Interprofessionele samenwerking tussen tandarts en mondhygiënist: onder één fysiek of digitaal dak?

Onderzoeksmethode

In dit beschrijvend kwalitatief onderzoek werden semigestructureerde interviews gehouden aan de hand van een opgestelde topiclijst. Hierbij is gekeken naar vier hoofdthema’s binnen de samenwerking, namelijk: bestuur, gezamenlijke doelen en visie, internalisatie en formalisatie. Met behulp van deze thema’s werd er onderzocht hoe mondhygiënisten de interprofessionele samenwerking met de tandarts ervaren en wat hun mening hierover is. De interviews werden opgenomen met een audiorecorder en het verzamelde audiomateriaal werd gebruikt voor het terugluisteren en woordelijk transcriberen van de interviews. De transcripten werden met behulp van de software Kwalitan in drie stappen geanalyseerd: open coderen, axiaal coderen en vervolgens selectief coderen.

Resultaten

Voor het onderzoek zijn er vier mondhygiënisten onder één dak (groep A) en drie mondhygiënisten onder een digitaal dak (groep B) geïnterviewd. De interviews zijn met zes deelnemers face-to-face uitgevoerd en met één deelnemer uit groep B via Skype.
Uit de analyse zijn vijf thema’s voortgekomen op basis van de gecodeerde fragmenten. Deze thema’s zijn passend bij het conceptuele model van D’amour et al. (2008), namelijk: bestuur, gezamenlijke doelen en visie, formalisatie en internalisatie. Daarnaast is er een nieuw thema voortgekomen uit het onderzoek namelijk, autonomie.

Klik hier voor vergrote versie

Tandarts als eindverantwoordelijke

Wat betreft het thema bestuur is uit de interviews onder andere gebleken dat bijna alle mondhygiënisten zowel in groep A als B, de tandarts als eindverantwoordelijke beschouwen en dit ook als prettig ervaren. Wel zijn de meesten van mening zelf verantwoordelijk te zijn voor uitgevoerde behandelingen en goed overleg met de tandarts hierbij van groot belang is.

Gelijke doelen en visie

De mondhygiënisten uit beide groepen zijn het er erover eens dat de doelen en visie van de mondhygiënisten en tandartsen gelijk zijn, met uitzondering van één mondhygiëniste in groep B die aangeeft zelfstandig te werken, zodat zij een eigen visie kan naleven.

Communicatie

De formalisatie met de tandarts wordt in groep A als zeer prettig ervaren. De directe communicatie en het persoonlijk contact wordt zeer gewaardeerd en maakt praktische zaken rondom patiënten gemakkelijk te regelen. Hier lopen mondhygiënisten in groep B tegenaan. De communicatie via brieven, e-mail en telefoon wordt als tijdrovend beschouwd. Daarnaast bemoeilijkt het de uitwisseling van patiëntengegevens zoals inzage in de röntgenfoto’s.

Uit de resultaten op het thema internalisatie blijkt dat de directe communicatie met de tandarts in groep A het gemakkelijk maakt voorbehouden handelingen af te stemmen. Ook blijkt dat, aangezien men elkaar voortdurend ziet en spreekt, er meer sprake is van teambuilding in de samenwerking. Bij groep B is het vaak lang wachten op antwoord van de tandarts bij het bespreken van patiëntenzaken en afspraken over overlappende taken. Dit vinden mondhygiënisten in groep B lastig en hier zouden ze graag een oplossing voor willen in samenspraak met tandartsen.

Autonomie

Tot slot is uit dit onderzoek een belangrijk nieuwe thema naar voren gekomen, namelijk: autonomie. Deze bevat factoren die niet binnen de vier thema’s van het conceptueel model passen. Eén van die factoren is de hoge werkdruk die mondhygiënisten in groep B ervaren, aangezien werken in een zelfstandige mondhygiënistenpraktijk meer administratieve druk oplevert. Dit in tegenstelling tot groep A, waarbij de mondhygiënisten die onder een dak met een tandarts werken geen administratieve druk wordt ervaren.

Conclusie

Uit dit kwalitatief onderzoek is gebleken dat mondhygiënisten van mening zijn dat de samenwerking tussen hen en de tandarts onder een digitaal dak (groep B) moeizamer verloopt met betrekking tot de directe communicatie en de uitwisseling van patiëntinformatie zoals röntgenfoto’s – die nodig zijn voor de behandelingen – vergeleken met de samenwerking onder één fysiek dak (groep A). De mondhygiënisten die onder een fysiek dak werken met een tandarts ervaren de directe communicatie als zeer prettig en bevorderend voor de behandelingen. De zelfstandige mondhygiënisten hebben te maken hebben met een hogere administratieve druk in vergelijking met de mondhygiënisten die onder één dak werken.

Poster ontwikkeld door:
Zhori Saleh en Jomana Al Samarrai, studenten mondzorgkunde, Hogeschool Utrecht

Bekijk ook andere posters ontwikkeld door studenten Mondzorgkunde

Deze posters werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de gemaakte posters die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.