Voor veel mensen in Nederland is goede mondgezondheid tegenwoordig steeds moeilijker te verkrijgen. Er is namelijk een tekort aan tandheelkundige professionals en een dalende trend in de toegang tot tandheelkundige zorg. Digitale hulpmiddelen en technologieën in de tandartspraktijk kunnen echter helpen de efficiëntie te verbeteren en de capaciteit uit te breiden om meer patiënten te behandelen.
Tekort aan tandartsen
De beschikbaarheid van hoogwaardige tandheelkundige zorg wordt in Nederland al jaren als vanzelfsprekend beschouwd. Echter staan we nu voor een steeds somberder wordende toekomst als het gaat om mondzorg. Een op de drie tandartsen gaat in de komende 10 jaar met pensioen. Dit zijn momenteel meer tandartsen dan die afstuderen. In 2021 waarschuwde voormalig KNMT-voorzitter, Wolter Brands, al dat er jaarlijks ongeveer 300 tandartsen met pensioen gaan, en er slechts zo’n 240 afstuderen. Voeg daarbij een vergrijzende bevolking met hogere zorgbehoeften, een tekort aan personeel in het algemeen, stijgende kosten en economische druk aan toe – en het groeiende tekort lijkt onvermijdelijk mits er geen nieuwe weg wordt ingeslagen.
Het afnemende aantal mondzorgprofessionals heeft ook ingrijpende gevolgen voor onze gezondheid als samenleving: mondgezondheid en algehele gezondheid zijn nauw met elkaar verbonden. Een slechte mondgezondheid en onbehandelde tandvleesaandoeningen worden in verband gebracht met een breed scala aan aandoeningen, waaronder diabetes of hartaandoeningen.
Bewustwording
Beroepsverenigingen doen hun uiterste best het publiek bewust te maken van deze bedreiging voor de mondgezondheid in Nederland. Ook wordt er door beleidsmakers de afgelopen maanden veel gedebatteerd over deze kwestie. Er zijn verschillende mogelijke benaderingen geschetst, onder meer tijdens een recent debat in het parlement. Een nieuwe opleidingslocatie voor tandartsen in Rotterdam kan bijdragen aan een meer evenwichtige regionale spreiding van tandartsen. In een recente brief van minister Dijkgraaf en minister Kuipers wordt belicht hoe de samenwerking van verschillende professionals in een tandartspraktijk geoptimaliseerd kan worden.
Het is duidelijk dat het tekort aan tandheelkundige professionals dringend de aandacht moet krijgen en de voorgestelde ideeën zijn belangrijke eerste stappen. Op de lange termijn zullen geactualiseerde universitaire curricula en aandacht voor hoe tandheelkundig onderwijs is georganiseerd, belangrijke hefbomen zijn om de volgende generatie tandheelkundige professionals op te leiden. Ook moet worden overwogen hoe tandheelkunde moet evolueren om alomvattende benaderingen te bieden die voldoen aan de behoeften van zowel de professional als de patiënt.
Digitale technologieën bieden veel voordelen en maken tandartsen en tandartspraktijken efficiënter om hun capaciteit en zorgaanbod uit te breiden. De mondzorgsector zal zowel op de korte als lange termijn hiervan profiteren indien deze digitale hulpmiddelen effectief worden geïntegreerd in de bestaande tandheelkundige opleidingen en de workflow in de praktijk.
Digitale innovatie
Digitale technologieën die de communicatie met patiënten ondersteunen, zoals teledentistry, geven artsen de mogelijkheid om al voor het eerste bezoek aan de praktijk kennis te maken met nieuwe patiënten. Teledentistry kan de arts-patiëntrelatie verbeteren doordat het de patiënt in staat stelt laagdrempelig in contact te treden met de arts in het geval van vragen, dringende zaken of om een lopende behandeling tussentijdste bespreken. Bij verantwoord gebruik, en in combinatie met praktijkbezoeken, verbetert teledentistry de efficiëntie van de praktijk en stelt het tandartsen in staat zorg te verlenen aan een groter aantal patiënten in behandeling, en vergroot het gemak voor patiënten.
Technologieën zoals mondscanners stellen tandartsen en orthodontisten in staat om een 3D-beeld van de tanden van een patiënt te creëren dat elke tand vastlegt in honderdduizenden digitale datapunten. Scanners met de nieuwste technologie bewaken gebitsslijtage en tandvleesrecessie. Ze kunnen tandartsen zelfs helpen bij het detecteren en bewaken van de progressie van gaatjes, zonder patiënten of tandartsen bloot te stellen aan schadelijke straling. Dit verkort tevens de behandeltijd en het aantal afspraken. Door de integratie van dergelijke scanners kunnen behandelaars een groter aantal patiënten behandelen en tegelijkertijd een hoog niveau van patiëntenzorg handhaven.
De digitale omgeving verbindt praktijken met patiënten en andere elementen in het tandheelkundig ecosysteem (zoals laboratoria en fabrikanten). Het zorgt voor preventieve, restauratieve en orthodontische zorg en verbetert de efficiëntie en workflow van de praktijk. Zo wordt op korte termijn een oplossing geboden voor de huidige tekorten. Toonaangevende digitale platformoplossingen helpen medische professionals bij het plannen en visualiseren van end-to-end behandelingstrajecten voor hun patiënten, met minimaal invasieve behandelplannen die de gezonde, natuurlijke tandstructuur behouden en betere resultaten opleveren.
Kwaliteit en patiëntveiligheid
De rol van geaccrediteerde mondzorgprofessionals is van cruciaal belang bij de toepassing van digitale technologieën in de mondzorg om ervoor te zorgen dat de hoogste zorgstandaarden voor patiënten worden gehandhaafd. Integratie van nieuwe technologieën moet altijd prioriteit blijven geven en ondersteuning bieden aan door artsen geleide zorg. Dit betekent dat gediplomeerde tandheelkundige professionals de patiëntenzorg rechtstreeks blijven beheren. Aangezien digitale technologieën steeds meer geaccepteerd worden, moeten wetten, voorschriften en praktijknormen ook evolueren om ze te integreren op een manier die de veiligheid van de patiënt beschermt.
Digitale technologieën zijn een uitstekend hulpmiddel om artsen op verschillende manieren te ondersteunen. Ze kunnen echter niet de kennis of ervaring van tandheelkundige professionals vervangen. Dergelijke technologieën moeten eerder worden gebruikt als aanvulling om het bereik van mondzorgprofessionals te vergroten naar een toenemend aantal patiënten en om de stoeltijd te verkorten. Om de belofte van digitale technologieën in de tandheelkundige zorg waar te maken, zijn investeringen in de opleiding van het personeel en de ontwikkeling van normen en standaarden van vitaal belang voor een verantwoord gebruik van nieuwe digitale gezondheidshulpmiddelen.
Aan onderwijzers de taak na te denken over hoe digitale technologieën kunnen worden geïntegreerd in het curriculum van de tandheelkundige opleiding. Zo zorgen we ervoor dat de volgende generatie mondzorgprofessionals op verantwoorde wijze nieuwe digitale gezondheidshulpmiddelen kunnen gebruiken. De industrie speelt hier een rol door toegang te bieden tot klinische training die zij ter beschikking stellen aan mondzorg professionals. Zij die zijn opgegroeid in de digitale wereld van vandaag zijn de tandheelkundige professionals van morgen. Zij staan op de voorgrond van het uitoefenen van moderne tandheelkunde in Nederland en we moeten hen ondersteunen met de beste tools om de beste mondzorg te leveren.
Auteur: Michael de Gouw, General Manager Benelux bij Align Technology
Consumentenbond, Beste uit de test
