Weet u of u goede handschoenen gebruikt? Een goede handschoen werkt prettig en veroorzaakt geen contactallergie. Het rapport Beroepsziekten in cijfers uit 2011 laat zien dat latexvrije handschoenen nieuwe contactallergenen bevatten die tot contactallergie kunnen leiden. De laatste jaren constateren we een opmerkelijke stijging van contactallergie voor rubberadditieven, ook door nitrilhandschoenen, zei prof. dr. An Goossens – werkzaam in het UZKU Leuven en expert in contactallergie – in een interview met Dental Tribune.
Voor veel tandheelkundig zorgverleners is de informatie over de samenstelling van handschoenen onduidelijk en ook wordt in de markt niet altijd de juiste informatie gegeven. Waar moet u op letten bij de aanschaf van handschoenen?
Checklist
Het NEN, het Nederlands Normalisatie-instituut, publiceerde het artikel Medische onderzoekshandschoenen: Weet wat je aanschaft en gebruikt! Hieronder wordt kort uiteengezet aan welke eisen medische handschoenen moeten voldoen:
1. Fysieke eigenschappen
De minimale treksterkte van een onderzoekshandschoen moet 6 Newton zijn (voor vinyl is dit 3.6 Newton). Om de kostprijs van een handschoen te verlagen worden vaak vulstoffen gebruikt. Bij gebruik in mindere mate – tot 15% – kunnen vulstoffen de fysieke eigenschappen van een handschoen bevorderen. Echter, hogere hoeveelheden vulstoffen kunnen een negatieve invloed hebben op de elasticiteit van de handschoen. Het veel gebruikte vulmiddel calciumcarbonaat (kalk) beschermt daarnaast minder goed tegen chemicaliën van buitenaf.
Advies
Vraag de treksterkte prestaties van de handschoenen en de hoeveelheid vulstoffen op bij de fabrikant.
2. Acceptable Quality Level (AQL)
De AQL mag 1.5 bedragen. Dit betekent dat ongeveer 3% van alle handschoenen zeer kleine gaatjes kan hebben.
Bij de keuze van een handschoen kunt u letten op de volgende punten:
- Bescherming tegen stoffen van buitenaf: hoe dikker de handschoen hoe beter de bescherming
- Hoeveelheid chemische reststoffen in de handschoen. Er zijn handschoenen beschikbaar met niet-detecteerbare niveaus chemische reststoffen
- Het gevoel van de handschoen tijdens het werken
- Duurzaamheid: Latex en nitril handschoenen zijn duurzamer dan vinyl handschoenen bij intensiever en langduriger gebruik
Advies
Kies het materiaal van een handschoen op basis van de beoogde toepassing.
3. Allergie
Lichtere handschoenen of handschoenen met grote hoeveelheden vulstoffen bevatten vaak extra chemicaliën als goedkope opvullende grondstof. Veel gebruikte chemicaliën zijn thiuramen, carbamaten en mercapto benzothiazoles. Bij elk type materiaal kunnen vulstoffen voorkomen. Als de standaard chemicaliën gebruikt in het productieproces vervangen worden door alternatieve chemicaliën, bevat de handschoen dus nog steeds chemicaliën. De extra toegevoegde chemicaliën verhogen het risico op contactallergie type IV: droge huid, jeuk, rode plekken, blaasjes en dergelijke rond het gebied van gebruik.
Vergelijk bij latex handschoenen ook het eiwit- en allergeengehalte (de aangehouden norm is < 50µg/gram) en de aanwezigheid van poeder in verschillende handschoenen (een handschoen met minder dan 2 mg poeder per handschoen wordt gekwalificeerd als een poedervrije handschoen). Poedervrije handschoenen met een lage hoeveelheid allergenen zijn beter dan gepoederde handschoenen. Gebruikers met een bestaande latex allergie type I kunnen beter geen latex handschoenen dragen.
Advies
Vergelijk verpakkingen. Latexvrije handschoenen zoals nitril en vinyl handschoenen kunnen ook contactallergenen bevatten. Vraag de fabrikant om een lijst van toegevoegde chemicaliën en een testrapport van de chemische residuen.
4. Houdbaarheid
Gebruik alleen handschoenen binnen de aangegeven houdbaarheidstermijn. Gedurende de houdbaarheidstermijn van een handschoen moet aan alle vereisten worden voldaan. Afhankelijk van de hoeveelheid vulstoffen kan de houdbaarheidstermijn negatief worden beïnvloed.
Advies
Controleer de houdbaarheidsdatum van de handschoenen.
Richtlijn persoonlijke beschermingsmiddelen
Voor handschoenen die gebruikt worden in de dentale praktijk gelden de eisen van de richtlijn voor medische hulpmiddelen 93/42/EEG (zie hierboven) indien het doel is de patiënt te beschermen. Er bestaat echter ook een richtlijn voor persoonlijke beschermingsmiddelen (89/686/EEG). Afhankelijk van het doel is deze richtlijn voor handschoenen van tandheelkundig zorgverleners vaak minder relevant.
De richtlijn 89/686/EEG omvat handschoenen in drie categorieën:
- Klasse I, voor minimum risico
- Klasse II, voor medium risico
- Klasse III, voor hoog risico
Om aan de 89/686/EEC richtlijn te voldoen, wordt gekeken naar de risicoklasse waarin de handschoen valt. Per klasse is er een andere CE-markeringsprocedure:
- Voor een klasse I handschoen geldt dat producenten de handschoenen zelf mogen testen en certificeren.
- Voor een klasse II handschoen geldt dat producenten de handschoen moeten laten testen door een onafhankelijk bedrijf.
- Voor een klasse III handschoen geldt dat de handschoenen moeten worden getest door een onafhankelijk bedrijf. Ook moet een erkende instantie een kwaliteitscertificatie afgeven. De CE- markering moet een herkenningsnummer van de desbetreffende instantie vermelden.
Een medische onderzoekshandschoen voor eenmalig gebruik hoeft dus niet aan richtlijn 89/686/EEG te voldoen. Helaas kunnen fabrikanten misbruik maken van de complexiteit van de richtlijnen en de indruk wekken dat handschoenen voldoen aan alle vereisten van de Richtlijn persoonlijke beschermingsmiddelen. Aangeraden wordt om testen bij de leverancier op te vragen en te bekijken of de CE-markering een herkenningscode van de aangewezen instantie bevat.
Bron:
NEN Normcommissie medische handschoenen
