In 2019 studeerde de eerste lichting mondhygiënisten in België af. Tien van hen richtten nog vóór het behalen van hun diploma de Belgische Beroepsvereniging voor Mondhygiënisten (BBM) op om hun beroep te versterken. Zes jaar later blikken we terug én vooruit met medeoprichter Isabelle Mertens: hoe hebben de mondhygiënist en de BBM zich intussen ontwikkeld?

Het beroep van mondhygiënist is relatief nieuw in België. Waarom heeft het zo lang geduurd voordat mondhygiënisten in België officieel aan de slag konden?

“In België was de mondzorgtraditie lange tijd sterk gericht op tandartsen en hun assistenten, waardoor er weinig ruimte was voor een nieuw beroep. Het heeft tijd gekost om beleidsmakers, zorgverleners en het brede publiek te overtuigen van de meerwaarde van mondhygiënisten. Daarnaast speelde de wetgeving een grote rol en moest de opleiding nog worden opgezet en geaccrediteerd. Toen ik aan de opleiding begon, bestond er zelfs nog geen officieel beroepsprofiel – dat werd pas een jaar voor onze afstuderen vastgelegd. Gelukkig is het gelukt om die erkenning te krijgen en vandaag zien we steeds duidelijker hoe mondhygiënisten bijdragen aan een betere mondgezondheid in België.”

Hoeveel mondhygiënisten zijn er momenteel in België afgestudeerd?

“Sinds de start van de opleiding zijn in België al zo’n 660 mondhygiënisten afgestudeerd. Met jaarlijks gemiddeld 100 tot 120 nieuwe studenten per opleidingsinstelling groeit de beroepsgroep gestaag.”

Wat zijn de belangrijkste opleidingen voor mondhygiënisten in België?

“In België kun je op vier hogescholen de driejarige bacheloropleiding tot mondhygiënist volgen: in Gent, Brussel, Luik en Leuven.”

Hoe ziet het werk van een mondhygiënist in België eruit?

“In België ligt de focus voor mondhygiënisten vooral op preventieve mondzorg. Zo mogen ze onder andere preventieve mondonderzoeken uitvoeren, tandsteen en plaque verwijderen, radiografieën nemen, fluoridebehandelingen geven, beschermingsbeugels maken, bleaching uitvoeren, tanden sealen en patiënten adviseren over mondhygiëne en voeding. Door deze taken op zich te nemen, ontlasten ze tandartsen, die daardoor meer tijd hebben voor complexe en specialistische behandelingen. Hoewel mondhygiënisten in Nederland vaak een eigen praktijk hebben en zelfstandig patiënten behandelen, werken ze in België altijd samen met een tandarts. In het begin was het wennen voor veel tandartspraktijken om mondhygiënisten te integreren. Vroeger bestonden deze praktijken vaak alleen uit een tandarts en een assistent die geen behandelingen in de mond mogen uitvoeren. Hoewel het even aanpassen was, zien steeds meer tandartspraktijken nu de toegevoegde waarde van de samenwerking met een mondhygiënist. Het zorgt namelijk voor efficiëntere zorgprocessen: door taken beter te verdelen, kan de werkdruk in tandartspraktijken verlicht worden. Op de middellange termijn kan dit helpen om patiëntenstops te voorkomen en de toegankelijkheid en kwaliteit van mondzorg in België te verbeteren.”

“Toch zijn er in België nog enkele beperkingen voor mondhygiënisten. Zo mogen ze bijvoorbeeld geen lokale verdoving geven, iets wat in Nederland wél mogelijk is. Dit laat zien dat er nog ruimte is voor verdere ontwikkeling van het beroep, zodat mondhygiënisten hun rol in de mondzorg nog beter kunnen vervullen.”

Verwacht je dat dit op korte termijn in België ook mogelijk wordt voor mondhygiënisten?

“Dat is zeker iets waar we naar streven, vooral als het gaat om de mogelijkheid voor mondhygiënisten om lokale verdoving toe te dienen. Op dit moment mogen we wel diepe reinigingen uitvoeren, maar als er verdoving nodig is, moet de tandarts dat doen. Dat kost niet alleen extra tijd, maar het zou ook veel efficiënter en prettiger zijn voor de patiënt als wij dit zelf konden doen. De BBM is hier actief mee bezig en we hopen dat we op korte termijn stappen kunnen zetten richting meer zelfstandigheid voor mondhygiënisten.”

Zes jaar geleden werd de BBM opgericht om deze zaken aan te pakken. Hoe kijk jij terug op deze periode?

“Het is tot nu toe een pittig, maar ook zeer mooi traject geweest voor onze jonge beroepsgroep. We hebben ons zowel in het werkveld kunnen ontplooien als binnen de basisgezondheidszorgverzekering een plek weten te veroveren. In zes jaar tijd een onmisbare schakel worden binnen het mondzorglandschap is iets om trots op te zijn. We zijn nog lang niet op de plek waar we willen en moeten zijn, maar we vormen één grote familie, voelen veel steun binnen de sector en krijgen internationaal complimenten over de vooruitgang die we geboekt hebben.”

Welke mijlpalen hebben jullie in die zes jaar bereikt?

“De afgelopen zes jaar hebben we echt mooie stappen gezet met BBM! Eén van de grootste mijlpalen was onze aansluiting bij de Europese Federatie voor Mondhygiënisten (EDHF). Hierdoor staan we niet alleen nationaal, maar ook internationaal sterker. We kunnen samenwerken met andere organisaties en zo de rol van mondhygiënisten verder ontwikkelen.”
“Verder is het ook een belangrijke mijlpaal geweest om een plaats binnen de basisziekteverzekering te bemachtigen. Tot op de dag van vandaag vergt dit nog steeds veel lobbywerk om een sterkere positie te verkrijgen. Vergelijken we dit internationaal, dan zijn we in de zes jaar dat we bestaan al verder geraakt dan sommige andere verenigingen die hier al veel langer voor strijden.”

“Daarnaast hebben we ook de focus gelegd op informatievoorziening. We hebben een website, een nieuwsbrief en een magazine opgezet om studenten, tandartsen, mondzorgspecialisten én het brede publiek beter te informeren over ons beroep en de toegevoegde waarde van mondhygiënisten. Het mooie is dat het grootste deel van deze communicatiekanalen beschikbaar is in drie talen – Nederlands, Frans en Engels – zodat we echt iedereen in België kunnen bereiken. Ook bieden we informatieve workshops aan en organiseren we inmiddels vier congressen: twee in het Nederlands, één in het Engels en één in het Frans. Dit zijn geweldige momenten om kennis te delen, nieuwe inzichten op te doen en vakgenoten te ontmoeten.”

Hoeveel leden heeft de BBM momenteel?

“Op dit moment zijn dat er ongeveer 320, waarvan zo’n 220 gediplomeerde mondhygiënisten en 100 studenten. Dit aantal groeit nog steeds, omdat steeds meer mondhygiënisten de meerwaarde zien van een sterke beroepsvereniging. De BBM zet zich in voor de erkenning en ontwikkeling van ons beroep en door samen te werken, kunnen we als beroepsgroep blijven groeien en vooruitgang boeken.”

Eén van die samenwerkingen is met de NVM-mondhygiënisten. Kun je iets vertellen over hoe deze samenwerking eruitziet?

“De samenwerking tussen BBM en de NVM-mondhygiënisten is ontzettend waardevol. Sinds de oprichting van BBM hebben we veel steun gekregen van onze Nederlandse collega’s en daar zijn we enorm dankbaar voor. Dankzij hun ervaring en kennis konden we een vliegende start maken. We onderhouden een hechte band en wisselen regelmatig kennis en ervaringen uit. Dit helpt niet alleen om onze beroepsgroepen in beide landen te versterken, maar ook om van elkaar te leren en samen verder te groeien.”

“Bovendien stelt deze samenwerking ons in staat om gezamenlijke vraagstukken op te pakken en uitdagingen in de mondzorg aan te gaan. Een goed voorbeeld hiervan is de uitstroom van afgestudeerde mondhygiënisten naar Nederland. Ongeveer een kwart van de mondhygiënisten die in België afstuderen, zijn Nederlandse studenten die na hun studie terugkeren. Dit terwijl het diploma niet automatisch gelijkgesteld is tussen beide landen. Wie in België afstudeert en in Nederland als mondhygiënist wil werken, moet extra cursussen volgen om de titel te mogen dragen en het beroep wettelijk te mogen uitoefenen. Omgekeerd geldt hetzelfde: met een Nederlands diploma moet je in België langs de erkenningscommissie, waarbij aanvullende bijscholing nodig is om erkenning en een werkvisum te verkrijgen. Het is dus interessant om te onderzoeken waarom Nederlandse studenten er toch voor kiezen om in België te studeren. Ligt dat aan de strengere selectieprocedures in Nederland, de kortere studieduur in België of de lagere studiekosten? Dit is een belangrijk vraagstuk dat we samen met onze Nederlandse collega’s verder willen uitdiepen.”

Tot slot, wat zijn de belangrijkste doelen waar de BBM zich de komende jaren op gaat richten?

“Voor onze beroepsgroep liggen zowel professioneel als financieel nog enkele uitdagingen. We willen mondhygiënisten een sterkere positie geven in het Belgische zorglandschap en zorgen voor eerlijke vergoedingen. Momenteel worden alleen tandsteenverwijdering en sealants vergoed via de basisziekteverzekering, terwijl cruciale preventieve behandelingen zoals poetsinstructies, mondgezondheidsmetingen en rookstopbegeleiding daarbuiten vallen. Dit maakt preventieve zorg minder toegankelijk, vooral voor kwetsbare groepen. Is preventie dan een luxeproduct? Wij vinden van niet. Investeren in preventieve zorg is op de lange termijn juist kostenbesparend. Tandbederf is zelfs volledig te voorkomen. Als we dus preventie centraal stellen, verbeteren we niet alleen de mondgezondheid van iedereen, maar verlagen we ook de zorgkosten op de lange termijn. In Scandinavische landen zien we al jaren hoe goed dit werkt en dat is voor ons een enorme inspiratie. Daar willen we in België ook naartoe werken!.”

“Daarnaast vinden we het belangrijk om onze leden goed te blijven informeren en ondersteunen, zodat ze altijd up-to-date zijn over de nieuwste ontwikkelingen binnen het vak. We willen ook de brede bevolking blijven sensibiliseren over het belang van mondgezondheid. Hoe beter mensen de waarde van onze zorg begrijpen, hoe groter de rol van mondhygiënisten kan worden binnen de Belgische mondzorg. En heel belangrijk: we doen dit samen, met álle mondhygiënisten in België. Of ze nu Nederlandstalig of Franstalig zijn, iedereen moet zich betrokken en vertegenwoordigd voelen. Alleen zo kunnen we als beroepsgroep sterker staan en onze doelen bereiken.”

Isabelle Mertens

Interview met Isabelle Mertens, bestuurslid Belgische Beroepsvereniging voor Mondhygiënisten, door Ilona van der Werf.

Misschien niet het eerste onderwerp waar je als mondzorgverlener aan denkt. Toch zal je ongetwijfeld het geval hebben meegemaakt dat een ouder in het bijzijn van een kind kwaadspreekt over de ex. Dat deze bijvoorbeeld geheel verantwoordelijk is voor het slechte gebit van het kind. Ook zal je meemaken dat in geval van een scheiding het gebit van deze ex-partner(s) en kinderen er niet bepaald florissant bijstaan door stress en dat er zelfs sprake kan zijn van zelfverwaarlozing door depressieve gevoelens. Sommige mensen zullen hun hart bij je uitstorten en ook de kinderen kunnen hard zijn over een van de ouders of juist niet willen praten. Wat je hiermee wel en niet mee moet, werd duidelijk bij het symposium Complexe omgangsrelaties na echtscheiding. Lees het verslag hieronder.

Zowel ouders als kinderen zijn de dupe tijdens scheidingen. Natuurlijk wil je als ouders de kinderen zo min mogelijk belasten maar ze worden weldegelijk hierdoor beïnvloedt. Zelfs volwassen kinderen.

Hoe blijf je bij elkaar?

Het geheim is dat je samensmelt en tegelijkertijd opkomt voor jezelf zodat je jezelf niet verliest. Hierom is het conflict aangaan belangrijk en dat is lastig als je een conflictvermijder bent omdat je hebt geleerd dat ruzie maken slecht is. Als je niet uitspreekt wat er daadwerkelijk aan de hand is dan kan het misgaan. Zo kan een man denken dat hij het nooit goed doet als zijn echtgenoot aan de lopende band loopt te klagen, maar dit nooit ter sprake brengen. Ex-partners hebben daarom vaak een hele andere kijk op dezelfde situatie.

Impact scheiding

Bij negatieve levensgebeurtenissen wordt het stresssysteem geactiveerd. Een scheiding wordt als een verlies ervaren. Niet alleen een verlies van elkaar maar ook van de woning, vrienden, familie en kennissen. Dus het vormt een risico voor het welzijn van alle betrokkenen. Gescheiden mensen doen vaker beroep op professionele hulp dan mensen in stabiele relatie. Gescheiden ouders functioneren minder optimaal en er is vaak sprake van een lagere kwaliteit kind-ouder relatie. Er is minder warmte, de ouders zijn kortaf en het kan ook zijn dat ze de teugels laten vieren tot ergernis van de andere ouder.

Gedrag van het kind

Kinderen die betrokken zijn maken zich zorgen en kunnen angstig zijn. Ze kunnen het gevoel krijgen dat ze onzichtbaar zijn doordat de ouders zoveel moeten regelen of ze worden juist teveel betrokken. Ook zijn er sterke loyaliteit issues; kan ik wel vertellen dat het leuk was bij de ene ouder als ik bij de andere ouder ben? Ze denken ook vaak dat de scheiding hun schuld is. Het is vaak terug te vinden in het gedrag van het kind. Er kan sprake zijn van internalisatie, angstig zijn, zich terugtrekken, depressiviteit of juist druk gedrag. Kinderen kunnen ogenschijnlijk rustig zijn maar er kan veel in hen omgaan en uiteindelijk kan dit leiden tot het krijgen van psychosomatische klachten. Als je ziet dat je ouders ruzie krijgen en uit elkaar gaan word je bang om bij leeftijdsgenoten voor jezelf op te komen. Het kan consequenties hebben voor het zelfbeeld en zelfvertrouwen. Dit kan tot diep in het latere leven uitwerking hebben.

Bescherming van de ouder

De preventie rondom de impact van conflicten en scheidingen is dus hard nodig. Preventie is zorgen dat men leert omgaan met de situatie. Conflicten vormen risico voor het kind en contact met de ouders kan juist beschermend werken. Of dit succesvol is, hangt af van in hoeverre ouders een stabiele en veilige situatie kunnen aanbieden. Kinderen moeten zich emotioneel veilig voelen en kinderen die vaak blootgesteld worden aan vijandigheid en agressie tussen ouders hebben dat een stuk minder. Dus het is niet per definitie de scheiding die van alles kan veroorzaken maar het gevoel van onveiligheid. Niet alleen de mate maar ook de vorm van het conflict telt mee. Hierbij maken we onderscheid tussen een destructief en constructief conflict. Een constructief conflict is een conflict waarbij een goede en positieve, productieve oplossing wordt gevonden. Hierbij is er sprake van affectie en luistert men goed naar elkaar. Bij een destructief conflict is er sprake van kritiek op elkaar leveren, elkaar bedreigen en beledigen, vijandig zijn, zich terugtrekken en de ander negeren. Constructief is niet schadelijk en destructief wel. Een kind doet het beter bij (gescheiden) samenwerkende ouders waarbij zorgtaken en verantwoordelijkheden in samenspraak goed verdeeld. Het is dus heel belangrijk dat de ouders psycho-educatie en ondersteuning krijgen bij scheiding. Dit is in Nederland nog volop in ontwikkeling. De scheidingsatlas is daar een voorbeeld van. Er zijn scheidingsloketten waar ouders naar verwezen kunnen worden door de mondzorgverlener. Verborgen conflicten zijn helaas lastig in beeld te brengen. De triagelijsten en methodes zijn hiervoor nog in ontwikkeling.

Waarom ontstaat er vijandigheid?

Als de scheiding van een kant komt dan voelen mensen direct gevaar. Die partner blijkt een verborgen wereld te hebben gehad. Je gaat dan in de verdediging. Je herkent je partner niet meer en je weet niet meer waar je op kunt vertrouwen. Als een partner iemand boven jou heeft verkozen dan ga je echt niet meer kwetsbaar tegenover diegene zijn. Dan zijn er wraakgevoelens. Het stresssysteem gaat aan en dat leidt tot vechten, vluchten en/of bevriezen. Voor dit verlies stellen we iemand verantwoordelijk. Seksuele ontrouw is hierin een hele bekende. Je hebt de afspraak dat je daar met je partner uniek in bent. Als iemand anders wordt ingebracht in deze intieme relatie dan slaan alle stoppen door. Een scheiding brengt met zich mee dat men elkaar letterlijk op afstand gaat houden. Dat kan enkel door alles wat positief was als negatief te gaan bestempelen. Anders blijf je van iemand houden en wil je nog voortdurend bij diegene zijn. Hiermee doe je jezelf pijn als de ander je duidelijk niet meer wil.

Om uit deze nare situatie te komen waar kinderen de dupe van worden moet men terug gaan naar hoe het conflict ontstaan is. Dus voordat de ontrouw optrad, wat speelde er? Vaak is dit toch de komst van kinderen. Hierdoor ontstaat er minder tijd voor elkaar, zeker in de intieme sfeer. Alleen om dit te construeren kan men de stress gaan managen. Het brein wil het oplossen. Hoe kan je rustig blijven? Hoe langer die reactie voortduurt hoe meer ingesleten het wordt. We raken gewend om de schermen omhoog te gooien. Het is een patroon geworden. De window of tolerence wordt steeds kleiner bij aanhoudende stress. Door opgelopen trauma kan bij de minste of geringste trigger de hartslag omhoog gaan, het lichaam gaat trillen en maakt een agressieve indruk. Of de hartslag gaan omlaag en lijkt emotieloos of inactief. Het nadenken wordt afgesloten. De window of tolerence kan weer groter worden door te laten weten dat het veilig is, door te leren dat emoties normaal zijn en het niet altijd betekent dat er gevaar dreigt.

De oplossing

Kinderen hebben er baat bij als de ouders met elkaar leren te communiceren. Vaak ligt er onder al die emoties veel meer dan we kunnen waarnemen. Het is de bekende ijsberg die onder het water doorloopt. Pas als beide ouders kunnen uitspreken wat er zich onder het wateroppervlak afspeelt, is er een opening tot goede communicatie doordat er begrip ontstaat. Anders blijft het conflict in de lucht hangen en dit is waar de kinderen dan last van blijven houden. Als het conflict uit de lucht is, kunnen ouders weer constructief gaan samenwerken en hier dit is een stuk beter voor de kinderen maar ook voor de ouders zelf.

Ouderverstoting

Hierbij raakt de ouder de kinderen kwijt bij een scheiding. Het is een proces waarbij een kind in een situatie komt dat het moet onthechten van een ouder. De dynamiek die hierbij speelt, kan jokken zijn. Een ouder vormt coalitie met de kinderen ten koste van de andere ouder. De coalitievormende ouder jokt over de andere ouder waardoor het kind uiteindelijk voor de coalitievormende ouder zal kiezen. De loyaliteit van het kind wordt hierbij sterk beïnvloedt.

Parental strangement

Naast deze vorm is er ook parental strangement. Dan is er mishandeling door verwaarlozing en/of psychische mishandeling en is het kind niet veilig. Het kind heeft dan een gegronde reden om het contact stop te zetten. Bij mishandeling kan een kind a-typisch gedrag gaan vertonen. Dat betekent dat we aan het gedrag niet kunnen zien of het mishandeld is. Kinderen praten namelijk niet graag over de mishandeling en zijn bang dat je ze niet geloofd worden en bang dat ze zelf de oorzaak zijn. Het wordt dus verborgen gehouden. Misschien zijn ze ook bedreigd door de ouder en voelen zich zodoende niet veilig om er over te vertellen. Daarnaast houden ze ook van de andere ouder. Het is dus erg dubbel. Een kind dat echt onthecht is, vertoont wel a-typisch gedrag. Dit verschil is handig (hoe misplaatst deze term hierin ook is) in de situatie dat de coalitievormende ouder zegt dat er sprake is van mishandeling bij de andere ouder. Kinderen van een coalitievormende ouder die jokt over misbruik van de andere ouder, kunnen hoog van de toren blazen over deze vermeende misbruik terwijl kinderen die daadwerkelijk misbruikt worden dit liever stil houden.

Triangulatie en coalitie vormende ouder

Een ouder kan er een beetje bijhangen en er kan iets raars gebeuren in de hiërarchie. Het kind wordt als het ware in de positie gezet van de andere ouder. Dit noemen we triangulatie. Er is dan ook sprake van beïnvloeding van de loyaliteit, bewust of onbewust. Het gedrag van het kind is hierbij zeer typisch. We zien hierbij veel meldingen over de andere ouder en ook rechtzaken waarbij de ene ouder de andere ouder verwijt onveiligheid te bieden. De ouder communiceert aan het kind dat de andere ouder niet van het kind houdt. Het kind kan bang worden voor de andere ouder. De kinderen kunnen hele lelijke dingen zeggen over deze ouder en hele lelijke dingen gaan doen, zoals uitlokking. Het kind is heel zwart-wit over deze ouder en kan geen goede eigenschappen noemen van deze ouder. De coalitievormende ouder krijgt wel alle steun van het kind. Het kind voelt zich niet schuldig over het buitensluiten van de andere ouder want het wordt hiervoor beloond door de coalitievormende ouder. Deze kinderen worden vaak onhandelbaar.

Wat te doen?

Als zorgverlener kan je hierbij ingezogen worden en onbedoeld voor een van de ouders kiezen. Hier zullen we voor moeten waken. Op die manier word je namelijk onderdeel van het probleem. Probeer dit soort situaties dus te herkennen. Als zorgverlener heb je de taak om (te laten) onderzoeken wat er echt speelt zodat er een oplossing komt voor alle betrokkenen. Zoek dus actief de samenwerking hierbij op zodat zowel de kinderen als de ouders hun rust weer kunnen vinden.

Verslag door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist, voor dentalinfo.nl van het symposium Complexe omgangsrelaties na echtscheiding van SCEM

NVM-mondhygiënisten heeft alarmerende meldingen ontvangen over mondzorgverleners die zich onterecht voordoen als mondhygiënist. Dit titelmisbruik, maar soms ook zelfs fraude in de zorg, kan patiënten misleiden en leiden tot ontoereikende behandelingen, wat niet alleen de transparantie in de zorg ondermijnt, maar ook de integriteit ervan ernstig aantast.

“De titel ‘(geregistreerd-)mondhygiënist’ is wettelijk beschermd volgens de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) en mag alleen worden gevoerd door personen die een erkende opleiding Mondzorgkunde in Nederland hebben afgerond of wiens buitenlandse Mondzorgkunde diploma gelijkwaardig verklaard is door de Nederlandse overheid,” legt Loes Velthoven-Verlinden, voorzitter van NVM-mondhygiënisten, uit.

Verzoek tot melding

NVM-mondhygiënisten benadrukt het belang van het maken van een melding bij de beroepsvereniging. “We zien sinds begin dit jaar een significante toename van ontvangen meldingen en luiden daarom de noodklok.” vervolgt Velthoven-Verlinden. “Wanneer een melding bij ons binnenkomt en er is inderdaad sprake van titelmisbruik of fraude in de zorg, dan nemen wij maatregelen die passen bij de melding. Als er vervolgens geen adequate actie wordt ondernomen, overlegt NVM-mondhygiënisten met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) om verdere stappen te ondernemen. Het waarborgen van de juiste beroepskwalificaties en de bescherming van patiënten zijn voor zowel ons als de patiënten van groot belang.”

Woensdag 11 september 2024 van 15.00 tot 17.00 uur organiseert NVM-mondhygiënisten het Symposium Preventieve Mondzorg: van nazorg naar voorzorg in Perscentrum Nieuwspoort te Den Haag. Leden van de Tweede Kamer worden voor dit symposium uitgenodigd.

Aanleiding Symposium

Op dit moment staat het dossier mondzorg sterk in de belangstelling. In de recente verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen werden diverse oplossingen voorgedragen voor de toegankelijkheid, financiering en preventieve werking van de mondzorg. Met het symposium wil NVM-mondhygiënisten de recente stand van wetenschap en praktijk toetsen aan de ideeën van de politiek en diverse stakeholders. De visie van NVM-mondhygiënisten blijft kristalhelder: kies en investeer in preventieve mondzorg en een stevige basis voor de jeugd.

Sprekers tijdens dit symposium

• Marcel Levi; internist, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam.
• Marcel Canoy; hoogleraar aan de VU op het gebied van gezondheidseconomie. Daarnaast is hij adviseur van ACM en Zorginstituut Nederland.
• Brenda Grift; mondhygiënist, gezondheidswetenschapper en hogeschooldocent aan de opleiding Mondzorgkunde aan de HU.
• Loes Velthoven-Verlinden; voorzitter NVM-mondhygiënisten.

Aan de paneldiscussie zullen deelnemen:

• Julian Bushoff, lid van de Tweede Kamerfractie GroenLinks-PvdA.
• Ramin Najafbagy, mondhygiënist, praktijkeigenaar van Mondfit Mondzorg Rotterdam en Mondhygiënepraktijk Mondclinic te Rotterdam.
• Loes Velthoven, voorzitter NVM-mondygiënisten
• Thomas Plochg, directeur Federatie voor Gezondheid

Op zaterdag 6 en 13 juli a.s. screenen Rotterdamse mondzorgverleners; tandartsen, mondhygiënisten en tandartsassistenten, 220 kinderen van statushouders op het schip Silja Europa aan de Merwehaven te Rotterdam.

Op verzoek van stichting Mano, een organisatie die zich inzet voor de meest kwetsbaren in de Rotterdamse samenleving, slaan mondzorgverleners de handen in elkaar om de gebitten van deze kinderen niet alleen te onderzoeken maar ook te behandelen. Deze aanpak is uniek in zijn soort en is een mooie, creatieve manier om moeilijk te bereiken doelgroepen voor de mondzorg te benaderen.

Achterstand mondzorg

Dit initiatief is hard nodig. Deze kinderen beginnen vaak met een achterstand qua mondgezondheid. Vaak is er sprake van achterstallig onderhoud en een hoger dan gemiddeld aantal (pijn)klachten op het gebied van tandheelkundige problemen. Dit komt door de beperkte mondzorg in de landen van herkomst en slechte hygiëne tijdens de soms langdurige vlucht.

Preventieve mondzorg en waar nodig direct behandelen

Op het schip vinden de eerste consulten plaats in vier spreekkamers. De kinderen worden na de intake in drie groepen ingedeeld; kinderen die acute zorg nodig hebben, kinderen die zorg nodig hebben maar geen acute zorg en kinderen die geen zorg nodig hebben op korte termijn maar wel voorlichting en of advies. Aan de kade is een volledige tandheelkundige unit aanwezig, voor het maken van röntgenfoto’s en het behandelen van de kinderen.

Mooie samenwerking in Rotterdam

Dit initiatief is een mooie samenwerking tussen mondhygiënisten, tandartsassistenten en tandartsen. Veel partijen hebben dit ook financieel of materieel mogelijk gemaakt, zonder hen was dit niet van de grond gekomen. Dankzij de stichting WS Burgerfonds, een fonds in Rotterdam opgericht door tandartsen, nemen veel tandartsen deel aan dit initiatief. Stichting Mondzorg en Stichting WS Burgerfonds hebben voor een hypermoderne mobiele tandartspraktijken gezorgd, waarmee de tandartsen op de wal direct de kinderen kunnen behandelen.

Ouderen hebben vaak last van xerostomie en dit kan de snelheid van microbiële kolonisatie verhogen. Verder neemt de functie van de hand vaak af met de leeftijd en dit maakt het moeilijker om goed te poetsen, terwijl het verwijderen van tandplaque juist essentieel is om ontstekingen te minimaliseren en het ontstaan van tandsteen te voorkomen. Het verwijderen van tandplaque bij ouderen is dus erg belangrijk voor een optimale mondgezondheid en algemene gezondheid.

Verschillende manieren om tanden te reinigen

Er zijn verschillende manieren om tanden te reinigen namelijk het mechanisch reinigen met een tandenborstel, waterdruk met behulp van een waterflosser en mondspoelmiddelen. Een andere manier is micro-mist, een combinatie van waterdruppels en luchtstroom met een groot tand reinigend vermogen.

Onderzoekers Hihara et al ontwikkelden een apparaat voor het verwijderen van tandplaque met behulp van micronevelspray. Maar het nadeel hiervan is dat er iemand nodig is om het apparaat te bedienen.

In deze huidige studie is er een 3D-geprinte gebitsbeschermer met micromist-injectie uitgevonden. Het doel van deze gebitsbeschermer is het veilig en effectief reinigen bij ouderen en gehandicapten.

De gebitsbeschermer

De gebitsbeschermer is gemaakt naar de tandboogvorm en zo ontworpen dat er uitlaten gericht zijn op de tandvleesrand. De lucht- en waterkanalen die een kleine hoeveelheid water micronevels vormen komen terecht op de tandplaque bij de tandvleesrand.

Het onderzoek

De studie was bedoeld om de effectiviteit van het verwijderen van tandplaque van de gebitsbeschermer te testen. De deelnemers van het onderzoek mochten 8 uur voor de proef hun tanden niet poetsen. Er werd een vloeistof aangebracht om plaque aan te kleuren om vervolgens een krachtige spoeling toe te passen. Er werden foto’s van de tanden gemaakt vanuit verschillende hoeken om de buccale vlakken te visualiseren.
Vervolgens werd de gebitsbeschermer gebuikt om de tanden te reinigen.

Resultaten

De op maat gemaakte gebitsbeschermer met micronevelinjectie kan de aanslag en tandplaque op de tanden effectief verminderen. De micronevel kan met een hoge snelheid op de tanden en het tandvlees sproeien. De waterdruppeltjes hebben een microdiameter, een laag gewicht en hoge kinetische energie en zijn daarom in staat om tandplaque te verwijderen zonder tandhyperesthesie, pijn of letsel.

Conclusie

De op maat gemaakte gebitsbeschermer met micronevelinjectie is effectief bij het verwijderen van tandplaque op de voortanden. De effectiviteit van het apparaat ligt tussen die van een tandenborstel en die van mondspoeling.
Het apparaat heeft een eenvoudige inbrengprocedure en kan de gehele dentitie tegelijk reinigen. Dit apparaat is geschikt voor ouderen en gehandicapten die moeite hebben met het vasthouden van een tandenborstel.

Bron:

International Dental Journal

In een artikel gepubliceerd in de European Federation of Periodontology is een artikel gepubliceerd die de associatie tussen parodontitis en cariës heeft onderzocht.
De EFP zet zich in voor het bevorderen van de parodontale wetenschap en het belang van de tandvleesgezondheid. Het artikel stelt een gecombineerde aanpak voor om de mond- en systemische gezondheidsresultaten van de bevolking te verbeteren.

Kosten cariësbehandeling

Tandcariës treft wereldwijd meer dan twee miljard mensen en ernstige tandvleesaandoeningen staan op plek twee. De kosten voor behandeling van cariës, tandvleesaandoeningen en tandverlies komen neer op 4,9% van de mondiale gezondheidszorguitgaven. De kosten van tandcariës werd in zes landen onderzocht. De kosten van cariës waren het hoogste in Brazilië, Frankrijk, Italië en Verenigd Koninkrijk.

Mondgezondheid

Mondziekten treffen ongeveer de helft van de wereldbevolking, daarna komen niet-overdraagbare ziektes zoals diabetes, hartziekten, kanker en beroertes.
Om wereldwijd te zorgen voor een betere mondgezondheid is het tijd om actie te ondernemen. Het is belangrijk om te investeren en te zorgen voor preventiemaatregelen.
Er moet vooral worden gekeken naar risicofactoren zoals voeding, tabak en alcoholgebruik om mondziekten en ook niet-overdraagbare ziekten te verminderen.

Innovatief model

Het innovatieve model beschrijft de progressie van cariës gedetailleerd en preventieve interventies. De interventies zijn onder andere het handhaven van de mondhygiëne door te poetsen met gefluorideerde tandpasta, aanbrengen van plaatselijk fluoride en zich richten op verschillende stadia om de ontwikkeling van cariës te voorkomen.

Bron:
European Federation of Periodontology