, tandarts en auteur van de boeken:
Esthetische tandheelkunde, met casuïstiek en tips
Het brilliant verborgen geheim van een gezond gebit
