Wat te doen bij schouderklachten?

Ingewikkeld gewricht

De schouder is een prachtig gewricht, maar ook heel ingewikkeld door meerdere niveaus waarop het beweegt. Het schoudergewricht bestaat onder andere uit een kop en een kom en is zo gemaakt dat je je armen in alle richtingen kunt bewegen. Die bewegingen zijn zo ruim, omdat de kom zeer ondiep is. Wat dat betreft lijkt het meer op een schoteltje. Nadeel van zo’n ondiepe kom is dat het gewricht daarmee instabiel is. En toch gaat de schouder normaal gesproken niet uit de kom. Dat komt onder andere door een subtiel balansmechanisme. Niet alleen de kop, maar ook de kom kan namelijk bewegen, en kan zich zo telkens achter de kop positioneren. Dat bewegen van de kom doe je met je schouderblad; de kom en het schouderblad zijn namelijk een en hetzelfde bot. Dus door je schouderblad goed te bewegen kan je veel meer uit je schouder halen, maar andersom dus ook. Het bewegen van het schouderblad/kom is dus het 2^e niveau waarop de schouder beweegt.

Schouderklachten bij mondzorgprofessionals

Schouderklachten komen heel veel voor. Dat heeft te maken met de manier waarop wij bewegen. We werken vaak in een onnatuurlijke houding, bijvoorbeeld zittend achter een computer, met opgetrokken schouders. Toen er nog geen computer was, was ik nog geen orthopedisch chirurg, dus ik kan de klachten van toen niet met die van nu vergelijken. Maar ik ben ervan overtuigd dat de klachten zijn toegenomen doordat mensen veelvuldig achter een beeldscherm zitten. Het zitten met opgetrokken schouders betekent dat je continu de schouderbladen omhoogtrekt. Die spieren gaan verzuren en pijn geven. Als je vervolgens om deze pijn heen gaat bewegen kan je je een verkeerd bewegingspatroon aanwennen en kan je in een vicieuze cirkel terechtkomen.

Ook mondzorgprofessionals krijgen vaak te maken met schouderklachten. Meestal ontstaan deze klachten door overbelasting van de spieren die de schouder sturen. Een verkeerde werkhouding is hier vaak debet aan. Stoel en behandelunit kunnen ook een rol spelen.

Schouderklachten voorkomen

Wat je kunt doen om schouderklachten te voorkomen? Over het algemeen is de beste tip: zorg voor afwisseling in je werkzaamheden. Doe dingen niet te lang achter elkaar, sta tussendoor op. Als je bovenhands moet werken, doe dat dan niet langer dan een kwartier achter elkaar.

Let op de juiste werkhouding, zit niet met opgetrokken schouders en doe eventueel oefeningen om je schouders los te houden.

Schouderklachten verhelpen

Als je toch last krijgt van je schouders, blijf daar dan niet te lang mee rondlopen. Ga in eerste instantie naar een fysiotherapeut, het liefst een die gespecialiseerd is in schouders. Dat kan een fysiotherapeut zijn die lid is van een regionaal SchouderNetwerk, maar er zijn ook goede schouderfysiotherapeuten die hier niet bij aangesloten zijn. Laat je fysiotherapeut zien hoe je werkt en welke houding je daarbij aanneemt. Met behulp van gerichte oefeningen kun je leren om je spieren anders te gebruiken. Het lastige hierbij is, dat je niet zelf kunt zien of je het wel of niet goed doet. Het gebeurt immers allemaal achter je rug. De klachten komen bij je schouderbladen vandaan. Je moet leren voelen of je de bewegingen op de juiste manier maakt.

Langdurige klachten

Als de klachten niet overgaan met fysiotherapie, is het raadzaam om bij een specialist (orthopedisch chirurg) langs te gaan. Die kan dan kijken of er geen onderliggende problemen zijn, die bijvoorbeeld ontstaan zijn doordat iemand ooit op zijn schouder gevallen is.

Bij ons in het ziekenhuis is bij het consult door de orthopedisch chirurg ook altijd een fysiotherapeut aanwezig. De expertise van een orthopedisch chirurg en die van een fysiotherapeut is duidelijk anders. Daarom stellen we samen de diagnose. Hierbij maken we gebruik van een echo en een röntgenfoto.

Wel of geen operatie

In de meeste gevallen is een operatie niet nodig. Als ik naar mijn eigen spreekuur kijk, dan hoeft slechts 20% van de mensen die ik zie geopereerd te worden. Dan gaat het vaak om artrose, om een schouder die ooit uit de kom is geweest of om een gescheurde pees. Een gescheurde pees bij jonge mensen is tegenwoordig bijna altijd te herstellen met een kijkoperatie. Als een scheur niet te repareren is, kunnen we tegenwoordig ook via een kijkoperatie een matje aanbrengen.

Fysiotherapie

In de andere gevallen kan meestal volstaan worden met gerichte fysiotherapie om de klachten te verhelpen. Soms willen mensen liever geopereerd worden om van hun klachten af te komen. Je moet ze er dan echt van overtuigen dat fysiotherapie een veel betere optie is. Als ze al heel lang fysiotherapie gehad hebben en je verwijst ze dan weer terug naar een fysiotherapeut, dan hebben ze er niet altijd vertrouwen in dat het goed komt. Maar toch is dat meestal de beste optie. Ze gaan dan in principe weer terug naar hun eigen fysiotherapeut met instructies van onze fysiotherapeut. Daarbij leggen we dan uit dat we geen herhaling van zetten willen. Als patiënt heb je dat na een of twee behandelingen wel in de gaten.

Het belangrijkste is dat mensen van hun klachten afkomen.

Ronald Wessel is orthopedisch chirurg bij St. Antonius en gespecialiseerd in schouders.

Door: Yvette in ‘t Velt

Foto: schouderpoli met Ronald Wessel achter het bureau