Help, hoe kom ik aan een nieuwe medewerker?
Dat er sprake is van een tekort aan tandartsen is al langer bekend. Maar door de huidige krapte op de arbeidsmarkt wordt het ook steeds lastiger om in de mondzorg aan andere medewerkers te komen. Hoe groot is dit probleem en wat moet je als praktijk doen als je op zoek bent naar nieuwe medewerkers? Dental INFO vroeg het aan een aantal betrokkenen.
Openstaande vacatures
Hoe lastig is het nu echt om nieuwe medewerkers te vinden? Tandarts Tom van Kan van tom tandheelkunde • mondzorg in Zaandam heeft al een paar maanden een vacature uitstaan voor een (paro)preventieassistent of mondhygiënist voor 9 tot 27 uur per week, maar heeft eigenlijk nog geen goede reactie gehad. “De reacties die we kregen zijn van personen zonder de juiste opleidingen en diploma’s.” Marjolein Beishuizen praktijkmanager bij Elementen Mondzorg in Borger heeft dezelfde ervaring. Bij haar praktijk zijn er op het ogenblik twee vacatures: een voor tandarts en een voor mondhygiënist. In de twee maanden dat de vacatures openstaan heeft ook zij nog geen enkele reactie gehad. “Dit zijn wij niet gewend, in het verleden werden de vacatures vrij snel vervuld. Nu blijkt wel dat er weinig tot geen kandidaten zijn. Dit hoor ik ook in mijn netwerk van praktijkmanagers in de regio.”
Ook de wervingsbureaus kunnen beamen dat het invullen van vacatures op het ogenblik lastig is.
Marlies van der Vooren van Dental Care Professionals ondervindt dat er eigenlijk voor alle functies veel vacatures zijn, dus zowel voor tandarts, mondhygiënist als voor tandartsassistent. “Kandidaten hebben het voor het kiezen. Vacatures in verouderde praktijken, die niet goed voldoen aan de huidige standaard, zijn moeilijk te vervullen. Tandarts-zzp’ers werken graag samen met collega’s. Een vacature voor een tandarts in een solopraktijk, waar bijvoorbeeld de eigenaar zelf geen tandarts is, of waar de tandarts-eigenaar nog maar weinig aanwezig is, is ook moeilijk te vervullen.”
Solange de Groot van SOdental en SOdenti bevestigt dat het momenteel inderdaad een gekkenhuis is. “Alle rollen binnen de praktijk worden gevraagd. Vooral diverse assistentes zijn erg moeilijk te vinden, zeker die zich ‘ouderwets’ voor langere tijd aan een praktijk willen verbinden en simpelweg betrokken zijn. Hoe dat komt? Allround assistentes zijn zich gaan ontwikkelen, waardoor de allround vacatures nu meer ‘vrij’ komen. Het is niet de best betaalde job, wat het beroep niet erg aantrekkelijk maakt voor de jongeren van nu. Ze hebben nu ook veel keus op de arbeidsmarkt en dan kiezen ze ergens voor waar ze het minstens zo leuk hebben, maar meer verdienen.” Tandarts Charlotte Jorna van Tandartsenpraktijk Jorna in Deventer heeft ervaren dat nieuwe assistenten het vooral belangrijk vinden dat het leuk en gezellig is. “Goede zijn moeilijk te vinden. Ik vrees dat er over een jaar of vijf een heel groot probleem komt.”
Oorzaken tekort mondzorgmedewerkers
Over een mogelijk tekort aan tandartsen door te weinig opleidingsplaatsen wordt al jaren gesproken. Dat er ook een tekort is aan mondhygiënisten is een recenter probleem. Hoe dat komt? Solange de Groot: “Los van het feit dat ook hier te weinig opleidingsplaatsen zijn, speelt corona nu ook een rol. Afgelopen 1,5 jaar zijn afspraken uitgesteld en verschoven en dit stapelt zich op. Agenda’s staan nu bomvol. Patiënten met een paro-probleem kunnen vaak niet volgens het behandelplan bij de mondhygiënist terecht en dat is ook nauwelijks in te halen. Dan wil en kun je prima een mondhygiënist bij je team voegen. Maar die zijn allemaal voorzien en werken op het ogenblik vaak ook al over. Daarnaast heeft iedereen binnen de praktijk extra druk ervaren ten tijde van corona. Ziekte, onrust en extra druk zorgt ervoor dat er een extra beroep op collegialiteit en flexibiliteit is of wordt gedaan.”
Marlies van der Vooren noemt het ook lastig dat in de mondzorg veel parttime gewerkt wordt. “Het is extra complicerend dat beschikbare dagen van kandidaten moeten aansluiten bij de werkdagen van de vacature. Soms worden de dagen van de vacature tijdens de procedure nog gewijzigd, waardoor een eerst passende kandidaat niet meer past. Het gebeurt ook regelmatig dat een kandidaat bij opzegging bij de huidige werkgever alsnog aangepaste voorwaarden krijgt om toch te blijven. En dat een procedure die afgerond leek te zijn, opnieuw moet worden opgestart. Bij tandartsassistenten wordt, meer dan in het verleden, gevraagd naar een diploma. Er worden minder mensen in de praktijk zelf opgeleid. Dat maakt de spoeling dunner.”
Werving nieuwe medewerkers
Er zijn natuurlijk verschillende manieren om nieuwe medewerkers te werven. Tom van Kan werft vooral online op websites zoals van de KNMT, dental INFO en Indeed. Marjolein Beishuizen heeft tot nu toe altijd naar de gratis vacaturesites gekeken en de vacatures met succes op onder andere KMNT, dental INFO, Indeed, LinkedIn en Facebook geplaatst. Charlotte Jorna werft niet meer: “Het kost alleen maar advertentiekosten en heel veel werk en een uitzendbureau is erg duur. Als er geen aanbod is, valt er ook niets te selecteren. Ik kijk nog wel op de Facebookgroepen die daar voor zijn.”
En als het niet lukt?
Wat gaan de praktijken doen als ze de huidige vacatures niet kunnen vervullen?
Tom van Kan heeft hier nog geen oplossing voor bedacht. “Mogelijk ga ik kijken naar een detacheringsbureau dat ertussen gaat zitten.” Marjolein Beishuizen heeft nu al te maken met erg volle agenda’s in haar praktijk. “Als het niet lukt om de vacatures in te vullen, zullen patiënten langer op een afspraak moeten wachten, maar dat willen we eigenlijk niet. Tot nu toe nemen we alle patiënten aan, maar misschien moeten we dan wel een wachtlijst of een patiëntenstop instellen. Bij ons zijn de mondhygiënisten in loondienst. We hebben bij ziekte weleens een zzp’er ingezet, maar die vroeg zo’n hoog percentage, dat dat voor ons verder geen oplossing voor de lange termijn is.”
Bij Charlotte Jorna heeft personeelstekort geleid tot herstructurering van de praktijk. “Ik heb een team gehad van acht medewerkers, maar gaandeweg heb ik contracten niet verlengd, omdat de kwaliteit onvoldoende was. Toen mijn beste preventieassistente zelf wegging, kon ik niet meer opleiden, omdat dat door een gediplomeerde assistente moet gebeuren. Ik kon daarna geen goede assistenten meer vinden. Zodoende ben ik, na de Covid-crisis en herstel van een nekhernia, alleen gaan werken en dat gaat best goed. Ik heb met mijzelf afgesproken alleen maar met mensen samen te werken waar ik echt 100% in geloof; anders begin ik er niet meer aan. Ik verwijs wel door naar vrijgevestigde mondhygiënistes. En ik heb een behandelkamer te huur, maar voor zichzelf beginnen doet ook vrijwel niemand meer … Waar is de vrouwenpower?”
Tips van de professionals
De wervingbureaus voor mondzorgpersoneel kennen de arbeidsmarkt als geen ander. Hebben zij nog tips voor de praktijken? Marlies van der Vooren: “Schakel voor de werving een goed gespecialiseerd bureau in. Zij hebben een groot netwerk. In dat netwerk zitten ook veel mensen die niet actief op zoek zijn naar een andere werkplek. Zij struinen geen vacaturebanken af, maar kunnen door het werving- en selectiebureau wel gericht benaderd worden. Bied realistische en marktconforme arbeidsvoorwaarden. De markt is schaars; kandidaten kunnen kiezen uit alternatieven. Het is daarom belangrijk om snel en slagvaardig een procedure te doorlopen. Iemand weken laten wachten op een meeloopdag of overeenkomst betekent vaak dat de kandidaat inmiddels al elders aan de slag kan gaan.”
Solange de Groot: “Naast het inschakelen van een bureau en het plaatsen van je vacature op vooral gerichte sites? Waardeer je huidige team door het uit te spreken en te laten zien. Probeer daarnaast wat creatiever met alles om te gaan. Vraag je medewerkers ook mee te denken en kijk of je ergens intern ruimte hebt. Alleen al door een uurtje langer open te gaan of aan het huidige personeel te vragen wat uren extra te werken. Uiteraard beloon je dit en denk je mee over bijvoorbeeld kinderopvang, vervoer, opleiding etc. Kijk ook welke taken van een ieders pakket je kunt uitbesteden aan derden of digitaliseer (nog) meer.
En wat de assistenten betreft? Denk nu al aan de toekomst! Probeer ruim te zitten in je personeel. Dit zorgt voor flexibiliteit en dus rust. Als je een leuk, geschikt iemand vindt die geen opleiding heeft, dan kun je die langzaamaan intern opleiden en een cursus laten volgen. Natuurlijk moet je hier wel ruimte en tijd voor maken. Als je die ruimte kunt creëren, adviseer ik dit zeker. Goede assistenten: je hebt er liever twee te veel dan een te weinig!”
Door Yvette in ’t Velt, met medewerking van:
Tom van Kan, tom tandheelkunde • mondzorg, Zaandam
Marjolein Beishuizen, Elementen Mondzorg, Borger
Charlotte Jorna, Tandartsenpraktijk Jorna, Deventer
Marlies van der Vooren, Dental Care Professionals l Werving en selectie, praktijkbemiddeling, HR advies
Solange de Groot, SOdental Werving en selectie & SOdenti de dentale vacaturebank, Bleiswijk