Orthodontische esthetiek

Esthetiek vanuit orthodontisch perspectief

Bij een orthodontische behandeling moeten zowel de occlusie als de esthetiek van de patiënt in de behandelplanning worden meegenomen. De orthodontisten Bert Jongsma en Krista Janssen bespraken de proporties van het aangezicht tijdens de klinische avond CTM-MKA-Ortho in het UMCG op drie niveaus:

  • De marco-esthetiek – gehele aangezicht
  • De mini-esthetiek – het tonen van de gebitselementen, zoals bij bij lachen
  • De micro-esthetiek – rond gebitselementen en gingiva

Zorgvraag
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen subjectieve en objectieve zorgvraag. Het is lastig om de zorgvraag uit te filteren: wat bedoelt patiënt? Ziet de zorgverlener wat er gezien moet worden? Wat beweegt de patiënt? De professionele perceptie komt lang niet altijd overeen met de lekenperceptie. Daarom zullen orthodontisten rekening moeten houden met de perceptie van schoonheid van hun patiënten. (Proefschrift Rosemie Kiekens, 2008)

Wat is mooi?
Schoonheid blijft een mysterie. Er bestaan grote maatschappelijk verschillen, het is tijdsgebonden en de visie verschilt per regio. ‘Wat is mooi’, blijft subjectief. De oudste sporen van menselijke cultuur wijzen op een hang naar esthetiek. In de klassieke oudheid stond Euclides aan de basis van de sectio divina als basisprincipe voor ideale proporties, ook van het menselijk lichaam In de renaissance ontstond een ware revival van de belangstelling voor analyse van gelaatsverhoudingen ten behoeve van onder andere de portretkunst (Leonardo da Vinci, Hans Holbein, Albrecht Dürer ) Als relatief recentelijke ontwikkeling kunnen de röntgen cefalometrie (gevoed vanuit de anthropologie) en 3D imaging worden genoemd. In de orthodontie speelt het streven naar optimale esthetiek naast optimale functie en duurzaamheid een belangrijke rol in de diagnostiek en behandelplanning.

Macro esthetiek
Verhoudingen gelaat
Orthodontisten zijn momenteel bezig met de ontwikkeling van diverse richtlijnen, onder andere voor de orthodontische diagnostiek. Om de diagnostiek van esthetiek gestructureerd te kunnen uitvoeren zullen deze een belangrijke rol krijgen, ook voor tandartsen.

Analyse van de ontwikkeling op leeftijd
Bij adolescenten is er nog steeds kaakgroei, met een grote variatie. Daarbij is bij deze groep de groeispurt van belang. Groei is lastig in te schatten waardoor het effect bij een orthodontische behandeling niet altijd goed voorspelbaar is..

Evaluatie van het profiel
Evaluatie van het profiel geeft in zekere mate een indruk van de skeletale afwijking. Cephalometrie speelt een belangrijke rol in diagnostiek, waarbij wordt gelet op:

  • De voor- achterwaartse kaakrelatie
  • Positie van de lippen en de prominentie van de incisieven
  • De divergentie van het gelaatsprofiel, met name de inclinatie vanhet mandibula vlak

Bij frontaal onderzoek wordt gekeken naar:

  • Positie van de tandboogmiddens in relatie tot het aangezicht
  • Faciale symmetrie
  • Hoogte breedte verhouding (drie indeling)

Welke mogelijkheden zijn er voor behandeling?

  • Groeibeïnvloeding van het aangezichtskelet in combinatie met tandverplaatsing
  • Voornamelijk tandverplaatsing binnen de bestaande marges van de processus alveolaris
  • Orthognatische chirurgie in combinatie met tandverplaatsing

Mini esthetiek
Relatie tussen lippen en elementen

  • Lachlijn
  • Zichtbaarheid elementen en gingiva
  • Breedte van de lach

Mini-esthetiek gaat over het tonen van de gebitselementen bij lachen. De lach is erg belangrijk voor de buitenwereld. Wat maakt een lach een mooie lach?


Hoge lachlijn (gummy smile)

 
(Dys)congruentie incisale lijn bovenfront met onderlip


Er is toch iets mis: scheef occlusievlak


Agenesie 22 en de asrichting van de centrale incisieven wijkt af van de asrichting van de middenlijn door het gelaat.


Tandboogmidden bovenfront naar links na orthodontische behandeling en een ongelijkmatige guirlande vorm van de gingiva


Een van de zeldzame foto’s waarop Cary Grant lacht. Avulise 21 tijdens begin van zijn loopbaan (toneelknecht), het diasteem is grotendeels spontaan gesloten (mondelinge overlevering C. Booy)

Krista Janssen analyseerde de lach van beroemdheden.

Bij de tand-lippen relatie wordt gekeken naar de rust positie van de lippen bij het lachen en in rust. Bij de analyse van de lach wordt een onderscheid gemaakt tussen twee vormen van lach:

  1. Een sociale (is reproduceerbaar)
  2. Een emotionele

In de orthodontie behandelt men naar de sociale lach.
Voor de hoeveelheid blootgestelde gingiva en gebitselelementen zijn de frontale- en driekwart analyse beide belangrijk.

Relatie tussen lippen en lachlijn
Voor de esthetiek van de lach kan gebruikt gemaakt worden van een smile design. Belangrijk zijn dan harmonie & tandexpositie. Bij een smile desgin wordt gekeken naar:

  1. Liplijn
  2. Curve tandboog
  3. Curve van de bovenlip
  4. Laterale ruimte naast de tandboog bij lachen (black triangles)
  5. Lach symmetrie
  6. Kanteling van de kaak
    Op micro-niveau
  7. Element componenten
  8. Gingiva componenten

Micro esthetiek
Esthetiek op element niveau

  • Proporties van de elementen
  • Lengte-breedte verhouding
  • Gingivale niveau

Voor het gingivale niveau is het mooi als de gingivalijn van de centrale incisieven en de cuspidaten op dezelfde hoogte ligt en de gingivalijn van de laterale incisieven circa 1,5 mm lager ligt. Papillen zijn in het front groter. De ideale positie van het contactpunt ligt in het midden van de kroon op 50%. In percentages uitgedrukt neemt het percentage af van 50% tot 30% richting de cuspidaten en komt het contactpunt hoger te liggen.
– 50% tussen centrale incisieven  > 40% tussen centrale en laterale incisief > 30% tussen laterale incisief en cuspidaat.

Een afwijking van een verticale loodlijn valt op. Daarentegen valt een mediaanverschuiving minder op. Tot 4 mm wordt vaak nog als niet storend ervaren.

Wat kan de orthodontist doen op micro-esthetiek niveau?

  • Bovenboog verbreden
  • Extrusie en intrusie steps en torque verschillen aanbrengen bij individuele elementen voor gingivalijn en restauraties
  • Herstellen mediaanlijn
  • Voorbereiden op composietrestauraties
  • Voorbereiden op prothetiek

Lezing door: dr. A.C. Jongsma, en Krista Janssen, orthodontisten bij de afdeling Orthodontie, UMCG.

Verslag door Joanne de Roos, tandarts, voor dental INFO van de klinische avond Orthodontie-CTM-MKA, georganiseerd door het Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde UMCG in samenwerking met het Wenckebach Instituut.

Dec 2015

Lees meer over: Congresverslagen, Cosmetische tandheelkunde, Kennis, Orthodontie, Thema A-Z

Curaçaose tieners roeren de mond over mondgezondheid en mondverzorging

Mondzorg bij jongeren staat volop in de belangstelling, ook op Curaçao. In de zomer van 2014 is het ministerie van volksgezondheid Curaçao de ‘oude bekende tandartsbussen’, na jaren van stilstand, weer gaan inzetten voor periodieke mondonderzoeken en preventieve zorg voor de basisschoolkinderen. Bovendien werden de mensen uit de wijk ook de gelegenheid geboden om een bezoek aan de mondhygiënist en/of tandarts in de bus brengen.

Mondgezondheid jongeren
Uit onderzoek blijkt dat het met de mondgezondheid van jongeren in de leeftijd van 12-18 jaar niet al te best gesteld is. En dat het gebruik van frisdranken, energie-, en sportdrankjes populair is . Is dat daadwerkelijk zo, hoe is dit op Curaçao?

Om inzicht te krijgen in de motivatie, houding, gewoontes en voorkeuren van deze groep jeugdigen is in het tweede trimester van het schooljaar 2013/2014 op Curaçao een survey onderzoek uitgevoerd. De vragenlijsten zijn door studenten Social Work van de University of Curaçao, Dr. Moises da Costa Gomez (UoC), verspreid op verschillende middelbare scholen (VSBO,HAVO/VWO) en 461 scholieren hebben de vragenlijst ingevuld.

Onderzoek
Het is algemeen bekend dat jongeren veelal wel een sterke mening over allerlei issues hebben, maar dat die mening niet altijd consistent is. En wat vinden de Curaçaose jongeren van mondgezondheid en hoe kijken ze tegen mondverzorging aan? Allereerst gaven Curaçaose jongeren aan hun gebit TOP te vinden, want zij waardeerden hun mondgezondheid met het rapportcijfer “8” (Goed). Eenderde (34%) van hen waardeerde de eigen mondgezondheid zelfs met een “10”, zijnde “Zeer Goed”. Dit neemt niet weg dat 1 op de 8 scholieren aangaf regelmatig klachten te hebben(slechte adem, bloedend/gevoelig tandvlees, cariës,kiespijn).

Hoewel tandheelkundige zorg in de Basis Verzekering Ziektekosten voor kinderen tot 18 jaar vergoed wordt, rapporteerde slechts 35 % van de scholieren hiervan op de hoogte te zijn. Iets meer dan de helft (55%) van de gehele groep ondervraagde scholieren heeft een tandarts bezocht in het jaar voorafgaand aan het onderzoek.

Echter, 38% van de tieners is nog nooit bij een mondhygiënist geweest. De ervaringen met de verschillende mondzorgprofessionals zijn overwegend positief. Toch bleek 10% van de tieners bang te zijn voor de tandarts, volgens het DAS-meetinstrument.

Verschillen
Jongens en meisjes vertoonden veel overeenkomsten in hun gewoontes en voorkeuren. Behalve wat tanddecoraties betreft. Hoewel de gehele groep tieners tanddecoraties overwegend “een beetje negatief” vond, gaven meer jongens dan meisjes aan tanddecoraties “sexy en aantrekkelijk” te vinden. Daarnaast hadden meer meisjes dan jongens recentelijk een mondzorgprofessional bezocht.

Verschillen werden voornamelijk tussen de verschillende leeftijdsgroepen, jong (12-13jaar), midden (14-15jaar) en de oudere groep (16-18jaar)waargenomen. De jonge groep tieners gaf aan op een jongere leeftijd voor het eerst de mondzorgprofessional te hebben bezocht, namelijk op 2 ½ jarige leeftijd. Het aantal tieners uit deze jongste leeftijdsgroep dat recentelijk de mondzorgprofessional had bezocht, was significant hoger dan de twee oudere leeftijdsgroepen. Bij de midden en oudere groep tieners ligt de gemiddelde leeftijd van het eerste bezoek aan de tandarts tussen het 7de en 8ste levensjaar.

Poster actie Tanden Kwijt
In dit survey onderzoek waren de jongeren op Curaçao ook gevraagd hun mening te geven over de NVM poster actie “tanden-kwijt” (www.tandenkwijt.nl). Niet enkel of zij zich door een dergelijke poster aangesproken voelden, of dat ze de poster-boodschap begrepen, maar eveneens naar hun bereidheid om hun gedrag ten aanzien van mondverzorging en consumptie van suikerhoudende drankjes en tussendoortjes te verminderen.

Hoewel uit het onderzoek is gebleken dat de oudere groep tieners aanzienlijk meer suikerhoudende tussendoortjes en/of drankjes nuttigde (gevolgd door de midden leeftijdsgroep), gaf met name de jongere leeftijdsgroep aan meer bereid te zijn, om minder suikerhoudende tussendoortjes en/of drankjes te willen gaan nuttigen.

Meer onderzoek is nodig
De resultaten uit dit onderzoek geven meer inzicht in wat de Curaçaose jeugd van mondgezondheid en mondverzorging vinden. Bovendien, laten de bevindingen gerelateerd aan de NVM poster zien dat een dergelijke publiekscampagne effectief kan zijn, 28.2% van de jongeren voelt zich aangesproken door de boodschap van de poster. Verder onderzoek is echter noodzakelijk om in de toekomst meer effectieve preventie programma’s te ontwikkelen, afgestemd op de verschillende doel- en leeftijdsgroepen.

Door: Esther Reyerse (http://www.mondhygienecuracao.com/) en Yvonne Buunk-Werkhoven (www.spoh-arts.com) Met dank aan dr. Odette J. van Brummen-Girigori, onderzoeker UoC-Research Centre, voor haar toegewijde medewerking.


Download brochure kiesvoortanden-tnols2013r10056.pdf
Lees meer over: Kennis, Onderzoek
Gluten

Geen gluten in tandheelkundige producten

Binnenkort plaatst de Nederlandse Coeliakie Vereniging (NCV) een artikel in hun magazine over de signalerende rol van de tandarts bij het stellen van de diagnose coeliakie en de vraag of er gluten in tandheelkundige producten voorkomen, meldt de VGT (Nederlandse Vereniging van Groothandelaren in de Tandheelkundige branche).

Klachten in de mond van coeliakie patiënten
Bij patiënten met een glutenovergevoeligheid kunnen afteachtige laesies van het mondslijmvlies voorkomen. Deze afteachtige leasies hebben bij patiënten met coeliakie een meer chronisch karakter dan gewone aften. Daarnaast heeft ongeveer 20% van de coeliakiepatiënten glazuurdefecten. Dit kan in het gehele gebit voorkomen, maar meestal in de snijtanden. Dit noemt prof. dr. I. van der Waal in zijn boek over mondziekten. Ook het coeliakieforum noemt deze klachten.

Geen gluten in tandheelkundige producten
De VGT heeft in het verleden eerder onderzocht of er gluten in tandheelkundige producten voorkomen. Dit bleek niet het geval te zijn. De NCV zal dit opnemen in het artikel over coeliakie en de mondzorg.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Interview: Het geven van poetslessen aan asielzoekers

Mondhygiëniste Naomi Adler heeft poetslessen gegeven aan asielzoekers naar aanleiding van de projectweek over persoonlijke verzorging van School 23 in Eindhoven. In het volgend interview vertelt zij over haar ervaringen en hoe zij zo’n les heeft aangepakt.

Hoe kwam u op het idee om poetsles aan asielzoekers te gaan geven?
“De Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten hadden een verzoek ingediend bij alle collega’s in de regio of wij op een school voorlichting wilden geven over mondverzorging aan asielzoekers. Uiteindelijk zijn maar heel weinig mensen op dit verzoek ingegaan, wat mij eerlijk gezegd verbaasde.”

Gaf u zowel les aan kinderen als volwassenen?
“In mijn groep zaten 18 asielzoekers tussen de 18 en 26 jaar oud. Sommigen waren pas vier weken in Nederland, en sommigen al ruim vier maanden. De poetslessen werden gegeven in het kader van een projectweek over persoonlijke verzorging om de jongeren helpen voor te bereiden op een baan.”

Hoe verliep de communicatie?
“De studenten kwamen echt overal vandaan: Syrië, Afghanistan, Eritrea, Polen en Bulgarije. Omdat zij vrijwel geen Nederlands of Engels spraken, moest ik improviseren. Uiteindelijk werd het een combinatie van Engels en Nederlands en veel uitbeelden.”

Hoe pakte u de les aan?
“De focus van de les lag op het leren van vaardigheden voor goede gebitsverzorging. Voor de les had ik een PowerPoint gemaakt met illustratieve dia’s. Eerst vertelde ik waarom een gezond gebit belangrijk is, en over het ontstaan van tandplak en tandvleesontstekingen. Daarna heeft iedereen een plaktest mogen doen en mochten zij vervolgens hun tanden gaan poetsen voor de spiegel waar bij velen ook het tandvlees ging bloeden. Zo werden zij zich ook meer bewust van het belang van goede gebitsverzorging. In totaal duurde een les anderhalf uur, dus we hadden ook tijd om te praten over kiespijn en tanden trekken.”

Heeft u ook een gebitscheck gedaan?
“Tijdens het aanbrengen van de kleurstof voor de plaktest, heb ik een beetje naar het gebit kunnen kijken. Eerlijk gezegd viel het niet tegen. We moeten dan ook niet vergeten dat sommigen eerst in een normale maatschappij hebben geleefd, tot een aantal jaar geleden.”

Hoe waren de reacties?
“De reacties waren heel positief en leuk. Binnenkort gaan wij de lessen evalueren en hoor ik hoe het bij anderen is gegaan. In maart zal ik weer poetsles aan asielzoekers gaan geven op deze school.”

Heeft u nog tips voor uw collega’s?
“Durf uit je comfort-zone te komen! Het improviseren is een uitdaging, maar het is een leuke en bijzondere ervaring. Uiteindelijk leer je ook veel over jezelf. Probeer daarnaast in de lessen voornamelijk te focussen op de basiszorg, want deze mensen hebben al zoveel aan hun hoofd. En probeer te begrijpen waar deze mensen vandaan komen. Je hoort veel in de media, maar om zelf mee te maken wat het met je doet. Ik ben blij dat ik als mondhygiënist op deze manier iets voor hen kan betekenen.”

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis
facebooklogo

Tips voor effectief gebruik van Facebook

Sociale media zijn niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij. Veel bedrijven benaderen tegenwoordig hun klanten via sociale media zoals Twitter en Facebook. Ook tandartspraktijken kunnen op deze manier verbinden met zowel bestaande als potentiële nieuwe patiënten. Onderstaand artikel geeft u enkele tips die handig zijn voor het effectief inzetten van Facebook.

1. Algemeen
Plaats geen informatie of opmerking over patiënten op sociale media. Als u sociale media wilt gebrui-ken om behandelingen te bespreken let er dan op dat uw patiënten niet kunnen worden geïdentifi-ceerd. U kunt hiervoor ook een sociaal media beleid invoeren voor uw medewerkers zodat iedereen zich hier duidelijk van bewust is.

2. Website
Plaats een link van de website op uw Facebook-pagina en vice versa. Controleer of de links ook wer-ken.

3. Reageer binnen 24 uur
Het is belangrijk dat als patiënten vragen stellen via Facebook, hier snel op gereageerd wordt. Dat be-tekent, volgens de normen van de sociale media, binnen 24 uur! Zorg er daarom voor dat een mede-werker (of medewerkers) de verantwoordelijkheid heeft om uw Facebook-pagina minstens een keer per dag te controleren en kan reageren op de vragen of opmerkingen. Zorg ervoor dat deze verant-woordelijkheid wordt gedelegeerd bij ziekte of vakantie.

4. Verhoog aantal volgers
Vraag aan alle medewerkers van uw praktijk of ze uw Facebook-pagina willen volgen. Vraag dit ook aan vrienden en familie. Als u toestemming heeft gekregen om de e-mailadressen van uw patiënten te gebruiken, kunt u ook hen uitnodigen om uw pagina te volgen. Daarnaast kunt u een middels een poster in de praktijk uw patiënten informeren over de Facebook-pagina.

5. Bericht plaatsen
Plaats regelmatig een bericht. Het hoeft niet elke dag, maar minimaal één keer per week.

6. Content
Het is van belang om relevante en goede content te publiceren. Het gaat hier om kwaliteit, en niet om kwantiteit. De eenvoudigste manier om uw berichten op newsfeeds van mensen te krijgen is om content te plaatsen die mensen grappig, interessant of persoonlijk relevant vinden. Berichten met foto’s en afbeeldingen zijn populairder dan alleen tekstberichten.

7. Planning
Het kan moeilijk en tijdrovend zijn om elke keer nieuwe berichten te bedenken. Zorg er daarom voor dat u een planning heeft voor de communicatie via Facebook. Maak een lijst van onderwerpen die geplaatst kunnen worden zoals over de gezondheid, personeel updates, actueel nieuws etc. En vraag iedereen van het team om een bericht te creëren. Zo heeft u straks een groot database aan berichten die via een bepaalde planning geplaatst kunnen worden op Facebook.

8. Monitoren
Zorg ervoor dat het communicatieplan regelmatig, consistent en gevarieerd is. Houd de opmerkingen, aantal likes van berichten en het aantal vrienden bij om te kunnen zien welke berichten het beste werken bij uw Facebook-vrienden.


Lees meer over: E-health, Kennis

We bepalen het geslacht door kijken naar de mond

Het contrast tussen de lip- en huidskleur helpt ons bepalen of een persoon een man of vrouw is. Dit blijkt uit onderzoek van de University of Montreal.

Onderzoek
Onderzoekers van de University of Montreal hebben 100 deelnemers het geslacht van 300 mensen laten beoordelen op basis van foto’s van verschillende onderdelen van hun gezicht. Hierdoor konden de onderzoekers meten welke gezichts-onderdelen het meest gebruikt worden voor het bepalen van het geslacht van een persoon. Het gebied rond de ogen en mond blijken het meest significant bij de beoordeling of de persoon een man of vrouw is.

Kleureninformatie
Over het algemeen konden de deelnemers kleurenfoto’s efficiënter verwerken dan de foto’s in grijstinten. Door de kleu-reninformatie kan je zien dat bijvoorbeeld het contrast tussen de lippen en de huid bij vrouwen meer uitgesproken is dan bij mannen, omdat hun huidskleur over het algemeen minder rood en meer groen bevat. Wanneer er geen kleureninformatie beschikbaar is, beginnen onze hersenen bij de mond, maar verplaatsen we de aandacht al snel naar het gebied rond de ogen.

Andere gezichtsonderdelen
De onderzoekers vermoeden dat andere delen van het gezicht, zoals de kaaklijn of neus, ook gebruikt worden bij het bepalen van het geslacht van een persoon. Echter lijken deze gebieden van secundair belang.

Bron: Nouvelles.umontreal.ca

Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Versplintering van KiMo en NVPM haalt nu ook landelijke pers

Het bericht dat de tandheelkundige wereld nu nog verder dreigt te versplinteren, vanwege de afscheiding van KNMT van KiMo, heeft de landelijke pers bereikt. NRC  en NRC Next stellen het feit aan de kaak dat tandartsen graag het laatste woord willen hebben. Hoe schadelijk zijn deze ontwikkelingen voor het imago van de mondzorg? Oordeelt u zelf.

Behandelrichtlijnen voor de tandheelkunde
Om vele misverstanden te voorkomen, werd in de Gezondheidsraad al langere tijd gepleit voor wetenschappelijk onderbouwde behandelrichtlijnen voor de tandheelkunde, zoals in de geneeskunde al zo’n 20 jaar het geval is. Dit leidde tot de oprichting van KiMo (Kennisinstituut Mondzorg) in 2014 – een stichting die richtlijnen voor mondzorg creëert met hulp van vertegenwoordigers van de tandheelkundige wetenschap. Echter, beroepsverenigingen KNMT en ANT vinden dat hun achterban hierin te weinig zeggenschap krijgt, en komt nu met hun eigen vereniging: de NVPM.

Versplintering
De tandheelkundige wereld zit niet zo simpel in elkaar. Met zo’n 8.500 tandartsen, 3.400 mondhygiënisten en 500 tandtechnici, die elk weer verspreidt zijn over ongeveer 20 verschillende wetenschappelijke verenigingen is de volledige wereld van de mondzorg behoorlijk versplinterd.
Om patiënten te kunnen laten zien welke behandeling het beste past is een stichting nodig die richtlijnen opstelt, die worden gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, of op zijn minst op een basis van een systematische vergelijking van gangbare behandelmethoden, vinden minister Schippers van Volksgezondheid en Zorginstituut Nederland (ZIN).

Zeggenschap over ontwikkeling richtlijnen
Tandartsen krijgen een stem, zegt KiMo, omdat met verplichte „veldconsultatie” bij KiMo wordt getoetst of een richtlijn werkbaar is. Dat is niet genoeg, vinden de tandartsen, omdat zij bij KiMO niet het laatste woord krijgen. „Bij de NVPM wel, daar stemmen tandartsen aan het eind over een behandelrichtlijn”, zegt Paarhuis in het NRC. Volgens Albert Feilzer, dectaan ACTA, staat dit haaks op het principe dat een richtlijn wetenschappelijk onderbouwd moet zijn. Hij zegt in het NRC: “Alsof chirurgen stemmen voor een richtlijn waarin een operatie de voorkeur krijgt, terwijl uit onderzoek blijkt dat behandeling met antibiotica beter is.”

Patiënt regisseert de mondzorg
Rob Burgersdijk, tijdelijk KiMo-directeur is van mening dat ook mondhygiënisten en tandtechnici moeten kunnen meebeslissen over richtlijnen. “Het zou toch raar zijn als tandartsen met eigen richtlijnen komen over bijvoorbeeld preventie”, zegt hij.
Volgens Paarhuis mogen mondhygiënisten wel meepraten maar hebben tandartsen de primaire rol omdat zij het behandelplan maken. Feilzer vindt dit idee echter achterhaald. “Vroeger was de tandarts de regisseur van de mondzorg, maar nu is dat de patiënt.”

Samenwerken met KiMo
Zorginstituut Nederland vertelt aan NRC dat zij met ontwikkeling van kwaliteitsnormen voor de tandheelkunde met de wetenschappelijke verenigingen gaan samenwerken en “niet met de KNMT, dat is uiteindelijk een belangenorganisatie”.

Bron: NRC

Lees meer over: Kennis, Kwaliteit

Alpe d’Huez zamelt geld in voor opsporen kanker met lichttechniek in de mond

Alpe d’HuZes is een actie waarbij deelnemers hardlopend, wandelend of fietsend op een dag tot maximaal zes keer de Alpe d’Huez beklimmen om zo veel mogelijk geld in te zamelen in voor wetenschappelijk onderzoek naar kanker. Een van deze onderzoeken ontwikkelt een techniek met behulp van licht dat in de mond kan aantonen dat er zich verderop in het lichaam tumoren ontwikkelen. Zo kan kanker in een vroeg stadium worden ontdekt.

Lichtmeting
De onderzoekers hopen dat met een eenvoudige lichtmeting op de wang voorspeld kan worden of zich in de long, luchtpijp of spijsverteringskanaal een tumor ontwikkelt. Met behulp van deze lichtmeting kan er iets gezegd worden over de moleculen en structuur van het weefsel. Niet alleen over het weefsel waar het licht op gericht is, maar ook over het weefsel eromheen.

Onderscheid
Als uit het onderzoek blijkt dat met een lichtmeting onderscheid kan worden gemaakt tussen personen met en zonder tumor, is vervolgonderzoek nodig om aan te tonen dat de techniek geschikt is voor screening. De voorwaarde voor screening is dat de methode simpel, compact, goedkoop, eenvoudig, snel en pijnloos moet zijn.

Bij de tandarts
De onderzoekers hopen dat de techniek ooit gebruikt zal worden als korte screening tijdens een reguliere tandartscontrole. Omdat de patiënt al met zijn of haar mond open ligt, kan een snelle meting gedaan worden dat weinig extra moeite kost. Naast dat onderzocht wordt of een lichttechniek gebruikt kan worden voor het vroeg opsporen van kanker, kijkt men ook of andere ziekten zoals Alzheimer en de ziekte van Parkinson in een vroeg stadium ontdekt kunnen worden.

Onderzoek
Het onderzoek maar maakt deel uit van het ‘Van ’t Hoff-programma’ waarin TNO samenwerkt met gezondheidsfondsen, ziekenhuizen en industrie.

Bron: Opgevenisgeenoptie.nl

Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

DHIN over ins en out van ontwikkelingswerk

Op vrijdag 23 oktober gaf DHIN een cursus over de ins en outs van ontwikkelingswerk.
Na ontvangst met een broodje en een kopje koffie konden de deelnemers luisteren, maar ook actief mee discussiëren over richtlijnen, visie, maar ook de valkuilen van tandheelkundig ontwikkelingswerk. Lees het verslag.

De nieuwe cursusruimte van DHIN heeft plaats voor zo’n 20 cursisten. En alle plaatsen waren gevuld. Allereerst werden de cursisten welkom geheten door de voorzitter van DHIN, Paul van Vugt.
De eerste spreker, Martien Teunissen, was helaas verhinderd door ziekte. Zijn verhaal werd gepresenteerd door Paul van Vugt.

Loop niet vóór de troepen uit
De inhoud van de lezing geeft stof tot nadenken over het effect van ontwikkelingswerk. Niet alle enthousiasme en geavanceerd werk is effectief in lage lonen landen. Het kan zelfs schadelijk zijn om vóór de troepen uit te lopen. De inwoners zullen dan hun lokale zorgverleners gaan mijden en wachten op de “westerse” tandheelkunde. Laat de verantwoordelijkheid daar, waar hij hoort. Maar met deze waarschuwing in je hoofd is de vrijwilliger erg welkom in lage lonen landen.

Werk samen met lokale overheid en lift mee met gezondheidsprogramma’s
Daarna bracht Wim van Palenstein Helderman naar voren dat cariës de belangrijkste mondziekte ter wereld is. Door deze ziekte raken kinderen structureel achter in hun lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. De enige reële manier om dit probleem op te lossen is het dagelijks poetsen met fluoride tandpasta.

Werk samen met de lokale overheid en probeer mee te liften met gezondheidsprogramma’s ter plaatse. Fit for School is zo’n opzet, waar handen wassen, ontwormen en tandpoetsen samen worden geactiveerd. Juist dit samenspel van een breed veld van algemene gezondheid kan er voor zorgen dat de tandheelkunde een plaats krijgt in de zorg.

Hygiëne: ook voor ontwikkelingswerk
Teun Rietmeijer gaf een humoristisch, helder en informatief exposé over infectiepreventie. Bedenk dat alles wat je in je eigen praktijk noodzakelijk vindt op het gebied van hygiëne ook geldt in je ontwikkelingswerk project. Hij gaf een aantal zeer bruikbare tips over hoe te steriliseren en besmetting te voorkomen.

Spring niet verder dan je polsstok lang is

Kaakchirurg Tiné Kloosterman benadrukte, dat je niet verder moet springen dan je polsstok lang is. Laat je niet verleiden om behandelingen uit te voeren, die je thuis aan een specialist over laat. Hij liet een aantal casussen zien, die je zomaar kan tegen komen.
Realiseer je dat nazorg niet altijd mogelijk is zodra jij er niet meer bent en vergeet vooral niet om je zelf goed te beschermen en in acht te nemen.

Effect van fluoridetandpasta
Het volgende item dat ter tafel kwam was fluoride tandpasta. Wim van Palenstein Helderman gaf een verrassend beeld van de effecten van poetsen met fluoridetandpasta en het grote effect dat uit gaat van de vrije fluoride. Hij wees er op dat je wel nog moet onderzoeken of de fluoride nog werkzaam is en gaf daarbij de informatie die daarvoor nodig is. Het gaat er meer om dat de fluoride in de mond komt dan hoe het erin komt.

Respecteer het beleid van het land
De laatste spreker was Paul van Vugt. Hij informeerde de cursisten over het werk en de visie die DHIN in de loop van de jaren heeft ontwikkeld. Leidraad is altijd: respecteer het beleid van het land waar je werkt, doe niets dat je in je eigen praktijk ook niet doet, bereid je goed voor en werk samen met lokale NGO’s en mondverzorgenden.

De cursus werd afgesloten met een hapje en een drankje. Velen bleven nog even napraten en legden contacten met elkaar. We kunnen terug kijken op een zeer geslaagde cursus.

Door: DHIN

Lees meer over: Kennis, Scholing

Test consumentenbond: weinig kwaliteitsverschil tussen elektrische tandenborstels

De Consumentenbond testte elektrische tandenborstels en concludeert dat “het eindresultaat een nek aan nek rade was tussen de Philips tandenborstels en de elektrische tandenborstels van Oral-B”. Er blijken dus weinig verschillen in poetsresultaat te zijn tussen elektrische tandenborstels. Het onderzoek is vermeld in de Consumentengids van december.

Top 10 elektrische tandenborstels
De top 8 van beste elektrische tandenborstels werd gevuld door Oral-B en Philips, gevolgd door de Kruidvat Ultradent Power en de Waterpik SR-3000. De Philips Sonicare HX9332 Diamond Clean en Philips HX6921 Flexcare kwamen met een gedeelde eerste plaats als beste uit de test met het cijfer 7,8. De Oral-B PRO 2000 is als Beste koop gekozen met een 7,6.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Update: Materialen voor esthetische tandheelkunde

Van A (Adhesion) tot Z (Zirkonium). Een update over de materiaalkeuze door prof. dr. Markus Blatz, hoogleraar Restoratieve Tandheelkunde in Philadelphia. Verslag van het NVVRT-congres.

Keuze materiaal
Belangrijke factoren die een rol spelen bij de keuze van het materiaal zijn:

  • Contaminatie
  • Sterkte van het materiaal
  • Omvang van de preparatie
  • Regio waar restauratie wordt geplaatst
  • Translucentie van het materiaal
  • Keuze voor adhesieve of conventionele hechting
  • Zachte weefsels

Er wordt steeds meer volledig keramiek en steeds minder metaal toegepast bij kroon- en brugwerk.

Behandelplan: een belangrijke stap
Elke kwalitatief goed materiaal heeft een plek in de tandheelkunde, maar het moet slim gebruikt worden. Ook zijn er nog steeds goede indicaties voor goud, vindt prof. Blatz. Het hebben van een behandelplan is een belangrijke stap om tot een goed resultaat te kunnen komen. Er moet bekeken worden welk materiaal bij welke patiënt past en niet omgekeerd. Vaak wil een tandarts een bepaald materiaal gebruiken en denkt dan niet na of dit ook past bij de patiënt.

Ontwikkelingen in de VS
In de VS lopen de ontwikkeling van materialen en de toepassing hiervan bij de universiteiten vaak langs elkaar heen. Ontwikkeling van materialen gaat snel en het is belangrijk dat hierop wordt geanticipeerd vanuit de universiteit. De VS is tandheelkundig gezien erg traditioneel. Er wordt nog steeds veel amalgaam en goud gebruikt. Volledig keramiek en CAD/CAM zijn wel in opkomst. De VS loopt achter op Europa wat betreft digitaal scannen. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat het scannen veel gebruikt wordt voor inlays en onlays. Deze zijn niet populair in de VS, omdat deze worden niet worden vergoed door verzekeringsmaatschappijen. Als je naar percentages in de markt kijkt dan zie je dat:

– 89% van de laboratoria biedt CAD/CAM aan.
– 24% voert 3D printen in huis uit.

– 24% stuurt alles naar het laboratorium.
– 8% stuurt een deel naar het laboratorium en houdt een deel in huis.
– 31% heeft een scanner in huis om afdrukken te maken.
– 37% heeft een scanner en freesmachine in huis.

Veel tandartsen beseffen vaak niet hoe groot het verschil in resultaat kan zijn als je zelf scant en het doorstuurt, alles zelf maakt of alles doorstuurt naar laboratorium.
Het uit huis sturen van CAD/CAM is met 10% afgenomen. Het is belangrijk om te begrijpen dat zodra je alle voorzieningen zelf in huis hebt, je ook de volledige verantwoordelijkheid draagt over wat je produceert. Veel tandartsen willen niet de volledige verantwoordelijkheid van het eindproduct en laten daarom het freeswerk elders maken.

Scantechnieken
De scantechnieken zijn erg veranderd. Laserscanners zijn populair geworden en worden ook voor afdrukken gebruikt.
De vijanden bij het scannen in de mond zijn vocht en reflectie. Daarom is het soms lastig om een nat oppervlak correct te scannen. Om een deel van deze problemen te verhelpen wordt gebruik gemaakt van een poeder wat de reflectie reduceert.

De vraag die vaak naar voren komt als het gaat om scanners, is: Hoe precies zijn scanners?
Prof. Blatz: ‘Heel erg precies en de precisie is onafhankelijk van het materiaal wat gescand wordt.’

Gipsmodellen minder nauwkeurig
Uit een studie die is uitgevoerd in Zwitserland komt naar voren dat gipsmodellen significant minder nauwkeurig zijn dan CAD/CAM, onafhankelijk van de scantechnologie en het materiaal die gebruikt worden.

Software
De software die gebruikt wordt bij CAD/CAM is belangrijk. Sommige mensen denken dat tandtechniekers niet meer nodig zullen zijn maar deze mening deelt Prof. Blatz niet. Hij is van mening dat alleen de instrumenten veranderen. Zo wordt steeds vaker de muis van de computer gebruikt in plaats van het boetseer instrument. Ook supra structuren kunnen op deze manier makkelijk ontworpen worden.

Typen software systemen
Er zijn verschillende typen software systemen:

  • Open systemen
    Als de restauratie in huis gemaakt wordt en je de verantwoordelijk over het gehele product draagt.
  • Gesloten systemen
    Je hebt hierbij geen toezicht op de uitvoer van scan die je hebt aangeleverd aan het lab. Het product wordt uit huis geproduceerd.

Parameters voor kwaliteit eindproduct
Veel verschillende parameters hebben uit eindelijk invloed op de kwaliteit van het eindproduct.
De belangrijkste zijn:

  • Maat van de boor van de freesmachine
  • Vorm van de preparatie: wel/geen scherpe randen
  • Uitgebreidheid van de restauratie
  • Krimppercentage van het materiaal

Freesmachines
Elke freesmachine heeft andere doeleinde. Zo is de ene freesmachine meer geschikt voor enkelvoudige indirecte restauraties en is de andere freesmachine meer geschikt voor uitgebreider kroon- en brugwerk.
Meest toegepaste freesmachines zijn:

  • 3 + 1 assen: Geschikt voor conventioneel kroon- en brugwerk
  • 5 assen: Geschikt voor onder andere barconstructies voor implantaten, supra structuren en frames. Deze freesmachine is uitgebreider en logischerwijs duurder.

Keuze van een freesmachine
Parameters die bijdrage aan de keuze van de freesmachine:

  • Grootte van de productie
  • Materiaal wat gebruikt wordt
  • Soort product dat vervaardigd wordt

80% van de enkelvoudige kronen wordt geproduceerd door de freesmachine met 3 + 1 assen in de VS.
Bepalende esthetische parameters voor materiaal en restauratie keuze zijn:

  • Behoefte van de patiënt, leeftijd, geslacht, wens.
  • Vorm van de preparatie.

Plan met digitaal beeld
Tegenwoordig wordt veel gebruik gemaakt van digitale producten voor het maken van een plan. Populair is het Digital Smile Design.
Het positieve hieraan is dat er goed wordt gekeken naar de patiënt en er een individueel plan wordt gemaakt voor de patiënt. Nadeel is dat de analyse aan de hand van een 2D-beeld wordt uitgevoerd.

Voor voorspelbare resultaten zijn 3D-beelden onmisbaar. Deze worden ook veel voor onderzoek gebruikt.

Onderzoek wat gedaan is met behulp van 3D-beelden laat zien dat er:

  • Een correlatie bestaat tussen de vorm van de tanden bij mannen en vrouwen
  • Geen correlatie is tussen de vorm van tanden en de vorm van het gezicht.

Doel van nieuwe ontwikkelingen zoals het Digital Smile Design en het aanleveren van 3D-scanbeelden zorgt voor betere communicatie met het lab. Als we alleen afdrukken opsturen is het lastiger voor de technieker om goed werk af te leveren, dus hoe meer informatie er wordt aangeleverd, des te beter het eindresultaat is.

Factoren materiaalkeuze
De keuze voor materiaal is gebaseerd op de volgende factoren:

  • Betreffende casus
  • Grote variëteit in materialen
  • Functioneel aspect
  • Keuze voor voorbewerking van het materiaal

Keramieken met een basis van silica hebben een matrix die is opgebouwd uit glaspartikels en zijn hierdoor broos en fragiel. Veneers hebben een hoge overlevingskans ondanks de beperkte sterkte.
De klinische ervaring van de tandarts, behandelplanning, aanwezigheid van glazuur en het gebruikte hechtsysteem zijn van belang voor het slagingspercentage.

Het falen van kronen en veneers kan ook te maken hebben met een verkeerde materiaalkeuze en zegt niet per se iets over een slechte kwaliteit van de kroon of de preparatie.

Grootste vijand van adhesieve tandheelkunde
De grootste vijand bij adhesieve tandheelkunde is contaminatie tijdens het cementeren. Voor het preparatieontwerp is het behoud van zoveel mogelijk glazuur belangrijk. Er moet niet worden geprepareerd als dit niet noodzakelijk is.
De preparatie is afhankelijk van de aanwezigheid glazuur en ook van de kwaliteit van het glazuur en/of dentine waarmee gewerkt wordt. Bij veel verkleuring moet je meer weghalen. Dit is niet wenselijk is als je kijkt naar de kwaliteit van hechting aan het glazuur.

Het resultaat is afhankelijk van het design van de preparatie en dit is afhankelijk van factoren zoals:

  • Aanwezigheid van glazuur
  • Aanwezigheid van restauraties
  • Verwerking van het materiaal: voorbewerking is materiaalafhankelijk.

Hechtsterkte
Afhankelijk van de kristallisatie wordt de etstijd bepaald. Bij een hogere kristallisatie is een kortere etstijd nodig.
Voor lithiumdisilicaat geldt 20 seconde met een 5% fosforzuur en voor
veldspaatporselein geldt 2 minuten met 9,5% fosforzuur.

De sterkte en translucentie is materiaalafhankelijk:

  • Zirkonium heeft de hoogste sterkte, maar een lage translucentiecapaciteit.
  • Lithiumdisilicaat heeft lagere sterkte en een hoge translucentiegraad.

Het is wenselijk om de producten van één fabrikant te gebruiken van het hechtsysteem en niet een combinatie te maken van meerdere fabrikanten.

Bij gezond glazuur is de normale hechtsterkte 35MPa. Dit is maar 20 MPa indien er een glazuurdefect aanwezig is, bijvoorbeeld als glazuur hypoplastisch is. Dentine is lastiger voor hechting omdat het een nat oppervlak betreft.

Zelf-etsende hechtingssystemen hebben de voorkeur bij directe restauraties en apart etsen heeft de voorkeur bij indirecte restauraties.

Een dual cure activator is chemisch en licht uithardend.
Licht uithardende hechtsystemen hebben de voorkeur omdat er een langere verwerkingstijd is en minder verkleuring plaatsvindt dan bij dual cure hechtsysteem.
Het is belangrijk dat er lang genoeg wordt uitgehard en dat er rekening mee wordt gehouden dat het licht niet verder reikt dan 2.5mm. Indien deze afstand groter is, moet er worden overgestapt op een dual cure systeem.

Full contour zirkonium was eerst minder populair, maar wordt steeds esthetischer. Het is goedkoop om te fabriceren, makkelijk te verwerken en er is minder kans op chipping in vergelijking met glaskeramiek.

Zirkonium is minder slijtage gevoelig dan glazuur. Bestaat uit kleinere partikels waardoor dit minder snel slijt. Niet gepolijste keramieken zorgen voor meer slijtage dan vermindering van de ruwheid.

Alle lithiumdisilicaat kronen moeten gecementeerd worden met een adhesief cement. Nadelen:

  • Veel stappen waardoor er een grotere kans bestaat op lekkage.
  • Slechte cementatie (conventioneel) is gunstiger dan een slechte chemische hechting (adhesief).

Als contaminatie een grote rol speelt, is het beter om conventioneel te cementeren. Dit is minder ervaringsgevoelig.

Sterkste hechting
Zirkonium wordt conventioneel gecementeerd. Wetenschappelijk is onderbouwd dat de sterkste hechting wordt bewerkstelligd als er wordt voorbehandeld met zandstralen en silaan of een ceramic primer. Dit zorgt voor een betere seal. (Quintessence Int 2008:39:11-6)
Lithiumdisilicaat oppervlakken mogen nooit gezandstraald worden.

Markus Blatz is hoogleraar Restoratieve Tandheelkunde en hoofd van de afdeling Preventieve and Restoratieve wetenschappen aan de Universiteit van Pennsylvania in Philadelphia, waar hij ook het CAD/CAM Ceramic Center heeft opgericht. Blatz neemt de restauratieve tandheelkunde door van A(dhesie) tot Z(irkonia).Hij is een expert op het gebied van cementen en cementeren en heeft de afgelopen jaren heel veel onderzoek gedaan naar cementeren en de hechting aan Zirkonia.Ook zal hij een update geven van CAD/CAM technieken en keramiek en de nieuwe uitdagingen die er daardoor ontstaan.

Verslag door tandarts Nika van Koolwijk voor dental INFO van het NVVRT-congres Hou hou je ‘HET’ heel?
 

Lees meer over: Congresverslagen, Cosmetische tandheelkunde, Kennis, Restaureren, Thema A-Z
kies-digitaal

MASC-techniek bootst structuur tand na

Materiaalonderzoekers hebben een procedure ontwikkeld waarmee de ingewikkelde fijne structuur van biologische composietmaterialen, zoals tanden of schelpen, kan worden nagebootst. Zo kunnen synthetische materialen worden gecreëerd die net zo hard zijn als hun natuurlijke tegenhangers. De procedure en het resulterend materiaal kunnen worden toegepast in de tandheelkunde.

MASC
De onderzoekers waren in staat om sterk materiaal te produceren op basis van het constructieprincipe van tanden of zeeschelpen. De procedure wordt magnetically assisted slip casting (MASC) genoemd. De techniek is vergelijkbaar met 3D printen. Met behulp van onder andere een magnetisch veld en gemagnetiseerde keramische plaatjes, zoals aluminiumoxide bloedplaatjes, worden meervoudige lagen van micro-plaatjes gecreëerd.

Kunstmatige tand
Om het potentieel van de MASC-techniek aan te tonen, hebben de onderzoekers een kunstmatige tand geproduceerd die dezelfde microstructuur heeft als een echte tand. Het oppervlak van de kunstmatige tand is net zo hard en heeft dezelfde structurele complexiteit als echt tandglazuur. De buitenkant van het materiaal moet nog wel worden verbeterd, voordat deze kan worden gebruikt voor tandprothesen.

Bron:
ETH Zürich

Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Behandelingen mondziekten kost jaarlijks miljarden euro’s

Wereldwijd lopen de jaarlijkse kosten van behandelingen van mondziektes zoals cariës en parodontitis op tot miljarden euro’s. Dit blijkt uit onderzoek, gepubliceerd in de Journal of Dental Research.

Doel
Het doel van het onderzoek is om de directe en indirecte kosten van tandheelkundige ziekten wereldwijd te bepalen en de bijhorende economische impact. Hiervoor is onder andere gekeken naar de productiviteit en ziekteverzuim. Ziekteverzuim heeft vaak negatieve gevolgen op de productiviteit.

Resultaten
Voor het onderzoek zijn verschillende databronnen gebruikt, zoals de Global Health Expenditure Database van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Global Burden of Disease Study 2010. Hieruit blijkt dat de behandelingskosten per jaar rond de 263 miljard euro liggen: 4,6% van de totale wereldwijde uitgaven in de gezondheidszorg. Het productiviteitsverlies per jaar op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld als gevolg van gemiste dagen, is ongeveer 140 miljard euro. Daarnaast suggereren bevindingen dat de wereldwijde economische impact van mondziekten bijna 4 miljard euro is.

Conclusie
De onderzoekers concluderen dat de bevordering van de mondgezondheid, preventie en vroege opsporing van orale ziektes economische voordelen met zich mee brengt. Zo worden de behandelingskosten lager en is er minder productiviteitsverlies als gevolg van ziekteverzuim.

Bron:
Journal of Dental Research

Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Tips om uw patiënt centraal te plaatsen

Patiëntgerichtheid. Het is één van de thema’s van het nieuwe kwaliteitsbeleid van de KNMT. U kunt dit onder andere tot uiting brengen door veilig te werken, te zorgen voor een up-to-date en volledig patiëntendossier en het verstrekken van duidelijke behandelinformatie. Dit zijn eigenlijk zaken die u gewoon op orde moet hebben in uw praktijk: dit mag een patiënt verwachten van zijn tandarts. Het is aan u om de patiënt net wat meer aandacht te geven dan op deze ‘standaard’ wijze, zo kunt u zich onderscheiden van uw collega-tandartsen die niet dat stapje verder gaan.

Manieren om uw patiënten te benaderen
U kunt dat op diverse manieren doen. U kunt zich als praktijk goed profileren, door die manieren te kiezen die congruent zijn met de waarden en normen van uw praktijk. Eigenlijk moet u zich afvragen hoe u zelf benaderd zou willen worden. Met dit in uw achterhoofd, wordt het ook meer vanzelfsprekend en makkelijker. Zo kunt u denken aan de volgende wijzen waarop u uw patiënten kan benaderen:

1. Gastvrijheid
U krijgt nooit een tweede kans voor een eerste indruk. Juist bij het eerste bezoek van die nieuwe patiënt zet u de toon van uw benadering. Door een ontvangst met aandacht, voelt de patiënt zich een welkome gast. Een hand bij binnenkomst en oogcontact beschouwt u misschien als futiliteiten, maar kunnen het verschil maken tussen een gespannen en ontspannen patiënt.

2. Informatie
U geeft al informatie in de vorm van huisregels en voor de behandeling(en) die de patiënt ondergaat. Wees u ervan bewust dat het toch spannend is voor een patiënt en dat zorgt er soms voor dat niet alle informatie doordringt en begrepen wordt. Geef voordat de behandeling daadwerkelijk plaatsvindt, de informatie op schrift mee of zorg ervoor dat het op uw website toegankelijk is.

Als de patiënt op de betreffende afspraak verschijnt, kunt u het ‘tell-tell-tell’ principe hanteren. Voor het uitvoeren van de behandeling vertelt u wat u gaat doen. Vervolgens vertelt u tijdens de behandeling wat u doet en daarna vertelt wat u gedaan heeft en geeft u, indien nodig, informatie over de nazorg die de patiënt zelf moet uitvoeren of waar hij op moet letten.

3. Luisteren
Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar het valt soms niet mee. Met luisteren geeft u de patiënt ook aandacht en zo komt u er ook achter wat zijn wensen zijn. Zo is het belangrijk dat u na de behandeling vraagt of alles duidelijk is en of er nog vragen leven. Deze vragen hebben natuurlijk alleen zin indien u echt luistert.

4. Interesse
Indien u echt interesse toont in de mens achter de patiënt, heeft dat ook een positieve invloed op hoe de patiënt zich voelt. Indien de patiënt bijvoorbeeld grieperig is of een andere lichamelijke kwaal heeft, kan hij gevoeliger zijn voor pijn en u kunt daar dan op inspelen door ervoor te zorgen dat de behandeling zo pijnloos mogelijk verloopt. Het tonen van interesse heeft ook het gevolg dat de patiënt zich serieus genomen voelt en zo bouwt u een vertrouwensband op.

5. Reminder
Een kleine moeite (u kunt dit automatiseren), maar een groot effect….stuur de patiënt een paar dagen voor de afspraak een reminder. Zo vergroot u de kans dat de patiënt ook daadwerkelijk komt op het afgesproken tijdstip. Het verlaagt het aantal no-shows en zorgt ervoor dat er minder beroep gedaan wordt op de flexibiliteit van uw planning.

6. Telefoontje
U kunt de patiënt bellen na een uitgebreide en eventuele risicovolle behandeling zoals een extractie. U kunt zo er achter komen of het gewenste effect bereikt is, of de patiënt de juiste nazorg uitvoert en of de patiënt tevreden is. U bent er ook op tijd bij indien het niet goed gaat, als bijvoorbeeld de bloeding na lange tijd nog niet gestopt is.

Bovenstaande acties en benadering vragen vaak extra tijd en focus, maar de investering is het meer dan waard. U zult merken dat de patiënt zijn tevredenheid over uw ‘service’ gaat uitdragen naar buiten toe en dit kan zorgen voor stijging van het aantal patiënten. De beste gratis reclame is nog steeds de mond-tot-mondreclame.

Klachten
U zult ook ervaren dat u minder klachten krijgt, zo werkt het ook preventief. U houdt de ‘vinger aan de pols’ door een grotere betrokkenheid en toetsing of de patiënt tevreden is. U kunt er op tijd op inspelen als de patiënt vindt dat u op bepaald vlak tekort schiet. Ga in gesprek en probeer er samen uit te komen. Het is een feit dat de patiënt steeds mondiger en kritischer wordt en daarvoor ook een platform krijgt in de vorm van de nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). U kunt de klacht dus beter voor zijn.

Als u dan toch die klacht krijgt, is het belangrijk dat u daarvoor een interne klachtenregeling heeft opgesteld. Alle medewerkers binnen de praktijk weten zo hoe te handelen. De manier van communiceren is dan extra belangrijk, de ‘LSD’-methode (Luisteren, Samenvatten en Doorvragen) is hiervoor prima geschikt. Zie het als een handreiking om uw praktijkvoering en zorgverlener op een hoger niveau te tillen. Er is bewezen dat indien een klacht naar tevredenheid is opgelost, deze patiënt nog meer tevreden is dan voor deze klacht. Een patiënt kan ook beter deze klacht uiten zodat u er iets aan kan doen en ervoor zorgen dat een andere patiënt niet nogmaals dezelfde klacht uit.

Marketing
Marketing is nog steeds een taboe binnen de tandheelkundige sector, maar eigenlijk zijn bovenstaande adviezen een vorm van marketing. U laat een kans liggen als u de adviezen niet ter harte neemt. In commerciële termen wordt gesproken over ‘customer experience’ en ‘customer journey’, maar het gaat er uiteindelijk om dat uw patiënt (meer dan) tevreden is en daar hebben alle partijen baat bij. Wie weet, uit de patiënt zijn beleving via de social media en dan hebt u een niveau bereikt om trots op te zijn!

Door: Petra van der Zwan

Lees meer over: Communicatie, Kennis, Ondernemen, Patiëntendossier
mondspoelmiddel

Mondspoeling voorspelt terugkeer van keelkanker

Een mondspoeling zou de terugkeer van keelkanker kunnen voorspellen door de aanwezigheid van het humaan papillomavirus type 16 (HPV16) DNA in het speeksel. Dit blijkt uit onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Oncology.

HPV
Het aantal patiënten in Nederland met keelkanker dat veroorzaakt wordt door het humaan papillomavirus (HPV), is in de laatste decennia flink toegenomen. Veel wisselende seksuele contacten en orale seks zijn risicofactoren voor deze vorm van keelkanker. Bij 10 tot 25 procent van het aantal patiënten komt na de behandeling de kanker weer terug. Een diagnose en behandeling in een vroeg stadium, vergroot de kans op genezing.

Onderzoek
De onderzoekers hebben mondspoelingen verzameld van 124 patiënten met keelkanker. Zowel voor als na de behandeling. Hieruit blijkt dat bij 67 patiënten HPV-16 aanwezig was op het moment van de diagnose. Na de behandeling was het DNA nog aanwezig bij zes patiënten, inclusief de vijf patiënten met een persistente HPV-infectie. Bij deze vijf patiënten is keelkanker teruggekeerd. Drie patiënten zijn uiteindelijk overleden. Van de 119 patiënten zonder HPV-16, is de ziekte bij negen patiënten teruggekomen.

Conclusie
Ondanks de kleine onderzoeksgroep, suggereren de gevonden resultaten dat de aanwezigheid van persistente HPV-16 DNA in mondspoelingen na de behandeling, in verband kan staan met een slechte prognose en de terugkeer van keelkanker.

Bron: Jama Oncology

Lees meer over: Kennis, Onderzoek

Tanden rechtzetten voor meer zelfvertrouwen

85% van de volwassenen laat hun tanden recht zetten vanwege psychosociale problemen. Met behulp van een gebitscorrectie hopen zij weer meer zelfvertrouwen te krijgen. Zowel in de privésfeer als op de werkvloer.

Zelfvertrouwen
Orthodontisten hebben data vrijgegeven waaruit blijkt dat meer dan 85% van de patiënten een beugel wil vanwege psychosociale problemen. Van deze groep patiënten wil 42% meer zelfvertrouwen krijgen. Bijna 50% wil weer kunnen lachen op foto’s en 3% wil een beugel omdat zij gepest wordt vanwege hun gebit.

Carrière
Het creëren van carrièremogelijkheden was ook een van de redenen om te kiezen voor een orthodontische behandeling. Zo wil bijvoorbeeld 41% serieuzer worden genomen op werk, en een vijfde hoopt dat een gecorrigeerd gebit hen helpt om een nieuwe baan te krijgen.

Behandelplan
Door de angsten, beweegredenen en wensen van de patiënt in kaart te brengen kan de orthodontist een behandelplan opstellen dat het beste bij de persoon past. Hij kan bijvoorbeeld de keuze voorleggen tussen een doorzichtige kunststof beugel of een linguale beugel.

Bron: Dentistry 

Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Poster Goed Gebekt over tanden bleken

Goed Gebekt, een consumentenwebsite van vier mondhygiënistondernemers, heeft een poster over bleken gemaakt voor communicatie aan de patiënt. De kopregel van de poster luidt:

Laat u uw tanden bleken bij de schoonheidsspecialist of nagelstylist?

De poster is gratis te downloaden via de website van Goed Gebekt


Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Twee preventieprojecten Ivoren Kruis gekozen als best practice in Europa

Het European Platform for Better Oral Health heeft de preventieprojecten Hou je mond gezond! en (h)Oud de mond gezond van het Ivoren Kruis gekozen als best practices voor de promotie van mondgezondheid in Europa.

Preventieprojecten mondgezondheid
In totaal werden 28 best practices gekozen uit 14 EU-landen. De projecten hebben betrekking op zwangere vrouwen, kinderen en jongeren, ouderen en kansarme groepen. Best practices omvatten programma’s voor het opleiden van professionals, preventieprojecten in het onderwijs, integratie van de mondgezondheid in bredere algemene gezondheidsprogramma’s, bevordering van de gezondheid, de verstrekking van zorg, veranderingen in het beleid die een betere mondgezondheid bevorderen, levering van orale gezondheidszorgdiensten en programma’s die specifiek gericht zijn op het terugdringen van ongelijkheden op het gebied van mondgezondheid. Het zijn succesvolle initiatieven die mondziekten kunnen helpen voorkomen, die de sociale lasten kunnen verminderen en op hun beurt bestaande ongelijkheden verminderen.

Preventieprojecten Ivoren Kruis
Het landelijke lesproject Hou je mond gezond! heeft door de ruim 20.000 poetslessen die door 3.000 vrijwillige mondzorgverleners en 2.900 leerkrachten op basisscholen en peuterspeelzalen sinds de introductie zijn gegeven, al 600.000 kinderen bereikt. Driekwart van de mondzorgverleners en 70% van de leerkrachten verwachten dat leerlingen na een Hou je mond gezond! poetsles beter hun tanden zullen poetsen. Ook rekent 44% van de respondenten uit de mondzorg en 40% van de respondenten uit het onderwijs erop dat het onderwijsproject Hou je mond gezond! van het Ivoren Kruis een impuls zal geven aan het tandartsbezoek van de leerlingen.

(h)Oud de mond gezond mag sinds de recente introductie al rekenen op 300 vrijwillige mondzorgverleners. Uiteindelijk zullen 500 vrijwilligers gezamenlijk 5.000 verzorgenden trainen over mondgezondheid van ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Voor beide projecten verstrekt elmex educatieve poetskoffers met o.a. tandpasta en tandenborstels. Daarmee wordt de klinische les extra aantrekkelijk voor de vrijwilligers en de verzorgenden.

Platform for Better Oral Health
Het Europees Platform voor Better Oral Health streeft ernaar gezamenlijke oplossingen te vinden om de mondgezondheid in de hele EU te verbeteren en ongelijkheden te verminderen. Daarvoor verzamelde het Platform een reeks van best practices waarvan er uiteindelijk 28 zijn gekozen uit 14 landen. Twee initiatieven zijn van het Ivoren Kruis. Beleidsmakers en specialisten kwamen op 13 oktober in Brussel samen om het belang van de mondgezondheid op de algehele gezondheid en welzijn te benadrukken. Beleidsmakers zullen zich committeren aan de ontwikkeling en financiering van een beleid dat de preventie van mondziekten en hun behandeling zal verbeteren. De Europese Commissie en de lidstaten willen een ‘joint-action’ op het gebied van mondgezondheid stimuleren, die zich focust op het delen van de best practices tussen de lidstaten. Er wordt naar gestreefd om daarmee de effectiviteit van de orale gezondheidszorgbudgetten te maximaliseren, de negatieve economische gevolgen van orale ziekten te verminderen en de kwaliteit van leven van alle EU-burgers te verbeteren.

Lees meer over: Communicatie patiënt, Kennis

Groei wereldwijde orthodontiemarkt

De wereldwijde markt voor orthodontie staat aan het begin van grote groei. De verwachtingen zijn om in 2020 een omzet te behalen van bijna 4 miljard dollar, wat een constante groei van 6,9% gedurende deze periode zal betekenen.

Meer orthodontie in Azië en Zuid-Amerika
Voornamelijk in Azië en Zuid-Amerika wordt grote groei verwacht. Reden voor dit is dat in ontwikkelingslanden veel meer gebitsproblemen voorkomen, gezien de vaak geringe mondzorg. Daarnaast helpen ook technologische verbeteringen en met name de groeiende economie in landen zoals India, China en Brazilië mee met de enorme groei in vraag naar orthodontie. Verwacht is dat vaste beugels het grootste aandeel hierin zullen gaan leveren

Vier regio’s
In het onderzoek werd de wereldwijde markt voor orthodontie geclassificeerd in vier regio’s, namelijk Noord-Amerika, Europa, Azië-Pacific en de RoW – de rest van de wereld. Daarnaast is de markt ook geanalyseerd op nationaal niveau. Op dit moment is de markt het grootst in Noord-Amerika, gevolgd door Europa. Ondanks de groei in opkomst in Azië-Pacific zal dit hoogstwaarschijnlijk ook zo blijven.

Bron: Reportlinker.com

Lees meer over: Actueel, Kennis, Onderzoek, Thema A-Z

Verwijderen verstandskiezen niet altijd even goed

Uit Australisch onderzoek is niet alleen gebleken dat het vaker niet-verwijderen van verstandskiezen de overheid niet alleen veel geld kan kosten, maar vaak ook nog beter is voor de patiënt.

Preventief verwijderen van verstandskiezen
Ook het British Dental Journal geeft aan materiaal te hebben dat bewijst dat verstandskiezen vaak worden verwijderd voordat het duidelijk is of deze überhaupt ooit problemen zullen veroorzaken. Verstandskiezen zijn de laatste die in de mond verschijnen, en bij gebrek aan ruimte veroorzaken deze regelmatig problemen, zoals het wegduwen van andere tanden. Om deze reden verwijderen tandartsen deze kiezen vaak maar preventief.

Controle door tandartsen
Het preventief verwijderen van verstandskiezen is echter, zowel volgens de Britse als de Australische onderzoeker, lang niet altijd nodig. Er is geen bewijs dat het voortijdig verwijderen voordelen heeft voor de patiënt. Het lijkt de onderzoekers beter als de tandartsen simpelweg de groei van verstandskiezen goed in de gaten houden, zodat deze bij daadwerkelijke probleemvorming kunnen worden verwijderd. Dit is hetzelfde als wat staat aangegeven in de officiële richtlijnen voor tandartsen in Engeland.

Enorm kostenvoordeel voor Australische overheid
In Australië is onderzoek gedaan naar het kostenvoordeel dat de Australische overheid eruit zou kunnen halen door minder verstandskiezen te verwijderen, met het jaar 2008/2009 en de leeftijdsgroep van 15-34 jaar als uitgangspunt. In die periode werden bij 97,949 mensen de verstandskiezen verwijderd, wat een totaal aantal kosten van $531 miljoen met zich meebracht. Na het bestuderen van het aantal patiënten waarbij de verwijderde kiezen daadwerkelijk problemen hadden opgeleverd, blijkt dat bij 83,850 van deze mensen het verwijderen niet noodzakelijk was geweest, en vervangen had kunnen worden door toezicht van een tandarts. Dit had de Australische overheid tussen de $420 en $513 miljoen kunnen schelen.

Voordelen voor patiënt
Naast dit ongelooflijk grote kostenvoordeel kan het minder vaak verwijderen van de verstandskiezen ook voordelen met zich meebrengen voor de patiënt. Operaties kunnen namelijk ook vele complicaties met zich meebrengen. Denk hierbij aan zenuwbeschadiging, schade aan (meerdere) tanden, infecties, zwellingen, bloedingen en/of pijn.

Bron: News Discovery, Nature

Lees meer over: Kennis, Onderzoek