vakantie - strand

Gebit gaat ook op vakantie in de zomerperiode

Het mondverzorgingsgedrag van mensen, laat te wensen over op vakantie. Zo reinigen we minder vaak tussen de tanden, poetsen we minder zorgvuldig en hebben we over het algemeen een slechtere mondgezondheid tijdens de vakantie. Dit blijkt uit het onderzoek ‘mondgezondheid op vakantie’ dat TePe Mondhygiëne Producten recent heeft uitgevoerd.

TePe heeft onderzoek gedaan onder de leden van Bluxbox.nl omtrent hun mondhygiëne routine op vakantie. In totaal hebben 206 personen deelgenomen aan het onderzoek. Daarnaast is er onderzoek gedaan onder mondzorgprofessionals via NVM en TePe.com. Dit onderzoek is door 53 mondzorgprofessionals ingevuld. Wat blijkt: bijna 90% van de ondervraagde mondzorgprofessionals geeft aan dat de gebitsverzorging van patiënten op vakantie flink achteruit is gegaan.

Tandenpoetsen heeft volgens de respondenten niet minder prioriteit op vakantie.  69,6% geeft aan zowel thuis als op vakantie twee keer per dag de tanden te poetsen. Het is wel zo dat bijna 70% op vakantie met een handtandenborstel poetst, terwijl dit thuis precies het tegenovergestelde is. Bijna 70% poetst daar met een elektrische tandenborstel.
Interdentaal reinigen schiet er vaak bij in op vakantie. 30% geeft aan minder dan één keer per dag tussen de tanden schoon te maken. Volgens het onderzoek is het thuis slechts 18% die dit minder dan één keer per dag doet. 40% reinigt wel trouw één keer per dag tussen de tanden. Echter is dit aantal thuis zo’n 10% hoger.
Vijf keer zoveel mensen gaven aan in het geheel niet interdentaal te reinigen op vakantie. Thuis gaan mensen veel makkelijker en sneller aan de slag met interdentale reinigingsproducten.

‘100% van de ondervraagde mondzorgprofessionals beaamt het: in de vakantie wordt er minder trouw interdentaal gereinigd door patiënten.’

Iets wat de mondzorgprofessional beaamt. 100% van de ondervraagde mondzorgprofessionals geeft aan dat er minder trouw interdentaal gereinigd is op vakantie door hun patiënten. Dit is zonde. Wellicht weten veel patiënten niet dat met tandenpoetsen alleen het gebit niet goed schoon wordt. Ze reinigen dan maar 60% van hun gebit, de overige 40% zit tussen hun tanden.

Redenen minder mondverzorging tijdens vakantie

Respondenten geven aan dat ze tijdens de vakantie minder zin hebben om met mondverzorging bezig te zijn. Zo vertelt een respondent bijvoorbeeld: “Ik ben minder zorgvuldig met extra reiniging van het gebit. Vaak omdat je veel op pad bent, laat thuis en dan heb je geen zin meer om je tanden grondig te reinigen.” Ook de routineverandering wordt als reden aangegeven: “Omdat de dagen dan heel anders zijn ingedeeld, kom ik er niet altijd aan toe om twee keer per dag mijn gebit goed te doen.” Geen zin en geen tijd is ook een belangrijke factor: “ Het lijkt wel of je op vakantie geen tijd hebt voor je dagelijkse/wekelijkse routine.”

Een mondzorgprofessional herkent het gedrag en zegt: “Wanneer het mij opvalt dat de plaque en bloedingsscore hoger is, vraag ik aan de patiënt hoe dit komt. Dan antwoorden ze dat wanneer ze op vakantie zijn ze hun dagelijkse ritme en activiteiten veranderen. Oftewel de tanden zijn ook met vakantie…”

Een mondhygiëniste herkent het gedrag. “Een patiënt die retour komt na zijn/haar vakantie, begint meestal met een JA MAARRRR. Meestal geef ik dan als voorbeeld dat je ook schoon ondergoed en schone sokken meeneemt in je koffer. Dus in het vervolg ook je ragers, stoker en borstel meenemen en gebruiken.”

Het gebrek aan routine en structuur zorgt ervoor dat mensen vergeten tussen de tanden te reinigen. “Doordat de structuur ontbreekt het minder goed gaat met de mondhygiëne”, vertelt een mondhygiëniste in het onderzoek.

Ook het wennen aan handmatig poetsen draagt volgens de professie bij aan de slechtere mondhygiëne. “De elektrische borstel kan niet mee, mensen moeten weer handmatig poetsen. Door het vakantieritme vergeten zij te rageren.”

Veel patiënten hebben spijt van het laten versloffen van de mondhygiëne routine en beloven beterschap. Mondhygiënisten delen hun ervaring over het gedrag van patiënten na de vakantie. Patiënten beseffen na de zomervakantie hoe belangrijk dagelijkse mondverzorging is. Ze krijgen spijt dat ze de elektrische tandenborstel en de ragers niet mee hebben genomen op vakantie.

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Zelfbeeld forensisch psychiatrische patiënten van invloed op hun mondgezondheid

Zelfbeeld forensisch psychiatrische patiënten van invloed op hun mondgezondheid

Het zelfbeeld van forensisch psychiatrische patiënten is van invloed op hun mondgezondheid. Onderzoek door prof. dr. Abraham P. Buunk en dr. Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven in Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag heeft dit uitgewezen.

Onderzoek

In het onderzoek werd bij veertig opgenomen mannelijke forensisch psychiatrische patiënten nagegaan in hoeverre gevoelens van mislukking en sociale status verband houden met mondgezondheid en tandenpoetsen. De patiënten kregen een vragenlijst voorgelegd met vragen over hun zelfbeeld en sociale status. Daarnaast werden er vragen gesteld over hun poetsgedrag, omdat tandenpoetsen onderdeel is van de persoonlijke verzorging en een gewoontegedrag is.

Resultaten

Belangrijkste resultaat uit het onderzoek was dat gevoelens van mislukking verband hielden met niet de tanden poetsen na het ontbijt en voor het slapen gaan en het ervaren van sociaal ongemak over het gebit. Het hebben van sociale status is van positieve invloed op het poetsen van tanden voor het slapen gaan. Eerder onderzoek heeft al uitgewezen dat mensen met psychiatrische aandoeningen vaak een slechte mondgezondheid hebben. Mondzorgprofessionals en andere professionals in de sociaal-maatschappelijke en gezondheidzorg doen er goed aan hier rekening mee te houden.

Bron:
European Journal of Medicine and Natural Sciences 
Slechte mondgezondheid leidt tot meer sterfgevallen in psychiatrie

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Vraagje van DHIN: ‘adopteert’ u ook een school?

Vraagje van DHIN: ‘adopteert’ u ook een school?

‘Leren schrijven door tanden te poetsen’: dat was de boodschap uit de advertentie waarmee DHIN werd genomineerd voor de NRC Charity Awards 2018.

Bij een groot publiek onder de aandacht

Handen wassen en twee maal daags gestructureerd tandenpoetsen met fluoridetandpasta zorgt immers voor de helft minder schoolverzuim in lagelonenlanden, blijkt uit onderzoek. DHIN viel weliswaar niet in de prijzen, maar kon zo deze boodschap wél mooi bij een groot publiek onder de aandacht brengen.

DHIN zet haar actie voort

Ook nu de wedstrijd is afgelopen, zet DHIN haar actie voort. Dat doet ze als volgt: zogenoemde ‘pioniers ’ reizen naar een  lagelonenland af om daar gedurende een aantal weken kinderen aan te leren dat ze geregeld hun tanden moeten poetsen en handen wassen. Dat doen ze via plaatselijk lagere scholen.

Preventie Adoptie Plan voor mondzorgpraktijken

Maar die pioniers gaan ook weer naar huis. Voor de continuïteit van de projecten heeft DHIN nu het Preventie Adoptie Plan ontwikkeld: mondzorgpraktijken die een school in een lagelonenland ‘adopteren’ en die er van afstand voor zorgen dat de kinderen van ‘hun’ schooltje hun tanden blijven poetsen en hun handen wassen.

Affiniteit met de problematiek

U kunt wel raden wat DHIN nu zoekt: mondzorgpraktijken die willen meedoen aan het Preventie Adoptie Plan. Daarvoor is het wel belangrijk dat ze affiniteit hebben met de problematiek in lagelonenlanden en dat ze graag maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verder is het handig als ze weten hoe via WhatsApp te communiceren.

Is dit iets voor uw praktijk? Stuur voor meer informatie een e-mail  bwsdhin@gmail.com of kijk op www.brushwashsmile-dhin.com. U kunt zich hier ook aanmelden.

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Alcohol verslechtert bacteriehuishouding in de mond

Alcohol verslechtert bacteriehuishouding in de mond

Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat het drinken van alcohol van invloed is op de bacteriehuishouding in de mond. Zowel bij stevige als bij matige drinkers neemt de hoeveelheid goede bacteriën af en de hoeveelheid ziekteverwekkende bacteriën toe.

Onderzoek

Voor het onderzoek is bij 1000 proefpersonen bekeken wat de relatie is tussen alcoholgebruik en de aanwezige bacteriën in de mond. De groep werd verdeeld in sterke drinkers, matige drinkers en niet-drinkers en er werd gekeken naar wat ze dronken: wijn, bier of sterke drank.

Bij analyse van de bacteriehuishouding in de mond van de proefpersonen bleek dat zowel bij de sterke als bij de matige drinkers de hoeveelheid lactobacillen sterk was afgenomen. Deze bacteriën bevorderen een goede mondgezondheid. Van de bacteriesoorten Streptococcus, Actinomyces en Leptotrichia werden juist grote hoeveelheden gevonden. Deze bacteriën zijn schadelijk voor de mondgezondheid.

Conclusie

De resultaten van het onderzoek geven aan dat alcoholconsumptie, en in het bijzonder een grote hoeveelheid, gevolgen heeft voor de bacteriehuishouding in de mond. Een verstoorde bacteriehuishouding kan leiden tot mondaandoeningen en kanker in hoofd, nek en spijsverteringskanaal. Met de resultaten kan ook inzicht worden gekregen in de mogelijke rol die mondbacteriën spelen bij alcoholgerelateerde ziekten.

Verder onderzoek

Het aantal proefpersonen in dit onderzoek was te gering om te bepalen of het voor de mondbacteriën uitmaakt of iemand wijn, bier of sterke drank drinkt. Verder onderzoek kan dit wellicht uitwijzen.

Bron:
BMC Microbiome 

 

 

/door Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
Stress

Mondgezondheid en stress

In het Verenigd Koninkrijk bezoeken jaarlijks maar liefst 12 miljoen mensen hun huisarts vanwege problemen omtrent hun mentale gezondheid. Het gaat hierbij vaak om depressie of angststoornissen, veelal (deels) veroorzaakt door stress. Dr. Harold Katz, tandarts, bacteriologist en oprichter van The Californian Breath Clinics en The Breath Company, beantwoordt vragen over hoe stress de mondgezondheid kan beïnvloeden.

Welke mondgezondheidsproblemen kunnen worden toegeschreven aan stress?

Het staat vast dat stress een hele grote impact kan hebben op de gezondheid in het algemeen, en kan bijdragen aan onder andere hartziekten, obesitas en mentale gezondheidsproblemen als depressie. Daarnaast kan stress ook een negatief effect hebben op de mondgezondheid. Zo kan het bijdragen aan een slechte adem, tandvleesaandoeningen en mondzweren.

Hoe veroorzaakt stress halitose?

Op het moment dat iemand zwaar gestrest is gebruikt het lichaam het sympathische zenuwstelsel ter bescherming. Dit schakelt de ‘vecht of vlucht’ reactie in, wat een energie boost teweeg brengt om sneller te kunnen reageren. In het geval van chronische stress is deze modus constant ingeschakeld. De energie die het lichaam hiervoor nodig heeft gaat ten koste van bijvoorbeeld het spijsverteringsstelsel en de productie van speeksel. Doordat er minder speeksel wordt aangemaakt wordt de mond droger, wat leidt tot een slechte adem. Daarnaast blijven door de droogheid van de mond bacteriën eerder plakken in de mond, waardoor een nare geur verder wordt ontwikkeld. Dit effect kan worden verminderd door veel water te drinken, op suikervrije kauwgom te kauwen en de mond te reinigen met non-alcoholisch mondwater.

Hoe veroorzaakt stress tandvleesaandoeningen?

Stress staat in relatie tot problemen met het tandvlees, zoals bloedend tandvlees of beginnende tandvleesaandoeningen, door een aantal factoren. Ten eerste staat produceert het lichaam op het moment dat deze onder druk staat meer van het hormoon cortisol, welke een ontstekingsremmende functie heeft. Op het moment dat cortisol bij het tandvlees wordt geproduceerd worden de cellen gestimuleerd om meer proteïnen te produceren. Hiernaast wekt het echter ook ontstekingen op, die tandvleesaandoeningen bevorderen. Ten tweede is het vaak zo dat mensen met veel stress een slechte levensstijl aannemen, inclusief het slecht onderhouden van de mondgezondheid. Goed poetsen en interdentaal reinigen is essentieel voor het voorkomen van tandvleesaandoeningen.

Hoe veroorzaakt stress mondzweren?

Chronische stress onderdrukt het immuunsysteem en zorgt dat iemand vatbaarder is voor ziektes en infecties. Mondzweren zijn hiervan een goed voorbeeld. Hoewel deze in principe geen kwaad kunnen maakt het eten, drinken, praten of slikken wel een stuk minder prettig. Mondzweren kunnen worden geminimaliseerd door blootstelling aan zo min mogelijk stressvolle situaties en het doorvoeren van een aantal veranderingen aan de levensstijl, zoals gezonder eten, meer slapen en goed poetsen.

Hoe kan ik stress en de effecten op mijn mondgezondheid minimaliseren?

  • Veranderingen in levensstijl: door stress worden vaak slechtere levensstijl keuzes gemaakt dan goed is voor het lichaam. Het minder consumeren van suikerrijk eten en drinken en stoppen met het drinken van alcohol zal een positieve bijdrage leveren aan de mondgezondheid. Daarnaast is het met name belangrijk om te stoppen met roken, aangezien dit de mond uitdroogt en tandplak veroorzaakt.
  • Sporten: het is meerdere malen bewezen dat sporten stress immens kan verminderen. Zo kan het bijvoorbeeld ook goed gaan om te proberen om dagelijks yoga of ademhalingsoefeningen uit te voeren. Hierdoor wordt de productie van endorfine gestimuleerd en kan iemand beter omgaan met emoties in gestreste situaties.
  • Een goede mondverzorgingsroutine: het goed onderhouden van de mondgezondheid is van groot belang voor het voorkomend van problemen in de mond. Zo is het nodig om regelmatig interdentaal te reinigen en te poetsen, met tandpasta’s waar geen harde zeep in is verwerkt. Sommige tandpasta’s bevatten sodium lauryl sulphate (SLS), wat geen voordelen voor de mondhygiëne heeft maar wel is gelinkt aan het veroorzaken van mondzweren. Hiernaast is het raadzaam om de mond regelmatig te spoelen met mondwater.
  • Drink water: de ‘vecht of vlucht’ reactie kan leiden tot dehydratie, wat op zijn plaats weer leidt tot een droge mond en slechte adem. Door het lichaam goed te hydrateren en genoeg water te drinken wordt de kans op een droge mond geminimaliseerd.

Bron:
Dentistry.co.uk

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Bariatrische chirurgie vergroot kans op cariës

Bariatrische chirurgie vergroot kans op cariës

In sommige gevallen is bariatrische chirurgie een goede behandelingsmogelijkheid voor patiënten met obesitas. Deze behandeling zou echter nog wel eens tot complicaties in de mond en in het maagdarmstelsel kunnen leiden, en de kans op gaatjes kunnen vergroten.

Onder bariatrische chirurgie worden alle operaties verstaan die tot doel hebben om het gewicht te verminderen. Er zijn verschillende methoden voor, die met elkaar gemeen hebben dat ze de voedselopname beperken en de spijsvertering wijzigen. Voorbeelden zijn de maagband, of de zogenaamde bypass.

Bariatrische chirurgie tegen obesitas

Angel-Orión Salgado-Peralvo, tandarts in Vigo, Spanje, en zijn team van de Complutense Universiteit in Madrid hebben literatuur omtrent gaatjes en speeksel bij patiënten met bariatrische chirurgie bestudeerd. Bariatrische chirurgie is momenteel de enige bewezen klinisch effectieve behandeling voor patiënten met morbide obesitas op de lange termijn. Deze behandelingsvorm wordt in toenemende mate gebruikt, en kan bijvoorbeeld een maagverkleining betreffen.

Bijwerkingen

De behandeling verandert de anatomie, fysiologie en de eetgewoonten van de patiënt, wat tot problemen met het maagdarmstelsel kan leiden. Daarnaast brengt de behandeling veranderingen in de kwaliteit en kwantiteit van speeksel, misselijkheid en overgeven met zich mee. Deze bijwerkingen kunnen negatieve effecten uitoefenen op de mondholte, inclusief een verhoogde kans op mondlaesies, wat met name de vorming van cariës betreft.

Geen protocol voor mondproblemen

Momenteel bestaat er echter nog geen protocol voor het voorkomen van deze mondproblemen bij patiënten. Daarnaast zijn deze vaak niet op de hoogte van dergelijke risico’s die de behandeling met zich meebrengt. De auteurs van deze studie wilden onderzoeken of het inderdaad het geval is dat bariatrische chirurgie de kans op gaatjes verhoogt.

Analyse van 9 artikelen

De auteurs van de studie besloten dat negen artikelen klinisch relevant waren voor hun analyse. Deze artikelen varieerden in het monitoren van patiënten 6 tot 24 maanden na de operatie. Slechts twee van de studies werden gedaan met specifiek als doel om het risico op gaatjes te bestuderen. De andere artikelen focusten meer op het speeksel en de veranderingen in de mond.

Verschillende resultaten

Sommige studies vonden geen significante verschillen in het aantal gaatjes bij menen met en zonder een bariatrische behandeling, volgens de DMF index (decayed, missing or filled teeth). Bij een studie werd wel een significant verschil na zes maanden na de operatie gevonden. Daarnaast vonden een aantal studie een verhoogde aanwezigheid van Streptococcus mutans. Ook werd een hogere ratio van dentale erosie bij obesitas die zowel wel als geen operatie ondergingen. Een andere interessant resultaat kwam van een studie die vond dat slechts 7,7% van de bariatrische chirurgie patiënten geen last had van overgeven in 24 maanden na de operatie.

Verder onderzoek

De auteurs van deze studie benadrukken dat er in de toekomst meer onderzoeken zich zouden moeten richten op het vaststellen van het risico op gaatjes naar aanleiding van bariatrische chirurgie. Op deze manier kunnen de effecten hiervan in kaart worden gebracht en kunnen complicaties worden geminimaliseerd.

Bron:
Sciencedirect

/door Lees meer over: Cariës, Mondhygiëne, Thema A-Z
Mondgezondheid kan op diabetesrisico wijzen

Mondgezondheid kan op diabetesrisico wijzen

Een slechte mondgezondheid kan in verband worden gebracht met een verhoogd risico op diabetes, suggereert een nieuwe studie. De resultaten werden gepresenteerd via een poster tijdens de 100e jaarlijkse bijeenkomst van de Endocrine Society in Chicago (ENDO 2018).

Risico

“De gezondheid van uw tanden kan een teken zijn van risico op diabetes,” zei hoofdauteur Raynald Samoa, M.D., een assistent-professor bij de afdeling Diabetes, Endocrinologie & Metabolisme bij het National Medical Center City of Hope in Duarte, Californië.

Positieve relatie

“Onze bevindingen suggereren dat tandheelkundige onderzoek het risico op het ontwikkelen van diabetes kan signaleren. We vonden een progressieve positieve relatie tussen verergering van glucosetolerantie en het aantal ontbrekende tanden. Hoewel een oorzakelijk verband niet kan worden afgeleid uit dit cross-sectionele onderzoek, toont het aan dat een slechte tandheelkundige uitkomst kan worden waargenomen voor het begin van openlijke diabetes,” zei hij.

Onderzoek

Samoa en zijn collega’s onderzochten de invloed van glucosetolerantie op de mondgezondheid in een representatieve populatie in de Verenigde Staten. De onderzoekers beoordeelden de gegevens van 9.670 volwassenen van 20 jaar en ouder die werden onderzocht door tandartsen tijdens de Nationale Gezondheid en Voedingsexamenenquête 2009-2014.

Analyse

Ze analyseerden hun gerapporteerde BMI- en glucosetolerantietoestand door plasmaglucose vast te stellen, twee uur postchallenge plasmaglucose, hemoglobine A1c (HbA1c), vastgestelde diabetes en of de aandoening werd behandeld met orale middelen of insuline. Vervolgens registreerden de onderzoekers het aantal ontbrekende tanden als gevolg van cariës en  parodontitis bij individuele patiënten. Ze bepaalden de relatie tussen glucosetolerantie en gebitstoestand door rekening te houden met leeftijd, geslacht, ras en etniciteit, familiegeschiedenis van diabetes, rookstatus, alcoholgebruik, onderwijs en armoede-index.

Significante invloed

De auteurs vonden een geleidelijke toename van het aantal patiënten met ontbrekende tanden toen de glucosetolerantie daalde, van 45,57 procent in de groep met normale glucosetolerantie (NGT), tot 67,61 procent in de groep met abnormale glucosetolerantie (AGT), tot 82,87 procent in de groep met diabetes mellitus (DM). Behalve voor geslacht hadden alle andere covariaten een significante invloed op het aantal ontbrekende tanden.

Resultaat

De verschillen in het gemiddelde aantal ontbrekende tanden onder de drie glucosetolerantiegroepen waren significant: 2,26 in de NGT-groep, 4,41 in de AGT-groep en 6,80 in die met DM.

Verband

De auteurs schreven in hun samenvatting dat al in de jaren dertig van de vorige eeuw werd gesuggereerd dat parodontitis en cariës verband houden met diabetes, en dat in 2050 naar verwachting een derde van de Amerikanen door diabetes wordt getroffen.

Bron:
Dentistry Today
Poster gepresenteerd tijdens Endo2018 van de Endocrine Society in Chicago, Verenigde Staten

/door Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
Relatie tussen tandenpoetsgedrag en parodontale pockets

Relatie tussen tandenpoetsgedrag en parodontale pockets

Er bestaat een duidelijke dosis-respons relatie tussen tandenpoetsgedrag en veranderingen in parodontale pockets. Dit blijkt uit een Fins onderzoek dat op 13 december in het Journal of Clinical Periodontology is gepubliceerd.

Verband

Onderzoekers ontwierpen de epidemiologische studie om het verband te beoordelen tussen zelf-gerapporteerd gedrag in tandenpoetsen en veranderingen in parodontale pockets. Het onderzoek werd gehouden onder Finse volwassenen ouder dan 11 jaar.

Nationale enquêtes

Voor het onderzoek werden gegevens gebruikt van twee nationale enquêtes in Finland, namelijk de ‘Gezondheid’-enquête uit 2000 en 2011. Beide enquêtes zijn uitgevoerd door het Nationale Instituut voor Gezondheid en Welzijn van het land. Het studiemonster omvatte 1.025 volwassenen met tanden die evaluaties bij zowel baseline als follow-up hadden voltooid.

Cumulatieve maat

De onderzoekers hebben een cumulatieve maat voor regelmatig tandenpoetsen gemaakt door te tellen hoe vaak deelnemers hebben gemeld dat ze tweemaal of vaker dagelijks poetsten, dit over beide onderzoeken. De maat varieerde  van 0 tot 2. Hierbij staat 0 voor degenen die in beide onderzoeken niet tweemaal of vaker per dag hebben gepoetst; 1 voor degenen die bij de baseline of follow-up tweemaal per dag poetsen rapporteerden; en 2 voor diegenen die in beide onderzoeken tweemaal per dag of meer poetsten.

Parodontale status

De auteurs van het onderzoek bepaalden de parodontale status door de parodontale pocket diepte (PPD) te meten op 4 plaatsen per tand (distaal, mesiaal, midbuccaal en midlinguaal), exclusief derde molaren en tandresten. Alle tanden met een PPD van 4 millimeters of groter op elke plaats werden beschouwd als parodontale pockets.

PPD-risicogroepen

Tweemaal of vaker poetsen per dag werd vaker gemeld bij vrouwen, hoger opgeleide volwassenen, niet-rokers en degenen die de tandarts regelmatig bezochten voor controle in beide onderzoeken. De toename van het aantal tanden met een PPD van 4 millimeter of meer was dan ook aanzienlijk groter bij de overige partijen.

Conclusie

De auteurs concludeerden dat deze studie een duidelijke dosis-respons associatie vertoonde tussen tandenpoetsgedrag en verandering in parodontale pockets bij Finse volwassenen. Regelmatig poetsen, dat is dus twee keer per dag, kan parodontitis helpen voorkomen.

Bron:
Journal of Clinical Periodontology

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Parodontologie, Thema A-Z
Tandvleesaandoeningen geassocieerd met hoge bloeddruk

Tandvleesaandoeningen geassocieerd met hoge bloeddruk

Uit onderzoek is gebleken dat tandvleesaandoeningen kunnen worden geassocieerd met de kans op het hebben van een hoge bloeddruk. Daarnaast werd er ook een verlaging van de bloeddruk gevonden na parodontale therapie.

Parodontitis en een hoge bloeddruk

Volgens de World Health Organisation (WHO) heeft 1 op de 5 volwassenen last van een hoge bloeddruk, en hebben wereldwijd 743 miljoen mensen last van parodontitis. Hoofdauteur Eva Munoz Aguilera, van het UCL Eastman Dental Institute in Londen: “Parodontitis en een hoge bloeddruk komen wereldwijd bij miljoenen mensen voor, en dragen beide een verhoogde kans op hart- en vaatziekten met zich mee.”

Waar eerdere studies wel suggereerden dat er een link bestaat tussen parodontitis en een hoge bloeddruk, was er weinig bekend over de richting van deze associatie. Het doel van dit onderzoek was daarom om te kijken of patiënten met parodontitis een hogere kans hebben op een hoge bloeddruk dan mensen zonder parodontitis. Het bewijzen van deze causale relatie zou mogelijkheden bieden voor het ontwikkelen van een betere diagnose, preventie en behandeling van tandvleesaandoeningen.

Parodontitis als risico voor hoge bloeddruk

In het systematische onderzoek werd gekeken naar studies die voor oktober 2017 werden gepubliceerd. Van de 62 geselecteerde studies werd data genomen om het risico te kunnen beoordelen. In deze studie werd slechts naar de associatie in een richting gekomen: parodontitis als een potentieel risico voor een hoge bloeddruk, en niet andersom. De resultaten toonden aan dat de diagnose van matige tot ernstige parodontitis kan worden geassocieerd met een 30 tot 50 procent hogere kans op een hoge bloeddruk. Hiernaast was ook te zien dat het behandelen van parodontitis vaak samenging met een verlaagde bloeddruk.

Munoz Aguilera benadrukt dat meer onderzoek nodig is om het gevonden effect te bevestigen. Ook zou in verder onderzoek meer duidelijkheid kunnen worden gevestigd over de reden van de associatie.

Bronnen

/door Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
Kinderen drinken te veel sportdranken in Verenigd Koninkrijk

Kinderen drinken te veel sportdranken in Verenigd Koninkrijk

Bijna 90% van alle schoolkinderen tussen de 12 en 14 jaar in het Verenigd Koninkrijk consumeert sportdranken, ondanks begrip van de negatieve effecten op hun mondgezondheid. Dit blijkt uit een studie die werd gepubliceerd in de British Dental Journal.

Branding
Onderzoekers geloven dat kinderen zich aangetrokken voelen tot deze dranken als gevolg van hun branding. Ze denken dat de dranken voor iedereen zijn, terwijl ze bedoeld zijn voor volwassenen die sporten.

Epidemie aan tandbederf
“Sportdranken bieden geen gezondheidsvoordelen aan kinderen. Ze geven juist brandstof voor een epidemie aan tandbederf,” stelt de voorzitter van BDA, Mick Armstrong. Volgens hem zorgt de marketing van de dranken voor de blijvende vraag. “Het is tijd dat de regering hier iets aan doet.”

Frisdrankenindustrieheffing
De BDA doet een beroep op de regering om sportdrankjes onder de frisdrankenindustrieheffing te brengen. Het beweert dat als sportdranken naast gewone frisdranken verkocht worden, zij ook onder de suikerheffing en restricties op marketing moeten vallen.

De studie
Uit de studie, genaamd Knowledge of and attitudes to sports drinks of adolescents living in South Wales UK, bleek ook dat:

  • 89% van schoolkinderen sportdranken consumeert
  • 73% van de kinderen gelooft dat water geschikt is om te consumeren tijdens het sporten
  • 68% van de kinderen met regelmaat (1-7 keer per week) sportdranken drinkt
  • 65% gelooft dat sportdranken tot tandbederf kunnen leiden
  • 46% van de geïnterviewde kinderen gelooft dat sportdranken voor iedereen zijn, ongeacht leeftijd of activiteit

Atleten, niet kinderen
 “Grote bedrijven komen weg met het verkopen van deze producten aan kinderen, terwijl ze voor atleten ontworpen zijn”, vervolgt Armstrong.

Geen dagelijkse dranken
“Hoog in zowel suikers als zuren, dit zijn geen dagelijkse drankjes. Als ze in de schappen naast de cola worden gezet dan zouden hierop dezelfde belastingen geheven moeten worden.”

Water
Volgens Armstrong blijft water de beste keuze bij gemiddelde lichaamsbeweging. Het is de veiligste optie voor zowel de mond- als algemene gezondheid.

Bron:
British Dental Journal

/door Lees meer over: Kindertandheelkunde, Mondhygiëne, Thema A-Z
Depressie en stress gelinkt aan ernstige tandvleesaandoeningen

Depressie en stress gelinkt aan ernstige tandvleesaandoeningen

Een studie heeft aangetoond dat psychosociale factoren, zoals depressie, stress, emotionele kwetsbaarheid en het hebben van een type A persoonlijkheid, kunnen worden geassocieerd met ernstige parodontale aandoeningen. Dit wijst op de noodzaak voor een psychosociale evaluatie en steun voor patiënten met agressieve of chronische tandvlees aandoeningen.

Eerdere studies die suggereerden dat er een link tussen parodontitis en psychosociale factoren zou bestaan gaven gemengde resultaten. Hoofdauteur Dr Sébastien Jungo, van de Paris Descartes University, geeft aan dat zijn doel voor dit onderzoek daarom was om de associatie tussen klinische variabelen bij patiënten met last van agressieve of chronische parodontitis en psychosociale eigenschappen, met name depressie, stress en Type A gedrag, te verkennen, om hierdoor patiënten met een risico op ernstigere parodontale aandoeningen makkelijker te kunnen identificeren.

Onderzoeksopzet

De studie omvatte 79 patiënten met parodontitis uit het academisch ziekenhuis van de Descartes University in Parijs. De patiënten werd gevraagd om korte vragenlijsten in te vullen, waarna er dieper naar de eigenschappen van hun parodontitis werd gekeken. De resultaten lieten zien, nadat er werd gecorrigeerd voor leeftijd, tabaksgebruik en de soort parodontitis,  dat een pocket van meer dan 5 millimeter kon worden geassocieerd met emotionele kwetsbaarheid voor alle patiënten, en met stress voor patiënten met een Type A persoonlijkheid.

Om de oorzaken van deze associatie duidelijker te krijgen denkt Jungo dat verder onderzoek noodzakelijk is. Deze studie is representatief, maar heeft wel een klein sample. Een studie met een grotere populatie zou daarom nuttig zijn.

Bronnen:
1.     EuroPerio9 Abstract O024, Type A behaviour pattern, stress and emotional vulnerability are associated with more severe aggressive periodontal diseases. To be presented at the session on Psychosocial factors on Thursday 21 June 2018 at 16:30

2. McCracken, G. 2009. Positive relationship between stress and periodontal disease? Nature summary review

3. Araújo, Milena et al. Association between depression and periodontitis: a systematic review and meta‐analysis. First published: 6 January 2016. https://doi.org/10.1111/jcpe.12510

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Nieuwe classificatie gingivitis en parodontitis

Nieuwe classificatie gingivitis en parodontitis

Tijdens Europerio9 in Amsterdam werd de nieuwe classificatie voor gingivitis en parodontitis gepresenteerd door de American Academy of Periodontology en de European Federation of Periodontology.

De laatste classificatie dateert uit 1999. Hoog tijd voor een nieuwe classificatie, want sinds die tijd heeft de wetenschap niet stilgestaan. Bij de nieuwe classificatie wordt er niet alleen teruggekeken, maar ook vooruit gekeken zodat technologische, chirurgische en medicatieve mogelijkheden kunnen worden toegepast. De implicatie van het management van risicofactoren wordt daarin meegenomen. De nieuwe classificatie is gericht op preventie.

Waarom classificaties?

Classificaties moeten het mogelijk maken om op internationaal en wetenschappelijk niveau als professionals en wetenschappers onder elkaar te kunnen communiceren. Met de nieuwe classificaties kunnen eenvoudig populatie surveys worden opgezet en afgenomen over de prevalentie van tandvleesziekten. Ook voor de patiënten zelf zijn classificaties nodig om helder aan te kunnen geven in welk stadium hun ziekte is en hoe ernstig dit is.

De nieuwe classificatie geeft de mogelijkheid om complexe casussen te identificeren en te managen. Daarnaast geeft het recent opgeleide tandartsen met interesse in parodontologie, mondhygiënisten en parodontologen de toegang om aansluitende therapie toe te passen om een gezonde mond te behouden. De verouderde classificatie bleek bij 25% van de patiënten insufficiënt te zijn. De nieuwe classificatie is erop gebaseerd dat niet iedereen hetzelfde reageert op de biofilm en therapie. Hierbij is ervan uitgegaan dat men nog te weinig weet van bacteriën om te zeggen welke bacterie wat precies veroorzaakt. Ook kan het aantal bacteriën niet exact worden voorspeld en of er sprake is van ontsteking. In de wetenschap worden wel hiervoor stappen gezet, maar men is nog niet zo ver.

Classificatie in hoofdlijnen

De classificatie is nu opgesplitst in:

  • Parodontale ziektes en condities
  • Peri-implantaire ziektes en condities

De parodontale ziektes en condities worden opgesplitst:

  • Parodontale gezondheid, ziekte en condities van de gingiva
  • Parodontitis
  • Andere condities die het parodontium schaden

Peri-implantaire ziektes en condities worden opgesplitst in:

  • Peri-mucositis
  • Peri-implantitis
  • Peri-implantaire zachte en harde weefsel deficiënties

Definitie van gezondheid

Om parodontale gezondheid en ziekte en conditie van de gingiva op te kunnen splitsen moest eerst duidelijk worden wat men onder gezondheid en parodontale gezondheid verstaat. Voor de definitie van gezondheid is de definitie van World Health Organization (WHO) aangehouden. Uiteindelijk is dit vertaald naar parodontale gezondheid met een holistische benadering:

“Een staat die vrij is van ontsteking van het parodontium waarbij het individu normaal kan functioneren en waarbij fysieke of mentale consequenties niet aanwezig zijn door actuele ziekte of ziekteverleden.”

Uiteindelijk werden parodontale gezondheid en ziekte opgesplitst in:

  • Een gezond parodontium, gezonde gingiva
  • Biofilm gerelateerde gingivitis
  • Niet-biofilm gerelateerde gingivitis

Maar bestaat een gezond parodontium eigenlijk wel? Het is erg zeldzaam, want binnen 24 uur aanwezigheid van de biofilm is het weefsel eigenlijk al in staat van ontsteking. Het lijkt wel iets wat enkel in boeken bestaat. De anatomie is dan absoluut perfect. En heeft iemand met slechts twee puntbloedingen gingivitis? Dit soort discussies werden gehouden. Uiteindelijk strandde de discussie in de volgende definitie van een gezond parodontium:

“Een afwezigheid van klinisch detecteerbare ontsteking.”

Gingivitis

Bij gingivitis zijn er geen pockets te detecteren (m.u.v. pseudopockets waarbij de pocketsonde de glazuur-cementgrens niet passeert) dieper dan 3 mm. Ook röntgenfoto’s laten geen botverlies zien. Als grens wordt een bloedingsindex (BoP) van < 10% aangehouden, wil men spreken van (lokale) gingivitis. Vanaf 30% is er geen sprake meer van lokale gingivitis, maar van gegeneraliseerde gingivitis. Bij een BoP van minder dan 10% is er geen sprake van gingivitis, maar een gezonde situatie.

Een klinisch gezonde gingiva kan voorkomen in een intact parodontium, maar ook in een gereduceerd parodontium. Bijvoorbeeld bij stabiele paro-patienten en patiënten die nooit parodontitis hebben gehad maar bijvoorbeeld poetstrauma hebben. Een intact parodontium is echter een parodontium waar geen tekenen zijn van verlies van aanhechting en/of botverlies. Gingivitis is de staat van ontsteking die omkeerbaar is naar een gezonde situatie.

Beïnvloedende en modificerende factoren voor biofilm gerelateerde gingivitis

  • Plakretentie factoren als tandanatomie en restauratieranden
  • Monddroogheid door verlaagde speekselflow en/of verlaagde speekselkwaliteit

Systemische risicofactoren zijn:

  • Roken
  • Metabolische factoren (hoge bloedsuiker waardes)
  • Voedingsfactoren
  • Medicijnen
  • Hormonen (puberteit, zwangerschap)
  • Hematologische condities

Niet-biofilm gerelateerde gingivitis

  • Genetische / aangeboren afwijkingen
  • HGF
  • Juvenile Hyaline Fibromatosis
  • Sebaceous Naevus of Jadessohn
  • Specifieke infecties
  • Gingivale Herpes Simplex
  • Molluscum Contegeosum
  • Histolplasma Capsulatum
  • Conditie van verlaagde afweer en immuniteit
  • Disseminated pyogenic granuloma
  • Plasma Cell Gingivitis
  • C1 -esterase inhibitor dysfunction
  • Erosieve Lichen Planus
  • Erythema Multiforme
  • Systemische Lupus Erythematosis
  • Reactieve processen (Epulides)
  • Fibroom epulis
  • Vasuclaire epulis
  • Zwangerschapsepulis
  • Peripheral gaint cell granuloma
  • Neoplasma
  • Non-Hodgkins Lympoma
  • Chondrosarcoma
  • Squamous cell carcinoma
  • Proliferative verrucous leukoplakia
  • Endocriene, nutritie en metabolische afwijkingen
  • Giant cell tumour van bot
  • Scheurbuik
  • Trauma laesies
  • Cocaïne veroorzakende necrose
  • Poetstrauma
  • Gingivale pigmentatie
  • AZT pigmentatie
  • Rokers melanosis

Parodontitis

In de oude classificatie stond de diagnose ‘agressieve parodontitis’. Er is echter geen enkel bewijs van een specifieke pathologie dat een onderscheid zou maken tussen agressieve en chronische parodontitis of een solide protocol waarin verschillende therapieën voor deze voorgenomen verschillende parodontitis soorten staan beschreven. Wetenschappelijke data ondersteunen niet het idee dat agressieve parodontitis en chronische parodontitis twee verschillende ziektes zouden zijn. Deze twee soorten parodontitis zijn dus ook niet meer terug te vinden in de classificatie.

Parodontitis is daarom nu op te splitsen in:

  • Necrotiserende parodontale ziekten
  • Parodontitis
  • Parodontitis als manifestatie van systemische ziekte

Necrotiserende parodontale ziektes zijn:

  • Necrotische gingivitis
  • Necrotische parodontitis
  • Nectrotische stomatitis

In het geval van parodontitis zijn er pockets te meten van meer dan 3mm bij 2 of meer elementen en komt de sonde onder de glazuur-cementgrens uit. Er is mogelijk (!!) botverlies waarneembaar op röntgenfoto’s, maar ook bij een gezond gereduceerd parodontium kan er botverlies op foto’s te zien zijn.

Parodontitis is een chronische multifactoriële ontstekingsziekte geassocieerd met bacteriële dysbiose en wordt gekarakteriseerd door een progressieve destructie van de tand-ondersteunende weefsels. Er is sprake van botverlies, pockets en bloeding en andere oorzaken (hieronder beschreven) zijn uitgesloten.

Andere condities die het parodontium kunnen schaden en niet ‘parodontitis’ zijn te noemen zijn:

  • Systemische ziekte of condities die de steunende weefsels aandoen
  • Parodontale abcessen en endodontische parodontale laesies
  • Mucogingivale afwijkingen en condities
  • Traumatische occlusie en fracturen
  • Tand- en prothetisch gerelateerde factoren

Recallfase

De zwaarte van de parodontitis alleen, zoals beschreven in de oude classificatie, doet geen recht aan de complexiteit van ziektemanagement en therapeutisch succes, het risico van verdere progressie en het potentieel van inferieure behandeluitkomsten.

Parodontitis is na therapie op te splitsen in:

  • Stabiele situatie
  • Geringe tandvleesontsteking
  • Niet stabiele situatie van terugkerende parodontitis

De situatie is stabiel als er geen pockets van 4 mm of dieper zijn te meten (m.u.v. pseudopockets) met bloeding. Ook hier ligt de grens van PoB van < 10 %. Op de foto kan botverlies waarneembaar, zowel in een stabiele situatie als in een onstabiele situatie.

Fase and stage

Naast deze categorieën is parodontitis op te delen in:

  • Fase (staging)
  • Gradatie (grading)

Staging classificeert de ernst en omvang van het actuele weefselverlies. Nieuw is hierbij dat het verlies van elementen door parodontitis wordt meegenomen. Ook het niveau van complexiteit is erin gebouwd om op lange termijn te kunnen managen op functie en op esthetiek.

Bij de grading zijn vier biologische dimensies ingebouwd:

  • De historie van parodontale progressie
  • Het risico van toekomstige progressie
  • Anticipatie op inferieure behandelresultaten
  • Het risico dat de ziekte of de behandeling ervan een negatief effect heeft op de algehele gezondheid van de patient

De gradatie kan in een schema worden afgezet ten opzichte van de fase om een individuele fase en gradatie toe te kennen. We kennen Grade A, B en C en Stage I,II,III en IV.

Stage I:  beginnende parodontitis:

  • Ernst: maximaal 1-2mm botverlies; radiografisch < 15%
  • Complexiteit: maximale pocketdiepte van 4mm, vooral horizontaal botverlies

Stage II: gematigde  parodontitis

  • Ernst: maximaal 3-4 mm botverlies: radiografisch 15-33%
  • Complexiteit: maximale pocketdiepte van 5 mm, vooral horizontaal botverlies

Stage III: ernstige parodontitis met risico op tandverlies

  • Ernst: 5 mm of meer botverlies; radiografisch 1/3 van de wortellengte of meer, er zijn 4 of meer elementen verloren gegaan door parodontitis
  • Complexiteit: maximale pocketdiepte van 6mm, verticaal botverlies van maximaal 3mm, furcaties van I of II, gematigde botdefecten

Stage IV: voortgeschreden parodontitis met tandverlies en risico op gebitsverlies

  • Ernst: 5mm of meer botverlies, radiografisch 1/3 van de wortellengte of meer, er zijn 5 elementen of meer verloren gegaan door parodontitis
  • Complexiteit : de complexiteit van stage III, mobiliteit van 2 of meer, migratie, extrusie, minder dan 10 occluderende paren, kauwdisfunctie, ernstige botdefecten

Bij elke stage wordt beschreven of het gaat om een gelokaliseerd probleem (minder dan 30% van de elementen zijn betrokken), een gegeneraliseerd probleem of molaar-incisief patroon.

Grade A

Afgelopen 5 jaar was er geen sprake van botverlies, het percentage van botverlies per jaar is < 0,25, er is veel tandsteen/plak maar weinig destructie, niet-roker, geen diabeet.

Grade B

<2mm botverlies in vijf jaar, percentage botverlies per jaar 0,25-1, destructie, gemiddeld tandsteen/plak, rookt <10 sigaretten per dag, HbA1C < 7,0% bij een diabeet.

Grade C

2 of meer mm botverlies in vijf jaar, percentage botverlies per jaar is 1,0, de destructie is meer dan je zou verwachten gezien het volume tandsteen/plak, bewijs dat er perioden zijn van snelle progressie en/of early-onset, verwachting dat therapie onvoldoende zal aanslaan, rookt 10 of meer sigaretten per dag, HbA1c van 7,0% of meer bij een diabeet.

Management

Patiënten met milde of gematigde parodontitis (stage I en II, Grade AB of C) kunnen een standaard parodontale behandeling aangeboden krijgen via het paroprotocol. Ernstige of voortgeschreden parodontitis (grade III en IV, Grade AB of C) valt onder een complexe en/of multi-disciplinaire behandeling. De gradatie kan aan worden gepast na initiële therapie en/of andere veranderingen.

De classificatie is gepubliceerd in de Journal of Clinical Periodontology 

Verslag door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist, van de lezing over de nieuwe classificatie voor gingivitis en parodontitis tijdens Europerio9 in Amsterdam.

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Parodontologie, Thema A-Z
eten, burgers

Slechte diëten kunnen bijdragen aan tandvleesaandoeningen

Een nieuwe studie heeft aangetoond dat voeding een impact kan hebben op parodontale aandoeningen en de behandeling hiervan. De studie werd gepresenteerd tijdens Europerio9.

Het is bekend dat iemands dieet een grote invloed kan hebben op verschillende ontstekingsziekten. De laatste jaren is er ook steeds meer onderzoek gedaan naar de mogelijke rol van voeding bij parodontale aandoeningen, waaronder door Prof. Iain Chapple en zijn team, van de University of Birmingham.

Invloed op tandvleesaandoeningen

Parodontitis is een complexe aandoening, die wordt veroorzaakt door tandplak, gecombineerd met andere factoren. Deze factoren kunnen genetisch zijn, maar kunnen ook worden veroorzaakt door het milieu waarin iemand woont of een bepaalde levensstijl. Aangezien voeding cruciaal is voor het leveren van energiebronnen door middel van macro- en microvoedingsstoffen, zou ook voeding een invloed kunnen hebben op tandvleesaandoeningen. Dit zou te maken kunnen hebben met oxidatieve stress.

Het is bekend dat verhoogde oxidatieve stress schade kan aanrichten aan verschillende cellulaire en moleculaire gebeurtenissen, en dat verhoogde oxidatieve stress kan voort komen uit een normaal cellulair metabolisme, maar ook uit een hoge suiker- of vetinname.

Parodontale ontstekingen

Eerdere studies maakten gebruik van een experimenteel gingivitis model om meer bloedingen aan te tonen op het moment dat patiënten een dieet met veel koolhydraten kregen, tegenover een suikerarm dieet. Zoals verwacht werd hierbij ook meer tandplak zichtbaar. Echter, tandvlees bloeding werd juist verminderd van 35 naar 13 procent. Deze resultaten tonen aan dat voeding waarschijnlijk inderdaad een rol speelt bij parodontale ontstekingen.

Door een beperkte inname van suiker en vet kan het niveau van oxidatieve stress en daarmee ontsteking worden verminderd. Daarnaast kan ook het consumeren van voedsel rijk van antioxidanten en vitamines, zoals groene groenten (broccoli, spinazie etc.), bessen (blauwe bessen, cranberries, aardbeien etc.), rode bonen, rode wijn en pure chocola, gunstig zijn. Hierbij is het wel belangrijk dat individueel wordt gekeken naar het meest geschikte dieet, aangezien dit per persoon kan verschillen.

Al met al kan het nuttigen van de juiste voeding helpen bij het verminderen van ontstekingen zoals parodontitis. Hierbij is het echter heel belangrijk om per individu naar de genetische achtergrond te kijken. Echter, het is veilig om te zeggen dat het voor iedereen een goed idee is om meer visolie, vezels, fruit en groenten te eten, en minder suiker en vet, om de kans op parodontitis te verkleinen.

Bronnen:

  1. Europerio9, Abstract 2774 The role of nutrition: Boost or damage of immune system? Iain Chapple. To be presented at the Team Session on the Role of Nutrition on 22 June.
  2. Chapple ILC, Milward MR, Dietrich T. The prevalence of inflammatory periodontitis is negatively associated with serum antioxidant concentrations. J Nutrition. 2007: 137; 657-664
    Amarasena et al, 2005, J Clin Perio 32; 93-97
    Amaliya et al, 2007, J Clin Perio 34, 299-304
    Linden et al, 2009, J Clin Perio 36, 843-849
  3. Allen EA, Matthews JB, O’Halloran D, Griffiths H, Chapple ILC. Oxidative and Inflammatory status in Type 2 Diabetes Patients with Periodontitis. J Clin Periodontol 2011: 38; 894-901. doi: 10.1111/j.1600-051X.2011.01764.x
    Chapple ILC, Matthews JB. The role of reactive oxygen and antioxidant species in periodontal tissue destruction. Periodontology 2000 2007: 43; 160-232.
  4. Chapple ILC, Matthews JB. The role of reactive oxygen and antioxidant species in periodontal tissue destruction. Periodontology 2000 2007: 43; 160-232.
    Chapple ILC. Potential mechanisms underpinning the nutritional modulation of periodontal inflammation. JADA. 2009: 1402; 178-184.
  5. Sidi & Ashley 1983: J Periodontol 55: 419-423.
  6. Baumgartner  S et al, 2009. The Impact of the Stone Age Diet on Gingival Conditions in the Absence of Oral Hygiene. J Periodontology 80, 759-768.
  7. Ceriello et al 2008, Diabetes 57: 1349-1355
    Esposito et al 2008, J Clin Endocrinol Metab 93: 1345-1350.
  8. Chapple et al 2011. Adjunctive daily supplementation with encapsulated fruit, vegetable and berry juice powder concentrates and clinical periodontal outcomes: A double-blind RCT. J Clin Periodontol 39; 62-72
  9. Leung et al 2009. FASEB Journal, 23 (4). pp. 1041-1053.
/door Lees meer over: Mondhygiëne, Parodontologie, Thema A-Z
wijn - rode wijn

Drinken rode wijn goed voor mondgezondheid

Volgens een nieuwe studie zou het drinken van rode wijn nog wel eens goed voor je mondgezondheid kunnen zijn. De chemicaliën in deze drank, polyfenolen, helpen namelijk te voorkomen dat bacteriën aan het tandvlees blijven kleven.

Minder risico op tandplak en tandvleesaandoeningen

Het onderzoek, geleid door Dr. Victoria Morena-Arribas van het Institute of Food Science Research in Madrid, onderzocht twee specifieke polyfenolen in rode wijn: caffeic en p-coumaric zuur. Beiden bleken effectief te voorkomen dat schadelijke bacteriën, zoals Streptococcus mutans en Porphyromonas gingivalis, vast gingen zitten aan het tandvlees – iets wat vaak een grote rol speelt bij het ontwikkelen van tandplaque en/of tandvleesaandoeningen. Dezelfde polyfenolen zijn te vinden in koffie, druivensap en cranberry sap. De laatste twee bevatten echter wel suiker en fruitzuur, wat juist weer slecht is voor het gebit.

Rode wijn drinken blijft slecht

Helaas moedigt het artikel desondanks deze bevindingen niet aan om meer wijn te gaan drinken. Professor Naveed Satar, professor in metabolische medicijnen aan de University of Glasgow en coauteur van deze studie: ‘Er bestaat geen goed bewijs dat het drinken van wijn goed is voor de gezondheid in zijn algemeenheid. In tegenstelling, uit steeds meer studies blijkt dat hoe minder alcohol iemand drinkt, hoe kleiner het risico is op het ontwikkelen van ziektes of zelfs vroegtijdig overlijden. Daarom moet de conclusie van deze studie niet worden gezien als een aanmoediging om meer rode wijn te drinken.’

Bron:
Journal of Agricultural and Food Chemistry 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z, Voeding en mondgezondheid
Festivalgangers verwaarlozen mondgezondheid

Festivalgangers verwaarlozen mondgezondheid

Uit een onderzoek in Groot-Brittannië bleek dat een op de tien festivalgangers gedurende het hele evenement zijn tanden niet poetst. Meer dan een derde van de aanwezigen poetst zijn tanden hooguit een keer per dag.

Schade op lange termijn

Het onderzoek werd uitgevoerd door de Oral Health Foundation en Polo Sugar Free.

“We weten allemaal dat we in de roes van een festival gemakkelijk dingen vergeten, maar onze mondgezondheid verwaarlozen is echt iets wat we moeten zien te voorkomen, want het kan leiden tot schade op de lange termijn,“ aldus CEO van de Oral Health Foundation, Dr Nigel Carter OBE.

“Daarbij komt dat de eetgewoonten op een festival verre van ideaal zijn met grote hoeveelheden zoet en zuur voedsel en drinken en alcohol. Omkijken naar hun mondgezondheid zou echt meer prioriteit moeten krijgen bij de festivalgangers. Je tanden maar een keer per dag poetsen kan de kans op het ontwikkelen van tandbederf met een derde vergroten.”

Tandenborstel als eerste gepakt

Toch is juist een tandenborstel een van de eerste dingen die festivalgangers pakken voor vertrek. Uit het onderzoek bleek dat 25,6% van de ondervraagden als eerste een tandenborstel pakken, voor deodorant (21,8% van de ondervraagden) en babydoekjes (17%).

“Het is goed om te zien dat mensen van plan zijn om aan hun mondgezondheid te denken door een tandenborstel mee te brengen, maar daadwerkelijk poetsen is nog belangrijker,” volgens Catherine Wragg van Polo Sugar Free.

“Je mondgezondheid verwaarlozen kan een groot probleem zijn en uitmonden in tandbederf, een slechte adem en zelfs, in ernstige gevallen, in tandverlies.”

“We moedigen alle festivalgangers aan om niet alleen een tandenborstel mee te nemen, maar ook hun tanden twee keer per dag twee minuten met fluoridetandpasta te poetsen en daarbij een suikervrij pepermuntje te nemen na het eten of drinken van iets.”

Bron:
Dentistry.co.uk

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Wanneer is een drogemondonderzoek gewenst

Wanneer is een drogemondonderzoek gewenst?

Tijdens het periodiek mondonderzoek kan de mondzorgverlener eenvoudig nagaan of een aanvullend drogemondonderzoek is geïndiceerd. Verslag van de lezing van prof. dr. C. van Loveren tijdens het Ivoren Kruis congres.

De mondzorgverlener gaat over tot een drogemondonderzoek, of stuurt de patiënt in, wanneer er sprake is van;

  1. > 3 maanden droge mond klachten.
  2. Klinische symptomen
  3. Een oorzaak in de anamnese (i.c.m. 1 of 2)

Drogemondonderzoek

Een volledig drogemondonderzoek bestaat uit:

  1. Speekselmetingen
  2. Xerostomievragenlijst
  3. Voedingsanalyse met behulp van een voedingsdagboek

Speekselmetingen

Tijdens de speekselmetingen wordt gelet op de secretiesnelheid, zuurgraad en visco-elasticiteit (vloeibaarheid) van ongestimuleerd, kauwgestimuleerd en zuurgestimuleerd speeksel.

Het is van groot belang de metingen steeds op dezelfde wijze uit te voeren, en op het zelfde tijdstip van de dag. De patiënt mag 1,5 uur voor afname niet eten, drinken (kraanwater mag wel), roken of tandenpoetsen.

Bekijk voor exacte werkwijze van de speekselmeting de PDF van het Ivoren Kruis:
Ivoren Kruis Samenvatting Droge Mond LR

Xerostomievragenlijst

Er is een korte vragenlijst ontwikkeld met daarin opgenomen 5 stellingen, waarop de patiënt kan aangeven of hij hier nooit (1), soms (2), of altijd (3) last van heeft. De score die hieruit volgt, is een maat voor de ernst van de xerostomie. De vragenlijst is daarnaast ook bruikbaar om het verloop van de xerostomie te meten, en het effect van een eventuele ingestelde behandeling te beoordelen.

Bekijk de xerostomievragenlijst

PDF opnemen op website dental INFO (downloaden en dan toevoegen)

Voedingsdagboek

Om een nauwkeurig inzicht te krijgen van de innamefrequentie van eten en drinken en van het type voedsel dat wordt genuttigd, kan de mondzorgverlener de patiënt een week lang een voedingsdagboek laten bijhouden. Nadien kan de mondzorgverlener de voeding bespreken, en aangeven welke producten hoog cariogeen of hoog erosief zijn voor de patiënt.

Om met zijn tijd mee te gaan, kan de mondzorgverlener ook vragen aan de patiënt om gedurende een week van alle maaltijden en tussendoortjes een foto te maken met zijn smartphone.

Bekijk het voedingsdagboek:

Voedingsdagboek

Prof. dr. Cor van Loveren is bijzonder hoogleraar Preventieve Tandheelkunde en voorzitter van het Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten van het Ivoren Kruis 

Verslag door Jacolien Wismeijer, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Prof. dr. C. van Loveren, tijdens het congres “Bijzondere mond, bijzondere aandacht” van het Ivoren Kruis.

 

/door Lees meer over: Congresverslagen, Kennis, Mondhygiëne, Thema A-Z
Thekla Roose

Beroepsprofiel mondhygiënist in België vastgesteld

In België werd onlangs het Koninklijk Besluit gepubliceerd, dat het beroep van mondhygiënist regelt. De eerste studenten van de ‘bachelor in de mondzorg’ studeren in juni 2019 af. dental INFO sprak met Thekla Roose, coördinator van de opleiding op de Arteveldehogeschool, over de opleiding en het beroepsprofiel.

Werkzaamheden mondhygiënist

In het Koninklijk Besluit wordt precies beschreven welke werkzaamheden onder de beroepstitel ‘mondhygiënist’ mogen worden verricht. Het gaat hierbij om preventieve handelingen die autonoom uitgevoerd mogen worden, zoals het geven van mondzorgadvies en het professioneel reinigen van iemands tanden. Daarnaast mogen verschillende handelingen op voorschrift van de tandarts gedaan worden zoals het verwijderen van hechtingen. Er zijn ook toevertrouwde handelingen, zoals medische beeldvorming. Hiervoor is een voorschrift en de aanwezigheid van de tandarts nodig

Maatschappelijke nood

Met de publicatie van het Koninklijk Besluit komt een einde aan een jarenlang traject om het beroep van mondhygiënist in Vlaanderen vorm te geven. De opleiding mondzorg is al twee jaar geleden gestart, voordat het wettelijk kader van het beroep was vastgelegd. Wat was de aanleiding om met de opleiding te beginnen? Thekla Roose legt uit dat je in Vlaanderen alleen een opleiding kan starten als er een maatschappelijke noodzaak is. Uit focusgesprekken met het werkveld, de opleiding tandheelkunde en woonzorgcentra bleek dat die maatschappelijke noodzaak er duidelijk is. “Die maatschappelijke nood ligt er vooral in dat we een tekort aan tandartsen hebben in Vlaanderen. Door de toelatingsbeperking bij de opleidingen tandheelkunde in Vlaanderen is de groep die uitstroomt groter dan de groep die instroomt. Tandartsen focussen nu vooral op het curatieve. Het preventieve begint alsmaar meer weg te vallen. Daardoor is er onder andere een probleem ontstaan in woonzorgcentra en dienstverleningscentra (organisaties voor volwassenen en kinderen met een fysieke of mentale beperking). Tandartsen hebben geen tijd meer om daar naar toe te gaan. Er is dus echt een maatschappelijke nood om meer met preventieve mondzorg bezig te zijn. Daarom is goedgekeurd om een opleiding te starten.”

Wallonië

In België is onderwijs een zaak voor de gemeenschappen, in dit geval voor de Vlaamse gemeenschap. Komt er in Wallonië ook een opleiding tot mondhygiënist? Thekla: ”In Wallonië is de situatie anders, omdat daar het ingangsexamen tandheelkunde pas vanaf dit jaar doorgaat. In Wallonië is er daardoor nog een groter aantal tandartsen aanwezig. Daar is nog geen opleiding mondzorg. Het aantonen van de maatschappelijke noodzaak van een opleiding gebeurt voor Vlaanderen in Vlaanderen en in Wallonië voor Wallonië. Onderwijs is strikt gescheiden, maar de beroepsgroep is wel Belgisch.”

Opleiding in Vlaanderen

In Vlaanderen is de opleiding vorig jaar in Gent gestart met 100 studenten. Dit jaar zijn er in Gent weer 100 studenten gestart en in Leuven 140. Het is een driejarige bacheloropleiding van niveau 6 van het Europees kwalificatiekader. Dit is vergelijkbaar met het Nederlandse hbo-niveau.

Doordat in principe iedereen mag instromen, is de uitval van studenten wel groot. Thekla: “Er zitten nu 40 studenten in het tweede jaar. Er is nog geen derde jaar, maar ik vermoed dat er volgend jaar ook 40 zullen afstuderen.”

Stage

In het beroepsprofiel is vastgelegd dat de studenten een klinische stage van minstens 600 uur moeten doorlopen. De helft van de stage moet de algemene tandheelkunde beslaan, de andere helft. parodontologie, orthodontie of mond-, kaak- en aangezichtschirurgie. De stage dient gespreid plaats te vinden in diverse diensten of instellingen en bij diverse doelgroepen. Zijn er voor zo’n nieuwe studie wel voldoende stageplaatsen te vinden? Thekla vertelt enthousiast dat dat geen enkel probleem is: “We hebben nu al een databank met 160 tandartspraktijken die zich aangemeld hebben, omdat zij dringend mondhygiënisten nodig hebben. Op onze eerste ‘stagementorendag’ waren in Leuven 80 personen aanwezig en in Gent 100. Die waren erg geïnteresseerd en wilden weten hoe de stage in het derde jaar eruitziet. Omdat we nog geen mondhygiënisten hebben, zijn bij ons tandartsen de stagementoren.”

Meeste tandartsen positief

De meeste tandartsen staan er positief tegenover, dat er mondhygiënisten komen. Die willen graag een stageplaats bieden. De tandartsberoepsverenigingen en de twee universitaire opleidingen tandheelkunde zijn ook steeds betrokken geweest bij het opzetten van de opleiding mondzorg. Volgens Thekla zijn er echter ook tandartsen die een meer afwachtende houding aannemen: “Ze weten niet goed wat het zal worden. De ontwikkelingen in Nederland jaagt hen schrik aan. Maar als ik naar onze opleiding kijk, dan is daar geen aanleiding toe. We werken zeer preventief. In onze opleiding zie je ook heel veel gelijkenissen met Finland en Canada. We doen heel veel projecten samen met tandheelkunde, interdisciplinair. En bij bijzondere doelgroepen. Gaatjes vullen, daar is zeker geen sprake van bij ons. Wij willen ook die richting niet uit. Maar het is begrijpelijk dat dit bij sommige tandartsen onrust creëert.

Vergelijking met Nederland

Over Nederland gesproken, is het beroepsprofiel in Vlaanderen afgezien van die gaatjes vullen vergelijkbaar met dat in Nederland? Thekla: “Er zitten wel andere zaken in. Twee zaken die in Nederland niet gedaan worden zijn het afnemen van bloed via veneuze punctie en het aanbrengen van een veneuze katheter. Dit zijn handelingen die de MKA-chirurg kan delegeren, maar dan moet deze wel zelf aanwezig zijn. Ook het toepassen van low-level lasertherapie ter hoogte van de orale weefsels is in Nederland niet aan de orde. “

Baankansen

Over de baankansen is Thekla erg positief: “Van de 40 studenten in het tweede jaar weet de helft al waar ze gaan werken. Er wordt ons ook regelmatig gevraagd of we de namen van de studenten kunnen doorgeven, maar nee, in verband met privacy kunnen we dat niet doen.”

In Nederland beginnen veel mondhygiënisten een eigen praktijk. Is de verwachting dat dit in Vlaanderen ook gaat gebeuren? Thekla denkt van niet: “In principe mogen alle bachelor-afgestudeerden in de gezondheidszorg zich zelfstandig vestigen, maar het financiële kader is nog niet duidelijk. Het handelingskader is nu vastgesteld, maar het betalingssysteem er achter nog niet. Of er zelfstandige mondhygiënisten komen, hangt er denk ik vanaf hoe de financiering er uit komt te zien.”

Thekla heeft er alle vertrouwen in dat de opleiding goed op de beroepspraktijk zal aansluiten. “Wij waren als opleiding ook betrokken bij de adviescommissie die het voorstel voor de wettekst gemaakt heeft. Alles wat in de praktijk gevraagd wordt, zit goed in de opleiding.”

Interview door Yvette in ’t Velt met Thekla Roose, coördinator bachelor in de mondzorg van de opleiding op de Arteveldehogeschool te Gent.

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Opinie, Thema A-Z
Slechte mondgezondheid leidt tot meer sterfgevallen in psychiatrie

Slechte mondgezondheid leidt tot meer sterfgevallen in psychiatrie

Binnen de hulpverlening en verschillende opleidingen is er veel te weinig aandacht voor mondgezondheid, zo stelt Sonja Kuipers naar aanleiding van haar promotieonderzoek. Haar onderzoek toonde aan dat slechte mondhygiëne leidt tot meer sterfgevallen onder mensen met psychiatrische aandoeningen.

Literatuuronderzoek naar kwetsbare groep

Sonja Kuipers, docent verpleegkunde aan de hogeschool NHL Stenden, onderzocht jongvolwassenen in Friesland, tussen de 18 en 35 jaar. Ze keek hierbij specifiek naar mensen die voor het eerst een psychose kregen op hun mondzorg. Dit is qua gebitsverzorging een kwetsbare groep, omdat jongvolwassenen gemiddeld vaker alcohol, drugs, tabak en suikerhoudende drankjes consumeren. Daarnaast ging de helft van de onderzochte patiënten nooit of nauwelijks naar de tandarts. In Friesland zijn er jaarlijks ongeveer 130 jongvolwassenen die te kampen krijgen met een psychose. Kuipers bestuurde deze groep door middel van een literatuuronderzoek.

Gezondheidsconsequenties slecht gebit

Een slecht gebit heeft veel consequenties voor de rest van de gezondheid, aldus Kuipers. Zo draagt het onder andere bij aan chronische ziektes en sociale en psychische verwaarlozing. Het is gebleken dat ziektes zoals longziekten, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk tien keer vaker een reden is van het sterven van psychiatrische patiënten dan zelfdoding, terwijl er aan deze laatste veel meer aandacht wordt besteed.

Betere begeleiding noodzakelijk

Het is daarom belangrijk dat verpleegkundigen psychiatrische patiënten beter gaan begeleiden, onder andere wat betreft gebitsverzorging. Daarnaast zou er in de verschillende opleidingen meer aandacht moeten worden besteed aan het belang van de mondzorg voor psychiatrische patiënten.

 

Bron:
GGZ totaal
LinkedIN Marnix de Romph

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Student mondzorgkunde naar Lombok voor poetslessen

Student mondzorgkunde naar Lombok voor poetslessen

Derdejaars mondzorgkundestudent Lotte van Dongen vertrekt eind september naar Lombok. Met een tandheelkundig team zal zij lagere scholen en opvanghuizen voor straatkinderen bezoeken voor een tandheelkundige behandeling en een poetsles. Zo wil zij ervoor zorgen dat de kennis over het tandenpoetsen groeit, om cariës en pijn te voorkomen.

Dit is niet haar eerste ervaring met het geven van poetslessen in het buitenland. In 2014 reisde Lotte naar Nepal, samen met een team van tandartsen en assistenten. In twee weken tijd hielpen zij meer dan 1300 kinderen aan een gezonde mond.
“Dit geeft een fantastisch gevoel en maakt duidelijk dat deze projecten echt nodig zijn”, zegt Lotte.  “Elk kind heeft recht op zorg. Als kind heb je niet de keuze om op te groeien op een plek waar deze middelen aanwezig zijn. Laten wij met z’n allen ervoor zorgen dat wij vanuit Nederland een steentje bij kunnen dragen aan de mondzorg op Lombok.”

 

Student mondzorgkunde naar Lombok voor poetslessen

Donatie

U kunt Lotte een donatie geven zodat zij deze reis kan ondernemen en de kinderen kan helpen. “Met een kleine bijdrage kunnen we samen de toekomst van deze kinderen verbeteren.”
Bekijk hier de informatie over Lotte voor Lombok.

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
FDI brengt whitepapers uit voor meer aandacht parodontale aandoeningen

FDI brengt whitepapers uit voor meer aandacht parodontale aandoeningen

De World Dental Federation (or Fédération Dentaire Internationale – FDI) heeft een whitepaper uitgebracht als onderdeel van het Global Periodontal Health Project (GPHP). 90 procent van alle volwassenen wereldwijd heeft momenteel last van een vorm van parodontale aandoeningen. Daarom wil de FDI met deze whitepaper het probleem van parodontale aandoeningen meer onder de aandacht brengen.

Actieplan voor wereldwijde samenwerking

In deze whitepaper wordt een actieplan uitgezet en gevraagd om wereldwijde samenwerking. Hierin komen verschillende onderwerpen aan bod, variërend van het betrekken van het gehele tandheelkundige team bij preventie en behandelingen, tot het belang van het leren over de algemene medische professie, om veelvoorkomende risico factoren beter te kunnen herkennen. Daarnaast komt ook het belang van samenwerking met overige partijen, zoals gezondheidsorganisaties, aan bod, om zo te kunnen zorgen dat parodontale gezondheid kan worden geïntegreerd in elk gezondheidsbeleid.

Managen van parodontale aandoeningen

Het eerste deel van de whitepaper betreft de preventie en het managen van parodontale aandoeningen voor algemene en mondgezondheid. Hierin wordt een samenvatting gegeven van de belangrijkste zaken rondom de impact parodontale aandoeningen wereldwijd. Daarnaast worden preventie, diagnose en behandeling van de aandoeningen besproken.

Toolkit voor meer ruimte parodontale aandoeningen in gezondheidsbeleid

Het tweede deel biedt een toolkit voor mondzorgprofessionals om hen te helpen het globale probleem van parodontitis aan te pakken. Het hoopt met name nationale tandartsverenigingen te helpen bij het ontwerpen en uitvoeren van campagnes gericht op het verbeteren van het gezondheidsbeleid om effectiever parodontale en tandvlees aandoeningen te kunnen voorkomen en managen.

Geen cosmetisch probleem, maar een gezondheidsprobleem

De toolkit is volledig gebaseerd op bevindingen die werden gepresenteerd tijdens het 2017 World Oral Health Forum (WOHF). ‘Parodontitis is geen cosmetisch probleem – het is een gezondheidsprobleem,’ zo werd hier benadrukt. Uit een wereldwijde enquête, die werd uitgevoerd naar aanleiding van het GPHP, bleek echter dat momenteel slechts 40 procent van de nationale tandartsverenigingen een plan van aanpak voor parodontale aandoeningen heeft. Door de ernst van de aandoening te onderstrepen en duidelijke richtlijnen te bieden, hoopt de FDI tandheelkundigen wereldwijd te kunnen assisteren bij het aanpakken van de aandoening.

Bron:
FDI

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z