Staand werken in de tandheelkunde

Van staand naar zittend behandelen

De overgang van staand naar zittend werken had als reden dat de lichaamsbelasting lager is wanneer er zittend wordt gewerkt. Echter wanneer je staat ben je mobieler. Om de lichaamsbelasting te variëren is het aangeraden om staand en zittend werken af te wisselen.
Zoals bij het zittend werken is de voorwaarde voor het staand werken dat de patiënt juist gepositioneerd is met een symmetrisch recht opstaande behandelaar. Typische werksituaties voor staand werken zijn bijvoorbeeld tandextracties, anesthesie toedienen, modelleren en extra-oraal onderzoek.

Ontspannen werken

Ontspannen werken is essentieel bij zowel zittend als staand werken om verschillende redenen. Instrumenten zoals anesthesiespuiten, extractietangen, ultrasone (wat?), afdruklepels, roterend instrumentarium en CAD/CAM camera’s moeten nauwkeurig vastgehouden kunnen worden. Verder is het belangrijk om ontspannen over te komen op de patiënt. Patiënten vinden een gespannen houding onprettig en het geeft minder vertrouwen.

Ergonomische staande houding

Tijdens het staan is het ook belangrijk om een ergonomisch correcte werkhouding aan te nemen. De voeten moeten op heupbreedte op de grond worden geplaatst waarbij comfortabele schoenen met platte hakken worden gedragen. Een evenwichtige houding wordt aangenomen wanneer de benen licht worden gespreid en de knieën licht gebogen zijn.
Lang stilstaan moet worden voorkomen omdat dit leidt tot congestie, zwelling en spataderen. Wanneer de beenspieren worden bewogen stroomt er zuurstofrijk bloed naar de spieren en worden afvalproducten afgevoerd. Verder is het belangrijk dat de rug recht en ontspannen is en het bovenlichaam symmetrisch rechtop staat.
De wervelkolom wordt op de juiste manier belast en een scheve C-rug vermeden. Het hele bovenlichaam wordt immers vanuit de heupen naar voren gebogen Het hoofd van de patiënt kan voor een betere zich op het werkveld door rotatie in de bovenste twee wervels worden gedraaid. De armen zijn zo dicht mogelijk langs het lichaam en niet geheven. Normaal gesproken worden de armen 10 tot 15 graden opgetild en bij het behandelen in de onderkaak worden de onderarmen horizontaal gehouden.

Het werkgebied bij staand werken

Het is belangrijk dat instrumenten, voorwerpen en de mond van de patiënt binnen handbereik geplaatst worden om schadelijke schouder- en armbewegingen te voorkomen. Bedrade instrumenten liggen binnen een bereik van 30 tot 40 cm en handinstrumenten binnen een afstand van 20 tot 25 cm vanaf de romp van de behandelaar.
Daarnaast geldt onverminderd dat het werkgebied goed verlicht is. Dat de lichtbundel evenwijdig aan de zichtlijn van de behandelaar moet zijn is voorwaarde voor een goede kijk.
De mond van de patiënt is verder altijd naar de behandelaar gericht. Daarbij kan het hoofd van de patiënt in drie richtingen worden gedraaid; voorwaarts/achterwaarts, links/rechts gebogen en links/rechts gedraaid. Het hier vaak optredende ongemak vergt een adequate voorbereidende communicatie.

Conclusie

Het is eminent belangrijk om goed voor je eigen lichaam te zorgen. Wanneer er stress of klachten ontstaan door een verkeerde werkhouding moet dit vroeg herkend worden. Het kan hierbij helpen om jezelf tijdens de behandeling af te vragen of je in een stressvolle of ontspannen houding verkeert.

Bron:
Zahnärtzliche mitteilungen