Geen overschrijding daglimiet geluidniveau voor mondhygiënisten, maar toch veel tinnitus klachten

geluidniveau-mondhygienist-400

Mondhygiënisten werken vaak dagelijks met geluidproducerende apparatuur. Volgens de Arbowetgeving en RIVM-richtlijnen wordt de daglimiet in schadelijke decibelniveaus niet overschreden. Toch rapporteert een groot deel van de mondhygiënisten wel tinnitus klachten. Dit blijkt uit de afstudeerthesis onder 161 mondhygiënisten van Tess Wilkinson.

Weinig preventieve aandacht voor gevolgen blootstelling te veel geluid

Mondhygiënisten werken vaak dagelijks met geluidproducerende apparatuur, denk hierbij aan de ultrasoon en de ‘airpolisher’ die in combinatie met een afzuigsysteem gebruikt worden. Blootstelling aan te veel geluid kan leiden tot gehoorschade; chronische tinnitus, geluidsvervorming en gehoorverlies. Of er sprake is van te veel geluid hangt af van het aantal decibellen, maar ook van de duur van de blootstelling eraan. Geluidniveaus vanaf de 80 dB(A) kunnen schadelijk zijn voor het gehoor. Ook kan geluid non-auditieve gevolgen hebben, zoals irritatie en vermoeidheid. Toch is er binnen de mondzorg weinig preventieve aandacht voor deze gevolgen. De vraag is of de mondhygiënist er verstandig aan doet om gehoorbescherming te dragen.

Onderzoek geluidshinder en tinnitus onder mondhygiënisten

Mondhygiënist Tess Wilkinson onderzocht voor haar afstudeerthesis bij Hogeschool Inholland in hoeverre geluidshinder en tinnitus klachten ervaren worden en of er potentie is op gehoorschade door geluidproducerende apparatuur bij mondhygiënisten werkzaam in Nederland.

Het onderzoek is uitgevoerd middels een cross-sectioneel onderzoeksdesign. 161 mondhygiënisten werkzaam in Nederland hebben voor dit onderzoek een vragenlijst ingevuld op het gebied van de perceptie van schadelijkheid en preventie, geluidshinder, tinnitus klachten en werkomstandigheden. Daarnaast zijn er decibelmetingen (dB(A)) uitgevoerd met een PCE-322A decibelmeter bij 4 verschillende praktijken tijdens in totaal 26 behandeling door 6 verschillende mondhygiënisten. De statistische analyse is uitgevoerd met behulp van het IBM SPSS programma, versie 23.

65% van de mondhygiënisten ervaart geluidproducerende apparatuur als vervelend

Uit de vragenlijst kwam naar voren dat 84% van de mondhygiënisten denkt dat de mate waarin zij werken met geluidproducerende apparatuur slecht is voor het gehoor. Wat betreft de mate van geluidshinder wordt het werken met geluidproducerende apparatuur door 65% van de mondhygiënisten ervaren als vervelend, 44% denkt dat dit ook een bijdrage levert aan vermoeidheid. Uit de uitgevoerde decibelmetingen kan er gesteld worden dat tijdens één behandeling met geluidproducerende apparatuur de mondhygiënist 15 keer zo lang (2,9 min.) aan potentieel schadelijke decibelniveaus blootgesteld wordt vergeleken met het werken met enkel handinstrumentarium (0,2 min.).

De meeste mondhygiënisten behandelen 11 patiënten per dag en worden bij het werken met geluidproducerende apparatuur 31,6 minuten per dag aan te hoge decibelniveaus blootgesteld. Dit is 6,5% van de toegestane maximale tijd (480 min.), in decibelniveaus boven de 80 dB(A) volgens de Arbowet en het RIVM.

43% van de mondhygiënisten rapporteert wel eens last te hebben van tinnitus klachten tijdens en/of na een werkdag.

Daglimiet schadelijke decibelniveaus niet overschreven

Binnen de kaders van dit onderzoek kan gesteld worden dat er in een zekere mate sprake is van geluidshinder. Volgens de Arbowetgeving en RIVM-richtlijnen wordt de daglimiet in schadelijke decibelniveaus niet overschreden. Toch rapporteert een groot deel van de mondhygiënisten wel tinnitus klachten.

De uitkomsten van dit onderzoek zijn besproken met dr. ir. J.A.P.M de Laat (audioloog/klinisch fysicus, bij Leids Universitair Medisch Centrum). Volgens hem is het mogelijk dat tinnitus klachten zich kunnen voordoen bij de gemeten decibelniveaus van de gebruikte geluidproducerende apparatuur door de mondhygiënist, ook al wordt het daglimiet niet overschreden.

De Laat raadt mondhygiënisten die wel eens last hebben van deze klachten dan ook sterk aan om gehoorbescherming te dragen tijdens het behandelen met geluidproducerende apparatuur om zo blijvende gehoorschade te voorkomen.

Tabel: decibelmeting (dB(A)) tijdens de behandeling van een mondhygiënist

Deze tabel laat de decibelmeting zien van de verschillende behandelmethoden door een mondhygiënist.

Door: mondhygiënist Tess Wilkinson over haar afstudeerthesis bij Hogeschool Inholland.

Geraadpleegde literatuur

Decentrale regelgeving overheid. (2012). Invoering nieuwe geluidsnorm dB(C). Opgehaald van decentrale regelgeving overheid: https://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/images/Groningen%20(Gr)/i182398.pdf

Doestzada, M. (2016). Het geluidsniveau van de ultrasone scaler in de tandheelkunde: een risicoinventarisatie van geluidsbelasting op het gehoor van de behandelaars. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.

Goines, L., & Hagler, L. (2007). Noise Pollution: A Modern Plaque. South Med J., 287-294.

Gommer, M., Hoekstra, J., Engelfriet, P., Wilson, C., & Picavet, S. (2013). Gehoorschade en geluidsblootstelling in Nederland – inventarisatie van cijfers. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu – Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Hokwerda, O. (2008). Visie op de toekomst van de ergonomie in de tandheelkunde. Ned Tijdschr Tandheelkd , 429-434.

International Electrotechnical Commission . (2002). International standard IEC 61672-1. Zwitserland : International Electrotechnical Commission .

Kulkarni, E., Abdallah, Y., Hanseman, D., & Deepak, K. (2018). How Much Noise is an Oral and Maxillofacial Surgeon Exposed to? . Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 26.

Lubbers, M., de Laat, J., & Wefers Bettinkg, P. (2003, Mei 9). Gehoorschade bij tandartsen; Een hard, jankend geluid. Nederlands Tandartsenblad, 18-21.

Mahendra Prashanth, K., & Sridhar, V. (2008). The relationship between noise frequency components and physical, physiological and psychological effects of industrial workers. Noise & Health Bimonthly Inter-disciplinary International Journal, 90-98.

Melamed, S., & Bruhis, S. (1996). The effects of chronic industrial noise exposure on urinary cortisol, fatique and irritability: a controlled field experiment. Journal of occupational and environmental medicine, 252-256.

Messano, G., & Petti, S. (2012). General dental practitioners and hearing impairment. Journal of Dentistry, 821-828.

Nationale Hoorstichting. (2019, oktober 21). Wat is gehoorschade. Opgehaald van Veiligheid.nl: https://www.hoorstichting.nl/het-gehoor/gehoorschade/

Passchier-Vermeer, W. (1996). Geluid en effecten op de gezondheid. Leiden : TNO Preventie en Gezondheid COP .

Roasoft, Inc. (2019, Oktober 3). Roasoft Sample size calculator . Opgehaald van Roasoft Sample size calculator : http://www.raosoft.com/samplesize.html

Topf, M., & Dillon, E. (1988). Noise-induces stress as a predictor of burnout in critical care curses. Heart & Lung: the journal of Critical Care, 567-574.

van der Molen, H., Kuijer, P., de Groene, G., Sorgdrager, B., Lenderink, A., Maas, J., & Brand, T. (2019). Kerncijfers beroepsziekten 2019. Amsterdam : Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Zorgkaart Nederland. (2019, Oktober 3). 2384 mondhygiënisten in Nederland. Opgehaald van Zorgkaart Nederland: https://www.zorgkaartnederland.nl/mondhygienist

 

 

Lees meer over: Ergonomie, Thema A-Z