Hét platform voor mondzorgprofessionals
Dit advies Droge mond is bedoeld voor tandartsen, mondhygiënisten en preventieassistenten. Het advies bevat inhoudelijke aspecten van de voorlichting en preventieve handelingen die door de zorgverlener kunnen worden verricht. Het advies Droge mond is opgesteld door het Adviescollege Preventie Mond- en Tandziekten van het Ivoren Kruis.
Ivoren Kruis Advies Droge Mond
Bestel bijbehorende patiëntenfolders
De NWVT heeft voorafgaand aan haar Algemene Leden Vergadering de NWVT-TP master scriptieprijs 2017 uitgereikt aan Vera Verploegen – oud student UMC Groningen. Zij ontving de prijs voor haar scriptie Erosieve gebitsslijtage, wat weten jongvolwassenen hierover en hoe wensen zij tandheelkundige informatie te ontvangen?
Uit haar onderzoek bleek dat jongvolwassenen liever een gesprek met hun tandarts of mondhygiënist willen, aangevuld met specifieke informatie voor henzelf – in plaats van een app met informatie over erosieve gebitsslijtage.
Voor haar onderzoek ondervroeg zij circa driehond jongvolwassenen in 25 tandartspraktijken in Groningen, Friesland en Drenthe. Haar begeleider was Dr. Annemarie Schuller
De 2e prijs is uitgereikt aan Jochem Lemain (RU Nijmegen) voor zijn master scriptie: Succes en overleving van kronen in een algemene tandartspraktijk in Nederland met een opvolging van 5 tot 12 jaar.
De 3e prijs is uitgereikt aan Giney Sowidjojo (ACTA): Online review about dentists. What do patients write about dentists and what can dentists do with it?
De NWVT acht wetenschappelijk onderzoek van belang. Studenten krijgen tijdens hun opleiding hiermee te maken wat leidt tot het opstellen van een scriptie in de masterfase.
Hiertoe heeft de Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging van Tandartsen in samenwerking met TandartsPraktijk de jaarlijkse NWVT-TP master scriptieprijs ingesteld.
Masterscripties vanuit de Faculteit der Tandheelkunde in Amsterdam (ACTA), Nijmegen (Radboud MC) en Groningen (UMCG) dingen mee naar deze prijs. De jury heeft de inzendingen beoordeeld op geschiktheid en relevantie voor de tandarts algemeen.
Voorafgaand aan de NWVT ledenavond ontving dr. Arie Hoeksema de NWVT WTA Hamer Duyvenszprijs 2017 voor zijn proefschrift Oral Health in frail elderly.
De NWVT WTA commissie kent eenmaal per jaar namens de Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging van Tandartsen een wetenschappelijke onderscheiding toe aan het tandheelkundig proefschrift dat door de NWVT WTA leescommissie als beste van dat jaar is beoordeeld. Deze onderscheiding draagt de naam NWVT WTA Hamer Duyvenszprijs, zo genoemd omdat de prijs mede werd gefinancierd vanuit legaten van de tandartsen Hamer en Duyvensz.
Dr. Arie Hoeksema heeft zijn onderzoek verricht aan het Universitair Medisch Centrum Groningen, Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Zijn promotores waren: Prof. dr. A. Vissink, Prof. dr. G.M. Raghoebar en Prof. dr. H.J.A. Meijer.
Deze prijs heeft hij ontvangen vanwege de relevantie van het onderwerp voor de tandarts algemeen practicus.
Een samenvatting van zijn onderzoek:
In 2020 zal 40% van de Nederlandse populatie ouder zijn dan 65 jaar, het percentage 80+ zal met 10% toenemen. Velen van hen hebben nog (deels) hun eigen dentitie. De noodzakelijke mondverzorging staat bij ouderen op gespannen voet met andere dagelijkse activiteiten. Het gebrek aan aandacht voor de mondzorg moet worden gezien als een verborgen gezondheidsrisico en beïnvloedt de algemene gezondheid en de kwaliteit van leven.
In hoofdstuk 2 wordt de mondgezondheid in kaart gebracht van 725 nieuw opgenomen patiënten in het verpleeghuis. De groep dementerenden was significant ouder dan de compos mentis. De groep
betande patiënten bedroeg 20%. Bij hen was in ongeveer 70% sprake van een gebrekkige mondhygiëne, cariës, wortelresten en een matige coöperatie
In hoofdstuk 3 worden 275 thuiswonende ouderen beoordeeld die in aanmerking komen voor thuiszorg. Ook bij hen is in 70% sprake van slechte tot matige mondgezondheid. De dentaten in deze groep scoorden beter op kwaliteit van leven, kwetsbaarheid, fysieke mogelijkheden en algemene gezondheid in vergelijk met de edentaten. Er is geen verschil in cognitie en mondgezondheid.
In hoofdstuk 4 wordt aan 1325 thuiswonenden ouderen gevraagd een vragenlijst met betrekking tot orale status, mondgezongheid en tandartsbezoek in te vullen en terug te zenden. De response is 77%. Veertig procent is dentaat, 50% edentaat en 10% heeft een overkappingprothese op implantaten. Betande patiënten en ook zij met een overkappingsprothese scoorden beter dan edentaten op kwetsbaarheid, minder medicijnen en kwaliteit van leven.
In hoofdstuk 5 wordt een prospectief onderzoek beschreven bij een jonge en een oudere groep edentaten die wordt behandeld met twee implantaten en een overkappingsprothese. In een follow up periode van 10 jaar wordt gekeken naar de peri-implantaire gezondheid. In de oudere groep overleven 93% van de implantaten de 10 jaar tegenover 97% bij de jongeren. Er zijn geen verschillen in plaque-, bloeding- en gingiva-indexen. Met andere woorden, een mandibulaire overkappings prothese op implantaten lijkt een verantwoorde keuze ook bij (heel) ouderen.
Ten slotte hoofdstuk 6 waarin een analyse staat bij de afweging om wel of niet te implanteren bij zorgafhankelijke ouderen. Een groot aantal factoren speelt hierbij een rol: welzijn en kwaliteit van leven, passende behandelkeuze op dit moment, mondzorgplan van de patiënt, mate coöperatie, noodzakelijke nazorg door patiënt zelf of zijn omgeving.
De promovendus heeft zijn wetenschappelijke arbeid gepubliceerd in een proefschrift en heeft deze dissertatie met succes verdedigd aan een Nederlandse Universiteit. De promovendus moet als tandarts ingeschreven staan in het BIG-register.
Het onderwerp en de conclusies van de dissertatie moeten (klinisch)tandheelkundig van aard zijn en moeten bij voorkeur relevant zijn voor de tandarts algemeen practicus.
Langdurige of blijvende monddroogheid kan slecht zijn voor het gebit en mondslijmvlies. In de folder komen de meest voorkomende klachten bij een droge mond aan de orde. Ook de oorzaken ervan worden besproken. Tevens worden de gevolgen van een droge mond voor de tanden en kiezen belicht en hoe die te bestrijden zijn.
Bestellen bij het Ivoren Kruis
Er is een gratis online training over omgaan met dementie gelanceerd voor iedereen die werkt in de mondzorg. Met de training ‘In de mondzorgpraktijk’ kunnen ze dementie eerder
herkennen en betere zorg geven aan patiënten met dementie.
Deelnemers aan de training oefenen met situaties waar ze in de mondzorgpraktijk mee te maken krijgen als ze zorg leveren aan patiënten met dementie. Deze praktijksituaties zijn aangedragen door medewerkers zelf en zijn daardoor herkenbaar. De training is bedoeld voor het hele team, van receptionist tot tandarts.
Een op de vijf mensen krijgt dementie. Dementerenden wonen vaak thuis en willen zo lang mogelijk een gewoon leven leiden en blijven ook hun eigen tandarts bezoeken. De beroepsorganisatie voor tandartsen KNMT ontwikkelde daarom samen met Samen Dementievriendelijk deze online training. Wolter Brands, voorzitter van de KNMT: ‘Deze training helpt medewerkers in de mondzorgpraktijk dementie te herkennen, en laat op een heel praktische manier zien wat ze kunnen doen om ervoor te zorgen dat een bezoek aan de praktijk prettig verloopt.‘
Samen Dementievriendelijk is een vijfjarig project dat Nederlanders bewust moet maken van de impact die dementie heeft op de samenleving. Het helpt als mensen dementie herkennen en iets kunnen betekenen voor iemand met dementie of een mantelzorger. Samen dementievriendelijk is een samenwerkingsverband tussen Alzheimer Nederland, pensioenuitvoeringsorganisatie PGGM en het ministerie van VWS. Samen Dementievriendelijk is onderdeel van het Deltaplan Dementie.
Het stellen van een diagnose is belangrijk voordat u start met een endodontische behandeling. Bij een pijnlijke pulpitis is de grote vraag: is er sprake van een (pijnlijke) reversibele of een (pijnlijke) irreversibele pulpitis?
De juiste diagnose stellen kan in sommige gevallen erg lastig zijn. Een sensibiliteitstest geeft bijvoorbeeld niet altijd een eenduidig beeld omdat er sprake kan zijn van restvitaliteit. Ook kan er sprake zijn van insensibiliteit door een storing in de innervatie of geeft de vitaliteitstest een val negatieve uitslag (denk aan: obliteraties, open apex, recent trauma of premedicatie). Het is daarom belangrijk om altijd meerdere elementen te testen.
Er zijn verschillende soorten sensibiliteitstesten:
Met een warme guttaperchastift kan de reactie van de pulpa getest worden. Hierbij is het wel belangrijk dat het element ingesmeerd
wordt met vaseline zodat de warme guttapercha niet blijft kleven.
Bij deze test wordt er gekeken naar de mate van doorbloeding van het element. De doorbloeding zegt echter niet altijd iets over de
histologische toestand van de pulpa.
Er zijn verschillende soorten pulpitis. Het verschil tussen een milde en een uitgebreide reversibele pulpitis is afhankelijk van de uitbreiding van het ontstekingsproces.
Verhoogde maar geen verlengde reactie met de koudetest, niet percussiegevoelig en geen spontane pijn.
– Milde reversibele pulpitis: Verhoogde en verlengde reactie op koude, warm en zoet die tot ongeveer 20 seconden kan aanhouden maar dan afneemt. Mogelijk percussiegevoelig en spontane doffe pijn die nog te onderdrukken is met pijnstillers.
– Uitgebreide reversibele pulpitis: Duidelijke pijnklachten, sterk verhoogde en verlengde reactie met de koudetest die minutenlang kan aanhouden. Mogelijk percussiegevoelig en spontane pijn die nog redelijk te onderdrukken is met pijnstillers.
Forse pijnklachten, medicatie geeft nauwelijks verlichting, duidelijke pijn bij warmte, scherpe tot doffe pijn, patiënt kan niet meer slapen vanwege de pijn. Element is zeer gevoelig bij aanraken en er is sprake van pijn bij percussie.
Een goede tijdsplanning is belangrijk om spoedklachten adequaat te behandelen. Omdat de inflammatie bij een pijnlijke pulpitis meestal alleen in de coronale pulpa aanwezig is, volstaat bij een spoedbehandeling hier een coronale pulpotomie om het geïnfecteerde weefsel weg te halen. Niet geïnfecteerd of ontstoken weefsel geeft geen pijn en kan blijven zitten totdat de behandeling vervolgd kan worden. Belangrijk is om met rubberdam te werken en te spoelen met natriumhypochloriet om het element steriel te houden.
Indien blijkt dat het resterende weefsel blijft bloeden dan is dit een indicatie dat er nog ontstoken weefsel aanwezig is en moet er meer weefsel worden verwijderd uit het kanaalstelsel. In de meeste gevallen volstaat hier het verwijdweren van de kroonpulpa en het verwijderen van de ontstoken inhoud van het wijdste kanaal. Bij een volledige ontstoken pulpa is een optimale behandeling een pulpectomie waarbij het zo goed als zeker is dat de patiënt na de behandeling pijnvrij is. Bij alle endodontische behandelingen is het belangrijk dat het pulpadak volledig is verwijderd voor dat men verder gaat met de geplande behandeling voor een goede toegang van het kanaalstelsel. Een onvolledige opening is vaak de oorzaak van complicaties
Een pulpotomie wordt uitgevoerd wanneer alleen het coronale deel van de pulpa is geïnfecteerd. Hierbij wordt het coronale deel van de pulpa verwijderd (met een nieuwe snel draaiende boor) totdat de pulpa niet meer bloedt (na spoelen met 1% NaOCl). Indien gewenst kan het element eerst tijdelijk gesloten worden Cavit en een glasionomeerrestauratie. Als u besluit de pulpa met MTA te overkappen, is het goed dit meteen te doen. Napijn na pulpotomie wordt meestal veroorzaakt door het niet volledig verwijderen van geïnfecteerde weefsel.
Omdat bij een pijnlijke pulpitis in de meeste gevallen nog geen sprake is van infectie van het gehele kanaalstelsel kan bij een volledige pulpectomie te kort gevijld worden om restvitaliteit te bewaren in het apicale deel van een element. Vijl dan tot 3-4 mm van de apex en gebruik geen elektrische lengtemeter(schat de lengte in aan de hand van de röntgenfoto). Voorwaarde is dat de pulpastomp niet meer bloedt voordat het kanaal wordt gevuld. Noteer de diagnose met bevindingen goed op het behandeljournaal zodat collega’s niet denken dat de kanalen onvolledig behandeld zijn en daarom te kort gevuld zijn.
De patiënt moet van te voren worden ingelicht dat er mogelijk sprake kan zijn van (ernstige) napijn. Probeer altijd telefonisch bereikbaar te zijn voor de patiënt.
William Wolters, tandarts, Centrum voor Mondzorgkunde, UMCG
Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de lezing van William Wolters tijdens de cursus Endodontologie van het Wenckebach instituut
De patiëntervaring wordt steeds belangrijker bij het werven en behouden van patiënten. De volgende tips kunnen handig zijn voor werving van nieuwe patiënten.
De meest effectieve marketing speelt zich af binnen in de praktijk. Een schone ruimte, een gezellige wachtkamer en een goede ontvangst kan alles schelen bij de indruk van een nieuwe klant van de praktijk, en dat is uiteindelijk wat telt.
Niemand houdt van wachten, dus probeer vooral zo veel mogelijk op tijd te zijn. Uiteraard kan het soms gebeuren dat een afspraak uitloopt, dat snapt iedereen. Mocht dit gebeuren, zeker bij een nieuwe klant, probeer dit dan op een andere manier te compenseren – en biedt vooral ook meteen excuses aan. Dit kan veel schelen in hoe een klant de vertraging, en het volledige bezoek in zijn algemeenheid, ervaart.
Het is algemeen bekend dat de meeste patiënten niet zo’n fan zijn van hun tandartsbezoekjes. Daarom is het voor elke tandarts extra belangrijk om te zorgen dat de klant zich op zijn gemak voelt, in combinatie met een uitmuntende behandeling. Neem wat extra tijd om te zorgen dat patiënten doorhebben wat er precies bij hen gebeurt, hou hen tijdens de behandeling op de hoogte, haast niet en beantwoord welke vraag dan ook.
De mensen in de praktijk zijn voor een patiënt minstens net zo belangrijk als de rest dat bij hun bezoek komt kijken. Zorg daarom dat iedereen van het team representatief is en dezelfde visie deelt, wat ook inhoudt dat zij willend zijn om elke klant zo tevreden mogelijk te houden. Zorg ook dat het volledige team wordt getraind in het beantwoorden van vragen van klanten.
Kies momenten uit om wat extra waardering te laten blijken naar de klanten toe. Dit kan van alles zijn. Verjaardagen, feestdagen, het einde van een lange behandeling. Zorg dat de patiënten zich af en toe even extra bijzonder voelen, met als resultaat dat ze u zullen herinneren en mond-op-mondreclame hun werk zullen laten doen.
Ook voordat klanten een behandeling ondergaan willen zij graag weten waar ze aan toe zijn. Bel hun vantevoren eens op en vraag naar eventuele vragen en vertel ze alvast wat ze precies kunnen verwachten. Ook is het goed om na de behandeling nog een keer te bellen om te vragen hoe het met ze gaat. Dit zal meer dan gewaardeerd worden.
Zoals in de vorige punten ook al naar voren is gekomen gaat het bij een goede klantervaring om het totaalplaatje. Constant in contact blijven draagt hier ook aan bij. Denk hierbij aan emails, social media en overige manieren waaruit blijkt dat de tevredenheid van de patiënt het hoofddoel is van de praktijk.
Bron:
Dr Bicuspid
De Wet Kwaliteit Klachten en Geschillen in de Zorg (Wkkgz) is per 1 januari 2016 van kracht voor zorginstellingen en zelfstandige beroepsbeoefenaren en daarmee ook op mondzorgpraktijken. Doel van de wet is enerzijds openheid te bevorderen over klachten en ongewenste gebeurtenissen, waardoor cliënten beter worden gehoord en beschermd en anderzijds de mondzorgverlener te laten leren van zijn fouten.
De Wkkgz is gefaseerd ingevoerd. Het eerste deel, in 2016, richtte zich met name op de omgang met klachten en incidenten. Ter zake dienen mondzorgpraktijken een systeem te hebben waarbij incidenten veilig kunnen worden gemeld en moet de cliënt worden geïnformeerd bij fouten. Daarnaast dienen de praktijken het arbeidsverleden van een nieuwe medewerker te controleren vóór indiensttreding en moet ernstig disfunctioneren of geweld gemeld worden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Dit alles om de kwaliteit van zorg te kunnen waarborgen.
Vanaf 2017 dient de mondzorgpraktijk tevens een klachtenfunctionaris gratis ter beschikking te stellen aan haar cliënten die kan bemiddelen om een oplossing te vinden en die de cliënt bij kan staan bij het indienen van een klacht en dient de mondzorgpraktijk aangesloten te zijn bij een erkende geschilleninstantie, zoals de Geschilleninstantie Mondzorg. Tevens dient elke mondzorgpraktijk een schriftelijke overeenkomst aan te gaan met alle zorgverleners die voor haar werken, waarin de normen staan beschreven waaraan de zorgverlener moet voldoen. Ook dit is erop gericht om kwaliteit van zorg evenals een goede afhandeling van eventuele klachten te waarborgen. Deze per 1 januari 2017 toegevoegde voorschriften vragen nogal wat van de mondzorgverlener. Mondzorgverleners dienen hier alert op te zijn. Daarbij zouden zij de Wkkgz niet als een checklist met procedurele eisen moeten zien, maar als een integraal onderdeel van de organisatie. Vandaar 10 vuistregels die elke mondzorgpraktijk in acht zou moeten nemen.
Je bent als mondzorgverlener verantwoordelijk voor het leveren van kwalitatief goede zorg en als eventueel bestuurder van de mondzorgpraktijk eindverantwoordelijk voor de organisatie. Omgaan met klachten, incidenten of calamiteiten behoren ook tot deze verantwoordelijkheden, ook als deze zijn begaan door een medewerker van uw organisatie.
Zorg ervoor dat er een sfeer is binnen de praktijk die maakt dat mondzorgverleners veilig kunnen melden. Bescherm de melder en de betrokken mondzorgverlener(s).
Geef toe dat er iets mis is gegaan en maak excuses aan de cliënt en eventuele familieleden. Schiet niet in de verdediging, reageer niet te zakelijk en vraag niet om sympathie voor uw kant van het verhaal. Wacht geen lange tijd met het reageren op berichten van de cliënt en leg niet het initiatief tot het oplossen van het ontstane probleem bij de cliënt. Straal bereidheid uit om te leren van incidenten/calamiteiten.
Registreer incidenten en calamiteiten op uw eigen manier in een beveiligd (met een wachtwoord voor derden afgeschermd) Word- of Excelbestand of gebruik een daartoe ontwikkeld systeem. Vermeld daarin persoonsgegevens slechts voor zover noodzakelijk voor de analyse van het incident/calamiteit. Verwijder de persoonsgegevens zodra dat voor de analyse niet meer noodzakelijk is. Zorg ervoor dat er één iemand verantwoordelijk is voor het invullen en bijhouden van deze registratie. Meld het incident/calamiteit op de voorgeschreven wijze.
Neem een klacht of incident serieus en zorg dat mensen gehoord worden. Bespreek met de cliënt wat er is misgegaan waarbij de kernwoorden openheid en empathie centraal staan. Geef de cliënt duidelijke informatie en vermijd speculaties. Als er nader onderzoek wordt verricht binnen de organisatie, meld u dit aan de cliënt. Nodig de cliënt uit voor een gesprek en neem daar de tijd voor. Laat eventueel een collega of de klachtenfunctionaris aanschuiven. Voorafgaand brengt u in kaart wat er gebeurd is en wat de gevolgen zijn voor de cliënt.
Richt daarvoor bijvoorbeeld eens in de drie maanden een “Incidentenuur” in. De frequentie laat u afhangen van de hoeveelheid klachten, incidenten/calamiteiten.
Ook van die van anderen die u ter ore komen in het “Incidentenuur”. Kijk welke maatregelen getroffen moeten worden om een incident/calamiteit in het vervolg te voorkomen en leg deze handelswijze ook schriftelijk vast. Koppel aan de cliënt terug welke maatregelen er zijn getroffen.
waarin de normen staan beschreven waaraan de mondzorgverlener die voor u werkt moet voldoen, verwerk deze normen ook in het door u gehanteerde model arbeidsovereenkomst.
– een klachtenfunctionaris: met name zelfstandige beroepsbeoefenaren sluiten zich aan bij algemene organisaties die klachtenfunctionarissen ter beschikking stellen. Sluit hierbij niet aan “om maar te voldoen aan de eisen van de Wkkgz”. Het is van belang dat de klachtenfunctionaris weet hoe het in de mondzorgpraktijk eraan toegaat, wat de gebruikelijke gang van zaken is, etc. De klachtenfunctionaris moet bemiddelen tussen u en de cliënt/klager en het is goed als deze weet van het reilen en zeilen binnen een soortgelijke organisatie als die van u; en
– het verbinden van de praktijk aan een onafhankelijke, wettelijke erkende geschilleninstantie. Deze instantie geeft namelijk een bindend oordeel over het geschil en daar moeten partijen zich aan houden. Van belang is dan dat de geschilleninstantie weet hoe het eraan toegaat in uw praktijk. Kies een instantie die weet waar die het over heeft.
Door: mr. drs. E.E. (Eveline) Hoogeterp en mr. C. (Claudia) Zwetsloot – advocaten Eldermans|Geerts.
Workshop Wkkgz: Pharmaknowledge Nascholingen organiseert in samenwerking met Eldermans|Geerts op dinsdagmiddag 7 november 2017 een workshop over de rol van de Wkkgz voor beroepsbeoefenaren in de eerste lijn. Wat moet u doen om het goed te regelen, hoe moet u dat doen en wat zijn de risico’s als u het niet doet? Doel van de workshop is dat naleving van de Wkkgz voor u een way of life wordt in plaats van de zoveelste administratieve verplichting. Want een goede implementatie biedt ook kansen! Lees meer
Hoe gecompliceerder het element, hoe meer dilemma’s u tegenkomt. Er spelen heel veel factoren een rol bij endodontie en we hebben helaas nog steeds geen glazen bol. Welke dilemma’s kunt u tegenkomen in het denkproces en wat zijn de mogelijkheden bij endodontie?
In de dagelijkse praktijk neemt u als tandarts de hele dag beslissingen. Ook als het gaat om een endodontisch probleem. Hoe gecompliceerder het element, hoe meer dilemma’s je tegenkomt. Er spelen heel veel factoren een rol en we hebben helaas nog steeds geen glazen bol. De bedoeling van deze voordracht is om te laten zien welke dilemma’s u kunt tegenkomen in het denkproces. Wat zijn de mogelijkheden? Welke argumenten zijn er om tot een juiste keuze te komen?
Verslag van de lezing van tandarts-endodontoloog Machteld Siers.
Een artikel uit 2016 van prof. dr. Isaac van der Waal zegt: “Antibiotica helpen niet bij endodontische pijn”. Maar wat dan wel?
Voor een standaard endodontisch probleem gebruik je in principe geen antibiotica. Wat zegt de literatuur?
Cochrane studies
In de studies blijkt het lastig wat wel en wat niet te includeren.
Conclusie: Er is niet aangetoond dat antibiotica helpt in het geval van een irreversibele pulpitis. Er is geen bewijs dat het werkt. Er zijn niet genoeg studies uitgevoerd. Ook is het lastig te zeggen dat het niet werkt. Bij een irreversibele pulpitis is er weinig infectie waardoor antibiotica weinig effect heeft. Dus er kan niet gezegd worden dat het niet helpt maar er is ook te weinig informatie die aangeeft dat het wel een positieve bijdrage levert.
Er is weinig literatuur/geen bewijs over de werking van antibiotica bij parodontitis apicalis. Er is te weinig bewijs voor een positief resultaat dus is het advies om het niet te gebruiken in dit geval.
Er is geen verschil aangetoond tussen pijnstilling en antibioticagebruik: het is dus beter om geen antibiotica te gebruiken. Antibiotica heeft namelijk veel nadelen, onder andere de resistentie en verandering van de darmflora. Het is dus beter eerst voor pijnstilling te kiezen.
Het is belangrijk de patiënt goed te informeren en gerust te stellen. Vertel de patiënt dat de klachten weer wegtrekken. Patiënten zijn vaak bang dat pijn nooit meer over zal gaan.
Neem bij irreversible pulpitis de oorzaak weg middels een endodontische behandeling. Als de pijn te heftig is, dan kunt u ervoor kiezen om anesthesie te geven en pijnstilling.
De pijnstilling spiegel wordt opgebouwd en moet op peil gehouden worden. Het is dus het beste om voortijdig opnieuw pijnstilling te nemen. Dit fenomeen heet ‘stapelen’. Siers geeft aan dat het gunstig zou zijn als een placebo voorgeschreven kon worden, want het placebo-effect/psychologische effect van antibiotica is groot.
Bij onbehandelde parodontitis apicalis (radiolucentie) kan een wortelkanaalbehandeling een verbetering geven. 50% van de radiolucenties wordt namelijk groter. Betekent dit dat radiolucenties altijd groter worden? Dat is niet per se het geval. Vaak komt er een evenwicht. Er is veel regeneratie haalbaar in de endodontie.
Er is niet veel onderzoek gedaan over endodontische behandelingen bij parodontitis apicalis. Er zal ongetwijfeld een effect zijn, maar het echte risico is onbekend. De oppervlakte van het endodontische probleem is vaak kleiner dan dat van bijvoorbeeld de parodontitis. Bij parodontitis zijn de risico’s bekend, in de endodontie is dit minder helder.
Classificatie voor endontologie wordt gedaan middels de Dutch Endodontic Treatment Index (DETI). Hiermee kunt u inschatten of u zelf behandeling uitvoert of verwijst. De DETI Laat zien hoe gecompliceerd de behandeling zal zijn. Het geeft inzicht in welke problemen u mogelijk tegen kan komen bij de behandeling. Hierop kunt u anticiperen en besluiten om zelf te behandelen of te verwijzen, het maakt de behandeling voorspelbaarder.
De revisie score bij ideale uitgangssituatie is 70% succes. De cijfers liggen lager als er met een niet-ideale situatie – zoals bijvoorbeeld een perforatie – gestart wordt.
Keuzes die gemaakt moeten worden als endodontische behandeling geen succes heeft bewerkstelligd:
Altijd uzelf als tandarts meenemen in de beslissing. De patiënt is te sturen.
Uit onderzoek, waarbij alle disciplines dezelfde casus voorgelegd krijgen en vervolgens tot een behandeloptie besluiten, blijkt dat 80% van de endodontologen kiest voor herendodontische behandeling en dat maar 40% van de kaakchirurgen kiest voor een herendodontische behandeling. Dit percentage neemt toe. Kaakchirurgen zijn altijd eerder geneigd naar chirurgie. Endodontologen kiezen meestal voor revisie. De tandarts zit hier tussenin.
Oorzaken van het niet genezen van parodontitis apicalis is infectie. Hoe de infectie is ontstaan is minder relevant. Het niet slagen van een endodontische behandeling kan het gevolg zijn van:
Voor chirurgie heeft u altijd een goede endodontische behandeling nodig. Compenseren met chirurgie is niet mogelijk.
Is het kanaal geïnfecteerd en kunt u erbij? Dan is het het beste om voor revisie te gaan. Als u geen toegang kunt krijgen dan is de orthograde benadering – oftewel chirurgie – de keuze.
Een kroon hoeft niet altijd verwijderd te worden voorafgaand aan de endodontische behandeling. Redenen om de kroon te verwijderen voor endodontische behandeling:
Als u de kroon niet van tevoren verwijdert, kunt u niet inschatten hoeveel ferrule er nog over is, waardoor het lastig is om in te schatten of het dan goed te restaureren is. Een risico van verwijdering van de stift is de warmteontwikkeling die erbij vrij kan komen. Dit is ongunstig voor het parodontium.
Tegenwoordig worden steeds meer vezelstiften gebruikt waardoor er meer revisies hiervan zijn. Het verwijderen van een vezelstift vergt een andere aanpak dan het verwijderen van een gegoten stift. Bij een vezelstift moet u door de stift heen boren tot u bij het gutta percha bent, deze kunt u meestal niet lostrillen. Deze andere aanpak zorgt er ook voor dat geen risico’s ontstaan zoals perforaties in het element. Voordeel van de vezelstift is dat deze een stuk korter is dan een gegoten stift waardoor de risico’s op perforeren worden verkleind.
Revisie gebeurt in de meeste gevallen maximaal een keer en niet vaak een tweede keer.
OF
Het is nodig om te bepalen hoeveel ferrule er aanwezig is en hoeveel van opstaande wand dentine is. Als bij een premolaar twee of meer wanden weg zijn, dan is een stift mogelijk gunstig. Indien er overal genoeg ferrule aanwezig is, dan is een stift niet per se nodig. Stiften worden sneller gebruikt in premolaren ten opzichte van molaren. Een stift zorgt ook voor weefselverlies. Het is belangrijk dat de stift wordt aangepast aan het kanaal en andersom. Indien er een stift wordt geplaatst, dan kan dit het beste direct volgen na de endodontische behandeling. Als er genoeg ferrule aanwezig is dan is er geen stift nodig.
Bij het preparen voor een stift moet er ten minste 4 mm gutta percha aanwezig blijven in het wortelkanaal, maar bij voorkeur meer. Op de Radboud Universiteit Nijmegen is de regel dat de kroonlengte ook de stiftlengte is.
Het is beter om te stellen dat de behandeling effectief vs niet effectief is, in plaats van genezen of niet genezen. Als er lucentie op de foto aanwezig is, maar deze wel is gehalveerd, dan betekent dit dat er een effectieve behandeling is geweest, maar niet per se volledige genezing.
Effectief: Afwezigheid van symptomen en de radiolucentie verdwijnt.
Twijfel: Geen klachten, maar de radiolucentie blijft.
Niet effectief: Klachten en de radiolucentie nemen toe.
Als de radiolucentie blijft aanhouden dan is de keuze dit te accepteren of verder te behandelen middels chirurgie.
Voordeel van controle na een jaar in plaats van na twee jaar is dat in veel gevallen de patiënt eerder terugkomt, maar het voordeel van de controle na twee jaar is dat er dan optimale genezing zichtbaar is.
Machteld Siers deed tandartsexamen aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN). Haar werk als praktijkmedewerker in een algemene praktijk combineerde zij met een beroepsdifferentiatie tot tandarts-endodontoloog. In september 1999 heeft zij het examen tot tandarts-endodontoloog met succes afgelegd. Vanaf die tijd werkt zij als tandarts-docent, verbonden aan de vakgroep Preventieve en Curatieve Tandheelkunde van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hier verzorgt zij zowel studentenonderwijs als PAO. Hiernaast voerde zij sinds 1999 algemene praktijk en een verwijspraktijk voor endo-dontologie. Sinds 2010 werkt zij bij XQ dent Zeist en voert zij daar een verwijspraktijk voor endodontologie.
Verslag door Nika van Koolwijk, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Machteld Siers tijdens het congres Tandheelkunde aan de Maas.
Als je Jaap Bressers ziet, ben je gelijk nieuwsgierig naar zijn verhaal. Dat is precies wat hij deed, een zeer indrukwekkend verhaal vertellen waarbij men leerde hoe waardevol het ‘Carlos-momentje’ is. Hoe een patiënt kwaliteit van zorg ervaart. En dat had niks met protocollen te maken.
Verslag van de lezing van Jaap Bressers tijdens Klantpasta
De in een rolstoel zittende Bressers begon luchtig met uitleggen dat hij verhuisd was naar Brabant en dat hij wat dat betreft dus dubbel gehandicapt is. Onderweg naar huis, rijdend over de snelweg, komt hij borden tegen die de weg rechtdoor aangeven met behulp van pijlen. “Een pijl die naar boven wijst in plaats van naar beneden, levert 44% minder files op”, zei Bressers. Zoiets kleins, kan zoveel verschil opleveren.
Al pratend beland Bressers bij zijn middelbare schooltijd. “Ik moest een keuze maken. Wat ga ik later doen? Ik was pas 13… Mijn keuze maakte ik op vakken waar ik wel aardig goed in was.” Uiteindelijk belandde hij op de universiteit in Tilburg en zijn doel was om veel geld te gaan verdienen. “Want dan heb je geen zorgen meer”, dacht hij. Maar op een gegeven moment kreeg Bressers het idee dat hij alleen maar in zichzelf aan het investeren was, maar geen vruchten ervan kon plukken. Wat hij het meest miste, was het vermogen om simpelweg te genieten van kleine dingen die in zijn schoot werden geworpen. Hij focuste zich enkel op de toekomst.
In 2005 was Bressers op vakantie en liep de zee in. Hij dook door een golf, maar te snel en hij klapte tegen de zeebodem aan. Hierdoor brak hij zijn nek. Hij voelde zich alleen want het leek erop dat niemand hem kwam redden. Hij nam afscheid van zijn leven en vroeg zich af wat hij eigenlijk voor de wereld had betekend. Door een nieuwe golf kon hij weer ademen. Bressers werd toch gered. Met dit bloedserieuze verhaal wist hij afwisselend een doodse stilte en een daverende lach in het publiek te bereiken.
Zijn uitdaging is nu zichtbaar; hij zit in een rolstoel. Maar iedereen heeft zijn eigen uitdaging en die is niet altijd zichtbaar. Wat we op ons pad krijgen, daar kunnen we niet voor kiezen. Maar hoe we met tegenslagen om gaan, dat kunnen we wel kiezen. Het meest moeilijkste moment was toen hij in het ziekenhuis lag. Er was niemand….alleen als hij riep, kwam er iemand die dan de monitors checkte en zich weer omdraaide. Maar toen kwam Carlos, de verpleegkundige. Deze man zette Jaap’s leven op een ander spoor. Carlos legde zijn hand op zijn schouder, waar hij het wel kon voelen en zei: “Het is okay.” Dat kleine gebaar maakte voor hem het verschil.
“Als zoiets kleins het verschil kan maken, dan kunnen we het allemaal.”
Elke keer dat wij een patiënt in onze stoel hebben, krijgen we de kans om opnieuw even contact te maken, de band weer opnieuw aan te leggen of te versterken. Dat hoef je niet weg te cijferen als ‘dat is toch normaal’ en ‘dat is toch mijn werk’. Nee, dat Carlos-momentje is heel speciaal. De zaal werd aan het werk gezet om te vertellen over hun Carlos-momentje. Men vond het lastig om iets te bedenken, omdat we er vaak niet bij stil staan. “Toen ik nieuwsgierig werd naar de Carlos-momentjes van morgen, bleek het ineens overal te zijn.”
Een Carlos zit in iedereen. De vriendin van Bressers zit in de zorg en ze hebben elkaar ontmoet bij een concert van Guus Meeuwis. Daar gaan ze elk jaar weer naar terug. Een keer zat er een terminale patiënt naast hem voor haar laatste uitje. Zij werd door een medewerker van de concertorganisatie op een bijzondere plek gezet. Hij verraste haar, hij gaf haar iets extra’s, iets wat boven haar verwachting lag.
“Als je iets doet wat boven de verwachting ligt, dan creëer je een ambassadeur voor je praktijk.”
“Waar word jij gelukkig van? Op het moment dat je de factuur schrijft?”, vroeg hij aan de zaal. “Nee, waarschijnlijk is het iets kleins. Sta daar voortaan bij stil.” Als je zelf iets moois doet voor iemand anders, dan word je daar zelf ook gelukkig van.
“Wijs elkaar op talenten, op mooie dingen, dan verlaat iedereen de praktijk met een glimlach.”
Jaap Bressers kwam tijdens zijn studietijd voor zijn Masteropleiding International Management op 21-jarige leeftijd door een duikongeval in een rolstoel terecht. Zijn wereld stond op zijn kop, maar hij vocht zich terug en kwam uiteindelijk zelfs sterker uit de strijd. Door pakkende persoonlijke verhalen te linken aan uitdagingen in het bedrijfsleven weet Jaap als geen ander het publiek te raken en te inspireren om meer uit hun leven en werk te halen. Door net dat kleine beetje extra te doen, kun je het verschil maken. Voor jezelf en voor de klant.
Verslag door Lieneke Steverink-Jorna, voor dental INFO, van de lezing van Jaap Bressers tijdens Klantpasta.
Tijdens Switch – een event op de Dutch Design week 2017 – konden kinderen juweeltjes maken van composiet. De kinderen hardden de composieten uit met licht.
De workshop is een initiatief van Toothcamp en wordt ondersteund door de KNMT.
Bekijk de video
Om tandbederf te voorkomen is het goed poetsen van de tanden van enorm belang. Traditionele poetsinstructies, zowel afkomstig van afbeeldingen als adviezen van ouders of een tandarts, blijken echter lang niet altijd effectief te zijn. Marnix Hoppener en Enny Das gaan daarom nu onderzoeken of verhalen een effectieve manier om poetsgedrag bij kinderen te verbeteren zouden zijn.
De hoofdvraag van het onderzoek van Hoppener en Das gaat er over of een speelsere, minder directieve benadering kan bijdragen aan een betere mondhygiëne bij kinderen. Hierbij wordt gekeken naar de effecten van gezondheidsvoorlichting. Waar eerdere onderzoeken met name uitgingen van bangmakerij als effectief middel, kijkt dit onderzoek juist naar het brengen van dezelfde boodschap op een positieve, entertainende manier. Dit wordt gedaan door middel van een verhaal over het aapje Johnny Joker.
Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met het Centrum voor Tandzorg in Rosmalen en kindertandarts Gert Stel en wordt mede mogelijk gemaakt door het CZ Fonds. Er wordt verwacht dat de eerste resultaten in de zomer van 2018 zullen verschijnen.
Bron:
Radboud Universiteit
Het event vond plaats in het futuristische Evoluon in Eindhoven. 170 mondhygiënisten, tandartsen en specialisten woonden dit eerste congres van Philips bij.
Het ochtendprogramma gaf een blik in de toekomst van (mond-)gezondheid, hierna werd er ingegaan op klinisch onderzoek en de rol en invloed van mondgezondheid op algemene gezondheid. In de middag waren er verschillende break-outsessies waar bezoekers meer konden leren over social media, bleken en gezonde voeding.
De eerste twee sprekers in de ochtend gaven de aanwezigen een kijkje buiten de tandheelkunde. Lucien Engelen, Director REshape Center for Health(care) Innovation Radboud Nijmegen nam het publiek mee in de verandering van de gezondheidszorg door het gebruik van technologie. Liat Ben Zur, Senior Vice-President, Connected Platforms Philips and Board Member Umicore, sprak over de toekomst van de zorg en welke veranderingen de toepassing van connected apparaten met zich meebrengt als gevolg waarvan de zorgfocus zich verplaatst van reactief naar proactief. Dagmar Else Slot gaf een presentatie over de balans tussen de industrie en de wetenschap en het belang hiervan in het toepassen van Evidence Based Dentistry.
Tijdens de lunch konden de bezoekers kennismaken met de laatste Philips innovaties, zoals de Philips Avent uGrow, de Airfyer, OneBlad, de Air Purifieren natuurlijk ook met de meest recente innovatie, de slimste tandenborstel door feedback geeft aan de gebruiker met behulp van sensoren: De Philips Sonicare DiamondClean Smart.
Na de lunch presenteerde Janneke Wittekoek, cardioloog en eigenaar HeartLife klinieken op een
populair-wetenschappelijke manier over het (vrouwen)hart, hartklachten en preventie. Zij gaf goede tips en ideeën om beter voor je hart te zorgen. Hierin nam zij ook de mogelijkheden in de mondzorgpraktijk mee. Bruno Loos, Hoogleraar parodontologie en voorzitter van de sectie parodontologie/biochemie bij ACTA sprak daaropvolgend over de steeds duidelijker aanwezige relaties tussen parodontitis en hart- en vaatziekten en de toegevoegde waarde van de parodontale behandeling op de algemene gezondheid. Wijnand Teeuw, Chef de Clinique en parodontoloog bij ACTA ging in op de mondgezondheid als de spiegel van de algemene gezondheid, met de focus op diabetes en gaf zijn visie over hoe het tandheelkundig team daar mee om kan gaan.
Het programma werd geleid door de ervaren dagvoorzitter Donatello Piras, bekend als gespreksleider van verschillende debatten zoals het Grote Zorgdebat 2017. Donatello zorgde voor veel interactie & vraagmomenten tussen de aanwezigen en de sprekers.
Na dit programma volgden drie break-out sessies. Yvonne Kort, mondhygiënist en vitaliteitstherapeut hield een break-out sessie over “energize your day”, Xander Rijpstra, tandarts en docent, gaf een uiteenzetting en diverse tips over verschillende bleekbehandelingen en Maarten Reijgersberg, oprichter en eigenaar van Rauwcc, gaf deelnemers een kijkje in de ontwikkelingen en mogelijkheden van social media.
Het programma werd op een humoristische manier afgesloten door Rob Urgert, Creatief denker, presentator en bedenker van De Kwis en Het Instituut. Rob gaf een inspirerend en hilarisch verhaal over het geheim van creativiteit: Hoe Krijg Ik Een Geniaal Idee in 30 Minuten?
Na de succesvolle dag werd onder het genot van een drankje en een hapje nog lang nagepraat en gefantaseerd over een vervolg. Die gaat er komen: het volgende Philips SmartTalks event is op 12 oktober 2018.
Vervangingen in het front zijn misschien wel de meest veeleisende oplossingen die gevraagd kunnen worden van de tandarts. Naast de functionaliteit is er de esthetiek die mogelijk de hoofdrol speelt.
Aspecten als kleur,en vorm van elementen, lachlijn en gingivaverloop moeten meegenomen worden om een optimaal eindresultaat te boeken. Implantaten zijn daarin een goede oplossing, maar daaraan kleven helaas ook duidelijke problemen. Binnen deze presentatie zullen verschillende alternatieven besproken worden die ook een oplossing zouden kunnen zijn voor dit probleem. Het vinden van de juiste oplossing is steeds weer een uitdaging. Tandheelkunde is maatwerk en geen confectie.
Verslag van de lezing van parodontoloog-implantoloog Anna Louropoulou tijdens het congres Tandheelkunde aan de Maas.
De positie van de centrale boven incisieven is belangrijk. Bij kinderen staan deze in verticale zin in het gezicht vrijwel altijd goed. De stand in horizontale zin kan wel afwijken en dan is correctie nodig.
Als er een diepe beet, dan komt dit door een afwijking van het onderfront en moet hierin correctie plaatsvinden. Intrusie van het onderfront is dan gewenst. De oplossing moet niet gezocht worden in correctie van de boven incisieven. Als de boven incisieven geïntrudeerd worden dan worden ze minder zichtbaar met de lip in rust wat gevolgen op de esthetiek heeft. Het is een vaak voorkomende fout om dit omgekeerd te willen doen.
De zichtbaarheid van de incisieven is belangrijk voor de esthetiek. Mensen jonger dan 30 jaar laten vooral boven incisieven zien. Naarmate je ouder wordt neemt de zichtbaarheid van de boven incisieven af en neemt zichtbaarheid van de onder incisieven toe. Als je ouder dan 60 jaar bent dan zijn vooral de onder incisieven zichtbaar.
Ook hebben vrouwen meer zichtbaarheid van de tanden dan mannen op dezelfde leeftijd.
Een gezicht is te veranderen door meer of minder van de incisieven te laten zien.
Er zijn drie typen lachlijnen. De lachlijn is de positie van de onderrand van de opgetrokken bovenlip tijdens de lach.
100% zichtbaarheid van de boven incisieven en cervicale band van de gingiva. Dit komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
75-100% van de boven incisieven is zichtbaar. Geen zichtbare gingiva cervicaal, maar de interdentale papillen zijn wel zichtbaar.
<75% zichtbaar incisieven en de gingiva is niet zichtbaar. Dit komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
Patiënt die nog in de actieve groei zit. Het probleem hierbij is dat implantaten niet bewegen. Uit een studie uit 2001 bij enkel tandvervanging is gebleken dat als implantaten te vroeg geplaatst worden bij pubers tussen de 13-18 jaar de implantaten in infrapositie komen te staan vanwege de groei.
Implanteren moet pas gedaan worden na de actieve fase van de groei. Dit kan worden geëvalueerd door middel van laterale schedelfoto’s. Er zijn hiervoor twee opnames nodig met een periode van een jaar tussen de opnames.
Richtlijn voor implanteren
– Niet implanteren bij mannen onder de 25 jaar.
– Niet implanteren bij vrouwen onder de 22 jaar.
De niet-stabiele parodontitis patiënt heeft een groot risico op peri-implantitis waardoor er kans is op een hogere failure ratio.
Autotransplantatie is het verplaatsen van een eigen element naar een andere locatie in de mond. De premolaar is hiervoor meestal de beste kandidaat. De eerste autotransplantatie vond plaats in 1959 in Oslo, Noorwegen, bij een patiënt met oligodontie.
Het beste moment van de transplantatie is als de wortel drie vierde van de totale lengte van het element heeft. In week zes worden autotransplanten opgebouwd met composiet als genezing goed verloopt. De voorkeur heeft een autotransplantaat met een open apex, maar het is ook mogelijk met een afgevormde wortel. Dan is er wel eerst endodontische behandeling nodig.
Het slagingspercentage van een autotransplantaat met gesloten apex blijkt uit onderzoek hoog te zijn . Succes is zeer afhankelijk van de endodontische behandeling die is uitgevoerd.
Functionele belasting van een transplantaat kan pas na zes weken. Dit is met name belangrijk voor elementen met een gesloten apex anders is er een grotere kans op ankylose. Het heeft de voorkeur om de endodontische behandeling voor de transplantatie uit te voeren om drie redenen:
– Voorkomen van ontstekingsresorptie
– Prognose van een endodontische behandeling is gunstiger op een vitaal element
– Dit is praktischer voor de endodontoloog.
Kaakbot is minder belangrijk voor autotransplantaat. Het voordeel van het parodontaal ligament is dat het zelf weefsel kan aanmaken. Parodontaal ligament kan eigen weefsel zoals bot en cement aanmaken. Indien er gezond cement is en het parodontaal ligament niet beschadigd is, dan is vestibulaire botaanmaak mogelijk.
Anna Louropoulou studeerde als tandarts af in 2002 aan de ‘Dental School of Aristotle University’ te Thessaloniki, Griekenland. In 2007 behaalde zij haar Post Academisch diploma in de Parodontologie aan ACTA. Sindsdien werkt zij als parodontoloog-implantoloog in Rotterdam en Amsterdam. Naast haar klinische werkzaamheden werkt zij als onderzoeker en universitair docent bij de sectie Parodontologie aan ACTA. Haar promotieonderzoek betreft de reiniging/decontaminatie van implantaatoppervlakken.
Verslag door Nika van Koolwijk, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Anna Louropoulou tijdens het congres Tandheelkunde aan de Maas.
Jarenlang werd de mogelijkheid op breuk van endodontische instrumenten beschouwd als een geaccepteerd risico van een behandeling en niet als persoonlijke nalatigheid. Tijden veranderen en in veel rechtsgebieden vereist de wet tegenwoordig dat de arts de patiënt informeert over ieder materieel risico van de behandeling die waarschijnlijk wordt geacht.
Ondanks de verhoogde flexibiliteit van de nieuwe generatie roterende endodontische instrumenten en een ‘single-use’ protocol, ontvangt Dental Protection (Ierse organisatie die zich richt op tandheelkundig risicomanagement red.) regelmatig verzoeken tot assistentie bij klachten over gebroken of kapotte endodontische instrumenten. Jarenlang werd de mogelijkheid op breuk beschouwd als een geaccepteerd risico van een endodontische behandeling en niet als persoonlijke nalatigheid. Tijden veranderen en in veel rechtsgebieden vereist de wet tegenwoordig dat de arts de patiënt informeert over ieder materieel risico van de behandeling die waarschijnlijk wordt geacht.
Deze benadering is in overeenstemming met het inzicht van de Ierse Dental Council, die dit opgenomen heeft in de richtlijn ‘Code of Professional Behaviour and Ethical Conduct’, waarin staat:
“U bent verplicht aan de patiënt uit te leggen wat de verschillende mogelijke behandelopties zijn en wat de risico’s bij iedere optie zijn. U moet patiënten genoeg informatie geven, in een taal die zij begrijpen, zodat zij weloverwogen beslissingen kunnen maken over hun zorg.” Dit geldt ook in Nederland, blijkt uit tuchtrecht.
Met dit in gedachten zou breuk van instrumenten moeten worden beschouwd als een van de risico’s die een patiënt zou moeten begrijpen voordat zij kunnen instemmen met een endodontische behandeling. Ook zouden zij zich bewust moeten zijn van de mogelijkheid op perforatie van de wortel of falen van de behandeling door een persisterende infectie. Soms kan het moeilijk zijn om in te schatten hoeveel informatie u aan een patiënt moet aanbieden. Het oude gezegde ‘vertel hen wat zij moeten weten, maar vind ook uit wat zij willen weten’ geldt nog steeds.
Er is niet één vaste uitleg te geven aan een arts die zich ervan wil verzekeren dat hij/zij geldige toestemming van de patiënt heeft gekregen op het moment van starten van een endodontische behandeling. Uiteraard zullen alle preoperatieve overwegingen die bediscussieerd zijn, beschreven moeten worden in het dossier van de patiënt. Dit dossier moet ook de klinische en radiologische beoordeling van het element bevatten, de graad van wortelkromming en de doorgankelijkheid of sclerose van de kanalen, wat de kans op breuk van instrumenten kan vergroten.
Als u mogelijke breuk van instrumenten verwacht, dan zal ook een uitleg over hoe met die situatie zal worden omgegaan vooraf aan de patiënt gegeven moeten worden en genoteerd moeten worden in het dossier. Het informeren van patiënten op een manier die hun vertrouwen behoudt, is van het grootste belang. Zoals met ieder risicomanagement is communicatie de sleutel. Moeilijk is om uit te leggen hoe waarschijnlijk het is dat een risico zich voordoet. Men zou kunnen beweren dat de incidentie van breuk van instrumenten in handen van een endodontoloog mogelijk kleiner is dan in de handen van een tandarts die een nieuw endodontisch systeem gebruikt met minder hands-on ervaring. Maar ongeacht de specialistische ervaring, kan de incidentie van breuk van endodontische vijlen geminimaliseerd worden door zorgvuldige preoperatieve beoordeling van het element.
Idealiter zou bij patiënten in de volgende situaties verwijzing naar een meer ervaren collega met aanvullende vaardigheden en apparatuur overwogen moeten worden:
Een klacht of claim kan alleen worden verdedigd als er aangetoond kan worden dat de informatie aan de patiënt gegeven is en, belangrijker nog, dat de patiënt deze informatie begrepen heeft. Een gedetailleerde mondelinge discussie waarin de patiënt vragen kan stellen, volgt tot geldige toestemming (informed consent) van de patiënt. Het maken van zorgvuldige, gedetailleerde aantekeningen in het dossier zal bewijs hiervoor zijn.
Samenvatting
Beoordeel, bespreek en documenteer de kans op breuk van vijlen voorafgaand aan iedere behandeling zorgvuldig. Informatie die voorafgaand aan een behandeling gegeven wordt, vormt een verwittiging bij het verkrijgen van informed consent van de patiënt, terwijl dezelfde uitleg nadat een vijl is afgebroken waarschijnlijk door de patiënt zal worden uitgelegd als een excuus voor slechte techniek en zou kunnen leiden tot een klacht of een claim.
Vertaling van ‘Breakage of endodontic instruments’, geschreven door Dr. Shreeti Patel
Bron:
Journal of the Irish Dental Association, August/September 2016: Vol 62(4), p. 204
Angst voor tandheelkundige behandeling komt veel voor. Angstproblematiek en –behandeling verschillen sterk tussen volwassenen en kinderen. Ook zijn er overeenkomsten. Hoe krijgt u een beter inzicht in de angst van kinderen en hoe gaat u hier vervolgens mee om?
Angst voor tandheelkundige behandeling is de grootste fobie in Nederland. De angst voor de tandarts is niet homogeen, een patiënt kan bijvoorbeeld bang zijn voor pijn, controle-verlies of het afbreken van de naald.
Zo’n 60% procent van de Nederlandse bevolking heeft geen angst voor de tandheelkundige behandeling. Van de 40% die wel angst heeft, is de helft goed te behandelen. De andere 20% vermijdt in enige mate tandheelkundige behandelingen en hierdoor gaat bij deze groep de gebitstoestand achteruit. Vaak gaat dit gepaard met een negatieve gedachtegang en daarnaast spelen aspecten zoals schaamte, laag zelfvertrouwen en problemen bij het vinden van een relatie of baan ook nog een rol. Vermijding is voor de mondzorg het meest schadelijke gedrag.
Level 1
Voor het behandelen van angstige patiënten geldt een aantal standaard maatregelen:
Level 2
Naast deze standaard maatregelen kunt u de patiënt helpen met het verminderen van de angst voor een bepaald object of situatie. De kern van de behandeling is het niet optreden van de ramp; datgene waar de patiënt zo bang voor is. In onderstaand voorbeeld gaat het om een patiënt die bang is dat wanneer geboord wordt, het pijn doet.
Het resultaat van deze behandelmethode is dat de angst daalt, de patiënt tevreden is, actief participeert in de behandeling en daardoor ook therapie trouw is.
Er zijn verschillen tussen angst bij volwassenen in vergelijking met kinderen:
Behandeling kinderen
Samenvatting
Wanneer er een vermoeden bestaat van complexe (traumagerelateerde) problematiek, kan het verstandig zijn het kind door te verwijzen.Wanneer er een vermoeden bestaat van complexe (traumagerelateerde) problematiek, kan het verstandig zijn het kind door te verwijzen.
Leonard Wetzels studeerde in 2002 af als tandarts aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In 2010 rondde hij de differentiatieopleiding “tandartsangstbegeleiding” aan ACTA af. Naast werkzaamheden in algemene praktijken werkt hij sinds 2004 bij het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde Elver in Nieuw Wehl, deels in een leidinggevende functie. Hij is bestuurslid van de VBTGG en maakt deel uit van diverse commissies op het gebied van de Bijzondere Tandheelkunde.
Verslag door Marieke Filius, onderzoeker bij de afdeling MKA-chirurgie, UMCG, voor dental INFO van de lezing van Leonard Wetzels tijdens het congres Kindertandheelkunde van Bureau Kalker.
Dit artikel is een verslag van de restauratie van twee frontelementen in de bovenkaak met porseleinen facings. Deze klinische casus van Kerr is uitgevoerd met behulp van een ‘non-prep’-techniek, waarbij de tanden niet hoefden te worden geprepareerd of beslepen noch een voorlopige kroon was nodig.
De gebruikte keramiek was lithiumdisilicaat (e.max, Ivoclar-Vivadent, Schaan, Liechtenstein). De meeste facings worden om cosmetische redenen geplaatst. Porseleinen facings zijn een relatief conservatieve behandeling met een grote kans op een uitstekend esthetisch resultaat en duurzaamheid.
Vanzelfsprekend zijn alle stappen van een esthetische restauratie belangrijk, maar het cementeren is ongetwijfeld de meest cruciale fase. Het cementeren moet met de grootst mogelijke zorg en de meest betrouwbare producten uitgevoerd worden.
In dit artikel wordt een eenvoudig protocol voor esthetische indirecte restauraties gepresenteerd, gebruikmakend van moderne materialen en hun bijkomende gunstige eigenschappen.
Een gezonde man van 22 jaar oud kwam op kantoor met klachten over het aanzien van zijn laterale snijtanden. Hij wilde ze groter hebben en hij wilde een mooiere glimlach (Afb. 1). We hebben voor porseleinen facings gekozen om optimale esthetische resultaten
te behalen.
Afbeelding 1
Nadat de facings uit het laboratorium (Lab. Justo Rubio, Valencia, Spanje) aangekomen waren, zijn ze op het testmodel onderzocht op integriteit (Afb. 2), evenals op maat en pasvorm (Afb. 3). Om ervoor te zorgen dat het cementeren in volledige isolatie werd uitgevoerd, is er een rubberdam geplaatst (OptiDam™, Kerr™, Bioggio, Zwitserland). Zoals op de foto te zien is, combineert de dam de voordelen van vochtbeheersing, beter zicht en meer ruimte voor instrumenten.
Afbeelding 2
Afbeelding 3
Vervolgens werden de facings op de tanden aangebracht om de pasvorm, maat en kleur te controleren. Om het effect van de cementkleur op de uiteindelijke kleur van de restauratie te bepalen, werd proefcement gebruikt (NX3 Tryin-Gel, Kerr, Bioggio, Zwitserland). Omdat het gele cement te donker bleek, is ervoor gekozen verder te gaan met wit cement voor de uiteindelijke restauratie.
Afbeelding 4
Afbeelding 5
Nadat de facings gereinigd zijn, werd de binnenkant van de facings voorbereid volgens de volgende procedure die is opgesteld door Magne en Cascione6:
• 60 seconden fluorwaterstofzuur van 9% aanbrengen (Afb. 6 en 7),
• 20 seconden spoelen met water,
• met alcohol en lucht drogen
Afbeelding 6
Afbeelding 7
Vervolgens werd één minuut een silaanmiddel (Silane Primer, Kerr, Bioggio, Zwitserland) aangebracht (Afb. 8) en werd de facing met lucht gedroogd. Tijdens het uitvoeren van deze procedure is het belangrijk om te controleren of de binnenste oppervlakken van de facings uniform, mat en vrij van overblijfselen, witte plekken of glimmende stukken zijn.
Afbeelding 8
Voorafgaand aan het cementeren werd het adhesief van een zelfetsend, lichtuithardend bondingsysteem (OptiBond™ XTR, Kerr, Bioggio, Zwitserland) aangebracht op het binnenste oppervlak van de facings, uitgedroogd en beschermd tegen omgevingslicht (Afb. 9).
Afbeelding 9
Zoals eerder vermeld, is volledige isolatie belangrijk om voorspelbare adhesieve cementering te bereiken. De producent heeft het geselecteerde universele adhesief (OptiBond XTR, Kerr, Bioggio, Zwitserland) ontwikkeld voor gebruik op glazuur, zonder dat er vooraf geëtst hoeft te worden. Desalniettemin heeft de auteur, in overeenstemming met de studies van Nazari et al (2012)11en Erickson et al (2009)12, ervoor gekozen om het glazuur eerst gedurende 15 seconden te etsen met orthofosforzuur van 37,5% (Gel Etchant, Kerr, Bioggio, Zwitserland) en het vervolgens af te spoelen en te drogen (Afb. 10). Na het etsen moet het glazuur er opaak en schoon uitzien.
Afbeelding 10
De primer van het zelfetsende universele bondingsysteem (fles OptiBond XTR-primer, Kerr, Bioggio, Zwitserland) werd vervolgens 20 seconden aangebracht op het glazuur en 5 seconden met lucht gedroogd. Tot slot werd het adhesief (fles OptiBond XTR-adhesief, KerrHawe, Bioggio, Zwitserland) 15 seconden aangebracht en daarna nog 5 extra seconden met lucht gedroogd (Afb. 11).
Afbeelding 11
Zodra de facings en het tandoppervlak waren voorbereid kon het dubbelhardende universele kunstharscement worden aangebracht op het binnenste oppervlak van de facing (NX3, Kerr, Bioggio, Zwitserland) (Afb. 12).
Afbeelding 12
Voor het cementeren van facings kiezen sommige artsen ervoor om NX3 lichthardend cement van Kerr te gebruiken, dat speciaal is geïndiceerd voor dit soort restauraties, omdat het voor een onbeperkte werktijd zorgt (Afb. 13).
Afbeelding 13
Vervolgens werden de facings geplaatst en drie tot vier seconden gedeeltelijk uitgehard. In deze fase kon het overtollige cement worden verwijderd, zonder dat de positie van de facings in gevaar komt. Voor de definitieve uitharding, werd er een glycerinegel op alle randen aangebracht, om de vorming van een door zuurstof geïnhibeerde laag te voorkomen en het cement werd gepolymeriseerd met een led-uithardingslamp (Demi™ Ultra, Kerr, Bioggio, Zwitserland) gedurende 40 seconden aan alle kanten, inclusief het gehemelte.
Als onderdeel van de procedure is het belangrijk dat er geen excentrische contacten op de facings zijn.
Het overgebleven overtollige cement werd van de randen en het oppervlak van de facings verwijderd met behulp van een scherpe curette (Schure 349, Denmat, Lompoc, VS). De randen werden afgewerkt met fijne boortjes (BluWhite Diamonds, Kerr, Bioggio, Zwitserland). De proximale gebieden zijn bewerkt met behulp van gekartelde en eenzijdige strips voor de afwerking en het polijsten (Hawe Diamond Strips, Kerr, Bioggio, Zwitserland). Vervolgens werd er een afwerkingssysteem gebruikt voor alle oppervlakken (OptiDisc™ discs, Kerr, Bioggio, Zwitserland). De interproximale ruimten werden met floss gecontroleerd op gladheid.
Net zoals natuurlijke tanden, moeten keramische restauraties ook worden gepolijst om een glad oppervlak te krijgen om de groei van bacterieel microfilm tegen te gaan. Om deze reden werd er een polijstsysteem (Occlubrush®, Kerr, Bioggio, Zwitserland) gebruikt.
De patiënt was bijzonder tevreden met het resultaat (Afb. 14 en 15) en er is een vervolgafspraak gemaakt voor een laatste controle.
Afbeelding 14
Afbeelding 15
Over Dr.med.dent. German Gomez
Spanjaard en afgestudeerd aan de Universiteit van Tübingen, Duitsland, eerst in tandheelkunde en vier jaar later in geneeskunde. Hij heeft drie nationale prijzen in de ‘Young Scientist’-wedstrijd in Duitsland gewonnen. Na zijn afstuderen in tandheelkunde, voltooide hij aan dezelfde universiteit zijn proefschrift over implantologie. In de afgelopen 18 jaar heeft dr. Gómez ruim 320 lezingen en 42 toegepaste workshops in 42 landen over de hele wereld gegeven. Bovendien heeft hij meerdere publicaties in verschillende talen geschreven. Zijn opleiding in esthetische tandheelkunde heeft hij in Los Angeles en San Francisco gevolgd. Na een aantal jaar in de meest prestigieuze tandartspraktijken in Duitsland te hebben gewerkt, verhuisde dr. Gómez in 2004 uiteindelijk naar Spanje, waar hij zijn tandartspraktijk in Valencia runt en waar hij zich voornamelijk richt op esthetische tandheelkunde en implantaten. Sinds 2013 is hij directeur van het permanentevormingsprogramma ‘Specialist in esthetische tandheelkunde’ van het European Institute of Dental Education (EIDE), dat momenteel in Bahrein en Dubai wordt gehouden.
Disclaimer: Dr. Gómez is een door Kerr Dental betaalde consultant. De meningen die in deze klinische casus worden verkondigt zijn die van Dr. Gómez. Kerr Dental is een producent van medische hulpmiddelen en geeft geen medisch advies. Artsen dienen hun eigen professionele oordeel te gebruiken bij de behandeling van hun patiënten. Alle geregistreerde handelsmerken zijn het eigendom van hun respectieve eigenaren.
Hét evenement op het gebied van digitale tandheelkunde! Van digitale mondscanners tot het volledige chairside proces komen alle toepassingen van het CEREC systeem aan bod. Ter kennismaking of voor intensief gebruik, het CEREC Event inspireert.
De ontwikkeling van digitale afdruksystemen gaat razendsnel. De hoeveelheid mondscanners die op de markt komt daarbij ook. Maar hoe maakt men de afweging digitaal scannen te integreren in de praktijk? En welke facetten zijn dan belangrijk bij het kiezen van een scansysteem?
Om CEREC op de juiste manier toe te kunnen passen is een goede kennis van de te gebruiken materialen en de bijpassende protocollen essentieel. Daarbij geldt onder meer dat een goede cementatie een belangrijke vereiste is voor een duurzaam resultaat. Adhesief cementeren staat daarbij de laatste tijd steeds meer centraal.
CEREC is vooral bekend door het chairside vervaardigen van keramische restauraties. Van inlays tot meerdelige bruggen bespaart deze toepassing tijd en geld voor iedere praktijk. Maar daarnaast heeft CEREC zich inmiddels ontwikkeld tot een gedifferentieerd platform met vele connecties en daarmee mogelijkheden.
Het CEREC Event wordt gehouden op dinsdag 31 oktober, in het Van der Valk Hotel Almere, Veluwezoom 45, 1327 AK Almere.
Uit een nieuw onderzoek is gebleken dat selfies gebruikt zouden kunnen worden als middel om de ervaring van patiënten na een behandeling te verbeteren, om tegelijkertijd de arts op eventuele problemen te kunnen wijzen.
Het onderzoek werd gepubliceerd in de Aesthetic Surgery Journal, genaamd ‘Patient satisfaction with an early smartphone-based cosmetic surgery postoperative follow-up’. De focus van de studie lag op patiënten die cosmetische chirurgie ondergingen, maar de resultaten zijn zowel van toepassing op patiënten die een niet-chirurgische behandeling ondergingen.
In het onderzoek verstuurden 57 patiënten die een cosmetische behandeling kregen hun chirurgen foto’s, gemaakt met een smartphone, van het behandelde gebied na 48 tot 72 uur na de behandeling. De chirurgen lieten weten wanneer de patiënten deze foto’s moesten verzenden. Vervolgens bekeken zij hoe de progressie na de behandeling eruit zag, en lieten ze dit weten aan de patiënten.
Hierna werd de patiënten gevraagd om hun gedachtes over de ervaring weer te geven door middel van een enquête. Van de 52 patiënten lieten 50 (96,2%) weten dat zij het idee hadden dat het foto protocol hun ervaring na de behandeling had verbeterd. Hiernaast zorgden de selfies ervoor dat de chirurgen direct vroege complicaties bij drie van de patiënten op konden merken.
“Het punt van het selfie programma is om vroeger in contact te komen met de patiënten dan het geval zou zijn bij de normale follow-up, die meestal na twee tot drie dagen plaats vindt,” aldus Dr James Zins, auteur van het onderzoek en voorzitter van de cosmetische afdeling van Cleveland Clinic’s Department.
“Op deze manier kunnen angsten van patiënten worden verminderd, waarnaast eventuele problemen direct kunnen worden opgemerkt, nog voordat deze ernstigere schade aan hebben kunnen richten.”
Dit event is voorbij
In de dagelijkse praktijk merken tandartsen dat veel mensen niet helemaal gelukkig zijn met hun gebit. Patiënten hebben soms geen idee wat de mogelijkheden zijn die de moderne tandheelkunde te bieden heeft en wat hun tandarts zelf zou kunnen uitvoeren.
1 december, Utrecht
Voor patiënten is een mooie lach vaak de belangrijkste motivatie om regelmatig het gebit te laten onderzoeken en staan open voor een behandeling die de esthetiek verbetert.
Maar weet u als tandarts wat er allemaal bij komt kijken om tot een mooie lach te komen?
Tijdens het TP Congres “Esthetiek in al zijn facetten” wordt de “smile” en het “design” ervan van diverse kanten belicht. Zeven topsprekers informeren u kort en bondig over de laatste stand van zaken. De sprekers nemen de laatste ontwikkelingen en belangrijkste onderzoeksresultaten mee in hun presentaties. Zo bent u in een dag weer helemaal up-to-date!
Meer informatie TP Congres 2017 – Esthetiek in al zijn facetten
Hoe blijf je relevant in de wereld van ChatGPT?15 december 2025 - 13:00
Blog: Een leugentje om bestwil15 december 2025 - 12:55
Occlusie en het kaakgewricht: belangrijk bij chiropractie15 december 2025 - 12:45
Tuchtrecht: Gedeeltelijk gegronde klacht tegen tandarts wegens onvoldoende vastlegging communicatie parodontale risico’s15 december 2025 - 12:40
OptiBond Universal 360: De nieuwe generatie adhesie14 december 2025 - 09:28
DentRepairCenter: Hand & hoekstukken gerepareerd in 1 dag met originele onderdelen garantie 12 maanden13 december 2025 - 09:03
Nieuw van Miele Professional: compacte thermodesinfectoren voor mondzorgpraktijken12 december 2025 - 10:00
Nieuwe zzp-wetgeving op lange baan?11 december 2025 - 19:46
Moet elke praktijk zelf het wiel uitvinden? Uiteraard niet. Bekijk de video over de Dental Management Toolkit Database met 200+ documenten en video’s voor praktijkmanagement.
