Een kijkje in het gebit van een Neanderthaler

Het gebit van de ‘Altamura-man’, vernoemd naar de Italiaanse plek waar het skelet is ontdekt, is nog nagenoeg intact. Dat is bijzonder, want het skelet is al meer dan 130.000 jaar oud. Het Neanderthalerskelet ligt in een grot en zit vast in een kalkafzetting.

De onderzoekers gebruikten foto’s, een videoscoop en röntgenfoto’s die in de diepten van de grot waren gemaakt om verborgen delen van de tanden en het gehemelte van het skelet te bekijken.

De staat van het gebit

Slechts zes tanden ontbreken in het prehistorische gebit. De P3 rechtsboven en M1 linksboven misten waarschijnlijk al toen de Neanderthaler stierf. De I1 en P3 rechtsonder en de I1 en I2 linksonder zijn naar alle waarschijnlijkheid post mortem uit het skelet verdwenen. Daarmee is het gebit voor 80% compleet.

Bij veel tanden zijn de wortels nog voor enkele millimeters zichtbaar. Volgens de onderzoekers aan de Universiteit van Florence kan dat duiden op een tandvleesaandoening. Daarnaast is er op een paar ondertanden tandbeen zichtbaar. Verder verkeert het paradontale bot in goede gezondheid.

Op basis van de tanden denken de onderzoekers dat de Neanderthaler een volwassen man was die vroeg stierf.

Torus Palatinus ontdekt

Röntgenfoto’s onthullen een periapicale laesie op de voortanden. Dat komt waarschijnlijk door heftige slijtage aan het gebit. Ook heeft het skelet een goed ontwikkelde ‘torus palatinus’. Dit is het eerste goed gedocumenteerde geval van dit benige uitsteeksel bij een Neanderthaler.

De torus palatinus komt het meest voor in Oost-Aziatische en Indiaanse bevolkingen. Maar komt ook wel eens voor bij moderne Europese, Afrikaanse en Pacifische bevolkingen. Desalniettemin is het niet duidelijk of deze eigenschap een goede indicator is om de afkomst van het skelet mee te bepalen. De aanwezigheid ervan hangt waarschijnlijk af van vele factoren, waaronder leeftijd, dieet en omgevingsfactoren, schrijven de onderzoekers.

Verder onderzoek

Het feit dat de onderzoekers het gebit van dit prehistorische skelet konden onderzoeken, is uniek. Uiteraard willen ze terugkeren voor verder onderzoek. Om extra functionele details van het skelet verder te verduidelijken zal toekomstig onderzoek micro-CT-scanning van de gehele boven- en onderkaak vereisen, aldus de onderzoekers.

Bron:
PLOS One