Onderzoek: bijna duizend Amerikaanse kankergevallen veroorzaakt door tandheelkundige beeldvorming in 2019

Veel kan worden voorkomen

Tandheelkundige radiografie-gerelateerde kankers vertegenwoordigen ongeveer 3% van de nieuwe kankers in de mond-/keelholte en 5% van de hersentumoren in de VS. Co-auteurs dr. Douglas Benn, PhD, van Creighton University en dr. Peter Vig, PhD, van Ohio Sate University merkten echter op dat 75% ervan voorkomen kan worden door geschikte selectiecriteria en rechthoekige collimatoren te gebruiken.

Informatie evalueren en bekendmaken

Benn en Vig hebben het onderzoek uitgevoerd om informatie over de risico’s van digitale röntgenfoto’s te evalueren en bekend te maken. Ze dachten dat het onderwerp moest worden herzien omdat het gebruik van cone-beam computed tomography (CBCT) in tandartspraktijken toeneemt. Bovendien zijn tandheelkundige röntgenfoto’s de meest uitgevoerde röntgenfoto’s bij gezonde mensen en zijn kinderen in het bijzonder gevoelig voor blootstelling aan straling.

Schattingen van kankerrisico’s

De studie over de Amerikaanse dental X-ray-markt bestond uit een analyse van tandheelkundige stralingsonderzoeken en orthodontische onderzoeken voor radiografische onderzoekfrequenties. De totale kankeraantallen met tandheelkundige en orthodontische oorzaken werden gegenereerd met behulp van schattingen van het kankerrisico van Amerikaanse en Europese studies. De meeste kankers die voortkwamen uit bezoeken aan tandartspraktijken werden in verband gebracht met beeldvorming van de volledige mond en CBCT.

Meestal geen risico-info op website

Ook werd er een analyse gemaakt van de kwaliteit en frequentie van risico-informatie op 150 tandartswebsites en toestemmingsformulieren. Hieruit bleek dat 86% van de algemene tandartspraktijken en 96% van de pediatrische tandartspraktijken geen bruikbare informatie gaven over het dosisrisico.

Schokkende resultaten

Dit laat volgens Benn en Vig zien dat “tandartsen geloven dat de risico’s op kanker door tandheelkundige radiografie triviaal zijn”. Aangezien ze ervan uitgaan dat tandartsen niet opzettelijk mensen zo’n groot risico laten lopen en ze waarschijnlijk niet bewust zijn van de risico’s van radiologische beeldvormingsprocedures, denken ze dat de resultaten van het onderzoek schokkend zullen zijn voor veel tandheelkundigen.

Selectiecriteria en collimatoren

Een deel van het risico zou volgens de auteurs kunnen worden voorkomen door selectiecriteria te gebruiken om ervoor te zorgen dat alleen röntgenfoto’s worden genomen die geschikt en nodig zijn. Ook kunnen rechthoekige collimatoren worden gebruikt om een röntgenapparaat nauwkeuriger te positioneren. Dit kan resulteren in een verlaging van de stralingsdosis tot 80%.

Nog weinig gebruikt

Hoewel een steriliseerbare herbruikbare houder met richtringen volgens Benn voor $150 te koop is in Amerika gebruikt volgens een ander onderzoek slechts 0.6% van de tandartspraktijken het apparaat. Sommige tandartsen zijn van mening dat het gebruik van een rechthoekige collimator het aantal technische fouten verhoogt, wat resulteert in meer röntgenstraling en blootstelling aan straling. Benn zegt echter dat hoewel 7% van de röntgenfoto’s met collimatie opnieuw moet, er een vermindering van 73% van de totale dosis is.

Informed consent

De onderzoekers adviseren tandheelkundige professionals ook een formulier voor informed consent te gebruiken met een lijst van kankerrisico’s en uitleg waarom de beeldvorming nodig is. Het feit dat zo’n formulier op de overgrote meerderheid van tandheelkundige sites afwezig is toont aan dat tandartsen “geloven dat er geen juridisch risico voor zichzelf bestaat”, aldus de auteurs.

Richtlijnen in Nederland

Dit onderzoek ging specifiek over tandheelkundige radiologische beeldvorming in de Verenigde Staten. De conclusies hoeven niet te gelden voor Nederland. Klik hier voor de meest recente Nederlandse richtlijn Tandheelkundige Radiologie van de KNMT.

Bron:
Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology and Oral Radiology