Bijzonder in het kwadraat: mondzorg bij patiënten met afwijkingen
Liesbeth Clerx sprak over haar werk met bijzondere patiënten. Zij is mondhygiënist in een Centrum Bijzondere Tandheelkunde (CBT). “Wees niet terughoudend in de behandeling van patiënten met aangeboren en verworven afwijkingen. Zij hebben ook recht op zorg van hoge kwaliteit.”
Taken
Clerx werkt met veel collega’s samen, waaronder ook psychologen. CBT-patiënten krijgen als eerste een intake, waaronder bij volwassenen een psychologische screening. Bij angstige kinderen en volwassenen volgt een gewenningstraject. Clerx liet een filmpje zien waarbij ze uitlegde dat je niet zomaar een mondhygiënist bent als je in een CBT werkt. In het filmpje kreeg ze een hele dikke knuffel van haar verstandelijk beperkte patiënt. “Je moet veel luisteren, braaksel opruimen, epileren van een intra-oraal huidtransplantaat ….”, vertelde Clerx aan een zaal die zich verbaasde over de foto’s.
Tot haar taken behoren verder het participeren bij de intake – soms samen met de psycholoog –, het geven van naaldexposure bij een fobie, sealen, kleine restauraties en afdrukken maken, mondfoto’s maken, diagnosticeren en het – in overleg – bepalen van het behandelplan.
Divers
Haar patiënten zijn ook divers: patiënten met schisis, oncologische patiënten, patiënten met oligodontie, patiënten met een verhoogd kokhalsreflex, patiënten die last hebben van mondbranden en nog veel meer.
Tips bij kokhalsreflex
Over het kokhalsreflex vertelde ze meer, want veel mondhygiënisten wilden hier tips over. Het kokhalzen kan al voorkomen bij het zien van een tandenborstel of witte kleding. Anatomisch is er niks aan de hand bij de patiënten.
Mondhygiënisten kunnen deze mensen helpen door ze in een gewenningstraject te begeleiden bij de buikademhaling. Soms gaat de behandeling beter door wat zout (zoute tandpasta) op de tong aan te brengen. In de stoel zou de behandelaar de patiënt kunnen vragen om spieren aan te spannen en dan weer los te laten.
Terughoudend
Als take-home-message gaf Clerx mee: “Wees niet terughoudend in de behandeling van patiënten met aangeboren en verworven afwijkingen. Zij hebben ook recht op een hoge kwaliteit van zorg. Maar let in het algemeen ook op je onderbuikgevoel bij het behandelen van patiënten.” Zo zou je mensen met psychiatrische problematiek kunnen tegenkomen in je praktijk. “Ontwikkel je onderbuikgevoel en wees dan juist wel terughoudend met invasieve behandelingen.”
Liesbeth Clerx is NVM-mondhygiënist, lid vakgroep Intramurale Zorgverlening en werkzaam op de afdeling Centrum Bijzondere Tandheelkunde Radboudumc Nijmegen.
Verslag door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist, voor dental INFO van de lezing van Liesbeth Clerx tijdens het NVM-voorjaarscongres. www.mondhygienisten.nl
