Gebruik van CBCT : alleen als het echt verschil maakt

3D planning in de traumatologie

Onlangs plaatsten we een congresverslag van de lezing van Prof. dr. Francesco Mannocci, endodontoloog in Londen, waarin de inzet van de CBCT bij de endodontische en chirurgische herbehandeling werd besproken. Wanneer maken we in Nederland een CBCT-opname? Endodontoloog Robert-Jan Schaap licht de keuze hiervoor toe.

Een CBCT-opname is in de basis een beeldvormende techniek waarbij onze drie dimensionale structuur ook in 3D kan worden weergegeven. Een conventionele röntgenopname geeft onze 3D structuren in 2D weer. Zo worden structuren dus over elkaar weergegeven, iets dat meer onzekerheden geeft bij onze interpretatie. Het is dus goed voor te stellen dat soms niet alles duidelijk wordt. Daarom gebruiken we ook vaak meerdere solo opnamen onder verschillende hoeken genomen om meer inzicht te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan twee wortelkanalen die over elkaar geprojecteerd zijn: je ziet ze niet afzonderlijk, maar door een andere inschietrichting zie je ze netjes naast elkaar.

Het verslag van de lezing Prof. dr. Francesco Mannocci vermeldt als indicaties voor het nemen van een CBCT-opname:

  • Contrasterende klinische symptomen
  • Vermoeden op een extra kanaal of complexe morfologie
  • Gecalcificeerde kanalen
  • Verticale wortelfracturen
  • Evaluatie van niet helende apicale leasies
  • Chirurgische planning herbehandeling

Een lijst waarbij je inderdaad wel 3D info van een CBCT-opname zou kunnen gebruiken.

Logisch nadenken over toegevoegde waarde CBCT

Belangrijk is vooral om logisch na te denken over elke mogelijk te maken beeldvormende opname. De vraag moet dus zijn of de CBCT-opname nou echt het verschil maakt: is er echt een toegevoegde waarde? Zeker ook bij de hier genoemde indicaties kan dat het geval zijn. Echter, het kan net zo goed dat zonder de CBCT-opname tot de juiste diagnose en behandeling kan worden gekomen.

Binnen de Nederlandse setting moet er een bepaalde doelmatigheid zijn, het moet dus echt wat opleveren, zo niet het verschil maken. Ondanks de vele mogelijkheden voor stralingreductie bij deze beeldvormende techniek, geldt nog steeds het ALARA-principe. Daarnaast liggen de kosten voor de patiënt voor een CBCT-opname rond de 200,- euro. Het is goed om ook hierbij stil te staan.

Richtlijn endodontische diagnostiek en behandeling

De Nederlandse vereniging voor endodontologie (NVve) heeft een complete richtlijn voor de endodontische diagnostiek en behandeling ontwikkeld waarin zo goed als mogelijk afwegingen zijn gemaakt, gebaseerd op de beschikbare kennis. Het handelen volgens deze richtlijn geeft ook een goed verdedigbare en juridische basis aan onze keuzes en de behandelingen die we dagelijks uitvoeren.

Concluderend mag gesteld worden dat het meer gangbaar worden van de CBCT-opname een echte meerwaarde heeft bij endontische diagnostiek en daaruit volgend de behandelkeuze. Een goede zorgverlener hanteert deze tool met inachtneming van kosten, stralenbelasting en beperkingen en alleen daar waar het verschil niet anders gemaakt kan worden.

Door:
Robert-Jan Schaap, tandarts-endodontoloog. In 1999 is hij afgestudeerd aan de universiteit van Nijmegen (KUN). Na zijn studie is hij 12 jaar werkzaam geweest als tandartsdocent bij het Academisch Centrum Tandheelkunde te Amsterdam (ACTA). In 2008 heeft hij de opleiding tot tandarts-endodontoloog aan het ACTA afgerond. Thans werkzaam in verwijspraktijk EndoNoordkop.

Lees meer over: Endodontie, Thema A-Z