Implantologie: Occlusie en articulatie

Verslag van de lezingen van prof. dr. Daniël Wismeyer tijdens het congres Implantologie van Bureau Kalker. Het lezingenprogramma omvatte alles wat u moet weten over implantologie. Zo kunt u uw patiënt begeleiden bij de verwijzing en ervoor zorgen dat u de regie over de behandeling behoudt.

Verschillen hoektanddisclusie, groepsfunctie en gebalanceerde articulatie
In de tandheelkunde zijn veel occlusieconcepten. De drie belangrijkste groepen zijn:

1. Hoektanddisclusie (canine protected articulation)
   Bij de laterale beweging is uitsluitend contact met de cuspidaten aan de actieve zijde.
2. Groepsfunctie
   Aan de actieve zijde maken meerdere antagonisten paren contact, hierbij is aan de inactieve zijde sprake van disclusie.
3. Gebalanceerde actriculatie
   Bij een gebalanceerde articulatie hebben alle elementen van boven- en onderkaak contact bij alle bewegingen.

Niet één occlusieconcept: Wanneer is welk occlusieconcept geïndiceerd?
Bij een prothese wordt altijd gekozen voor gebalanceerde articulatie. Het type hiervan is volgens prof. dr. Wismeyer niet van belang. Occlusieconcepten voor solitaire kronen en brugconstructies zijn ’Mutually protected articulation’: front of zijdelingsdelen of ‘canine protected articulation’. Er is tot op heden nog geen evidence-based implantaat-specifiek concept voor occlusie en articulatie. U moet vooral de bestaande situatie bij de patiënt goed analyseren. Een occlusieanalyse is daarom van belang. Na een occlusieanalyse maakt u bij solitaire kronen en brugcontructies een diagnostische opwas of proefopstelling van de elementen. Daarmee wordt voorkomen dat degene die de prothetiek gaat uitvoeren achteraf wordt geconfronteerd met occlusale problemen. U beoordeelt onder andere de antagonisten, premature contacten, balanscontacten en de mate van disclusie bij front- hoektandgeleiding.

Op lange termijn wordt vaak chipping gezien bij implantaatkronen door overbelasting. Implantaten kunnen niet in elke situatie de geleiding dicteren, soms moet dan voor een ander occlusie en articulatie concept worden gekozen om overbelasting te voorkomen. Bijvoorbeeld een groepsgeleiding in plaats van hoektandgeleiding. Daar waar mogelijk wordt de occlusie en articulatie gedicteerd door de gebitselementen. Voorkom overbelasting door te streven naar een verticale belasting van het implantaat en vermijd horizontale krachten. Maak de knobbelhellingen bij implantaten minder steil. Het verkleinen van het het occlusale oppervlak met 30% resulteert in een significante afname van horizontale kracht componenten. Het verkleinen van het occlusale oppervlak is aanbevolen bij ongunstige belastingen van het implantaat. Er kan ook gekozen worden voor premolariseren.

Premolariseren
Premolariseren is een begrip dat u soms hoort in de tandheelkunde. Hierbij wordt in de zijdelingse delen een molaar vervangen door een premolaar. De knobbelhellingen van de door de implantaat gedragen kronen zijn hierbij kleiner en vlakker. De optie van premolariseren zou resulteren in minder krachten, in de literatuur is hiervoor echter nog weinig bewijs.

Bruxisme wordt gezien als een contra-indicatie voor behandeling met tandheelkundige implantaten.

Prof. dr. Daniël Wismeyer rondde zijn studie tandheelkunde af in 1984 aan de KU Nijmegen en werkte in het CBT aldaar tot 1994. In 1995 ging hij naar de ACTA waar hij promoveerde op het proefschrift “BIOS, The Breda Implant Overdenture Study”. Van 1985 tot 2006 heeft hij gewerkt in het CBT van het Amphia Ziekenhuis te Breda. In 2006 is hij benoemd als Hoogleraar Orale implantologie en Prothetische Tandheelkunde aan de ACTA waar hij een 0,7 Fte aanstelling heeft. Tevens werkt hij in de verwijspraktijk voor Orale Implantologie Veluwe-zoom te Dieren die hij in 1991 heeft opgericht. Vanaf 2009 is hij voorzitter van de afdeling Functieleer en Restauratieve Tandheelkunde aan de ACTA.

Verslag door Joanne de Roos voor dental INFO van de lezing van prof.dr. D. Wismeyer tijdens het congres Implantologie van Bureau Kalker.