Ergonomie in de mondzorg: sociaal-organisatorisch, fysiek en cognitief

ergonomie - rugpijn

Ergonomie in de tandheelkunde wordt vaak geassocieerd met rug-, nek- en schouderpijn maar dit is breder. Ergonomie heeft als doel alle factoren die een rol spelen bij activiteiten of omstandigheden te optimaliseren om een zo goed mogelijk resultaat te krijgen met zo min mogelijk vermoeidheid of gezondheidsschade.

Tandheelkundige ergonomie betekent dus ‘alle factoren die zorgen voor een efficiënte en effectieve behandeling optimaliseren zonder dat het tandheelkundige team en de patiënt gezondheidsschade oplopen’. De International Ergonomics Association (IEA) heeft ergonomie onderverdeeld in drie categorieën; sociaal-organisatorische ergonomie, fysieke ergonomie en cognitieve ergonomie.

Sociaal-organisatorische ergonomie

Sociaal-organisatorische ergonomie is de categorie waarin goed organiseren en samenwerken centraal staat. Het doel is om een goede studie- en behandelingsprestatie te bieden en tegelijkertijd eigen gezondheid en welzijn te bevorderen. Dit kan worden bereikt door samen te werken, vertrouwde patiëntcommunicatie en juiste tijdmanagement.

Fysieke ergonomie

Om succesvolle en onschadelijke patiëntbehandelingen uit te voeren is het essentieel om een goede werktechniek aan te leren. Het is hierbij belangrijk om de betreffende behandeling mentaal te visualiseren door bijvoorbeeld de avond voordat je gaat slapen de aankomende behandeling als een videoclip in je hoofd af te spelen, zodat je deze de volgende dag op precies dezelfde manier kunt uitvoeren. Om comfortabel te werken zijn onze handen, nauwkeurige oog-handcoördinatie, kwaliteit van het gezichtsvermogen en een symmetrisch rechtopstaande werkhouding belangrijk. Het is dus van belang om lichaamsbelasting door een verkeerde werkhouding te vermijden en een gezonde werkhouding aan te nemen. Het kan hierbij helpen om bewust te worden van je eigen houding, niet alleen tijdens een behandeling maar ook in de collegezaal, tijdens TV kijken of aan de ontbijttafel, om houdingsstoornissen te voorkomen.

Cognitieve of mentale ergonomie

Cognitieve of mentale ergonomie houdt zich bezig met informatieverwerking in de hersenen, waarnemingen, geheugen, de verantwoording, beheersing van psychomotorische handelingen en het omgaan met een aanvaardbare werkdruk. Zelfvertrouwen is hierbij belangrijk om een hoge psychologische belasting te voorkomen, een goede werksfeer op te bouwen en rust en aandacht te hebben tijdens de behandeling.

Tips voor een goede ergonomie

  • Doe regelmatig ontspanningsoefeningen voor de houdingsspieren die tijdens de behandeling worden aangespannen.
  • Maak als behandelteam duidelijke afspraken.
  • Begin elke behandeling met het juist instellen van de patiënt zodat u rechtop kunt zitten.
  • Laat degene waar u mee samenwerkt u op de schouder tikken als u een verkeerde werkhouding aanneemt.

Samengevat

Tandheelkundige ergonomie is niet alleen het aannemen van een goede werkhouding maar het heeft als doel om met het team in goede gezondheid en persoonlijke voldoening goede diensten te kunnen leveren. De praktijkorganisatie en bedrijfsvoering zijn hierbij ook belangrijk.

Bron:
Quintessence-publishing

 

 

/door Lees meer over: Ergonomie, Thema A-Z