Sint-Maarten op de 11e van de 11e: Lampions, liedjes, snoep én tandenborstels

Het Sint-Maartensfeest is inmiddels een levende traditie, waarbij het in wezen draait om delen; de kinderen zingen speciale Sint-Maartensliedjes en krijgen in ruil daarvoor snoep of fruit. De liedjes hebben veelal een humoristisch karakter en ieder jaar wordt het repertoire weer aangevuld met parodiërende of satirische teksten. Meestal krijgen de kinderen als ze een vrolijk liedje hebben gezongen snoepgoed.

“Wij vinden jullie geweldig EN daarom geven wij jullie geen snoep”

Echter, enige jaren geleden schreef een blogger dat ze wel dacht dat kinderen uiteraard geen liedje zouden gaan zingen voor alleen bananen. En dat ze de indruk had dat het voor kinderen voornamelijk gaat om zoveel mogelijk snoep op te halen. Ze merkte ook op dat ze het jaar daarop tandenborstels zou gaan uitdelen. En een briefje op de voordeur zou hangen met de tekst: “Wij vinden jullie geweldig EN daarom geven wij jullie geen snoep”.

Gezonde boodschap zo verwoorden dat mensen mee gaan doen

In lijn met een Loesje© spreuk: “Sint Maarten; bij mevrouw De Groot niet aanbellen, want zij deelt tandenborstels uit” blijkt dat het de kunst is om een gezonde boodschap zo te verwoorden, dat iedereen het hoort, mensen nieuwsgierig worden, erop reageren en zelfs mee gaan doen. Voorlichting gericht op mondgezondheid én promotie van tandenpoetsen.

Coronaproof

In het coronajaar 2020 haalde Sint Maarten het NOS 20.00 uur journaal en werd er via (social)media flink over gecommuniceerd. Het werd de ouders en kinderen afgeraden om zingend met lampionnetjes langs de huizen of de winkels te gaan. Als je dan toch Sint-Maarten feest wilde vieren, omdat de kinderen wel heel graag wilden gaan lopen, dan was de boodschap om het op z’n minst coronaproof te doen. Ook waren er tips: “Neem alleen verpakte snoepjes en chocolaatjes aan en blijf met de lichtjes goed zichtbaar.” Op 1.5 meter afstand…

De mondzorg en Sint-Maarten

Bovendien was er een aantal andere alternatieven, waarbij de buurtbewoners onderling in straten afspraken maakten, of als de kinderen niet naar de winkeliers konden komen, dat de winkeliers wel – op een verantwoorde manier – de kinderen tegemoet kwamen. De eigenaar van een Sporthuis in het ‘mooiste dorp van Nederland 2020’ opperde heel sportief om een goodiebag uit te delen: “Een tasje met wat snoep en misschien nog wat andere dingen, zoals een tandenborstel.” Maar ook werd er vanuit de mondzorg professionals ludiek ingespeeld op het kinderfeest Sint-Maarten.

Tandenborstel en snoep

Moniek Rekker, die in 2001 aan de Hanzehogeschool in Groningen is afgestudeerd, eerst 8 jaar in een algemene praktijk werkte, en vanaf 2009 vrij gevestigd mondhygienist is in Feanwâlden, waar ze tevens woont, verraste de zingende kinderen met snoepgoed én met tandenborstels. Dat voorkomen beter is dan genezen weet ze als geen ander, nadat ze 15 jaar met veel plezier eveneens in de ouderenzorg heeft gewerkt. Moniek deelde een aantal jaren geleden ook al tandenborstels en tandpasta uit, en ze kreeg daarop altijd leuke reacties.
“Tijdens het Corona Sint-Maarten feest was er een meisje van een jaar of 6, die het zelfs heel grappig vond, want ze lachte haar prachtige tanden bloot.” Daarnaast was er een jongen, die opmerkte dat hij altijd elektrisch poetst.”

De tegenstelling snoep/suiker versus gebit/poetsen vindt Moniek erg leuk

“En als de kinderen dan thuiskomen, hun rugzakje ondersteboven gooien en er tussen al dat snoep een tandenborstel ligt, dat ze nadien dan nog precies weten van wie ze die gekregen hebben, in tegenstelling tot al die lollies en candybars.”

Tandenborstels en tandpasta

Wilma Burger, studeerde in 1993 als laatste cohort van de 2-jarige opleiding af bij de SOM in Amsterdam. Daarvoor werkte ze jarenlang als tandartsassistente onder andere bij het voormalige ATZ (Ziekenfonds klinieken) en als ortho-assistente bij de afdeling Orthodontie van het ACTA. Na het behalen van haar diploma tot mondhygiënist keerde ze terug bij de afdeling Orthodontie én kon ze gelijk aan de slag bij de afdeling Parodontologie, ook bij het ACTA. Na vele leerzame jaren, waarin ze met enorm veel plezier had gewerkt, startte ze haar vrije vestiging, als een van de eerste praktijken in Amsterdam-Noord. Vanaf 1997 als waarnemer, vanaf 2000 was ze de trotse eigenaar van Boven IJ Mondhygiënisten in Amsterdam-Noord. Na drie jaar waarneming in de praktijk Aan de Amstel Mondhygiënisten, nam ze in 2008 deze praktijk over en nog steeds werkt ze heel plezierig met haar collega’s afwisselend tussen Noord en Centrum.

In Wilma’s woonplaats Monnickendam is Sint-Maarten een echte happening. Sinds ze daar woont, deelt ze tandenborstels en tandpasta uit. Al jaren is dit door de hele buurt bekend en ze heeft dan ook vaak leuke reacties gekregen. “Pre-Corona had ik altijd veel kinderen die langskwamen om hun lied te zingen, ook vanwege het feit dat mijn dochter op deze dag jarig is. Iedereen weet dat er iets extra’s bij ons te halen valt mét daarbij de tandenborstel en de tandpasta, als ze nog eens naast hun Sint-Maarten liedje het lang-zal-ze-leven voor mijn dochter zongen.”
Wilma had voor de kinderen in de buurt een typische Sint-Maarten corona-style zitje ingericht.

Door:
dr. Yvonne Buunk-Werkhoven, toegepaste gedragswetenschapper en mondhygiënist