Standpunt ANT over opleidingen assisterend personeel

De ANT heeft haar ‘Standpunt Opleidingen Assisterend Personeel in de Tandartspraktijk’ uitgebracht waarin zij de opleiding voor assisterend personeel structureert.  Aan de hand van rolbeschrijvingen in de tandartspraktijk worden er drie (A, B en C) diploma’s voor tandartsassistenten beschreven, waarvan er één voor een nieuwe functie is: de paro-assistent, vergelijkbaar met de ‘klassieke mondhygiënist’.

Nieuwe opleiding tot paro-assistent
De opleiding tot tandartsassistent kan volgens de ANT met een A, B en C diploma een gestructureerd karakter krijgen dat ook voor patiënten makkelijk te begrijpen is. Het A-diploma staat voor de omloop- tot stoel-assistent, dat conform het bestaande ANT standpunt modulair is opgebouwd; meer opleiding waar het nodig is, minder waar het kan. Het B-diploma staat voor de preventie-assistent zoals we die nu ook kennen. Het C-diploma komt te staan voor een nieuwe opleiding tot ‘paro-assistent’ en omvat de volledige preventie-opleiding, plus de huidige paropreventie en paropreventie-nazorg opleidingen; sterk vergelijkbaar met de ‘klassieke mondhygiënist’.

De ANT is van mening dat de paro-assistent als een nieuwe functieomschrijving met bijbehorende opleiding ingevoerd kan worden. “Het heeft gezien de loopbaan van de student en de doorstroommogelijkheden van deze opleiding de voorkeur dat voorafgaand aan de start het niveau Mbo-4 is gehaald. Duidelijk een stap boven het niveau van de stoel-assistent en de preventie assistent, maar nog steeds vallende binnen het kader van de taakdelegatie onder leiding van de tandarts.”

Taakherschikking
Volgens de ANT kan deze nieuwe structuur de door de overheid geplande taakherschikking vermijden. Al 15 jaar staat taakherschikking in de tandheelkunde op de agenda van het ministerie van Volksgezondheid (VWS). Minister Schippers heeft het voornemen om de Wet BIG te verruimen waarbij mondhygiënisten meer taken krijgen als het toedienen van anesthesie, boren van tandbederf en het interpreteren van röntgenfoto’s.

De ANT is het niet eens met deze verruiming en onderneemt nu actie richting VWS, politiek en betrokken partijen. De taakherschikking is volgens de ANT een verkapte vorm van bezuiniging: mondhygiënisten zouden bepaalde taken voor lagere tarieven dan tandartsen kunnen uitvoeren. De beroepsvereniging denkt ook dat mondhygiënisten geen ruimte hebben voor deze taken, “zij hebben nu al de handen vol aan preventieve mondzorg en het genezen van tandvleesziekten.” Ook is de ANT ervan overtuigd dat “patiënten meer nadelen dan voordelen zullen ondervinden als Nederland als enig land op deze wijze een significant afwijkend stelsel doorvoert. Dit zal leiden tot grote verwarring en misleiding bij de patiënt.”

De NVM gaf in juli 2014 in een brief aan VWS aan de wetswijziging voor taakherschikking te zullen steunen. De ANT vraagt zich af of voldoende mondhygiënisten deze mening delen.

Bron:
Persbericht ANT

Lees meer over: Kennis, Scholing, Taakdelegatie | Taakherschikking, Thema A-Z

Mondzorg spektakel ToothCamp nu ook naar Den Bosch

ToothCamp breidt uit. Het mondzorgspektakel voor kinderen in groep 8 van de basisschool doet dit jaar niet alleen Amsterdam aan maar ook Den Bosch. Doel van ToothCamp is om prepubers en hun ouders te motiveren goed voor hun gebit te zorgen.

Leren hoe belangrijk het is om je mond gezond te houden
De 11-, 12- en 13-jarige deelnemers krijgen op ToothCamp een wereld aan proefjes, tests, weetjes en voorstellingen voorgeschoteld. Initiatiefneemster Ira van Eelen van ToothCamp : ‘We komen niet met droge leerstof, maar met spannende chemische proeven met zuur en kalk of porselein en schuurmiddelen. Zo leren we de bezoekers op een verrassende manier hoe belangrijk het is om je mond gezond te houden, en hoe je dat doet. Het is een schoolreisje waar je leert door te doen, te zien, te horen en te ruiken.’

KNMT als sponsor
De KNMT zich dit jaar opnieuw van harte als sponsor aan ToothCamp verbonden, vertelt waarnemend voorzitter Hendrike van Drie: ‘Kinderen die naar de middelbare school gaan, komen in aanraking met veel ongezonde gewoonten, zoals snoepen, energiedrankjes en roken. Ze staan aan veel verleidingen bloot die slecht zijn voor de mondgezondheid. Tegelijkertijd hebben jongeren kwetsbare gebitten; pas op je 22e is je gebit volgroeid. Tot die tijd moet je er juist extra goed voor zorgen om het gaaf en gezond te houden. ToothCamp stimuleert jongeren daarin op een heel leuke en effectieve manier en probeert ook de ouders daarin mee te nemen.’

15 en 18 maart
ToothCamp, dat dit jaar voor de derde keer plaatsvindt, is op dinsdag 15 maart in Amsterdam (RAI) en op vrijdag 18 maart in Den Bosch (Brabanthallen). Beide dagen duurt het evenement van 12 tot 15 uur. De toegang is gratis. Aanmelden voor ToothCamp is nog mogelijk.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
Tandbederf door mond ademen

Tandbederf door mond ademen

Onderzoek van de University of Otago heeft aangetoond dat ademen door je mond terwijl je slaapt het kans op tandbederf vergroot, aangezien op deze manier de tanden worden blootgesteld aan een hogere zuurgraad.

Zuurgraad
Een hoge zuurgraad staat bekend om het versnellen van het ontstaan van tandbederf, omdat hierdoor het beschermende glazuurlaagje sneller wordt afgebroken. Om te onderzoeken of dit ook het geval is tijdens het slapen, lieten onderzoekers tien vrijwilligers slapen met een klipje op hun neus, waardoor zij geforceerd door hun mond moesten ademen.

Uitkomst
Vervolgens werden de pH niveaus getest en vergeleken met de niveaus van zonder klipje. Bij degenen die door de neus ademden werd een pH niveau van 7 gevonden, wat niet de basis is, maar ook zeker niet zuur. Bij hen die gedwongen werden om door hun mond te ademen werd echter een pH niveau gevonden van 6,6, betekenend licht zuur, tot zeer zuur, en zelfs soms een pH niveau van 3,6.

Mond ademen meer risico
Zodra het pH niveau daalt tot onder de 5,5 begint het glazuur delen van zijn werking te verliezen, aldus hoofdonderzoekster Joanne Choi. “De pH niveaus werden gedurende de tijd steeds lager bij alle deelnemers van het onderzoek, maar daalden sneller bij degenen die door hun mond ademden. Dit is een belangrijke conclusie.”
Met dit onderzoek kan de aanname worden bevestigd dat het ademen door de mond van invloed kan zijn bij het ontstaan van gebitsproblemen, zoals glazuurerosie en gaatjes.

Bron:
Journal of Oral Rehabilitation

Lees meer over: Kennis, Onderzoek
113149030-software-5001

In 2018 moet patiënt eigen medische gegevens kunnen downloaden

Door technische innovaties kunnen ziekenhuizen zich steeds meer gaan focussen op de behoefte van de patiënt. Een van de dingen die hier misschien wel uit voort komt is dat patiënten binnen twee jaar hun eigen medisch dossier moeten kunnen downloaden. Dit wordt dan ook genoemd in de NVZ-strategie ‘Zorg voor 2020’ die NVZ-voorzitter Van Rooy aan Minister Schippers presenteerde.

Patiëntenportal
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) denkt dat het haalbaar is om uiterlijk in 2020 een patiëntenportal te openen, waar klanten onder andere hun medische gegevens, maar ook resultaten van testen, kunnen downloaden. Ook zouden hierin contactgegevens kunnen worden bijgehouden en afspraken worden gemaakt en verzet.

Investeringen
Overleg over de investeringen die gedaan zouden moeten worden om dit te kunnen realiseren zijn druk gaande tussen het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Schippers, Minister van Volksgezondheid: “Investeren in ICT is een ongelooflijk belangrijk thema. Ik deel die commitment en we gaan bekijken hoe we elkaar hierin kunnen ondersteunen. Ik neem die uitnodiging graag aan.”

ICT-oplossingen
In de NVZ-strategie zijn oplossingen in ziekenhuizen door middel van nieuwe technologieën een veel terugkomend thema, al dan niet met veiligheidsgarantie als voorwaarde. Van Rooy: “Door internet en een steeds mondiger wordende patiënt verandert de medische wereld met een niet te onderschatten kracht. Patiënten rekenen op een goede en veilige beschikbaarheid van informatie. Informatieveiligheid moet hierin volkomen gegarandeerd zijn.”

Zorg voor 2020
Naast ICT-oplossingen werden in ‘Zorg voor 2020’ onder andere ook dure medicatie, gezondheidsvaardigheden en meer inzicht met minder registratie belicht.

Bron:
Nederlandse Vereniging van ziekenhuizen

Lees meer over: Actueel, Kennis, Patiëntendossier, Thema A-Z
Prognosetool

Prognosetool: duidelijk en snel een beeld over de prognose van een tand

In sommige gevallen is het lastig een uitspraak te doen over de prognose van een gebitselement. Is een gebitselement verloren of is het element nog een behandeling waard? Er is nu een speciale prognosetool in ontwikkeling waarmee er duidelijk en snel een beeld geschept kan worden over de prognose van de tand.

Prognosetool
In sommige gevallen is het lastig een uitspraak te doen over de prognose van een gebitselement. Is een gebitselement verloren of is het element nog een behandeling waard? Een patiënt wil graag weten hoe een behandeltraject er uit gaat zien en hoeveel dit traject ongeveer gaat kosten. Het gebitselement moet worden bekeken vanuit verschillende tandheelkundige deelaspecten. Vervolgens kan er een profiel geschetst worden over de prognose van het element, het behandeltraject en de voorwaarden voor dit traject om een optimaal resultaat te verkrijgen.
Om dit te realiseren is er nu een speciale prognosetool (ontwikkeld door het FSfE vzw) waarmee er duidelijk en snel een beeld geschept kan worden over de prognose van de tand. De prognosetool is ontwikkeld om een prognose te kunnen geven op lange termijn waarbij er rekening gehouden wordt met de restauratieve en parodontale aspecten. Het doel is om duidelijk te kunnen communiceren met de patiënt. De patiënt moet weten wat en hoe groot zijn of haar probleem is. Dit wordt gevisualiseerd aan de hand van ‘stoplichtkleuren’. De prognosetool ‘stelt’ verschillende vragen en deze kunnen samen met de patiënt ingevuld worden.

Factoren
Om een goede voorspelling te kunnen doen over de prognose van een gebitselement wordt er rekening gehouden met patiënt-gerelateerde factoren en element-gerelateerde factoren. Hieronder volgt een opsomming.

Patiënt gerelateerde factoren

1. Medische status
Deze bestaat uit fysieke factoren zoals de DETI-score en systemische factoren. De aanwezigheid van bijvoorbeeld diabetes mellitus kan invloed hebben op de prognose van het gebitselement.

2. Tandbederf
Dieet, mondhygiëne, aanwezigheid van agressieve bacteriën en het hebben van een droge mond bepalen het risico.

3. Overbelasting
Aanwezigheid van hoektandgeleiding is cruciaal om de prognose van de overige gebitselementen te verbeteren.

4. Gebitsafbouw
Motivatie van de patiënt en zijn of haar financiële mogelijkheden spelen hierbij een rol.

5. Positie en occlusie
Indices om ernst van de positie en occlusie te bepalen is de IOTN-score.

– Score 1: Perfecte positie en occlusie.
– Score 2: Er is sprake van een kleine afwijking zonder echte gevolgen.
– Score 3: Er is sprake van een grotere afwijking maar er is nog steeds een goede prognose.
– Score 4 of 5: De gebitsafwijking moet eerst behandeld worden omdat er anders problemen ontstaan.

Tand gerelateerde factoren
Deze factoren zijn onder te verdelen in de volgende groepen: tandweefsel, bot en tandvlees en het wortelkanaal.

1. Tandweefsel
Pericervicaal weefsel
Het pericervicale weefsel is het gebied van 5 millimeter boven tot en met 5 millimeter onder botniveau. Dit gebied is cruciaal voor een goede prognose van het element.

Biologische breedte
De biologische breedte is de regio twee millimeter boven het botniveau. Wanneer dit deel onbeschadigd is dan kun je gegarandeerd netjes werken en een goede restauratie maken. Wanneer dit niet het geval is, dan is het raadzaam om het element te extruderen of een klinische kroonverlenging uit te voeren zodat er een biologische breedte gecreëerd wordt.

Ferrule
De ferrule is de omvattingsmogelijkheid van het gebitselement. Er is sprake van voldoende ferrule indien deze een millimeter dik en twee millimeter hoog is en er minimaal 50% van deze wand aanwezig is. De gebitselementen die aan deze voorwaarde voldoen, hebben een goede prognose. De ontwikkeling van de hechttechniek heeft dit concept echter wel veranderd. Wanneer er te weinig ferrule is, moet er overwogen worden om een extra behandeling uit te voeren om meer ferrule te creëren. Zonder ferrule is het element namelijk niet restaureerbaar.

Laterale articulatiekrachten
Vooral laterale krachten kunnen gevolgen hebben voor de dentitie, dit geldt in mindere mate voor verticale krachten. Elementen in het front worden dus voortdurend ongunstig belast en hier is dan ook automatisch meer tandweefsel/ferrule nodig om een betere prognose te kunnen garanderen. Voor de bovenkaak geldt dat de linguale wand van de frontelement erg belangrijk is. Voor het onderfront is dit met name de buccale wand.

2. Bot en tandvlees

De conditie van het parodontium wordt bepaald aan de hand van de DPSI-score.
– Score 0,1,2: Geen probleem.
– Score 3,4: Er is sprake van een probleem, er moet behandeld worden.

Aan de hand van verschillende factoren zoals de locatie van het element (boven- versus ondermolaar), pocketdiepte (hoe dieper de pocket hoe hoger de score), aanwezigheid van een furcatie, mobiliteit, rookgedrag, aanwezigheid van diabetes mellitus en de leeftijd van de patiënt wordt er een totaalscore bepaald.

3. Het wortelkanaal
Hiervoor wordt de DETI-score gebruikt. Aan de hand van deze score kunnen de elementen in de volgende groepen worden ingedeeld:

–  Makkelijk te behandelen/ gunstige prognose
   Het element is vitaal, er bestaan geen klachten.

–  De behandeling vereist ervaring
Er zijn bijvoorbeeld krommingen aanwezig, kanalen zijn nauwelijks zichtbaar op de röntgenfoto of er is sprake van extreem
lange wortels.

Specialistische behandeling
Dit is vereist bij o.a. grote krommingen, het uitvoeren van herbehandelingen, niet zichtbare kanalen, interne resorptie en
grote restauraties. Bij deze behandeling is een microscoop vereist.

Onder voorbehoud behandelen
Dit is het geval indien er sprake is van afgebroken vijlen, zilverpunten, een reeds uitgevoerde apexresectie of externe
resorptie.

–  Het element is verloren
Dit zijn gebitselement met een barst in de wortel.

Prognosetool: De uitslag
Het verslag kan opgeslagen worden en indien gewenst naar de patiënt gestuurd worden. De uitslag wordt weergegeven in een ‘stoplichtkleur uitslag’. Voor de patiënt wordt zichtbaar of het nog zin heeft om in het element te investeren. Met de prognosetool kan geen garantie worden gegeven; het uitgangspunt is het geven van een goede lange termijn prognose.

In ontwikkeling
De prognosetool is inmiddels beschikbaar voor iPad in de Appstore.

Luk Daneels is tandarts. Zijn interesse in de endodontologie werd geprikkeld in de VS. Hij startte zijn eigen algemene praktijk en werkte daarnaast in andere praktijken. De wortelkanaalbehandeling werd zijn specialisme. Sinds 2009 werkt hij uitsluitend op verwijzing, waarbij hij zowel de wortelkanaalbehandeling als de directe opbouw van de tand voor zijn rekening neemt. Hij is voorzitter van de Flemish Society for Endodontology (FSfE).

Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de lezing van Luk Daneels tijdens het najaarscongres van de NVvE.

Lees meer over: Congresverslagen, Diagnostiek, Kennis, Thema A-Z
richtlijnen

Antibioticaprofylaxe bij tandheelkundige ingrepen bij patiënten met een gewrichtsprothese

KNMT-richtlijn, maart 2016


Download brochure richlijnmodule-ab-profylaxe-2016.pdf
Lees meer over: Kennis, Richtlijnen
Artsen mogen WhatsApp niet gebruiken over patiënt

Artsen mogen WhatsApp niet gebruiken over patiënt

Artsen mogen de berichtenapp WhatsApp niet gebruiken voor het versturen van medische gegevens. Dit stelde de Autoriteit Persoonsgegevens onlangs in het televisieprogramma EenVandaag. De autoriteit adviseert artsen daarom een alternatief hiervoor te zoeken.

Privacy- en beveiliging
WhatsApp is een dienst van Facebook die in het verleden enkele privacy- en beveiligingsproblemen heeft gehad. De app slaat foto’s op de telefoon van de gebruiker op en deze worden vervolgens weer door diverse clouddiensten bewaard waardoor foto’s gemakkelijk een eigen leven kunnen gaan leiden.

Niet herleidbaar
De KNMG, de beroepsvereniging voor artsen, adviseert haar leden alleen WhatsApp te gebruiken als de gegevens niet tot een patiënt herleidbaar zijn.

 

Lees meer over: E-health, Kennis

Eklund Foundation opgericht voor tandheelkundig onderzoek en educatie

In het verlengde van het 50-jarig jubileum van TePe, een familiebedrijf in mondhygiëne producten, doneert de familie Eklund 50 miljoen SEK (bijna 5,4 miljoen euro) aan de nieuwe Eklund Foundation. Deze stichting is opgericht om verder onderzoek en educatie op het gebied van tandheelkunde mogelijk te maken.

“Binnen ons familiebedrijf staat het motto een goede mondgezondheid voor iedereen hoog in het vaandel. We zijn daarom trots op de oprichting van deze stichting, vertelt CEO Joel Eklund. Hij vervolgt: In de afgelopen 50 jaar heeft TePe wereldwijd waardevolle samenwerkingsverbanden opgebouwd met universiteiten, instituten en de dentale professie. Met de stichting willen wij onze waardering uiten en een bijdrage leveren aan de kennisontwikkeling op het gebied van tandheelkunde in de toekomst.

Vanaf het voorjaar 2016 kunnen internationaal de aanvragen voor onderzoek en educatatie ingediend worden. De financiële verdeling zal in de herfst van 2016 plaatsvinden.

Lees meer over: Actueel, Kennis, Scholing, Thema A-Z

Vooroordelen bij de tandarts en mondhygiënist

Misschien wel een van de grootste fouten die een mondzorgprofessional kan maken, is het beoordelen van een klant op basis van uiterlijk, afkomst of manier van praten. Dit kan vele consequenties met zich meebrengen. Het hebben van zulke vooroordelen mag dan misschien onschuldig lijken, het kan wel degelijk vele consequenties met zich meebrengen, aldus Ashley Latter. Deze Brit helpt tandartsen en hun teams om hun communicatie en verkoopvaardigheden te verbeteren.

Consequenties
Vooroordelen kunnen misbeoordelingen van klanten met zich meebrengen, wat niet alleen duizenden euro’s en kansen kan schelen, maar ook ervoor kan zorgen dat niet alleen het potentieel van de tandarts niet volledig wordt benut, maar ook dat de dromen van de klant niet kunnen worden waargemaakt.

Kosten versus behandeling
Denk hierbij aan een voorbeeld waarbij een klant komt om te kijken naar mogelijke behandelopties, waarbij de tandarts er vanuit gaat (door bepaalde vooroordelen) dat prijs per definitie de doorslaggevende factor zal zijn. De tandarts gaat helemaal op in de prijs, waarna de potentiële klant de ruimte weer verlaat zonder een enkel idee wat er aan het probleem kan worden gedaan.

Diagnose eerst
Om zeker te weten dat dit u als tandarts of mondhygiënist niet overkomt, is een ding belangrijk om te onthouden: schrijf nooit wat voor, voordat het beeld van het probleem, het doel en de wil van de klant volkomen duidelijk zijn. Dan kan er nog weinig misgaan.

Bron: Dentistry

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Regelmatig gebruik van anti-cariës middelen kan tandbederf verminderen

Regelmatig gebruik van anti-cariës middelen, waaronder chloorhexidine spoeling, fluoride, en xylitol-producten, kan tandbederf verminderen. Dit blijkt uit een Amerikaanse onderzoek, gepubliceerd in BMC Oral Health.

Onderzoek
2.7000 volwassenen van een Amerikaanse kliniek die een hoog risico lopen op ontwikkeling van cariës, hebben deelgenomen aan het onderzoek. Een op de drie deelnemers had in 18 maanden een aangetaste of gerestaureerde tand minder als hij of zij regelmatig anti-cariës middelen gebruikte. Van deze groep, kreeg 83% een hoog geconcentreerde fluoride gel of tandpasta mee voor thuisgebruik, 67,2% moest met chloorhexidine spoelen en 42,7% kreeg xylitol-bevattende producten. De bevindingen suggereren dat het gebruik van antibacteriële middelen de ernst van cariës bij hoog-risico patiënten kan verminderen.

Vervolg
Huidig onderzoek is gericht op de patiënten van een kliniek, waarvan de meeste een laag inkomen hebben en hoog risico lopen op de ontwikkeling van cariës. Verder onderzoek is nodig of de gevonden waarnemingen kunnen worden gegeneraliseerd.

Bron:
BMC Oral Health

Lees meer over: Cariës, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Mondverzorging bij kwetsbare ouderen

Voor veel verzorgenden in een verpleeg- of verzorgingshuis is het wassen van een kwetsbare oudere vanzelfsprekender dan het verzorgen van zijn of haar mond. Daarmee zijn verzorgenden al in de opleiding vertrouwd geraakt. De mond van cliënten is een veel onbekendere plek en wordt vaak als intiem en onaangenaam ervaren. Voor de gezondheid en de kwaliteit van leven speelt de mond een grote rol. Helaas is de mondgezondheid van veel ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen in ons land is slecht. Hierdoor hebben ouderen vaak onnodig veel pijn, moeite met kauwen en vormen mogelijke infecties een risico voor hun gezondheid. Om de mondgezondheid en daarmee de kwaliteit van leven van cliënten in verpleeg- en verzorgingshuizen te verbeteren ontwikkelde het Ivoren Kruis de folder mondverzorging bij kwetsbare ouderen. Deze biedt verzorgenden praktische tips voor de dagelijkse mondverzorging bij kwetsbare ouderen.

De folder kan voor vrijwilligers van (h)Oud de mond gezond en instellingen zo lang de voorraad strekt kosteloos worden aangevraagd bij het Ivoren Kruis. Ook zijn er voor zorg-en verpleeginstellingen geplastificeerde standaardkaarten mondverzorging gratis aan te vragen via het Ivoren Kruis.

Lees meer over: Patiëntenfolders volwassenen

NIEUW: folder Mondverzorging bij kwetsbare ouderen

Voor veel verzorgenden in een verpleeg- of verzorgingshuis is het wassen van een kwetsbare oudere vanzelfsprekender dan het verzorgen van zijn of haar mond. Daarmee zijn verzorgenden al in de opleiding vertrouwd geraakt. De mond van cliënten is een veel onbekendere plek en wordt vaak als intiem en onaangenaam ervaren. Voor de gezondheid en de kwaliteit van leven speelt de mond een grote rol. Helaas is de mondgezondheid van veel ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen in ons land is slecht. Hierdoor hebben ouderen vaak onnodig veel pijn, moeite met kauwen en vormen mogelijke infecties een risico voor hun gezondheid.

Om de mondgezondheid en daarmee de kwaliteit van leven van cliënten in verpleeg- en verzorgingshuizen te verbeteren ontwikkelde het Ivoren Kruis de folder Mondverzorging bij kwetsbare ouderen. Deze biedt verzorgenden praktische tips voor de dagelijkse mondverzorging bij kwetsbare ouderen.

Aanvragen folders
De folder kan voor vrijwilligers van (h)Oud de mond gezond en instellingen zo lang de voorraad strekt kosteloos worden aangevraagd bij het Ivoren Kruis.

Ook zijn er voor zorg-en verpleeginstellingen geplastificeerde standaardkaarten mondverzorging gratis aan te vragen via het Ivoren Kruis.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
doorverwijzen

Faillissement tandarts geeft patiënten problemen

Maanden na het faillissement van de tandartsen Pipke en Rupp uit Almelo, zijn de patiëntgegevens eindelijk vrijgegeven. Dat dit nu pas gebeurt heeft lange tijd veel problemen opgeleverd voor patiënten en de overige tandartsen in de omgeving.

Patiëntgegevens
Pipke en Rupp verdwenen al maanden geleden uit hun praktijk, maar pas nadat afgelopen week officieel het faillissement werd uitgesproken kon de curator naar binnen en konden de patiëntgegevens worden vrijgegeven. Tandartsen die de patiënten moesten overnemen konden niet bij de gegevens van hun nieuwe patiënten, wat erg onhandig was.

Komst Pike en Rupp
De komst van de Duitse Pipke en Rupp in 2011 werd over het algemeen al niet zo goed ontvangen bij de overige tandartsen, gevestigd op de Zorgboulevard in Almelo. Zo stelden ze zich bijvoorbeeld niet voor aan andere tandartsen en waren ze ook niet op de hoogte van de weekenddienst – als patiënten in het weekend bij hen aanklopten werd om 300 euro cash gevraagd.

Röntgenstraling
Toen de tandartsen weer net zo plotseling verdwenen als dat zij gekomen waren, waren de patiënten de dupe. Tandarts Rijnders: “Vaak red je je wel, maar als een tandarts de patiëntgegevens heeft, kan meestal worden voorkomen dat er nieuwe röntgenfoto’s worden gemaakt. Dat is natuurlijk hartstikke vervelend voor de patiënt: je wordt blootgesteld aan straling en het kost extra geld. Bovendien: het is inmiddels bij wet geregeld dat de patiëntgegevens eigendom zijn van de patiënt.”
Bron: Tubantia

Lees meer over: Patiëntendossier
De patiënt gebruikt bisfosfonaten: implicaties voor de mondzorg

De patiënt gebruikt bisfosfonaten: implicaties voor de mondzorg

Als uw patiënt botafbraak remmende middelen gebruikt moet u extra alert zijn. Patiënten vertellen namelijk niet altijd alles uit zichzelf. Welke groepen patiënten gebruiken deze middelen? Waar moet u rekening mee houden bij de mondzorgbehandeling?

Verslag van de lezing van dr. Witjes, Kaakchirurg-Oncoloog, UMCG.

Herken de patiënt
Wanneer een patiënt botafbraak remmende middelen gebruikt dan moet de tandarts extra alert zijn. Het is de taak van de tandarts om deze patiënt te herkennen. Patiënten vertellen namelijk niet altijd alles uit zichzelf. Reden daarvoor kan zijn dat de patiënt de medicatie maar een keer per maand ingespoten krijgen en dit daarom niet van belang acht voor de tandarts. Ook kan het zijn dat de patiënt het medicijn gestaakt heeft maar dat het effect nog jaren lang doorgaat. Het is daarom belangrijk om actief door te vragen naar het gebruik van botafbraak remmende middelen.

Patiënten kunnen in vier groepen worden ingedeeld

1. Osteoporose
Osteoporose komt vooral voor bij vrouwen in de post meno-pauze. Er treedt verlies van skeletale botmassa en trabekelstructuur op, met als gevolg fragiele botten en fracturen bij laag traumatische gebeurtenissen.

2. Corticosteroïden
Het gebruik van corticosteroïden kan worden gezien als een vorm van osteoporose. Mensen met reuma, COPD of een long emfyseem gebruiken vaak voor langere tijd prednison en de effecten op het bot kunnen ernstig zijn.

3.Chemotherapie
Ook kan er botafbraak optreden als gevolg van de behandeling van een tumormetastase (o.a. borst- en prostaatkanker). Vaak zijn deze patiënten langdurig behandeld met chemotherapie, verzwakt door de ziekte en gebruiken ze prednison en angiogenese remmers.

4. Multipel myeloom (ziekte van Kahler)
Patiënten met de ziekte van Kahler zijn chronisch ziekte patiënten. Er is sprake van een woekering van B-lymfocyten in het beenmerg, er treedt botafbraak op als gevolg van tumorgroei. Aangroei van nieuw bot is belemmerd.

Botafbraak remmende medicatie
De volgende medicijngroepen hebben effect op het bot:

  • Oestrogeen receptor modulator
    Dit medicijn wordt gebruikt bij osteoporose. Merknamen zijn Bazedoxifene en Raloxifene. Het effect van het medicijn is beperkt en het medicijn wordt daarom nog weinig gebruikt.
  • Bisfosfonaat
    Dit medicijn wordt gebruikt bij osteoporose en kwaadaardigheden. Er bestaan meer dan 8 verschillende soorten. De werking van bisfosfonaten is succesvol.
  • RANK-L blokkade
    Dit wordt gebruikt bij osteoporose en maligniteiten. Het voorkomt de vorming van osteoclasten en het is een relatief succesvol medicijn. Het medicijn wordt subcutaan toegediend.
  • Cathepsine K remmer
    Wordt gebruikt bij osteoporose. Een merknaam is Odanacatib. Het medicijn remt cathepsine-K-aanmaak maar laat de osteoclast intact. Er zijn nog geen indicaties over succes.

Osteonecrose

Symptomen
Osteonecrose kan optreden bij het gebruik van bisfosfonaten en RANK-L blokkade medicatie. De volgende symptomen zijn verdacht:

  • Dehiscent bot
  • Mobiele (a)vitale elementen
  • Fistels intra- of extra-oraal zonder genezingstendens
  • Onverklaarbare pijn in kaak/elementen
  • Typisch: niet genezende wond na extractie
  • Slecht zitten kunstgebit met drukplekken
  • Meest voorkomende locatie: Binnenzijde onderkaak verstandskies regio
  • Röntgenbeeld: dens/dicht bot

Behandeling
De behandeling is afhankelijk van het stadium waarin de patiënt zich bevindt:

  • Stadium 1: dehiscent bot. Er moet worden gespoeld met chloorhexidine.
  • Stadium 2: dehiscent bot en pijn. Antibiotica-kuur (4 weken).
  • Stadium 3: fistel of kaakbreuk . Antibiotica-kuur en pijnstilling.

Botremodeling versus bisfosfonaten
Wanneer er in een normale situatie een defect in het bot optreedt dan ruimt de osteoclast dit defect op. Vervolgens wordt de osteoblast actief en wordt er osteoïd gevormd. Dit wordt botremodeling genoemd. Wanneer er bisfosfonaten worden gebruikt dan staat de botremodeling stil en adapteert het niet meer aan belasting. Er is dan meer kans op ontsteking. Bekende bisfosfonaten zijn Zometa (intraveneus), alendroninezuur, pamidroninezuur en Denosumab. Het risico op osteonecrose over gehele groep van bisfosfonaatgebruikers is laag. 0,1 % van de osteoporose patiënten ontwikkeld osteonecrose. Bij kankerpatiënten ligt dit percentage hoger (6-10%).

Gebruik van botafbraak remmende middelen en de tandheelkunde

Er mogen geen extracties of electieve behandelingen uitgevoerd worden.

  • Alternatieve behandelmogelijkheden zijn: het uitvoeren van een endodontische behandeling, het spalken van elementen of het decaputeren van het element.
  • De beste behandeling is preventie.
  • Staken van het medicijn heeft geen zin, het effect stopt pas na 5-10 jaar.
  • Kinderen die bisfosfonaten gebruiken, kunnen een vertraagde doorbraak hebben van het blijvende gebit. Verder zijn er geen nadelige effecten.
  • Bij gebruik van bisfosfonaten is het voor de tandarts belangrijk het volgende te weten: type patiënt, type bisfosfonaat, dosis, duur behandeling.
  • Er is geen behandelbeperking bij oraal gebruik van bisfosfonaten. Er is wel een risico, dit moet de patiënt verteld worden.
  • Bij het gebruik van corticosteroïden voor osteoporose, reuma of COPD bestaat er een matig risico op osteonecrose.
  • Oncologische patiënten of patiënten met de ziekte van Kahler hebben hoog risico op osteonecrose.
  • Dr. M.J.H. Witjes, Kaakchirurg-oncoloog, staflid afdeling MKA-chirurgie, UMCG.

    Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de klinische avond ‘Wat te doen bij niet alledaagse, maar wel herkenbare problemen in de dagelijkse praktijk’ van het Wenckebach Instituut in het UMCG.
Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Medisch | Tandheelkundig, Thema A-Z

Mondziekten: spiegel van de algemene gezondheid

Wat is nu eigenlijk het belang van de conditie van de mond voor de algehele gezondheid? In hoeverre houdt de geneeskunde rekening met de gezondheid van de mond? Congresverslag.

De mond is de toegangspoort tot het menselijke lichaam. Infecties dringen makkelijk het lichaam binnen via deze weg. Ook kan de mond veel vertellen over de gezondheid van een persoon. Met name de hoeveelheid en de samenstelling van speeksel speelt hierin een grote rol.

In de toekomst zal aan de hand van een simpele speekseltest achterhaalt kunnen worden of een patiënt een verhoogd risico heeft op het ontwikkelen van een bepaalde ziekte, zoals het syndroom van Sjögren. Aan de hand van een speekseltest kan gezien worden of bepaalde ziekte-specifieke eiwitten aanwezig zijn (proteonomics). Op dezelfde manier kan er naar bepaalde genen in het speeksel gekeken worden (genomics).

Syndroom van Sjögren
Het syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte van de exocriene klieren. Primair heeft een patiënt last van droge ogen, een droge mond en zwelling van de speekselklieren. In een vroeg stadium ervaart een patiënt dit alleen ’s nachts. Later wordt het ook overdag of tijdens het eten ervaren. Secundair kan het syndroom voorkomen in combinatie met een andere auto-immuunziekte.
De prevalentie van deze aandoening ligt tussen de 0,3-1,0%. Patiënten hebben een sterk verhoogde kans op het ontwikkelen van lymfomen (MALT en non-hodgkin), 7,5% van patiënten ontwikkelt een dergelijk lymfoom. Een vroegtijdige diagnose is dus belangrijk. De ziekte wordt behandeld door een multidisciplinair team.

Stappen in het onderzoek naar syndroom van Sjögren:

  1. Subjectieve oogsymptomen
  2. Subjectieve mondsymptomen
  3. Objectieve oogtest
  4. Objectieve speekselkliertest
  5. Histopathologie (het afnemen van een biopt)
  6. Serologie (auto-antilichamen)

Medicatie
Veel medicijnen hebben invloed op de mond en/of op de tandheelkundige behandeling. Bij het voorschrijven van medicatie dan is het belangrijk dat de tandarts rekening houdt met de interacties die dit voorgeschreven medicijn kan hebben met de andere medicijnen die de patiënt slikt. Een medicijn kan namelijk de werking van een ander medicijn versterken of verzwakken. Dit zijn belangrijk voorbeelden:

Antimycotica + orale anticoagulantia ↑
Acetylsalicylzuur + orale anticoagulantia ↑
Carbazepine (anti-epilepticum) + orale anticoagulantia ↓
Diazepam + antihistaminica: sederend effect ↑
Cefalosporines en diuretica: nefroxiteit ↑
Serotonineheropname-remmers (SSRI) en Ascal ↑
Sint janskruid interactie met ciclosporine ↓

Ook ibuprofen, een veel voorgeschreven pijnstiller en ontstekingsremmer, kan interacties aangaan met andere medicatie. Ibuprofen heeft het volgende effect op de volgende medicijnen:

  • Lithium ↑
  • Sintrom/marcoumar ↑
  • Furosemide (lasix)↓
  • ACE-remmers ↓
  • Methotrexaat ↑
  • Antidepressiva: maagklachten ↑
  • Ascal ↓ : Wanneer ascal en ibuprofen beide gebruikt moeten worden dan moet of de ibuprofen meer dan een half uur na de ascal ingenomen worden of de ascal moet 8 uur na de ibuprofen ingenomen worden. Vaak kan beter gekozen worden voor een ander medicijn.

Bisfosfonaten en osteonecrose
Bisfosfonaten worden gebruikt voor de behandeling van osteoporose, mammacarcinomen, prostaatkanker en andere maligniteiten. Het gebruik van (vooral intraveneuze) bisfosfonaten verhoogt het risico op het ontwikkelen van osteonecrose. Bij de volgende symptomen moet de tandarts hierop bedacht zijn: dehiscent bot, mobiele (vitale) elementen, fistels en pijn in kaak.
Bisfosfonaten hechten aan calcium in bot. Osteoclasten internaliseren bisfosfonaat en gaan hierdoor in apoptose, het gevolg hiervan is dat de botresorptie stopt. Bij intraveneuze toediening, in plaats van orale toediening, komen er meer bisfosfonaten in het bot terecht en zijn de risico’s op het ontwikkelen van osteonecrose hoger.

De gevolgen hiervan kunnen groot zijn. Omdat de halfwaarde-tijd 2,5-10 jaar is, werd altijd aangenomen dat staken van het medicijn vermoedelijk geen zin heeft. Recent heeft zich echter ook een andere mening opgedaan, namelijk dat staken wel enige zin kan hebben. Niet zozeer dat het risico op bisfosfonaatnecrose hierdoor afneemt, maar vooral dat als bisfosfofaat necrose zich ontwikkeld, de omvang hiervan gewoonlijk geringer is.

Droge mond/ xerogene medicatie
Niet alleen hoeveelheid maar ook samenstelling van speeksel heeft invloed op monddroogheid. Er moet onderscheid gemaakt worden tussen een gevoel van monddroogheid (xerostomie) en een meetbare afname van speekselsecretie (hyposialie). Een droge mond kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaak is het gebruik van medicatie. Meer dan duizend medicijnen kunnen een droge mond veroorzaken. Om er achter te komen of een bepaald medicijn invloed heeft op de monddroogheid kan de website www.drymouth.info geraadpleegd worden.

Parodontologie
Uit onderzoek blijkt dat de mondgezondheid wel degelijk invloed heeft op de algehele gezondheid. Relaties zijn gevonden tussen parodontitis en onder andere hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, vroeggeboortes en reuma.
Reuma komt relatief veel voor, de prevalentie ligt tussen de 0,5-1,0%. Wanneer er sprake is van reuma dan is de stof ‘Anti-Citrullinated Protein Antibody (ACPA)’ verhoogd in het lichaam. Dit kan worden gezien als een reuma-factor. Het is bekend dat citrulline aanwezig is in het bloed bij parodontitis patiënten. Deze stof kan dus zorgen voor een auto-antilichamen reactie specifiek voor de ziekte reuma.

Arjan Vissink voltooide zijn studie tandheelkunde in 1982. In 1985 promoveerde hij op een onderzoek getiteld “Xerostomia. Development, properties and application of a mucin-containing saliva substitute”. Tussen 1987 en 1992 verrichtte hij als KNAW fellow onderzoek naar het mechanisme en de preventie van stralingsschade aan speekselklierweefsel. Van 1992 tot 1996 werd hij opgeleid tot specialist in de Mondziekten en Kaakchirurgie en in 1999 legde hij zijn artsexamen af.
Sinds 1996 is hij als staflid verbonden aan de afdeling kaakchirurgie van het UMCG.
In 2003 werd hij benoemd tot hoogleraar Orale Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van het congres De tand in al z’n facetten, georganiseerd door NVT – NVvE – NVVRT – NVvK – VvO – NVMKA – RTV – NVM

Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Medisch | Tandheelkundig, Parodontologie, Thema A-Z
Hechten aan composiet en porselein

Hechten aan composiet en porselein

Preventie is het allerbelangrijkst om een restauraties mooi te houden en om gaatjes te voorkomen. Mensen worden steeds ouder. Omdat er ook steeds meer dentate ouderen zijn, is een goede hechttechniek essentieel. Met een adhesieve hechttechniek kan er minder invasief gewerkt worden, is er sprake van minder post-operatieve pijn en dit levert meer comfort op voor patiënt.

Hechting aan dentine
De hechting aan dentine is nog niet optimaal en is, in vergelijking met de hechting aan glazuur, niet zo betrouwbaar. Het risico van hechten aan dentine is dat er kans bestaat dat er debondings optreden.

Immediate Dentin Sealing (IDS) staat voor het aanbrengen van een adhesief gelijk na de preparatie voor de indirecte restauratie. Dus nog voor de afdruk wordt gemaakt. Het voordeel hiervan is dat het postoperatieve pijn vermindert, het een grote versterking van hechting aan dentine oplevert en dat het oppervlakte van de preparatie heel glad wordt.

De volgende volgorde kan aangehouden worden:

  • Aanbrengen van een ‘zelf-etsende’ primer.
  • Het aanbrengen van bonding en dit polymeriseren.
  • Eventuele ondersnijdingen mogen opgevuld worden met composiet.
  • Het aanbrengen van flowable composiet en dit polymeriseren.
  • Vervolgens wordt er een airblocking agent aangebracht met behulp van glycerinegel. Dit moet opnieuw worden gepolymeriseerd en vervolgens worden weggespoeld.
  • Op de glazuurranden mag geen IDS laag aanwezig zijn.

IDS geeft een enorme versterking van hechtkracht aan dentine. Uit onderzoek blijkt dat bij een oppervlakte dat volledig uit dentine bestaat, er een significante verbetering van hechtsterkte optreedt wanneer er IDS wordt toegepast. Er zijn echter ook een paar kanttekeningen bij het toepassen van deze techniek. Zo kan beter gekozen worden voor een afdruk met siliconen in plaats van met impregum. Ook hecht het materiaal van de tijdelijke voorziening aan de IDS-laag. Het advies is dus om glycerinegel aan te brengen voordat de tijdelijke restauratie vervaardigd wordt.

Hechten aan IDS of aan een bestaande composiet restauraties
Om een goede hechting met IDS of een bestaande restauratie te bereiken, moeten de volgende stappen gevolgd worden:

  • Silicatiseren van de IDS-laag/bestaande restauratie met silica-coating/zandstraler. Dit apparaat kan op airrotor-koppeling aangesloten worden.
  • Etsen van glazuur en spoelen.
  • Silaniseren met silane. Dit werkt als een bi-functioneel monomeer omdat het zowel aan het silica-oppervlakte hecht als aan het adhesief.
  • Adhesief aanbrengen

Onderzoek toont positieve resultaten over de bovengenoemde methode. Het advies is daarom om de bestaande restauratie of IDS-laag te voorzien van een coating silica en silane-laag.

Hechten aan keramiek
Er bestaan verschillende keramieken. Veldspaatporselein en lithiumdiscilicaat zijn zwakke porseleinen en behoren tot de glaskeramieken. Zirconia en aluminiumporselein zijn sterker en behoren tot de oxide keramieken. Omdat glaskeramiek niet zo sterk is, moet het zijn sterkte hebben van zijn hechting. Oxide keramieken zijn minder afhankelijk van adhesieve technieken.

1. Het creëren van een goede hechting voor indirecte restauraties van glaskeramiek
De volgende stappen moeten gevolgd worden om een maximale hechtkracht te krijgen:

  • Etsen van de indirecte restauratie met hydrofluoridezuur.
    Voor lithiumdiscilicaat hoeft het zuur maar 20 seconden in te werken en voor de overige porseleinen is de inwerkingstijd 60 seconden. Dit zuur moet vervolgens in een neutraliserend badje afgespoeld worden in verband met de toxiciteit van het materiaal voor de natuur.
  • De indirecte restauratie kan eventueel geplaatst worden in een trilbad met gedemineraliseerd water.
  • Vervolgens voor de restauratie gesilaniseerd met silane, eventueel kan de silane verwarmd worden.

N.B. Wanneer er gewerkt wordt met E-max dan is het verstandig erop te letten dat er geen glaze (oppervlakte laag) op de randen zit, dit gaat namelijk de hechting tegen.

2. Het creëren van een goede hechting voor indirecte restauraties van oxide keramieken
Voor zirconia (Yttria stabilized zircona) bestaat nog steeds geen goed hechtsysteem.

Conclusies

  • Er moet een verandering plaatsvinden: waar nu de nadruk meer op ‘prepareren’ ligt, moet meer de nadruk op ‘plakken’ gelegd worden.
  • De essentie voor sterkte is de hechting.
  • Het toepassen van Immediate Dentin Sealing (IDS) kan zeker verbetering opleveren in de algemene praktijk. Er treedt minder post-operatieve gevoeligheid op en het verbeterd de hechting.
  • De composiet of IDS-laag moet voor een betere hechting gesilicatiseerd en gesilaniseerd worden.
  • Om porselein goed te laten hechten moet HF-zuur gebruikt worden.

Dr. Marco Gresnigt is in 2005 cum laude afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2012 is hij gepromoveerd op de adhesieve bevestiging van facings. Hij is werkzaam in een algemene praktijk in Groningen. Op de universiteit van Groningen verricht Marco onderzoek op het gebied van de restauratieve/adhesieve tandheelkunde en doceert hij op de studenten kliniek. Naast de publicaties in internationale tijdschriften publiceert Marco ook regelmatig in Nederlandse tijdschriften. Hij geeft zowel nationaal als internationaal lezingen op het gebied van esthetische en adhesieve tandheelkunde.

Verslag door Marieke Filius, oonderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van het congres Frontrestauraties van bureau Kalker

Lees meer over: Kennis, Onderzoek, Restaureren, Thema A-Z

Antibiotica bij parodontitispatiënten

Waar moet rekening mee gehouden worden bij het voorschrijven van antibiotica bij parodontitis patiënten? En wat is het stappenplan? Verslag van de lezing van prof. dr. T.E. Rams tijdens de klinische avond Parodontitis en de algemene gezondheid van de Stichting PAOT-NN in samenwerking met het UMCG Wenckebach Instituut.

Waar moet rekening mee gehouden worden bij het voorschrijven van antibiotica bij parodontitis patiënten?
Het kan voorkomen dat, ondanks een goede mechanische reiniging, de parodontitis toch blijft bestaan. Vaak blijkt er in deze situaties sprake te zijn van aanwezigheid van agressieve paro-pathogenen zoals Pg, Aa en Pi. Behandeling bestaat in deze gevallen onder andere uit het voorschrijven van antibiotica. Voor een optimaal gebruik moet er rekening gehouden worden met drie factoren: patiënt, type infectie en soort antibiotica.

  1. Patiënt
    Het wel of niet voorschrijven van antibiotica is afhankelijk van de situatie van de patiënt. Indien er sprake is van ernstige parodontitis en wanneer gewone mechanische behandeling (scaling en rootplaning, parodontale chirurgie, plaque reductie en regelmatige mondverzorging) geen resultaat heeft, kan het voorschrijven van antibiotica overwogen worden.
  2. Type infectie
    Voorafgaand aan het voorschrijven van antibiotica, moet er vastgesteld worden welke bacteriën aanwezig zijn in de mond. Sommige paro-bacteriën zijn wel gevoelig voor het ene soort antibiotica en ongevoelig voor een ander antibioticum. Door dit van te voren te testen, is er een grote kans op succes van de behandeling.
  3. Soort antibiotica
    Er zijn vele soorten antibiotica. Tetracycline kan beter niet gebruikt worden omdat er vaak sprake is van resistentie. Metronidazol werkt goed tegen anaerobe bacteriën maar is ineffectief tegen de Aa bacterie. Het blijkt dat een combinatie van amoxicilline en metronidazol erg effectief is in vergelijking met individuele antibiotica.

Antibioticum werkt niet?
Indien een antibioticum niet werkzaam is dan moet de oorzaak achterhaald worden. Het kan zijn dat de patiënt de behandeling gestaakt heeft. Bij mensen die roken wordt de antibiotica niet goed opgenomen, dit is dus ook een factor om rekening mee te houden.

Stappenplan bij voorschrijven antibiotica

  1. Voer een microbiële analyse uit zodat de juiste antibioticumkuur gekozen kan worden.
  2. Houd rekening met de medische gezondheid en factoren zoals roken.
  3. Wees bewust van de bijwerkingen en interacties van het betreffende antibioticum.
  4. Voordat er met antibiotica gestart wordt, moet er zeer zorgvuldig initieel gereinigd zijn.
  5. Geef de patiënt advies over het bewerkstelligen van een goede mondhygiëne.
  6. Controleer of de patiënt de antibiotica op de juiste manier gebruikt en de behandeling niet staakt.

Prof.dr. T.E. Rams studeerde tandheelkunde aan de Universiteit van Maryland. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij het Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen, in samenwerking met het Oral Microbiology Testing Service Laboratory van Temple University, Pennsylvania, USA, waar Rams in 2003 aangesteld werd als Paul H. Keyes Professor of Periodontology.

Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de klinische avond Parodontitis en de algemene gezondheid, georganiseerd door de Stichting PAOT-NN in samenwerking met het UMCG Wenckebach Instituut.

Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Parodontologie, Thema A-Z
bacterie1

Bacteriën in pocket centrale rol bij parodontitis

Parodontitis is de meest voorkomende infectieziekte ter wereld. 10 procent van de mensen heeft deze ziekte (gehad). Bij ouderen is dit zelfs 50 procent. Het Helmholtz Centre voor Infectie Onderzoek (HZI) in Braunschweig, Duitsland, heeft nu onderzocht hoe de bacteriën die deze ziekte veroorzaken samenwerken, door middel van het analyseren van miljoenen actieve genen van pockets. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd op Nature.

Prevotella nigrescens
De onderzoekers vonden dat de normaal gesproken ongevaarlijke bacterie Prevotella nigrescens, een vaste bewoner van pockets, van rol verandert bij parodontitis waardoor de parodontitis verergert. Er werd van uitgegaan dat het uitschakelen van de bacterie P. nigrescens dus voldoende zou zijn om de ziekte te verslaan, maar helaas blijkt dat dit niet genoeg is.

Fusobacterium nucleatum
Een andere nieuwe bevinding heeft betrekking op de rol van de orale bacterie Fusobacterium nucleatum, die ook vaak voorkomt in parodontale pockets. Er werd aangenomen dat deze bacterie een giftig zuur in de geïnfecteerde pocket zou inbrengen, en zodoende bij zou dragen aan parodontitis. Het bleek dat dit inderdaad gebeurt, maar ook bij gezonde patiënten, waardoor deze niet van belang is bij parodontitis.

Biomarkers
Ook lukte het de onderzoekers om biomarkers voor parodontitis te identificeren. Biomarkers zijn kenmerkende biologische eigenschappen die objectief gemeten kunnen worden en een normaal of ziekteproces in het lichaam kunnen aangeven. In het onderzoek werden drie genen gevonden die regelmatig voorkomen bij parodontitis. Deze genen kunnen nu in uitgebreider onderzoek verder worden onderzocht.

Bron: Nature

Lees meer over: Kennis, Onderzoek, Parodontologie, Thema A-Z

Stamcel onderzoek op muizen voor menselijk glazuur

Dr. Anamaria Balic van het Biotechnology Institute van de Universiteit van Helsinki onderzoekt het menselijk tandglazuur door middel van onderzoek naar de stamcellen van muizen. Hiermee hoopt ze te ontdekken welke prikkels ervoor zorgen dat stamcellen zich ontwikkelen tot glazuurproducerende ameloblasten.

Ontwikkeling tandglazuur
Volgens Balic is het proces van de creatie van tandglazuur bij muizen zo goed als hetzelfde als bij mensen, net als de ontwikkeling van kiezen. Door dit onderzoek eerst te perfectioneren op muizen zal het niet lastig zijn om vervolgens bij mensen hetzelfde resultaat te krijgen.

Stimuli
In het onderzoek isoleert Balic stamcellen bij muizen foetussen om vervolgens chemische stimuli toe te voegen, zoals signaalmoleculen, groei factoren of verscheidene proteïnen. Zo hoopt ze te ontdekken welke stimuli wel of niet helpen bij de vorming van tandglazuur.

Ethisch onmogelijk
Dat het onderzoek eerst op muizen wordt uitgevoerd, en niet op mensen, is omdat mensen hun stamcellen op jonge leeftijd verliezen, waardoor dit onderzoek op mensen ethisch onmogelijk zou zijn, aldus Balic.

Bron: Dentistry Today

Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Close-up of model teeth

Mogelijk geen verband tussen parodontitis en osteoporose

Postmenopauzale vrouwen, met name degene met osteoporose, hebben een groter risico op tandverlies in vergelijking met de algemene bevolking. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van de Journal of Periodontology. De auteurs hebben echter ook gevonden dat bij deze vrouwen de prevalentie van parodontitis niet werd beïnvloed door osteoporose.

Doel
Door veranderingen in hormoonniveaus in de menopauze neemt de botdichtheid af en kan de mondgezondheid verslechteren, waardoor de bacteriegroei toeneemt. Het doel van het onderzoek was om de belangrijkste mondziekteverwekkers te detecteren en kwantificeren bij postmenopauzale vrouwen, om zo de relatie tussen klinische en parodontale parameters te onderzoeken.

Geen verband
76 postmenopauzale vrouwen hebben deelgenomen aan het onderzoek. Zij zijn allemaal een volledig tandheelkundig onderzoek ondergaan waarbij onder andere is gekeken naar het aantal ontbrekende tanden, de pocketdiepte en gebitsletsel. Bijna 23% van de vrouwen zonder osteoporose en 77,1% van de vrouwen met osteoporose/osteopenie had parodontitis. De auteurs rapporteerden echter dat er geen significant verband was tussen osteoporose (of osteopenie) en parodontitis, omdat er onvoldoende parodontale bacteriën waren gedetecteerd om de aanwezigheid van parodontitis te bevestigen. Zij constateerden wel een significante correlatie tussen parodontitis en mondhygiëne.

Aanbeveling
Meerdere studies hebben aangetoond dat patiënten met osteoporose een verhoogd risico op parodontitis hebben. Ondanks dat volgens dit onderzoek osteoporose geen invloed heeft op de prevalentie van parodontitis bij postmenopauzale vrouwen, bevelen de auteurs een preventieprogramma aan voor deze vrouwen om de mogelijke effecten van botverlies bij parodontale weefsels te minimaliseren.

Bron: Journal of Periodontology

Lees meer over: Kennis, Onderzoek