dental INFO sprak met een aantal studenten Mondzorgkunde die door hun opleiding ‘excellente student’ werden genoemd. Een excellente student kan zeer goede cijfers hebben behaald en/of speciale activiteiten ondernemen en frisse eigen ideeën hebben.
Aan het woord zijn Lotte Ezemdam, Lieke Tijhuis, Baukje Bootsma, Laura van Oortmerssen, Valentina Dawood, Anneke Meijst, Rosalie Dool en Esther Spit.
Waarom worden jullie ‘excellente studenten’ genoemd?
Lotte vindt het in de eerste plaats een erg leuk compliment. “Ik denk dat ik als ‘excellerende student’ word bestempeld, omdat ik redelijk gemakkelijk vier studiejaren heb doorlopen. Ik kon goed samenwerken met mijn medestudenten en docenten, was altijd aanwezig, leverde op tijd alles in, was enthousiast en bleef niet op de achtergrond staan. De behandelingen op de kliniek gingen goed en ik had een professionele houding. Daarnaast heb ik mij ook nog ingezet voor de studievereniging, T.M.F.V. Archigenes, van Mondzorgkunde en Tandheelkunde. Ik heb in een aantal commissies gezeten en in 2015-2016 een bestuursjaar gedaan.”
Lieke springt qua cijfers niet boven haar medestudenten uit. Ze denkt dat zij als ‘excellerende student is bestempeld vanwege haar communicatieve vaardigheden. “Ik ben erg betrokken bij mijn medestudenten, kan goed overweg met mijn docenten en ben professioneel naar mijn patiënten.” Daarnaast is ze zowel actief in de jaarvertegenwoordiging, de Studenten Commissie van NVM-mondhygiënisten als binnen de studievereniging. “Ik zit in de Studenten Commissie omdat ik graag in contact wilde komen met medestudenten van de opleiding uit verschillende steden. Ik was nieuwsgierig hoe het er bij hen op de opleiding aan toe gaat en in welk opzicht de opleidingen van elkaar verschillen. Daarnaast vind ik het leuk om actief bezig te zijn binnen de opleiding en contactpersoon te zijn voor studenten die vragen hebben voor de NVM. Ook is het leuk om te helpen bij congressen.”
Baukje denkt dat ze ‘excellent’ is door haar cijfers én doordat ze passie heeft voor het beroep. “Ik werk graag met mensen in teamverband, zat in de vertegenwoordiging van het eerste jaar en twee jaar in de feestcommissie Al Dente, volgde een honoursprogramma en ben nu werkzaam als student-assistent bij de eerstejaars Mondzorgkunde studenten.”
Ook Laura haalt goede cijfers. Daarnaast zit ze in zowel de normale jaarvertegenwoordiging als in de kliniekjaarvertegenwoordiging. “Hierin probeer ik samen met medestudenten kritisch naar ons (kliniek)onderwijs te kijken. Ook ben ik werkzaam als student-assistent op het skillslab bij jaar 1 Mondzorgkunde. Verder zit ik als student-lid in de DIM (Decentrale Incidenten Melding-commissie) van het CTM. Meldingen die op de kliniek gedaan worden, komen bij ons binnen. Het incident wordt vervolgens door ons geanalyseerd wat uiteindelijk leidt tot een rapport. Tot slot zit ik in de CHIEF. Dit is de commissie binnen onze studievereniging (Archigenes) die foto’s maakt tijdens alle activiteiten. “
Valentina zocht meer uitdaging tijdens haar studie en ging daarom na de propedeuse het excellentieprogramma volgen. “Daarna heb ik zelf dingen gedaan en uitgezocht zoals cursussen volgen en onderzoekers mee helpen.”
Welke eigenschappen hebben jullie als excellente studenten?
Als antwoord worden heel wat eigenschappen genoemd. Het komt er op neer dat ze heel enthousiast, leergierig, proactief, zorgzaam, nauwkeurig en zelfbewust zijn, een open houding en doorzettingsvermogen hebben en goed kunnen samenwerken en planmatig werken.
Waarom hebben jullie voor de studie Mondzorgkunde gekozen?
Iedereen heeft uiteraard persoonlijke redenen om de studie te volgen, maar het is duidelijk dat ze allemaal graag met mensen werken. “Graag voor mensen zorgen en hen willen helpen,” werd bijvoorbeeld genoemd. Lotte: “Ik haal veel voldoening uit dit beroep op het moment dat je samen met je patiënt een doel hebt bereikt. Bijvoorbeeld van een slechte mondgezondheid met weinig compliance vanuit de patiënt naar een goede mondgezondheid waarvan de patiënt ook zelf het belang. Daarnaast vind ik fijn om te zien dat een patiënt tevreden de behandelkamer verlaat na bijvoorbeeld een pijnklacht, een restauratie of een voorlichtend gesprek.”
Laura wil een basis leggen voor de studie Tandheelkunde, die ze hierna wil gaan doen en waar ze eerder al voor werd uitgeloot. Baukje noemt de veelzijdigheid van het beroep. “Ik hou ervan met mensen te werken en ik vind het fijn om praktisch bezig te zijn. Met dit beroep kan ik dit combineren. Daarnaast vind ik het leuk dat de patiëntengroep heel divers is. Je ziet mensen van jong tot oud, dus elke gebitssituatie is anders. Tegenwoordig mogen wij als mondhygiënist ook prepareren en restaureren. Dit vind ik leuk om uit te voeren, maar ik vind het vooral belangrijk dat ik als mondhygiënist mensen bewust kan maken van hun eigen mondsituatie. Door gerichte voorlichting en instructies hoop ik dat ik patiënten kan aansporen om een goede mondhygiëne te handhaven, zodat cariës en tandvleesproblemen voorkomen kunnen worden.”
En hoe bevalt de studie jullie?
De studenten zijn het er over eens dat het positief is dat het een relatief kleine faculteit is, waarbij de afstand tussen studenten en docenten klein is en dat er wordt samengewerkt met studenten tandheelkunde. De combinatie tussen praktijk en theorie vinden ze goed. De opleiding is goed opgebouwd en er zijn leuke en leerzame activiteiten. Ook over de praktijkbegeleiding en de wetenschappelijke vorming zijn ze te spreken. En dat ze leren om eigen verantwoordelijkheid te dragen.
Nadeel is wel dat het een erg pittige opleiding is, zelfs als je VWO hebt gedaan. In het vierde jaar zouden wel wat meer colleges gegeven mogen worden. Verder is het jammer dat keuzevakken zoals logopedie niet in de basis zitten.
Anneke vertelt dat ze de studie vanaf het begin al erg leuk vindt. “Wat ik eigenlijk al van kleins af aan wilde weten over het beroep, werd ineens realiteit en dat was wel even wennen. We hebben uitgebreid geleerd op het skillslab hoe we moeten omgaan met instrumenten, op kliniek leer je eigenlijk het beroep zelf met alles erop en eraan, natuurlijk wel stap voor stap. Je leert theoretisch alles wat voorkomt in het beroep, van tanden tot communicatie. Daarnaast worden er nog leuke en leerzame activiteiten georganiseerd door onze studievereniging en de studenten en docenten zelf. Eigenlijk heb ik geen puntje dat mist op de opleiding.“
Valentina vond de opleiding erg interessant. “Ik heb mezelf goed kunnen ontwikkelen en verschillende werkvelden gezien. Ik vond de opleiding op niveau. Alleen miste ik een stukje psychologie in slechtnieuwsgesprekken. Als behandelaar kom je vaak zieke mensen tegen in de praktijk. Op school leren we een slechtnieuwsgesprek voeren, maar weinig over hoe je om moet gaan als iemand je vertelt over haar of zijn ziekte. Esther Split vindt de opleiding heel anders dan de praktijk. “
Wat willen jullie absoluut op de werkvloer doen?
De excellente studenten blijken heel wat ambities te hebben. Allerlei soorten werkzaamheden en werkvloeren worden genoemd.
Lieke wil in ieder geval graag tandheelkundige handelingen uitvoeren. “Ik denk dat ik meer motivatie uit mijn werk kan halen naarmate de diversiteit aan behandelingen groter is. Naast het preventieve werk zou ik dus ook graag röntgenfoto’s willen vervaardigen en interpreteren en wil ik graag prepareren/restaureren. Tevens lijkt het me ontzettend mooi om diverse leeftijdsgroepen te behandelen.
Baukje ziet voor haarzelf vooral een rol weggelegd in de preventie. “De meeste patiënten vinden de tandheelkundige behandelingen spannend en niet fijn. Ik hoop dat ik mensen met een tevreden gevoel en met een aanvullende tip naar huis kan laten gaan. Ik snap dat de behandeling niet fijn is op dat moment, maar ik hoop dat patiënten inzien dat ik hen kan ondersteunen om het gebit te behouden en ergere problemen kan voorkomen als de zelfzorg goed wordt uitgevoerd.”
Rosalie wil graag tandheelkundige vrijwilligerswerk in het buitenland doen. “Laat ik nu net over een paar dagen voor een half jaar vertrekken naar Zuid-Afrika om dit te gaan doen! Als ik terugkom hoop ik parttime aan de slag te gaan in een algemene tandartspraktijk en parttime bij Stichting Mondzorg; een stichting die zorg draagt voor de mondzorg in verpleeghuizen en psychiatrische instellingen. Eerst maar eens ervaring op doen! Ik vind met name de bijzondere doelgroepen kinderen en ouderen erg interessant. Tijdens mijn studie heb ik in beide werkvelden stage gelopen en gewerkt.”
Valentina zou graag iets willen doen in praktijkonderzoeken. “Deze interesse heb ik gekregen na het eerste studiejaar. Een nieuw product op de markt zetten dat echt helpt zou erg mooi zijn.“
Esther wil alle geleerde vaardigheden toepassen. “Dus niet alleen het reinigen en geven van instructies, maar ook het prepareren en restaureren, het uitvoeren van PMO’s, het maken van röntgenfoto’s, het toedienen van anesthesie, het leggen van sealants etc. Toevallig werk ik al in een praktijk waar ik dit allemaal mag uitvoeren, wat ik erg fijn vind. Het is mijn doel om tandarts te worden. Dit wil ik bereiken door het volgen van een schakeljaar en vervolgens de reguliere studiejaren 3 t/m 6 van de studie Tandheelkunde.”
Wat willen jullie nog leren van ervaren mondhygiënisten door bijvoorbeeld stage te lopen?
De antwoorden hierop lopen uiteen van ‘mandibulair blok’ tot ‘slechtnieuwsgesprek’. Baukje denkt vooral te kunnen leren van de werkervaring van oudere mondhygiënisten. “Tijdens controles is het belangrijk dat de mond goed geïnspecteerd wordt. Doordat ik nog weinig werkervaring heb, zal ik misschien wel dingen over het hoofd zien. Ik denk dat oudere mondhygiënisten mij kunnen inspireren door mij mee te laten kijken hoe zij de mond inspecteren, waar ze op letten, hoe een mondsituatie er goed of juist verdacht uit ziet.”
Lotte hierover: “Tijdens de studie heb ik meerdere stages moeten lopen en ik heb gemerkt dat je zoveel nieuwe dingen leert in een praktijk. Iedere praktijk heeft zijn eigen manier van werken. Er kan gebruik gemaakt worden van verschillende materialen, instrumenten en iedereen heeft zijn eigen kijk op behandelen.”
Tot slot: wat zouden professionals van jullie kunnen leren?
Lotte adviseert oudere vakgenoten up-to-date te blijven. “Ik denk dat de ‘oude’ mondhygiënisten en tandartsen moeten wennen aan de taakherschikking en ik adviseer hun ook om daarvoor open te staan. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig symposia en cursussen bij te wonen. Sta open voor verandering.”
Baukje pleit voor meer zorg op maat. “Ik hoop dat ik oudere mondhygiënisten kan inspireren om per patiënt te bekijken welke zorg, voorlichting en instructie nodig is. Soms wordt er gereinigd en een standaardinstructie gegeven, maar als je het per gebitssituatie bekijkt, is eigenlijk niemand hetzelfde en dient dus zorg op maat aangeboden te worden. Dus bekijken waarom een pocket op die plek zit of waarom een poetstrauma daar is ontstaan en hier de voorlichting en instructie op aanpassen, zodat patiënten bewust worden van hun eigen mondsituatie en dit door goede zelfzorg kunnen verbeteren.”
Anneke denkt op dit vlak aan werkmethodes. “Oudere mondhygiënisten moeten een methode uitzoeken waardoor ze het prettigst kunnen werken. Ik heb gemerkt dat ik door bepaalde tips en trucs van bijvoorbeeld docenten of werkende tandartsen op een rechtvaardige manier, makkelijker te werk kan gaan. “
Valentina geeft als tip: “rustig behandelen en communiceren met patiënten tijdens stressvolle situaties.”
Laura denkt dat het vooral belangrijk is om kritisch naar jezelf te blijven kijken. “Probeer je eigen handelen om de zoveel tijd te evalueren, desnoods met hulp van anderen. Blijf jezelf daarnaast uitdagen.”
Door: Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist
Dr. Poticny is D.D.S – Baylor College of Dentistry en sinds 1983 eigenaar van een privé-kliniek in Texas, waar de focus ligt op esthetische en restauratieve tandheelkunde. Hij is Adjunct Clinical Associate Professor aan de Universiteit van Michigan en partner van de Academy voor CAD/CAM tandheelkunde. Bovendien geeft dr. Poticny internationaal lezingen over CAD/CAM systemen, materialen en restauratieve tandheelkunde en heeft hij meerdere casussen, onderzoeken en wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. 
