Parodontoloog Jeroen Zweers: Waarom bellen mondhygiënisten mij nooit?

Onze studieclub van vijf mondhygiënisten uit de Achterhoek wilden heel graag eens een parodontoloog uitnodigen. Maar wie durfde zomaar te vragen of een parodontoloog, zo’n hooggeleerd persoon, naar ons toe zou willen komen? Ik stuurde een mail naar de paropraktijk in Laren en kreeg al snel een enthousiaste reactie terug. Parodontoloog Jeroen Zweers schoof bij ons aan tafel. “Jullie hadden zeker een veel ouder iemand verwacht he?, vraagt hij. We knikten instemmend. Vervolgens vroeg hij: “Waarom bellen mondhygiënisten mij nooit?” Dat was een goede vraag. We willen zoveel weten maar om een parodontoloog te bellen voor advies is voor ons een hoge drempel. Een drempel die we onszelf oplegden, bleek. “Dat is nergens voor nodig, tandartsen bellen ons ook zo vaak. We staan jullie juist graag ter woord. We willen samenwerken. Nou, kom maar op met die vragen!”

Jeroen studeerde in Groningen tandheelkunde en rondde deze studie af in 2008.
Vervolgens werkte hij twee jaar als algemeen practicus in Friesland en Groningen. Daarna deed hij de 3-jarige opleiding parodontologie aan het ACTA en studeerde daar in 2013 af. Hij is sinds kort erkend als NVvP parodontoloog en werkt drie dagen per week in de Parodontologie Praktijk Twente in Enschede en 1 dag in de parodontologie praktijk Wolsink in Laren.

Verwijzen
Jeroen ervaart dat patiënten vaak pas door de tandarts worden ingestuurd wanneer ze zelf klachten aangeven. “Ik denk dan aan klachten als een vieze smaak in de mond,halitose of dat de tanden mobiel zijn.” Maar Jeroen ziet patiënten veel liever een stuk vroeger. “ In aanvulling op de initiële therapie kan de patiënt baat hebben bij parodontale chirurgie. Dit betekent dat dan enkel initiële therapie niet toereikend is voor het verkrijgen van een parodontaal stabiele situatie. Ik denk dan aan elementen met zeer diepe pockets, lokale anatomisch factoren of een onregelmatig botverloop.

Tandartsen zouden de parodontale diagnose niet alleen moeten bepalen op basis van röntgendiagnostiek. Dat is zelfs niet mogelijk. Het is een aanvullend middel om een goede diagnose te kunnen stellen, maar de klinische situatie laat zien of er sprake is van een actieve ontsteking. Maar andersom geldt ook: parodontale afbraak laat zich lang niet altijd vangen op een foto. Zeker niet in het beginstadium van parodontitis. Toch zijn röntgenfoto’s essentieel: je kunt hierbij uitsluiten of er misschien sprake is van een gecombineerde endodontische component of dat er sprake is van furcatieproblematiek.”

Gespitster
Gelukkig ziet Jeroen ook dat tandartsen steeds gespitster worden in het verwijzen van patiënten: “Ik zie bijvoorbeeld dat we nu meer juveniele parodontitis behandelen doordat tandartsen het beter in de gaten houden.”

Wij twijfelden of het verstandig is om rokers door te verwijzen. Zou chirurgie dan wel een goede uitkomst geven of is de prognose bij rokers sowieso slecht? Dat bleek niet altijd het geval. Rokers hebben vaak een dikke gingiva en door de binnenbekleding, het epitheel, te manipuleren kan er een impuls ontstaan waardoor de genezing wordt bevorderd.

Geheim van de kok
Ik was nieuwsgierig over wat Jeroen vond van tandartsen die zelf flappen. “Deze ervaringen zijn wisselend. De parodontale behandeling, al dan niet chirurgisch, kan na enige training door een algemeen practicus worden uitgevoerd. Echter een tandarts moeten goed voor ogen houden welk doel hij/zij heeft bij lokale parodontale chirurgie. De hierop volgende nazorg is daarbij van cruciaal belang. Een patiënt parodontaal gezond krijgen is niet de grootste uitdaging. De patiënt voor de lange termijn parodontaal stabiel houden is vele malen moeilijker en vergt kennis en kunde.”

Motivatie
Jeroen vertelt wat het belangrijkste is voor parodontale stabiliteit: “Het geheim van de smid ligt het in de motivatie van de patiënt. Wanneer de patiënt betrokken en gemotiveerd is in het uitvoeren van een goede mondhygiëne is de parodontale behandeling bij voorbaat al een succes. Daarom besteed ik bij het eerste onderzoek en de daaropvolgende initiële behandelingen veel aandacht aan bewustwording van de ernst van de parodontale problematiek. De bijdrage die de patiënt kan leveren in het verbeteren van de parodontale conditie is essentieel. Hierbij worden verschillende motivatietechnieken gebruikt. Af en toe voel ik mijn meer psycholoog dan parodontoloog.” Jeroen vindt de intake daarom ook erg belangrijk. Hij stelt hierbij erg veel vragen aan de patiënt. Hij vraagt goed door om de onderste steen boven te krijgen. “Verlies van tanden is tegenwoordig een keuze en niet meer vanzelfsprekend wanneer je ouder wordt. 30 tot 40 jaar geleden werd dit nog wel als vanzelfsprekend gezien. Parodontitis is een multifactoriale ziekte waarvoor we een therapie hebben gevonden. De genetische vatbaarheid is een factor waarop we geen controle kunnen uitoefenen. Op alle andere factoren zoals roken, mondhygiëne en levensstijl wel. De vraag is enkel in hoeverre de patiënt bereid is hiervoor te gaan en zijn of haar gedrag wil aanpassen.”

Endontologisch behandelde elementen
Ik merkte zelf dat mijn parodontale behandeling van elementen die reeds endodontologisch zijn behandeld regelmatig niet goed aanslaat. De pocket persisteert dan. Jeroen, legt uit: “Wanneer er een gecombineerde laesie bestaat tussen de parodontale pocket en de endodontische problematiek dient allereerst de endodontische component te worden opgelost. De infectiebron ligt dan veelal primair bij de endodontische situatie en houdt de pocket in stand. Scaling en rootplaning heeft in deze situatie geen zin en kan potentieel de situatie verergeren. Daarnaast speelt de eventuele (stift)opbouw soms een rol in de parodontale problematiek. Onderzoek laat duidelijk zien dat men dieper meet rondom endodontische behandelde elementen. Vooral wanneer hier een metalen stiftopbouw wordt gebruikt. Micro-scheurtjes in de dentinewand zorgen bij zijdelingse belasting voor een vloeistofstroom met metaal ionen die de pocket in stand kunnen houden.”

Opleiding mondhygiënist
Jeroen werkt graag samen met mondhygiënisten, maar als het over borende mondhygiënisten gaat, kijkt hij wat bezorgd. “Op sommige HBO’s Mondzorgkunde is parodontologie een minor geworden. ”Naar mijn idee is de parodontologie de basis van de opleiding tot mondhygiënist. Ik heb van verschillende collega’’s vernomen dat de handvaardigheid en kennis over de parodontologie van recentelijk afgestudeerde mondhygiënisten steeds vaker te kort schiet. Dat er nu zelfs plannen zijn om de HBO Mondzorgkunde te verlengen met een post-HBO parodontologie is de wereld op zijn kop.””

Nog lang bleven we met Jeroen praten over de parodontologie en werd het later en later. Maar hij moest toch echt weer terug naar het Hoge Noorden. Voor ons was het fenomeen Parodontoloog een stuk laagdrempeliger geworden. We gaan zeker bellen!
Interview door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist