Vanaf 25 mei 2018 treedt de nieuwe privacywetgeving in werking: de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Zorgaanbieders krijgen er veel verplichtingen bij om de privacy- en gegevensbescherming te bevorderen. Nieuw is bijvoorbeeld dat de AVG zorgaanbieders verplicht om een privacyboekhouding bij te houden, om aan te tonen dat de organisatie bewust met persoonsgegevens omgaat. Omdat privacy in de zorg van groot belang is, heeft de Nederlandse wetgever besloten om voor bepaalde zorgaanbieders al per 1 januari 2018 een functionaris voor gegevensbescherming (FG) verplicht te stellen.

Over welke privacyverplichtingen gaat het?

De AVG is erop gericht dat u duidelijk in kaart brengt welke verwerkingen u doet. Het idee hierbij is dat u zich bewust bent van de gegevensstromen en daardoor ook zorg kunt dragen voor de beveiliging en kwaliteit daarvan. Om die reden moet u straks een verwerkingsregister bijhouden, waarin u al uw gegevensstromen documenteert. Daarnaast moet u aan de hand van een Data Protection Impact Assessment (DPIA) nieuwe of risicovolle verwerkingen onderzoeken, zodat maatregelen getroffen kunnen worden om deze risico’s te verkleinen.

Datalek

Een aantal verplichtingen uit de huidige Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) komt weer terug in de AVG. Net als onder de Wbp bent u gehouden om een datalek te melden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Daarbij moet u een datalekregister bijhouden met de voorgevallen datalekken, inclusief datalekken die u (weloverwogen) niet gemeld heeft. Het is dus van groot belang dat alle medewerkers binnen uw organisatie zich hiervan bewust zijn en weten wat zij moeten doen als er zich een datalek voordoet.

Overeenkomsten met verwerkers

Ook moet u nog steeds overeenkomsten sluiten met verwerkers (onder de huidige privacywetgeving bewerkers genoemd). Een verwerker is een derde die voor u persoonsgegevens verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan een administratiekantoor of ICT bedrijf. Voor deze verwerkersovereenkomsten gelden wel weer nieuwe eisen ten opzichte van de huidige bewerkersovereenkomsten. Laat de bestaande bewerkersovereenkomsten daarom ook nog eens goed nakijken. Heeft u deze overeenkomsten niet, dan moet u dat in de meeste gevallen alsnog regelen.

Verder is belangrijk dat u transparant maakt hoe u gehoor geeft aan deze privacyverplichtingen in een privacyreglement.

Funtionaris gegevensbescherming (FG)

In het ‘Besluit elektronisch gegevensverwerking door zorgaanbieders’ is sinds 1 januari 2018 de verplichting tot het aanstellen van een FG opgenomen voor:
1. De verantwoordelijke voor een elektronisch uitwisselingssysteem.
2. Zorgaanbieders die op grote schaal persoonsgegevens verwerken.

Wat bedoeld wordt met ‘op grote schaal’ is vooralsnog onduidelijk. De AP geeft eenpitters als voorbeeld van niet grootschalig en ziekenhuizen als voorbeeld van wel grootschalig. Daar tussen zit een heel groot grijs gebied waarvan onduidelijk is of in de praktijk een FG moet worden aangesteld.

Wanneer weet u of u wel of niet een FG moet hebben?

Hiervoor zult u uw organisatie en gegevensstromen onder de loep moeten nemen en zelf een afweging moeten maken over de noodzaak een FG aan te stellen.

Vanwege al deze nieuwe verplichtingen en regels is het van groot belang om privacy hoog op de agenda te hebben staan. De FG kan u helpen bij het inregelen van deze verplichtingen en om de juiste tools en documenten te verzamelen, maar met name de privacy- en gegevensbescherming te blijven waarborgen. Om deze reden kan het sowieso verstandig zijn om een FG aan te stellen.

Door: Lisanne Brouwer en Kitty ten Bras – Eldermans|Geerts – advocaten, zorgmakelaars en juridisch adviseurs

Gratis zorgseminar Privacy en de Functionaris Gegevensbescherming

Voor meer informatie nodigen wij u graag uit voor ons kennisseminar op 13 februari 2018. Tijdens dit seminar zullen wij u handvatten geven voor de implementatie van de AVG binnen uw organisatie en nader ingaan op de privacyregelingen en in het bijzonder op de nieuwe verplichtingen vanuit de AVG en de functie van de FG. Daarnaast is er natuurlijk gelegenheid voor vragen en discussie.  Aanmelden kan via Eldermans | Geerts 

Onlangs plaatsten wij het artikel Europese verordening AVG: Privacy verandert van ‘tell me” naar “show me” . In dit artikel is abusievelijk opgenomen dat ook factoringbedrijven verwerker zijn in de AVG. U hoeft dus geen verwerkingsovereenkomst te hebben omdat u werkt met een factoringbedrijf.

Als u persoonsgegevens aan derden uitbesteedt, kan het zo zijn dat het gaat om een verwerkingsverantwoordelijke-verwerker relatie. In dat geval is een verwerkersovereenkomst verplicht volgens de AVG. Denk bij een verwerker bijvoorbeeld aan de ICT bedrijven die uw systemen beheren of aan een administratiekantoor dat de boekhouding doet. Het is het goed om te bekijken of u een verwerkersovereenkomst heeft met uw verwerkers (vroeger bewerkers genoemd), en zo ja om deze overeenkomst er nog eens op na te slaan. In de verordening staan bepaalde onderwerpen genoemd die in de overeenkomst met de verwerker moeten worden opgenomen. Zoals het feit dat een datalek door de verwerker moet worden gemeld of dat een verwerker een register moet bijhouden met daarin de gegevens die hij in opdracht verwerkt.

Factoringbedrijven zijn dus geen verwerker in de zin van de AVG.

Lees het artikel Europese verordening AVG: Privacy verandert van ‘tell me” naar “show me”

Een tandarts moest voor de rechter verschijnen naar aanleiding van de vergoeding van een gebitsbehandeling, die wel was toegezegd door de tandarts maar niet werd voldaan door de zorgverzekeraar. De behandeling werd gestart, maar niet afgemaakt. De patiënt heeft de tandarts aangeklaagd op grond van geschonden zorgplicht.

Zorgverlening

Volgens artikel 7:453 BW is een tandarts verplicht om de zorg van een goed hulpverlener in acht te nemen. Dit betekent dat simpel gezegd dat een tandarts dezelfde zorg moet leveren als een redelijk handelende collega zou hebben gedaan. Dit geldt ook voor het onderzoeken van en raadgeven aan de patiënt.

Onzorgvuldig gehandeld

Naar aanleiding van de claim van de patiënt oordeelde de kantonrechter van de Rechtbank Rotterdam niet zorgvuldig heeft gehandeld, vanwege de volgende redenen:

• De tandarts heeft zich actief beziggehouden met de vergoeding van de behandeling door de begroting zelf aan de zorgverzekeraar voor te leggen.
• De patiënt heeft per e-mail aan de tandarts bevestigd dat volgens de tandarts de kosten volledig zouden worden vergoed. Hier heeft de tandarts niet op gereageerd, wat als onzorgvuldig kan worden beschouwd.
• De tandarts heeft een brief van de zorgverzekeraar over de maximale te vergoeden kosten en uitsluitingen van de vergoeding niet gedeeld met de patiënt.
• De tandarts was op de hoogte van het feit dat de patiënt niet aan de behandeling kon beginnen op het moment dat deze niet volledig zou worden vergoed door de zorgverzekeraar.

Oordeel

Als oordeel heeft de kantonrechter besloten dat de kosten 50/50 zullen worden verdeeld tussen de tandarts en de patiënt. De kosten komen niet volledig op rekening te staan van de tandarts, aangezien, desondanks de tandarts het onderzoek naar de vergoeding op zich heeft genomen, dit de patiënt niet van de verplichting ontdoet om dit te controleren en ook zelf onderzoek te doen. Daarnaast was het uiteindelijk niet de tandarts maar de zorgverzekeraar die de kosten niet wilde vergoeden.

De tandarts wordt alsnog gevraagd om de helft van de kosten te dekken, aangezien op het moment dat deze zich met de vergoeding van een behandeling bemoeit, hij wel verplicht is om de patiënt hier goed over te informeren.

Bron:
Rechtspraak

Uit onderzoek van NIVEL is gebleken dat een uitspraak van een tuchtrechter een zorgverlener niet alleen op zakelijk, maar ook op persoonlijk vlak raakt. Van de 294 onderzochte zorgverleners met een gegrond verklaarde tuchtklacht gaf meer dan de helft aan te overwegen om te stoppen met werken.

Kwaliteit van de zorg
Tuchtrecht bestaat voornamelijk om de kwaliteit van de zorg zo hoog mogelijk te kunnen houden. Straffen is hierbij niet per se het hoofddoel, maar is wel hoe een uitspraak door veel zorgverleners wordt ervaren. Onderzoeker Roland Friele: “Zorgverleners geven aan dat ze zich ‘aangevallen’, ‘machteloos’, ‘boos’ en ‘gecriminaliseerd’ voelen.

Belasting op persoonlijk, professioneel en zakelijk vlak
Uit het onderzoek bleek dat met name de openbaarmaking van de tuchtuitspraak als belastend wordt ervaren op persoonlijk, professioneel en zakelijk vlak. Openbaarmaking van informatie over berispingen en boetes is met een wetswijziging in 2012 verplicht gemaakt. Voor waarschuwingen is dit niet het geval.

Stoppen na tuchtuitspraak
Het bleek nu dat ruim de helft van de zorgverleners om bovengenoemde redenen overweegt om te stoppen met werken na onderwerp van een tuchtuitspraak te zijn geworden. 12 procent van degenen die een berisping of geldboete toegewezen kregen zijn daadwerkelijk gestopt met werken om die reden.  Van de zorgverleners met een waarschuwing gaf een derde aan te overwegen om te stoppen met werken – met name degenen van 60 jaar of ouder.

Zakelijke gevolgen
Een groot aandeel in deze overweging bleek de zakelijke gevolgen die een tuchtuitspraak heeft te zijn. Met het internet is elk nieuwtje voor iedereen toegankelijk en daarom snel bekend bij klanten, waardoor het waarschijnlijk is dat een aantal patiënten naar een andere zorgverlener zullen overstappen en zal het winnen van nieuwe patiënten lastiger gaan.

Openbaarmaking
Minister Schippers heeft na de wetswijziging in 2012 aangegeven om de gevolgen van openbaarmaking goed te onderzoeken. De KNMG hoopt dat dit onderzoek aanleiding zal zijn om berispingen van en boetes voor artsen niet langer openbaar te maken, aangezien zij het idee hebben dat een tuchtmaatregel niet direct betekent dat een zorgverlener geen goede kwaliteit levert.

Bron:
NIVEL

Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Den Haag heeft na een klacht van een patiënt een implantoloog berispt. Hem wordt verweten dat hij het patiëntendossier na het overdragen van zijn praktijk niet heeft bewaard en dat hij implantaten heeft geplaatst in een parodontaal ongezonde situatie.

Situatie
Een patiënt is eind 2009 door haar eigen tandarts doorverwezen naar een implantoloog voor het plaatsen van drie implantaten. Bij de patiënt waren in 2007 al pockets van 4-5 mm vastgesteld, waarvoor parodontale behandeling noodzakelijk was, maar die door de tandarts niet ingezet is.

De implantoloog heeft een foto gemaakt van het gebit en een behandelvoorstel gedaan, die door de patiënt is ondertekend. Tijdens de behandeling is een extractie gedaan en zijn vier implantaten geplaatst. In december 2013 heeft de implantoloog zijn praktijk overgedragen aan een andere tandarts. De eigen tandarts heeft later nog vier elementen getrokken. In 2014 is een parodontoloog de patiënt gaan behandelen voor parodontitis.

Klacht
De patiënt verwijt de implantoloog dat hij niet aan haar heeft gemeld dat zij parodontitis had. Voordat hij overging tot implantatie had hij volgens de patiënt haar terug moeten verwijzen naar haar eigen tandarts voor behandeling van de parodontitis. De patiënte verwijt hem ook dat hij haar medisch dossier niet of onvoldoende heeft bijgehouden; hij heeft op verzoek geen informatie beschikbaar gesteld over de extractie en de parodontitis.

Standpunten verweerder
Over het patiëntendossier zegt de implantoloog dat hij altijd een dubbele administratie heeft bijgehouden: alle gegevens noteerde hij zowel op behandelkaarten als in de computer. De behandelkaarten heeft hij met de overdracht van de praktijk aan de nieuwe praktijkeigenaar gegeven en heeft hij dus niet meer zelf. Volgens hem heeft de nieuwe praktijkeigenaar de behandelkaarten verbrand. De nieuwe praktijkeigenaar beweert echter dat hij nooit een papieren dossier heeft ontvangen.

Over het niet-terugverwijzen van de patiënte naar haar eigen tandarts om de parodontitis te laten behandelen, geeft de implantoloog aan dat de parodontale situatie voldoende was om verantwoord geïmplanteerd te worden. Bovendien heeft de patiënt een strenge antibioticakuur gekregen en een minuut met chloorhexidine gespoeld. Als de parodontale situatie echt slecht zou zijn geweest, dan zou er binnen het jaar sprake geweest zijn van botverlies rondom de implantaten of van gefaalde implantaten.

Beoordeling
Volgens het Burgerlijk Wetboek moet een hulpverlener het patiëntendossier minstens vijftien jaar bewaren. Uit een uitspraak van het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in 2012 blijkt dat ook bij overdracht van een praktijk de overdragende tandarts de bewaarplicht houdt. In dit geval heeft de implantoloog dus niet aan zijn bewaarplicht voldaan.

Volgens het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg kan de implantoloog door het ontbreken van de behandelkaart onvoldoende onderbouwen dat het verantwoord was om te implanteren. De in 2009 gemaakte foto die nog wel aanwezig is, laat volgens het College zien dat er zodanige aanwijzingen voor (ernstige) parodontale afbraak zichtbaar waren, dat er niet zonder behandeling daarvan tot implantatie had mogen worden overgegaan. De implantoloog had dus moeten terugverwijzen naar de tandarts voor behandeling of de parodontitis zelf moeten behandelen.

Het College oordeelt dat er wel degelijk een relatie is tussen parodontitis en peri-implantitis is. Als bij het plaatsen van implantaten al schadelijke bacteriën in de mond aanwezig zijn, dan vergroot dit de kans op peri-implantitis.

Uitspraak
De implantoloog krijgt een berisping, omdat hij tekort is geschoten in de zorg ten opzichte van de patiënt. Dit geldt zowel voor het niet-bewaren van het patiëntendossier als voor het implanteren in een parodontaal ongezonde situatie. Het College heeft in zijn uitspraak meegenomen dat de implantoloog er geen blijk van heeft gegeven, dat hij inziet dat hij onjuist heeft gehandeld.

Bron:
Overheid