Tandheelkundige preventie 2.0: mondzorgapps en e-health

Tandheelkundige preventie 2.0: mondzorgapps en e-health

Voor het slagen van een behandeling is het motiveren van de patiënt én het geven van individuele instructies onontbeerlijk. In het verleden werd er veel gebruik gemaakt van de Tell-Show-Do methode voor gedragsverandering bij de patiënt. Nu gebruiken we regelmatig apps. Welke mondzorgapps zijn er en wat zijn de voor- en nadelen van e-health?

De tandheelkundige wereld is voortdurend onderhavig aan verandering en verbetering. Voor het slagen van een behandeling is het motiveren van de patiënt én het geven van individuele instructies onontbeerlijk. In het verleden werd er veel gebruik gemaakt van de Tell-Show-Do methode en motivational interviewing, om gedragsverandering bij de patiënt te bewerkstelligen. Door de introductie van nieuwe technische mogelijkheden zoals internet en de smartphone ontstaan er nieuwe mogelijkheden bij de stimulering van gedragsverandering.

Verslag van de lezing van Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, beiden parodontoloog en implantoloog, tijdens het NVvP congres Dentech.

Op verschillende niveaus kun je inzetten op preventie:

  • Duidelijk maken welke risico factoren bij de klant een rol spelen
  • Herhaalde en geïndividualiseerde mondhygiëne-instructies en professionele mechanische plaque- en tandsteenverwijdering
  • Gedragsinterventies met het stellen van specifieke doelen, planning en zelfcontrole
  • Beheersen van risicofactoren
  • E-Health

E-health is het inzetten van internet en andere digitale middelen voor het ondersteunen van de gezondheid en de gezondheidszorg. M-health staat voor E-health op de mobiele smartphone, welke gebruik maakt van apps. Tegenwoordig heeft meer dan 93% van de Nederlanders (toegang tot) een smartphone. E-health kan door de mondzorgprofessional worden ingezet als extra stuk gereedschap naast de gebruikelijke zorg.

Mondzorgapps

Mondzorgapps kunnen worden onderverdeeld in:

  • Jeugd

    Bijvoorbeeld Glansje & Tom, Trammeland in Tandenland. Gericht op jeugd < 10 jaar, spelenderwijs leren poetsen met spelletjes, filmpjes, tips.

  • Merk/product

    Bijvoorbeeld Oral-B, Philips Sonicare, Colgate. Gericht op poetstechniek, aanschaf van producten (reclame!), directe terugkoppeling. Deze apps lijken erg op elkaar, niet individueel.

  • Tandartspraktijk

    Verlengde van de eigen praktijk-website.

  •  Informatief

    Bijvoorbeeld Ivoren Kruis, InformedApp. Gericht op geven van tandheelkundige informatie, en informatie over behandelingen.

  • Gedragsverandering

    Bijvoorbeeld Wit Gebit, MondMaatje. Gericht op het vergroten van compliance van de doelgroep. Wit Gebit heeft als specifieke doelgroep jongeren die orthodontisch worden behandeld, met als doel het bevorderen van de mondhygiëne en het verbeteren van mondgezondheidsgedrag. MondMaatje (DentalCoach) is ontwikkeld door Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, en heeft als doel het vergroten van de bewustwording van tandheelkundige risico’s en de compliance van de patiënt.

Compliance van de patiënt werkt het beste als er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

  1. Simplificeer gewenst gedrag
  2. Laat behandeling en adviezen individueel aansluiten op de patiënt
  3. Maak reminders van de gemaakte afspraken
  4. Registreer non-compliance gedrag
  5. Informeer
  6. Geef positieve feedback

Bekijk de patiëntenuitleg over Mondmaatje.

Mondmaatje oprichters Mello Vroom en Lodewijk Gründemann aan het woord op Dentech.

E-health

E-health geeft het beste resultaat indien er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

  1. Individuele informatie
  2. Doelen stellen
  3. Positieve feedback
  4. Reminder afspraken/therapie
  5. Mogelijkheden tot registreren van gedragsveranderingen
  6. Mogelijkheden tot sociale ondersteuning

E-health is werkzaam gebleken bij de behandeling van roken, dieet en bij bewegingsactiviteit. Bovendien kunnen goed geplande interventies de gedragsverandering langer vast houden.

E-health werkt op langere termijn wanneer de inhoud interessant blijft, interactief is, eventueel in game-vorm. Dit betekent dat de app regelmatig vernieuwd moet worden.

Voordelen van E-health

  • Nieuwe mogelijkheden voor preventie en gedragsverandering
  • Geeft structuur aan preventieve gedragsverandering
  • Werkt in bij de gedragsverandering bij de patiënt
  • Zorgt voor interne motivatie bij de patiënt
  • Individueel toegespitst per patiënt
  • De zorg voor de patiënt gaat verder buiten de praktijk
  • Het zien van een mondzorg-icoontje op smartphone herinnert patiënt al aan hun mondverzorging

Nadelen van E-health

  • Vraagt aanpassing van zorgverlener in de dagelijkse routine, met name in het begin om er aan te wennen en juist in te stellen.
  • Het is niet geschikt voor álle patiënten.
  • Patiënten moeten toegang hebben tot een computer met internet of smartphone
  • Extra aandacht nodig voor privacy van de gegevens (AVG-proof).
  • Technische problemen binnen de app kunnen ontstaan, maar ook na updates van IOS en Android moet de app nog steeds goed werken.
  • Als er voor elke niche in de mondzorg een aparte app wordt ontwikkeld, zien patiënten door de bomen het bos niet meer. Het actief zoeken van samenwerking in de ontwikkeling wordt sterk aangeraden.

De voorspelling is dat in 2030 E-health een onmisbaar instrument is in de tandartspraktijk, alhoewel het nu in Nederland nog in de kinderschoenen staat. Door E-health wordt de tandarts een onderdeel van een multidisciplinair behandelteam.

Melle Vroom studeerde in 1994 af als tandarts aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Van 1994 tot 1998 volgde hij er de MSc-opleiding tot parodontoloog. Per 2000 is hij mede-eigenaar van Parodontologie Praktijk Friesland. Hij is zowel erkend parodontoloog als ook erkend implantoloog.

Lodewijk Gründemann studeerde in 1988 af aan de rijksuniversiteit Utrecht. Daarna was hij werkzaam als militair tandarts in Blomberg (BRD) en als burger tandarts voor defensie. Van 1995 tot en met 1998 volgde hij de MSc opleiding parodontologie, aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), waarna hij als Parodontoloog in de Parodontologie Praktijk Zwolle werkzaam was. Per 2000 is hij mede-eigenaar van Parodontologie Praktijk Friesland. Hij is zowel erkend parodontoloog als ook erkend implantoloog.

Verslag door Jacolien Wismeijer, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, tijdens het congres Dentech, innovatie in de parodontologie van de NVVP.

Lees meer over: E-health, Kennis, Mondhygiëne