Endodontische behandeling: 2d of 3d?

Endodontische behandeling: kiest u voor 2d of 3d?

Kan de 2D röntgenfoto zijn bijzonder belangrijke rol blijven spelen bij de endodontische behandeling? Wat is de waarde van nieuwe beeldvormende technieken zoals 3D en wat zijn de risico’s ervan? Verslag van de lezing van endodontoloog en onderzoeker Joerd van der Meer tijdens het ANT-congres Dental Studie Update.

2D versus 3D
Een 2D beeld kan een vertekend beeld geven van de lokalisatie van een parodontitis apicalis. Een proefboring kan uitsluitsel geven over of een element nog wel of niet vitaal is. Een CBCT kan een 3D beeld generen, waarbij de lokalisatie van een PA veel beter te zien is dan op een 2D beeld.

CBCT
Een CBCT geeft net zulke mooie beelden als een CT, maar met minder straling. Als u overweegt een CBCT apparaat aan te schaffen, is het verstandig een apparaat te kopen dat niet meer dan 100 kV kan geven. Aangezien u bij meer dan 100kV aan andere wetgeving moet voldoen, dan bij minder dan 100 kV.

Zo klein mogelijk gebied op foto
Als u een scan maakt, bent u verantwoordelijk voor de diagnostiek van het beeld. Alles wat afgebeeld wordt, moet bekeken worden en gediagnosticeerd. Probeer dus een zo klein mogelijk gebied op de foto te zetten.

Software
Voor het bekijken van de scan is de aanbeveling om de software geadviseerd door de fabrikant te gebruiken, aangezien dit vaak het mooiste beeld oplevert. Er kan enorm veel verschil zitten tussen beelden van hetzelfde apparaat bekeken met verschillende software.

Maximaal field of view
Voor een endodontische behandeling heb je maximaal een field of view van 10 x 10 cm nodig. Een klein field is handig aangezien je minder straling geeft en minder hoeft te diagnosticeren. De sensor is het duurste onderdeel van het apparaat, dus een apparaat met een klein field of view is ook goedkoper.

 Toekomst CBCT
In de toekomst zal de ontwikkeling van de CBCT steeds verder gaan en zal er een beter beeld, betere software, kleiner field of views beschikbaar komen. Hierdoor krijgen we steeds mooiere beelden, met minder belasting. Dit kan zelfs zover verminderen dat een CBCT net zoveel straling geeft als een conventionele röntgenfoto. De mogelijkheden bij het meer standaard gebruik van een CBCT zullen ook zich steeds uitbreiden. Momenteel kun je een digitale planning doen voor een implantatie, maar dit zal ook steeds verder beschikbaar komen voor het bijvoorbeeld plannen van een endodontische opening – bij bijvoorbeeld geoblitereerde kanalen – of bij autotransplantatie, om de tijd dat een element uit zijn sulcus is te verkorten. Dit heet directional transfer. Echter moet heden ten dage de CBCT nog worden gezien als een mooie aanvulling in plaats van een vervanging, vanwege de hoeveelheid straling.

Van der Meer heeft een verwijspraktijk voor endodontologie en is onderzoeker in het UMCG.

Verslag door Carina Boven, tandarts en onderzoeker UMCG, voor dental INFO van het ANT-congres Dental Studie Update.

 

Lees meer over: Congresverslagen, Endodontie, Kennis, Thema A-Z
99% van kinderen met obesitas heeft last van ontstoken tandvlees

99% van kinderen met obesitas heeft last van ontstoken tandvlees

Het onderzoek, uitgevoerd door ‘Diabetes Care’, heeft ondanks een kleine steekproefomvang een sterke correlatie tussen obesitas bij kinderen en ontstoken tandvlees aangetoond.

Onderzoek
Onderzoekers hebben al eerder links bevestigd tussen tandvleesziektes en obesitas bij volwassen. Echter voor kinderen is deze relatie nog niet eerder onderzocht terwijl dit zeker niet minder belangrijk is. De onderzoekers van dit onderzoek zijn afkomstig uit Argentinië en Californië en zijn aangesloten bij de Amerikaanse Diabetes Vereniging genaamd Diabetes Care. Ze benadrukken het belang van dit onderzoek gezien tandvleesontstekingen zich verder in het leven kunnen ontwikkelen in ernstigere tandziektes.

Methode & resultaat
Het onderzoek is uitgevoerd onder negentig Argentijnse kinderen en adolescenten die bij een kliniek voor obesitas waren aangesloten. Afgezien van obesitas of overgewicht waren de kinderen verder gezond. Per kind werd de mate van tandvleesontsteking bepaald aan de hand van de tandvleesontsteking-index.

De resultaten waren toonaangevend. Bijna negenennegentig procent van de kinderen met obesitas en vijfentachtig procent van de kinderen met overgewicht hadden op z’n minst enige vorm van tandvleesontsteking. Verder werd een significant correlatie tussen kinderen met een tandvleesontsteking en een conditie waarin cellen niet adequaat reageren op glucose, ook wel bekend als insulineresistentie. Volgens de onderzoekers benadrukken deze resultaten dat het belangrijk is om alert te blijven als het aankomt op tandvleesontstekingen bij kinderen met obesitas. Ze concludeerde: “Gezondheid van de tanden moet ook overwogen worden bij het tegengaan van obesitas en de bijkomstigheden.” Het is daarom belangrijk dat tandartsen en mondhygiënisten ook in het proces betrokken worden.

Limitaties
Het onderzoek had enkele limitaties. De omvang van de steekproef was relatief klein. Verder was de steekproef homogeen en was er geen controlegroep om de mate van tandvleesontsteking bij gezonde kinderen te kunnen vergelijken. Ten slotte was het onderzoeksverslag zeer kort dus waren er weinig details over de methode. Desalniettemin bieden de resultaten van deze studie een basis voor verdere kennisontwikkeling op dit gebied.

Bron: American Diabetes Association

 

Lees meer over: Kennis, Onderzoek
3 tips voor patiënttevredenheid

3 tips voor patiënttevredenheid bij het plaatsen van implantaten

Het plaatsen van een implantaat lijkt soms vanzelfsprekend te zijn – doe het zo goed als maar kan en het resultaat zal perfect zijn. Sommige patiënten hebben echter een ander plaatje in gedachten, en een eigen weg volgen kan hierbij leiden tot minder tevredenheid. De volgende tips kunnen dit verhelpen:

  • Licht de patiënten in over wat gaat gebeuren

Als patiënten weten wat hen te wachten staat en wat de resultaten zullen zijn van implantaten zullen hun verwachtingen veel dichter bij de realiteit komen te liggen. Praat met de patiënt over wat ze willen en wat ze hopen als resultaat te zien – op deze manier liggen patiënt en tandarts veel sneller op een lijn. Naast de patiënten is het ook slim om het volledige team in te lichten over wat implantaten nu eigenlijk inhouden, om zo ook gelijk patiënten altijd goed te kunnen informeren. Daarnaast helpt dit ook met het aantrekken van nieuwe patiënten.

  • Wijs een implantaat coördinator aan

Eén vast contactpersoon kan van groot belang zijn bij het optimaliseren van communicatie met de klant en bij klanttevredenheid. Als klanten hun eerste informatie via de telefoon van dezelfde persoon horen als die uiteindelijk hun operatie uit zal voeren is de kans groot dat je elkaar goed leert kennen, dat de informatie beter overkomt en dat het gehele proces optimaal kan verlopen. Ook is op deze manier de kans groter dat de mond-op-mond reclame zijn werk zal doen.

  • Bereid goed voor op alle aspecten

De kans is groot dat als iemand bepaalde skills heeft, dat dit als ‘normaal’ wordt gezien – zoals het feit dat een tandarts in staat is om implantaten te plaatsen. Niks is echter minder waar. Sommige, misschien op het eerste gezicht niet zeer belangrijke, aspecten moeten hierbij echter goed worden voorbereid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van een ‘customer journey’- de reis die de patiënt maakt vanaf het punt dat deze kennis maakt met de praktijk tot nazorg na de behandeling. Het duidelijk communiceren over de totale kosten is ook een aspect dat de patiënttevredenheid kan bevorderen, net zoals het direct helpen van patiënten.

Succesvol zijn in het plaatsen van implantaten vergt veel tijd en moeite. Het volgen van de eerder genoemde drie stappen kan hier echter goed bij helpen en verzekeren dat patiënten blij zijn met de service gedurende het hele proces.

Bron: Dr Bicuspid, artikel van Judd Boehme, tandarts bij Lemmon Valley Dental Group en tevens werkzaam bij the California Implant Institute, in de Verenigde Staten.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
Relatie tussen migraine en bacterie in mond en darmen

Relatie tussen migraine en bacterie in mond en darmen

Een Amerikaanse studie vond een significante relatie tussen migraine en de aanwezigheid van een grote hoeveelheid nitraat-modificerende bacteriën in de mond en darmen.

Bewerkt voedsel
De onderzoekers van de universiteit van de ‘San Diego School of Medicine’ hebben het onderzoek gestart omdat er tot nu toe nog weinig bekend was over de invloed van microbiomen op migraine. Wel is er al eerder onderzocht of bepaalde soorten voedsel zoals wijn en chocolade invloed hebben op migraine. Met name bewerkt voedsel wordt vaak gerapporteerd als een oorzaak van migraine. Dit bewerkte voedsel bevat nitraten, welke omgezet kunnen worden in nitriet door nitraat-modificerende bacteriën in de mond en darmen. Als deze nitrieten in de bloedsomloop komen kunnen zij op hun beurt worden omgezet in stikstofoxide.

Onderzoek
Het onderzoek werd gefinancierd door het American Gut Project en door middel van crowdfunding. Voor het onderzoek zijn 171 orale monsters en 1.996 monsters van de darmen van gezonde mensen bestudeerd. De deelnemers vulden ook een enquête in om te bepalen welke deelnemers last van migraine hebben.

Resultaten
De meerderheid van de deelnemers die last had van migraine bleek grotere hoeveelheden nitraat-modificerende bacteriën in de mond en darmen te hebben dan de deelnemers zonder migraine. Door het omzetten van de nitraten door de bacteriën in stikstofoxide wordt dus waarschijnlijk de migraine veroorzaakt. De uitkomsten van dit onderzoek zijn in lijn met eerdere onderzoeken waaruit naar voren kwam dat vier op de vijf hart-en vaatziekte-patiënten die medicatie met nitraat innemen, last hebben van heftige hoofdpijn.

De onderzoekers rapporteerden dat nog niet met zekerheid gezegd kan worden op welke manier de factoren precies met elkaar in verband staan. De volgende stap voor toekomstig onderzoek is om te bepalen of migraine een oorzaak of effect is van de aanwezigheid van de bacteriën en of er verschil is in typen migraine.

Bron: CTV News

Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Bel Allard voor een bijzondere poetsinstructie

Bel Allard voor een bijzondere poetsinstructie

De kunstenaar Allard heeft een bijzonder initiatief ontwikkeld: als je naar een mobiel nummer belt en kiest voor 6 krijg je een bijzondere poetsinstructie.

Geest en mondverfrissend

Het concept is in augustus 2015 ontwikkeld door Allard, een kunstenaar bekend van Noorderzon Groningen. Hij zette op het Tschumipaviljoen in Groningen een bijzonder kunstwerk neer met daarin ballonnen die samen een mobiel nummer vormen. Later is dit ook wel bekend geworden als: Bel Allard. Voor updates kun je hem op Facebook volgen of via zijn site . Als je het mobiele nummer belt, krijg je of Allard zelf aan de lijn of een uitgebreid keuzemenu.

Speciale poetsinstructie
Er zijn verschillende opties waaronder een spiegeloefening of een mop maar als je voor zes kiest krijg je een speciale poetsinstructie. De instructie is dit jaar geüpdate naar een vernieuwde versie. Deze is samengesteld door Yvonne Buunk-Werkhoven, onderzoeker, mondhygiënist en psycholoog. Een uitgebreid stappenplan leid je door het proces om je tanden op de optimale manier te poetsen. Maar dat is nog niet alles, de instructie is ook nog eens geestverfrissend. Je wordt ook begeleid in een ademhalingsproces om tot rust te komen en helemaal zen te worden. Ze noemen het ook wel: mondfulness. Nieuwsgierig geworden? Bel zelf naar: 06-42280481. Het nummer is 24/7 bereikbaar.

Bron: Facebook

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
Tandletsel

Tandletsel: Opvang van de patiënt en eerste hulp

Elke tandarts krijgt patiënten met tandletsel in de praktijk. Het gaat vooral om kinderen. ‘Doe ik het wel goed?’ Er is vaak nog koudwatervrees bij tandartsen, merkt Jacques Baart.

Verslag van zijn lezing waarin hij de stappen geeft bij de opvang van trauma patiënten.

 Epidemiologie tandletsel

  • 000 kinderen per jaar van 6-16 jaar
  • 25% van alle kinderen tot en met 12 jaar
  • 4-8 kinderen per praktijk per jaar

Trauma melkgebit
Tandletsel in het melkgebit komt evenveel voor bij jongens als bij meisjes.

  • 30% van de kinderen van 5 jaar is slachtoffer van dentaal trauma
  • Trauma kan ook invloed hebben op de blijvende dentitie

Intrusie, het in de kaak verplaatsen van een tand, komt het meeste voor en kan leiden tot schade aan het blijvende gebit (25%). Gevolgen van een trauma kunnen leiden tot verstoring van glazuuropbouw, het stoppen van de wortelafvorming of het draaien van de tandkiem.

Afwijkingen van het blijvende gebit ten gevolge van trauma melkgebit:

  • Turner-tand
  • Kroondilaceratie
  • Odontotoom en mesiodens
  • Worteldilaceratie

Bij een ontsteking aan de wortelpunt van een melkincisief, zal de behandeling bestaan uit extractie.

Hoe ga je ermee om als een kind trauma heeft?
Tandletsel is vaak een van de eerste keren dat een kind de tandarts bezoekt. Het is daarom belangrijk om erg zorgvuldig te werk te gaan en het trauma niet te bagatelliseren. U kunt veel goed werk doen en in veel gevallen komt het weer goed. Baart gaf als tip om na de behandeling een dapperheidsdiploma mee te geven.

Trauma blijvende tanden
20 tot 30% van de 18-jarigen heeft een dentaal trauma, waarvan een derde met ernstige consequenties. Er is een piek in incidentie van dentaalletsel bij kinderen van 8 tot 14 jaar. Als een kind eenmaal dentaalletsel heeft, is de kans daarna vijf keer hoger op nieuw letsel.

Bij de blijvende tanden komt tandletsel bij jongens twee keer zoveel voor als bij meisjes.

Is er sprake van een overjet van meer dan 8 mm, dan is de kans op dentaalletsel 50 tot 60%.

Bij 8% van de mensen tandletsel is er ook sprake van hersenletsel. Het is daarom bij tandletsel erg belangrijk om te checken of er ook aanwijzingen zijn voor hersenletsel. Geschat wordt dat bij 3 tot 10% van de kinderen met tandletsel sprake is van kindermishandeling, inclusief verwaarlozing.

Eerste opvang
Het eerste wat je als tandarts doet jij trauma is het ABCDE-onderzoek:

  • Airway
  • Breathing
  • Circulation
  • Disability
  • Exposure
  • Secondary Survey

Eerste opvang stap-voor-stap direct na aangezichtstrauma

  • De eerste opvang is gericht op de vrije luchtweg, ademhaling, circulatie en hersenfunctie.
  • Check aanwijzingen voor hersenletsel: gaat het goed met het kind?, weet het z’n naam en welke dag het vandaag is? Vraag ook: waar woon je?
  • Vraag: Wat is er gebeurd? Wat merkte je het eerst? Wie waren bij het ongeval betrokken?
  • Wat doet het meeste pijn en waar?
  • Daarna gaat het pas over de tanden en kiezen. Stel dan vragen als:
    ‘’Mag ik even kijken?? Ik doe verder niks.’’
    ‘’Doe eens open, doe eens dicht.’’ Om te kijken of er nog stoornissen zijn in occlusie en articulatie.
  • Controleer of er nog stukjes tand in de lip zitten.
  • Dan kun je zeggen: ‘’het valt gelukkig reuze mee’’. Dit is in zijn algemeenheid terecht, maar er zijn uitzonderingen:
    • Avulsie langer dan half uur.
    • Intrusieluxatie 5/6mm dan chirurgie anders afwachten.

Slechtste prognoses
Deze twee diagnoses hebben de slechtste prognose voor de getroffen tand:

  • Tandfoto, eventueel 2 (verschillende richtingen) of OPG.
  • Weke delen röntgenfoto (1/3 exposure tijd).
  • Lichtfoto’s, ook voor juridische/financiële redenen.
  • Antibiotica is meestal niet geïndiceerd.
  • Tetanusprofylaxe?
    – Laatste vaccinatie <1 jaar geleden : geen profylaxe
    – Laatste vaccinatie tussen 1 en 10 jaar: booster 0.5ml TFT im
    – Laatste vaccinatie > 10 jaar: 2 keer booster 0.5 ml TFT im +250 IE MATIG im

Vervolg

  • Na 1 week controle (inclusief beide ouders)
  • Bespreek daarna pas wat de vooruitzichten zijn, de vervolgbehandeling, verzekering, aansprakelijkheid. Het is beter om dit nog niet allemaal bij het eerste bezoek te bespreken, adviseert Baart.

 

Jacques Baart studeerde tandheelkunde in Nijmegen en specialiseerde tot kaakchirurg in Amsterdam. Vanaf 1979 is hij als specialist verbonden aan de afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie VUmc en aan ACTA te Amsterdam. Hij is chef de clinique, chef de policlinique, werkplekmanager, docent aan ACTA en bij de opleiding tot MKA chirurgen in het VUmc. In de patiëntenzorg richt hij zich vrijwel uitsluitend op kaakchirurgie bij kinderen. Hij schreef 4 studieboeken en is (mede) auteur van 140 wetenschappelijke artikelen. Hij vervulde vele bestuurlijke functies: voorzitter van de sectie specialisten KNMT, voorzitter van de Ned. Ver. MKA, voorzitter van de WTA en lid van het bestuur van de NVT.

Verslag door Joanne de Roos, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Jacques Baart tijdens het congres Tandletsel van Bureau Kalker.

Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Kindertandheelkunde, Thema A-Z
Praktijk anno 2016

Praktijk Anno Nu 2016

Dit evenement is voorbij

U heeft een gezonde en succesvolle praktijk en dat wilt u graag zo houden. Daarom zorgt u ervoor dat uw praktijk mee verandert met de wereld om u heen. Op 10 december organiseren KNMT, VvAA en MedischOndernemen de derde editie van Praktijk Anno Nu.

In één dag praten wij u bij over de laatste ontwikkelingen in wet- en regelgeving én laten wij u zien hoe u er mee om kunt gaan in uw praktijk.
Met de praktische tips en inzichten kunt u direct aan de slag. Zo kunt u ook in 2017 de zorg en kwaliteit leveren die u uw patiënten wilt bieden.

Zorg dat u weet hoe het zit!
Veel wet- en regelgeving is veranderd of gaat veranderen. Zo heeft Wkkgz vanaf 1 januari een andere klachtenregeling en dat heeft effect op aansprakelijkheid en rechtsbijstand. De afschaffing van de VAR en invoering van de wet DBA heeft fiscale voeten in de aarde als u met zzp’ers werkt. En privacybescherming en beveiliging van digitale gegevens worden steeds belangrijker. Wist u dat u als praktijkhouder juridisch verantwoordelijk bent voor de gegevens van uw patiënten? Op Praktijk Anno Nu komen deze onderwerpen aan de orde.

In 2016 komen in elk geval de volgende onderwerpen aan bod:

  • De wet DBA in uw praktijk
  • De nieuwe klachtenstructuur
  • Veilig uitwisselen van patiëntengegevens
  • Wat te doen bij een schadeclaim?
  • Direct feedback geven: one-minute-coaching
  • Effectief omgaan met klachten

Deelnemers beoordelen Congres Praktijk Anno Nu met een 8!

Meer informatie en inschrijving

Lees meer over: Kennis, Scholing
Neusspray

Neusspray: kalmerend effect bij kinderen

Veel kinderen zijn bang voor de tandarts. Uit nieuw onderzoek blijkt dat neusspray een effectief kalmerend middel is voor kinderen met tandartsangst. Het onderzoek is gepubliceerd in Anesthesia Progress.

Sedatie
Er wordt al veel onderzoek gedaan naar een veilig en effectief kalmerend middel voor kinderen met tandartsangst. Sedatie is meestal nodig omdat een kind erg bang of onrustig kan zijn tijdens een behandeling. Vaak is het moeilijk om de juiste dosering te bepalen.

Onderzoek
In het huidig onderzoek hebben 118 Zuid-Afrikaanse kinderen in de leeftijdscategorie van vier tot zes jaar oud, een kalmerend middel gekregen voorgaand aan een tandextractie. Een neusspray werd gebruikt voor de toediening van Midazolam. De werkzame stof wordt snel via het neusslijmvlies in het bloed opgenomen. De kinderen kregen een dosis van 0,3 mg of 0,5 mg. Ook hebben de onderzoekers gemeten wanneer het middel was uitgewerkt.

Resultaten
Uit de resultaten blijkt dat de neusspray een kalmerend effect heeft op alle kinderen. De kinderen met de hogere dosis ervoeren minder angst, en vertoonden meer coöperatief gedrag. Sommige kinderen hadden echter last van een branderig gevoel bij de toediening van het middel.

Conclusie
De onderzoekers concluderen dat de neusspray effectief is voor het kalmeren van jonge patiënten gedurende korte behandelingen.

Bron:
anesthesiaprogress.org

Lees meer over: Kennis, Kindertandheelkunde, Onderzoek, Pijn | Angst, Thema A-Z
endodontische behandeling

Opbouw van endodontisch behandelde elementen

Als er na een endodontische behandeling onvoldoende tandmateriaal resteert, kan er gekozen voor het plaatsen van een stift. Wat zijn de eisen voor het plaatsen van een ‘endokroon’? Lees het protocol voor het plaatsen van stiften.

Stift
Na het uitvoeren van een endontische behandeling moet er beoordeeld worden of de te verwachten hoeveelheid tandmateriaal die resteert na preparatie voldoende retentie en resistentie zal opleveren voor een indirecte restauratie. Wanneer er onvoldoende tandmateriaal aanwezig is, kan er gekozen voor het plaatsen van een stift. Een stift is vaker geïndiceerd bij incisieven en premolaren. Bij molaren kan er vaak al genoeg retentie gevonden worden in de pulpakamer en is een stift niet nodig.

Ferrule
De aanwezigheid van een ferrule (kraag cervicale restdentine) zorgt ervoor dat de wortel te omvatten is voor een restauratie. Hierdoor neemt de prognose van het element toe en is de kans op breuk aanzienlijk minder.

Endokroon
Wanneer er te weinig omvatting is, kan er gekozen worden voor een ‘endokroon’. Dit is een monolithische indirecte restauratie die met een adhesief aan de wanden van de pulpakmamer wordt gecementeerd. Bij deze behandeling moet aan de volgende eisen worden voldaan:

  1. De hoogte is tenminste 4 millimeter vanaf de cervicale rand tot aan de distale kanaalingang.
  2. De wanddikte van het restdentine is minimaal 2 millimeter.
  3. Een preparatiehoek van 8-10 graden nadat de eventuele ondersnijdingen zijn uitgeblokt.
  4. De beoogde kroonhoogte is minimaal 2 millimeter vanaf de cervicale rand van de preparatie.

Plastische opbouw
Voorwaarde voor het kunnen vervaardigen van een plastische opbouw is dat er minstens 4 millimeter tandweefsel boven de glazuur-denine grens aanwezig moet zijn met minimaal één opstaande wand buccaal of linguaal.

Glasvezelstift
De glasvezelstift heeft veel voordelen ten opzichte van een metalen stift. Metalen stiften zijn esthetisch minder fraai omdat ze tot verkleuring van de gingiva kunnen leiden of kunnen doorschemeren onder translucente restauraties. Ook treden er vaker wortelfracturen op bij metaalstiften in vergelijking met glasvezelstiften. Een ander voordeel van vezelstiften is dat de elasticiteit in de buurt ligt van dentine.

Protocol stift plaatsen
Bij voorkeur wordt de stift direct na het uitvoeren van de endodontische behandeling geplaatst.

  1. Indien nodig wordt het element voorbereid voor het plaatsen van de rubberdam. Dit kan door met flowable composiet de wanden op te bouwen.
  2. Plaatsen rubberdam.
  3. Uitvoeren wortelkanaalbehandeling.
  4. Het bepalen en passen van de glasvezelstift voordat het kanaal wordt gevuld met guttapercha. Meestal is een dikte van 10 of 12 voldoende.
  5. Kanaal vullen met guttapercha en guttapercha afbranden tot de gewenste lengte (lengte stift is ongeveer de dubbele lengte van de kroon).
  6. Voordat de glasvezelstift geplaatst wordt, wordt er eerst geëtst en vervolgens primer en bonding aangebracht op het element.
  7. Na het passen van de stift wordt er een kerfje geprepareerd ter plaatse van de gewenste lengte van de stift.
  8. De stift en het element worden behandeld met ceramic bond (uitharden).
  9. Het cement (DC Core) wordt aangebracht in het kanaal en de stift wordt geplaatst. Vervolgens mag het cement worden uitgehard.
  10. De stift kan worden afgebroken bij het kerfje en het element kan worden opgebouwd met composiet.
  11. Hierna kan de kroonpreparatie worden uitgevoerd.

Kasper Veenstra, tandarts, Centrum voor Mondzorgkunde,  UMCG

Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de lezing van Kasper Veenstra tijdens de cursus Endodontologie van het Wenckebach instituut.

Lees meer over: Congresverslagen, Endodontie, Kennis, Thema A-Z
slaapproblemen - snurken

Nieuwe folder Slaapproblemen: snurken, apneu en snurkbeugel

De NVTS heeft een nieuwe patiëntenfolder over slaapproblemen gemaakt waarin informatie wordt gegeven over
snurken, apneu (OSAS) en de snurkbeugel (MRA). De folder kunt u downloaden of als geprinte versie bestellen bij de NVTS.

Download de folder Slaapproblemen.

U kunt de gedrukte folder Slaapproblemen bestellen via de website van de NVTS.

Lees meer over: Kennis, Patiëntenfolders volwassenen
E-sigaret net zo ongezond als normale sigaret

E-sigaret net zo ongezond als normale sigaret

Elektronische sigaretten zijn net zo slecht voor de gezondheid als een normale sigaret. Zo is gebleken uit nieuw onderzoek dat werd uitgevoerd aan het medisch centrum van de University of Rochester.

Ontstekingseiwitten
Tijdens het onderzoek werd 3D-tandvlees van een niet-roker blootgesteld aan de damp van elektronische sigaretten. Hierbij werd ontdekt dat ook hierbij de schade in de mond werd vergroot. Irfan Rahman, professor medische milieukunde, verklaart dat dit komt door de ontstekingseiwitten die vrijkomen bij blootstelling aan de damp. Deze ontstekingseiwitten kunnen stress veroorzaken in de cellen, wat tot meerdere mondziekten kan leiden. Daarnaast bevatten e-sigaretten ook gewoon nicotine.

Risico op schade
De grootte van de schade aan het tandvlees en in de mondholte hangt af van de frequentie waarmee de e-sigaret wordt gebruikt, aldus Rahman, een van de mede-onderzoekers. Volgens hem zijn de e-sigaretten zo populair omdat deze worden gezien als een gezond alternatief voor de normale sigaret. Dit is dus echter niet per sé het geval.

Openbaar bekend
Het zou goed zijn als het publiekelijk bekender wordt gemaakt door de fabrikanten dat er chemische stoffen zijn verwerkt in e-sigaretten. Op deze manier zouden de consumenten beter zijn ingelicht over de eventuele gevaren die het roken hiervan met zich meebrengt. In 2015 werd al gewaarschuwd voor de dampen van e-sigaretten door het RIVM.

Bron:
University of Rochester

Lees meer over: Kennis, Onderzoek, Parodontologie
tolktelefoon

Tolktelefoon belangrijk voor goede zorgverlening vluchtelingen

Verschillende zorgverleners roepen de Tweede Kamer op om de tolkentelefoon te realiseren, dit is belangrijk om goede zorg te kunnen verlenen aan vluchtelingen.

Voorstel
In 2012 is de vergoeding voor tolkendiensten afgeschaft door de regering. Momenteel hebben alleen slachtoffers van mensenhandel, asielzoekers in opvangcentra en vrouwen in de maatschappelijk opvang recht op een tolk. De partijen D66 en GroenLinks benadrukken het belang voor goede zorg voor vluchtelingen en willen hierin graag verbetering brengen. Zij hebben een wijzigingsvoorstel ingediend op de begroting van 2017, hierin stellen zij een structurele vergoedingsregeling van twintig miljoen in totaal voor tolken voor. Als hiervoor een Kamermeerderheid wordt gevonden kan de tolktelefoon in het leven gebracht worden.

Verhoogde toestroom vluchtelingen
In 2015 hebben ruim 50.000 vluchtelingen asiel aangevraagd, dit is in 2016 alleen maar opgelopen en vooral in de laatste maanden is de toestroom verhoogd. Dit zijn mensen die bij aankomst allemaal een dokter of tandarts nodig hebben en goede communicatie is hierbij essentieel. Het maken van een medische fout zit in een klein hoekje als het niet geheel duidelijk is wat de patiënt nodig heeft. Om deze redenen roepen zorgverleners de tweede kamer op om de tolktelefoon te realiseren om zo deze kwetsbare groep mensen het veiligst en beste te helpen.

Bron: KNMT

 

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
Bijeenkomst: Optimalisatie, kwaliteit en snelheid op de werkvloer

Bijeenkomst: Optimalisatie, kwaliteit en snelheid op de werkvloer

Op 16 december organiseert MORE Dental in samenwerking met Dentsply Sirona en dental bauer Nederland een fantastische bijeenkomst in het Hilton hotel te Amsterdam. Inhoud: Cerec experience en lezing Optimalisatie & kwaliteit op de werkvloer. Met afsluiting Amsterdam Light Festival.

Cerec presentatie en demonstratie
Tandarts en ISCD Certified cerec trainer Dhr. Remco Scheringa zal samen met het Internationale bedrijf Dentsply Sirona deze middag een presentatie- en een demonstratie geven. Door middel van een workshop kunt u de vele mogelijkheden van Cerec zelf ervaren. Met trots kunnen wij u mededelen dat deze workshop met internationale allure nog nooit in Nederland is gegeven.

Optimalisatie & kwaliteit op de werkvloer
Tevens zal Dhr. Alexander Tolmeijer een presentatie geven over Optimalisatie & Kwaliteit op de werkvloer.

Als tandarts werk je altijd samen in een groot of klein team. Zeker als je met meer assistenten en zelfs medewerkers werkt, heeft het team onderhoud nodig. Net als het gebit, slijt het ongemerkt harder dan je denkt. In elk team heb je naast verschillende rollen ook te maken met verschillende persoonlijkheden en voorkeuren. Aan de hand van de DISC persoonlijkheids voorkeuren, krijgt u een dieper inzicht hoe u als team beter kunt samenwerken en het team optimaliseert. Haal het beste uit uw team en maak een goede start in 2017.

Amsterdam Light Festival
Na afloop van het diner nemen wij u per boot mee om te genieten van het Amsterdam Light Festival.
Deelnemers van het Dental Cafe kunnen een hotelovernachting maken tegen een gereduceerd tarief.

Waar en wanneer?
Wanneer: vrijdag 16 december 2016
Locatie: Hilton Hotel te Amsterdam
Tijdstip: 14.00 – 22.00 uur
Thema: Optimalisatie , Kwaliteit & Snelheid | CEREC Experience
Deelnamekosten : 175 euro incl. workshop, eten & drinken en rondvaart Amsterdam Light Festival, max. 45 deelnemers

Aanmelden en meer informatie

Lees meer over: Kennis, Scholing
tandplaque

Indicator voor mondziekten: fluorescerende tandplaque

De fluorescerende eigenschappen van tandplaque kunnen volgens Catherine Volgenant van het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam een indicator zijn voor mondziekten.

Proefschrift
Op 30 september verdedigde Volgenant haar promotieonderzoek bij de Universiteit van Amsterdam. Voor haar onderzoek onderzocht ze het speeksel van verschillende donoren. Verder fotografeerde ze ook het gebit van de donoren met een fototoestel dat de fluorescerende tandplaque zichtbaar maakt. Tandplaque krijgt hiermee een rode fluorescerende kleur die volgens Volgenant duidt op de aanwezigheid van een microbieel ecosysteem dat tot mondziekten als cariës en gingivitis kan leiden. De samenstelling, ouderdom en voedselbeschikbaarheid zijn factoren die de mate van fluorescentie bepalen. Uit haar onderzoek bleek dat in de meeste gevallen de metingen overeenkwamen met de daadwerkelijke aanwezigheid van tandvleesontstekingen. Echter is er meer klinisch onderzoek nodig om de klinische toepasbaarheid in kaart te brengen.

Bron:
ACTA

Lees meer over: Kennis, Mondhygiëne, Onderzoek, Thema A-Z
Winnaars NWVT Masterscriptieprijs 2016

Winnaars NWVT Masterscriptieprijs 2016

De NWVT heeft voorafgaand aan haar Algemene Vergadering de NWVT – TP Masterscriptieprijs 2016 uitgereikt. De vereniging vindt wetenschappelijk onderzoek van belang en heeft met deze gedachte de jaarlijkse Masterscriptieprijs ingesteld.

1e prijs
De eerste prijs is gewonnen door Martijn van Leeuwen, oud ACTA-student voor zijn masterscriptie:
Effectiveness of various interventions on maintenance of gingival health during 1 year –  a randomized clinical trial. Een artikel hierover is gepubliceerd in het International Journal of Dental Hygiene.

2e prijs
De tweede prijs ging naar Christa Eleveld voor haar masterscriptie:
De invloed van links- en rechtshandig poetsen op de aanwezigheid en locatie van plaque, cariës (D), restauraties (F), ontbrekende elementen (M) en de totale cariëservaring (DMFS) bij volwassenen.

3e prijs
De 3e prijs is uitgereikt aan Dilyana Sokolova voor haar masterscriptie:
Long-term effectiveness of Oral Appliance versus Continuous Positive Airway Pressure in the treatment of Obstructive Sleep Apnea Syndrome: Nine-year follow-up.

Bron:
NWVT

Foto van links naar rechts: Dilyana Sokolova, Christa Eleveld en Martijn van Leeuwen, foto door Daniël Joffe.


Download brochure
Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Poster ‘Wat te doen bij een uitgeslagen tand’ herdrukt

Poster ‘Wat te doen bij een uitgeslagen tand’ herdrukt

De poster ‘Wat te doen bij een uitgeslagen of uitgestoten tand’ is weer te verkrijgen bij de NVvE. Op deze poster worden de vereiste handelingen rondom het verliezen van een tand op onnatuurlijke wijze op een duidelijke manier uitgelegd. Om het begrijpelijk te maken voor zowel volwassenen als kinderen wordt dit gedaan door middel van tekeningen.

Poster ‘Wat te doen bij een uitgeslagen tand’ herdrukt

De poster wordt gebruikt op scholen, sportcentra, tandartspraktijken en andere plaatsen waar deze handleiding van pas zou kunnen komen.

Update 28 maart 2019: Deze poster is niet meer verkrijgbaar bij de NVvE.

Lees meer over: Kennis, Patiëntenfolders kinderen
yvonne-de-waal

WTA Hamer Duyvenszprijs 2016 voor dr. Yvonne de Waal

De WTA Hamer Duyvenszprijs 2016 is gisteren uitgereikt aan dr. Yvonne de Waal. De De WTA commissie kent eenmaal per jaar, onder auspiciën van de Nederlandse Vereniging van Tandartsen (NVT) een wetenschappelijke onderscheiding toe aan het tandheelkundig proefschrift dat door de WTA leescommissie als beste van dat jaar is beoordeeld.

Deze onderscheiding draagt de naam NVT WTA Hamer Duyvenszprijs, zo genoemd omdat in het verleden de prijs mede werd gefinancierd vanuit legaten van de tandartsen Hamer en Duyvensz.

Proefschrift peri-implant infections
Dr. Yvonne de Waal kreeg de prijs voor haar proefschrift Peri-implant infections. Zij verrichtte haar onderzoek aan het Universitair Medisch Centrum Groningen, Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Haar promotores waren: Prof.dr. A.J. van Winkelhoff, Prof.dr. G.M. Raghoebar, Prof.dr. E.G. Winkel en Prof.dr. H.J.A. Meijer. Deze prijs heeft zij ontvangen vanwege de relevantie van het onderwerp voor de tandarts algemeen practicus.

Doel van het onderzoek
Het doel van het onderzoek was op de 1e plaats om in twee systematisch literatuur onderzoeken te zien of de lange duur overleving van implantaten bij volledig edentaten en partieel betanden, het zelfde is en of de bacteriële plaque samenstelling bij deze twee groepen verschilt. Geconcludeerd werd dat er geen verschil in peri-implantaire infecties was en dat bij edentate en deels betande patiënten met implantaten er geen groot verschil is in microflora.

Vervolgens werd een eigen onderzoek gestart naar de paropathogenen voor en na een volledige gebitsextractie. Bepaalde paropathogenen blijven tot maanden na de gebitsextractie aantoonbaar om de mond. Het onderzoek daarna richtte zich op welke paropathogenen mogelijk een rol spelen met het ontwikkelen van peri-implantitis op de langere duur. Dat bleken P. gingivatis, P. intermedia en T. forsythis en F. nucleatum te zijn. De vervolghoofdstukken 6 en 7 gaan over het effect van implantaat-oppervlakte decontaminatie met
chloorhexidine na mechanische reiniging. Het effect leidt niet tot betere klinische uitkomsten. In hoofdstuk 8 worden de prognostische factoren onderzocht, die peri-implantitis kunnen stoppen. Ervaring van het chirurgische team dat peri-implantitis behandelt bleek van belang te zijn, evenals het als dan niet roken en de mate van botverlies rondom het implantaat.

Samengevat
De resultaten van deze studie kunnen als volgt worden samengevat:

  1. Peri-implantitis komt vooral voor 5 jaar na implantatie
  2. Mogelijke risicofacturen moeten alvorens te implanteren worden behandeld of worden uit gesloten
  3. Decontaminatie met chloorhexidine na grondige reiniging van het implantaatoppervlak leidt niet tot minder peri-implantitis

De WTA Hamer Duyvenszprijs Leescommissie heeft haar proefschrift met heel veel plezier gelezen en goed nota genomen van de klinische implicaties van haar conclusies.

Uitgangspunten
Uitgangspunten NVT WTA Hamer Duyvenszprijs: De promovendus heeft zijn/haar wetenschappelijke arbeid gepubliceerd in een proefschrift en heeft deze dissertatie met succes verdedigd aan een Nederlandse Universiteit. De promovendus moet als tandarts ingeschreven staan in het BIG-register. Het onderwerp en de conclusies van de dissertatie moeten (klinisch)tandheelkundig van aard zijn en
moeten bij voorkeur relevant zijn voor de tandarts algemeen practicus.

Foto: Mondzorgcentrum Winschoten

Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Inzage medisch dossier zonder toestemming patiënt in strijd met mensenrechten

Inzage medisch dossier zonder toestemming patiënt in strijd met mensenrechten

Een zorgverzekeraar zonder toestemming van de patiënt inzicht geven in het medische dossier is strijdig met het mensenrecht op privacy. Dat stelt de VvAA in een brief aan de Eerste Kamer. De VvAA heeft Spong Advocaten gevraagd het wetsvoorstel juridisch te toetsen.

Onlangs nam de Tweede Kamer een wetsvoorstel aan waardoor zorgverzekeraars bij een controle zonder voorafgaande toestemming van de patiënt inzage kunnen krijgen in een medisch dossier. Dit geldt nu ook bij ongecontracteerde aanbieders, voor gecontracteerde aanbieders gold dit allang.

Het wetsvoorstel om zorgverzekeraars in staat te stellen medische dossiers in te zien, is in strijd met het mensenrecht op privacy. Dat stelt Spong Advocaten, die hier namens de koepel van zorgverleners onderzoek naar deed.

Veranderingen in tandheelkunde
Vooral in vakgebieden waarbij veel niet-gecontracteerde werknemers voorkomen, zoals in de tandheelkunde, verandert dit veel. Wat wel nog steeds het geval is, is dat verzekeraars slechts bij een ingediende nota bij de verzekeraar in kwestie het dossier kunnen inzien. Is dit niet het geval, dan kan een verzekeraar hier dus ook geen inzage in krijgen.

Commotie
Na de doorvoering van het wetsvoorstel is er een interessante commotie ontstaan, om het feit dat een zorgverzekeraar nu de informatie in het dossier tot zich kan nemen op het moment dat deze controles uitvoert, zowel voor ongecontracteerde als gecontracteerde aanbieders. Dit spreekt echter het mensenrecht op privacy tegen, zoals de VvAA liet blijken in een brief aan de Eerste Kamer.

Privacy boven financieel belang
Volgens Sidney Smeets, van Spong Advocaten, heeft de minister het probleem dat de nieuwe wet zou moeten oplossen niet goed genoeg onderbouwd en zou privacy in elk geval belangrijker moeten zijn dan financieel belang. “Medewerkers van zorgverzekeraars vallen niet onder het medisch beroepsgeheim en zo ontstaan een onaanvaardbaar risico van privacyschending”, aldus Smeets.

Weinig noodzaak
Hiernaast zou het helemaal niet noodzakelijk zijn voor het tegengaan van fraude om het medisch beroepsgeheim aan te tasten. Zorgverzekeraars beschikken nu ook al over vergaande mogelijkheden om dossiers te kunnen controleren en bij wantrouwen kan een zaak altijd worden overgedragen aan politie of justitie.

Op dit moment lijkt het erop alsof de wet verworpen zal gaan worden, aangezien uit onderzoek van de VvAA is gebleken dat rond de 95% van de 23.000 ondervraagde zorgverleners vindt dat dit moet gebeuren. 97% van de zorgverleners is het hier mee eens.

Bron:
VvAA

Lees ook: Verruiming controles zorgverzekeraars vereist aanpassing bestaande systematiek

 

Lees meer over: Kennis, Kwaliteit, Thema A-Z, Wet- en regelgeving
uitspraken - tuchtrecht

Onderzoek NIVEL impact openbaarmaking tuchtuitspraken

Tuchtuitspraken zijn nog tot vijf jaar na uitspraak zichtbaar in het BIG-register, daarnaast worden deze ook bekend gemaakt in een lokale krant als ‘aard van het vergrijp’. Het NIVEL doet onderzoek naar de impact van deze wijze van openbaarmaking.

Steekproef
Het onderzoek wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid. Door middel van een steekproef wil het NIVEL evalueren hoe de openbaarmaking van tuchtuitspraken wordt ondervonden door burgers en zorgverleners. Verschillende zorgverleners en burgers zijn opgeroepen om mee te werken aan dit onderzoek.

KNMG
Verschillende partijen hebben al eerder het belang van dit onderzoek geuit, waaronder de KNMG. De artsenfederatie is het nooit eens geweest met de werkwijze van de tuchtuitspraken die gekenmerkt wordt onder ‘naming and shaming’. Patiënten schieten weinig op met deze informatie aangezien een individuele klacht niets te maken heeft met de totale kwaliteit van de zorg door die arts. Helaas zijn deze klachten wel van negatieve werking op de verdere carrière van de arts. Daarom roept het KNMG iedereen op die wordt aangeschreven door het NIVEL om mee te werken. Des te meer reacties ze hebben, hoe beter er een beeld gevormd kan worden van de meningen van artsen en burgers over de openbaarheid van tuchtinformatie.

Bron: KNMG.nl

Lees meer over: Kennis, Kwaliteit
M3 en apexresectie indicatiestelling en behandeling

M3 en apexresectie: indicatiestelling en behandeling

Wat zijn de (contra)indicaties voor de verwijdering van derde molaren en apexresectie? Welke rol spelen de bestaande richtlijnen en de wetenschappelijke onderbouwing hierbij? Verslag van de lezing van prof. dr. Jan de Lange tijdens het ANT-congres Dental Studie Update.

Er is weinig wetenschappelijk bewijs voor het verwijderen van klachtenvrije M3s. Er zijn niet veel RCTs en meta-analyses. Redenen om een M3 te verwijderen zijn vaak cariës, peri-coronitis klachten, etc. Redenen voor profylactische verwijdering van een M3 zijn infecties, cyste/tumor, angulus fractuur, crowding in het onderfront, meer pathologie op oudere leeftijd en minder complicaties op jongere leeftijd bij verwijdering.

Infecties
8% van de M3s geeft infecties, 5% van de M3s geeft parodontale problemen. In totaal geeft dus maar 13% problemen op infectiegebied. Even in verhouding; een blinde darm geeft in 10% van de gevallen een infectie. Deze verwijderen we ook niet profylactisch, maar pas bij klachten. Van de 10 profylaxtisch geëxtraheerde kiezen, zullen er 9 dus niet tot een infectie leiden.

Cystes
In de populatie komen deze erg weinig voor, maar 0,0001-0,0002% krijgt een cyste uitgaande van de M3. Van alle verwijderde M3s is een cyste maar in 1,5-2,5% de reden voor verwijdering. Dit komt in het algemeen dus enorm weinig voor.

Fractuur van de angulus mandibulae
Bij een onderkaakfractuur zie je vaak de breuklijn langs een (diep liggende) M3 lopen. Om dit risico te verlagen zou je kunnen overwegen om de M3 te verwijderen. Uit onderzoek blijkt dat de kaak dan alsnog breekt, maar op een ander punt. Namelijk bij het collum mandibulae. Verwijdering om een fractuur te voorkomen lijkt dus absoluut niet gerechtvaardigd.

Crowding
Er zijn onderzoeken gedaan naar of het zin heeft om de M3 te verwijderen om zo crowding in het onderfront te verkomen (bron: Br J Orthod. 1998 May;25(2):117-22. The effect of extraction of third molars on late lower incisor crowding: a randomized controlled trial. Harradine NW, Pearson MH, Toth B.) Er blijkt geen verschil tussen patiënten waarbij je wel of niet de M3 preventief verwijdert.

Geen sterk bewijs voor preventieve verwijdering M3
Al met al lijkt er geen sterk bewijs te zijn om een M3 preventief te verwijderen. Zeker omdat dit ook complicaties kan geven bij gezonde patiënten.

Het risico op complicaties wordt beïnvloed door:

  • De duur van de behandeling (langere behandelingen geven een aanzienlijk hoger risico op complicaties)
  • Ligging van de M3
  • Of de M3 in de mandibula of in de maxilla ligt
  • De operateur (1-7% invloed op risico)

Een ruwe en korte ingreep is niet goed, maar een langzame en subtiele ook niet. Een ingreep zou kort en weinig traumatisch moeten zijn.

Welke complicaties kun je verwachten bij de verwijdering van een M3?

  • Paresthesie – tijdelijk of blijvend
  • Alveolitis – komt bij 5-10% van de extracties voor, erg invaliderend; patiënten blijven gemiddeld 1-3 dagen thuis (verschil in EU en USA)

Conclusie
Concluderend kun je zeggen dat er weinig wetenschappelijke basis is voor het verwijderen van een klachtenvrije M3, maar dat er wel complicaties zijn en er financieel verlies kan optreden. We weten het dus niet! Het enige goede onderzoek is het onderzoek hier boven genoemd, naar M3 en crowding.

Wel weten we van een onderzoek gedaan in de UK dat het niet-preventief verwijderen van M3s wel vaak leidt tot meer cariës en alsnog verwijdering op latere leeftijd.

Richtlijn
Er is een richtlijn uitgegeven door de KNMT over wanneer je wel en niet een M3 preventief zou moeten verwijderen. Kort gezegd zou een M3 die door de mucosa heen steekt en in andere dan normale richting ligt, preventief verwijderd moeten worden. Primum non nocere (ten eerste geen kwaad doen, Hippocrates)

Apexresecties
Vroeger werd de orthograde apexresectie vaak uitgevoerd, tegenwoordig is dit achterhaald en wordt dit niet meer gedaan. Daarentegen wordt de retrograde apexresectie nog wel veel gedaan. Gemiddeld worden er ongeveer 588.000 endodontische behandelingen gedaan, waarvan er daarna aan 60.000 een apexresectie en ongeveer 50.000 een herendo wordt gedaan. Het succespercentage van een endodontische behandeling ligt dan rond de 60-70%. 1 op de 3 mislukt dus!

Vroeger werd de apex schuin gereseceerd en werd deze na preparatie, gevuld met amalgaam. Er werd geen gebruik gemaakt van microchirurgie.

Tegenwoordig zijn er veel veranderingen op het gebied van:

  • vulmaterialen
  • manier van reseceren
  • vergroting
  • andere manier van prepareren

Tweede apexresectie
Een tweede apexresectie is bijna nooit succesvol, tenzij je zeker weet dat er bij de eerste resectie iets mis gegaan is. De uitkomsten van een apexresectie aan een molaar met twee of meer radices zijn beter bij ultrasoon prepareren dan bij prepareren met de boor. Dit heeft er toe geleid dat in de richtlijn tegenwoordig is opgenomen dat een apexresectie gedaan moet worden met behulp van ultrasone apparatuur.

Vulmaterialen
De drie veelbelovende vulmaterialen tegenwoordig zijn EBA, IRM en MTA. Deze materialen geven significant betere uitkomsten dan amalgaam. Tussen de drie materialen is geen significant verschil gevonden met betrekking tot behandeluitkomst.

De resectie wordt tegenwoordig altijd recht gedaan in plaats van schuin. Met betrekking tot het werken met vergroting is er geen wetenschappelijk bewijs dat dit de behandeluitkomst ook daadwerkelijk verbetert. Wel is er een trend waar te nemen dat de behandeluitkomst van een apexresectie bij minder toegankelijke elementen, waarbij gewerkt wordt met vergroting beter is dan wanneer er zonder vergroting gewerkt wordt. Tevens blijkt dat de behandelaar van invloed is op het resultaat.

Slagingspercentage endodontische (her)behandeling
Tegenwoordig blijkt dat bij perfect uitgevoerde apexresectie behandeling het slagingspercentage 91,6% is in geselecteerde patiënten. Een endodontische herbehandeling heeft een succespercentage van 77,2%. Dit is ongeveer even hoog als die van de apexresectie. Een goede coronale afsluiting zorgt voor 24% meer succes.

De enige systematic review gedaan door Cochrane geeft aan dat er na vier jaar geen verschil in behandeluitkomst is tussen de herbehandeling en de apexresectie. Op grond waarvan moet je dan beslissen welke behandeling je kiest voor een bepaald element? Wellicht dat de complicaties, initiële situatie (goede of slechte endodontische behandeling), de wens van de patiënt, ervaring van de operateur en kosten hier een rol spelen.

Prof. dr. Jan de Lange is hoogleraar MKA chirurgie en werkzaam als MKA chirurg in het AMC Amsterdam en Isala Zwolle.

Verslag door Carina Boven, tandarts en onderzoeker UMCG, voor dental INFO van het ANT-congres Dental Studie Update.

Lees meer over: Congresverslagen, Diagnostiek, Kennis