Tandheelkundige röntgenscanner gebruikt om verzegelde 17e-eeuwse brief te lezen

Microtomografiescanner                          

Het onderzoek is uitgevoerd bij de tandheelkundige onderzoekslaboratoria van de Queen Mary University of London en beschrijft hoe een erg gevoelige microtomografiescanner werd gebruikt om een partij ongeopende brieven uit een 17^e-eeuwse postkist te scannen. De kist, gevuld met niet-bezorgde post, kwam uit de Brienne-collectie van het Beeld en Geluid Den Haag.

Letterlocking

De afzenders van de brieven hadden deze afgesloten met ‘letterlocking’ – het historische proces van het ingewikkeld vouwen en vastzetten van een plat vel papier om zijn eigen envelop te worden, zie de afbeelding. Deze techniek was een gangbare praktijk voor veilige communicatie voordat enveloppen in gebruik werden genomen. Het wordt beschouwd als de ontbrekende schakel tussen oude fysieke communicatiebeveiligingstechnieken en moderne digitale cryptografie.

Niet meer brieven openknippen

Tot nu toe moest men historische brieven openknippen om ze te kunnen lezen. Dit leidde vaak tot schade aan de inhoud van de brief. De microtomografiescanner kan echter minieme metaalsporen visualiseren van de inkt die werd gebruikt om de brieven te schrijven. Zo konden de onderzoekers de gescande afbeeldingen omzetten in letters en de brieven voor het eerst in ruim 300 jaar lezen.

Virtueel ontvouwen

Nadat de letters waren gescand, pasten de onderzoekers algoritmen toe om de verschillende lagen van de gevouwen brief te identificeren en scheiden en de brief virtueel ontvouwen. De brief bleek een bericht van 31 juli 1697 te zijn waarin Jacques Sennacques zijn neef en Franse koopman in Den Haag, Pierre Le Pers, om een gewaarmerkt afschrift vroeg van een overlijdensbericht voor Daniel Le Pers.

De brief van Jacques Sennacques uit 1697.

Historische cryptografie

De ontvouwingsmethode kan onderzoekers helpen deze historische versie van fysieke cryptografie te begrijpen. Een nadeel is dat de aanpak mogelijk niet werkt op documenten die sterk kromgetrokken of beschadigd zijn door verhitting, delaminatie, bederf of water. Verwrongen artefacten worden mogelijk niet correct in 2D weergegeven.

Enorm potentieel

Desondanks heeft “letterlocking een enorm potentieel om nieuw licht te werpen op talloze primaire historische materialen, en onze gegeneraliseerde algoritmische benadering van conservatie toont de aanpak van computationele analyse aan om dit onderzoek vooruit te helpen”, schreven de auteurs.

Bron:
Nature Communications
Alle afbeeldingen met dank aan het archief van de Unlocking History Research Group.