Wat is de beste materiaalkeuze voor de posterieure regio?

In deze lezing bracht prof. dr. Daniel Edelhoff tandartsen up-to-date over wat tegenwoordig de beste materiaalkeuze is voor de posteriorregio. In het artikel ‘All-ceramic restorations in different indications’ beschrijft Edelhoff verschillende casussen met de toepassing van keramiek.

 

 

 

 ‘’Als je niet gelooft in adhesie, dan rij je niet in een auto, ski je niet, tennis je niet, vlieg je niet.‘’
Prof. dr. Edelhoff

Slijtage
Glaze op keramiek verdwijnt in de contactregio. Uit 3D-slijtage onderzoek blijkt 100 micron slijtage, dit is meer stabiel en harder dan tandweefsel. (Güth, 2016) Posterior beschermt anterior in occlusie.

Anterior beschermt posterior in dynamische occlusie.

Materiaalkeuze inlays

Het blijkt dat Empress als materiaal minder goed presteert dan E-max.  De minimale dikte voor het materiaal lithiumdisilicaat is 1mm. Het materiaal lithiumdisilicaat kan dunner zijn als de onderlaag glazuur is (0.6mm).  In h et onderzoek van Sasse et al. Wordt een dikte van 0.7-1.0mm geadviseerd voor lithiumdisilicaat. De fractuurresistentie is dan 610 N tot wel 3390 N. (Sasse, 2015) In een klinische studie evalueert Edelhoff 216 keramische onlays (lithiumdisilicaat): van 79 layered veneers tonen 4,5% major chipping en 7,4% minor chipping. 137 monolitiche onlays, met een minimale occlusale dikte van 1mm kennen geen falingen. In de toekomst zal volgens Edelhoff steeds meer gekozen worden voor ultra-dunne (0.3-0.5mm) CAD-CAM gefabriceerde composieten en keramische occlusale veneers. (Schafer, 2015)

Het materiaal Lava Ultimate (3M ESPE) is een combinatie van composiet en keramiek, 79% bestaat uit fillers. Een alternatief is Enamic Vita, wat als voordeel heeft dat je het kunt etsen. Echter zijn er nog geen lange termijn resultaten bekend.

Tandkleurige splint (polycarbonate) wordt door de tandtechnieker gemaakt en kan gebruikt worden om de beetverhoging uit te testen. Een beetverhoging van 2 mm is te weinig voor een tandheelkundige splint. Freeway space hoeft niet hetzelfde te zijn als voor behandeling in een situatie zonder slijtage.(Edelhoff, 2014)

Conclusie
Er zijn minder verkleuringen van keramiek, dan van composiet. Uit onderzoek blijkt dat zirconia bilayer minder sterk is dan monolayer lithiumdisilicaat. Gebaseerd hierop is het advies monolitisch lithiumdisilicaat te gebruiken.

Materiaalkeuze full-prep kronen

Preparaties voor volledige kronen zijn vaak te conisch, daarom is het advies van Edelhoff om adhesief te cementeren. Als er een ferrule is van 4mm en parallel geprepareerd, kan overwogen worden om conventioneel (glasionomeer) te cementeren. Variolink esthetisch DC wordt als adhesief cement gebruikt, glasionomeer voor implantaat kronen. Porselein kronen zijn 10% beter dan composiet kronen blijkt uit onderzoek van Vanoorbeek et al. (2010).

Keramiek moet je met de hand polijsten, glaze verdwijnt na enkele maanden. Kronen van monolytisch zirconia worden geassocieerd met meer slijtage van glazuur van antagonisten, in vergelijking met natuurlijk glazuur. (Stober, 2014)

Monolytisch zirconia moet handgepolijst zijn, anders wordt het in de mond net schuurpapier voor de antagonist. (Frevert, 2015).

Zirconia is sterk maar opaak van kleur. Bij een hogere temperatuur tijdens het sinteren kan het materiaal meer translucent gemaakt worden. Het blijkt dat sinteren boven de 1500, zirconia slechtere resultaten geeft. Een alternatief zou nog kunnen zijn: het elimineren van alumnia. Dat  geeft ook meer translucentie. Advies van Edelhoff: blijf bij het traditionele zirconia.

In de USA wordt veel BruxZir gebruikt, maar lange termijn resultaten zijn nog niet bekend. Als basis van bruggen gebeurt hier vaak niks mee, maar vaak zit het probleem in chipping van het opgebakken venering materiaal.

Conclusie
Prof. dr. Daniel Edelhoff gelooft niet in polymeerkeramiek. Lithiumdisilicaat is een goed alternatief voor een metaal/porselein kroon, volgens hem. Goud vindt hij het meest betrouwbare materiaal, gevolgd door lithiumdisilicaat.

Prof.dr. Daniel Edelhoff is in Düsseldorf opgeleid tot Certified Dental Technician waarna hij tandheelkunde ging studeren in Aachen. In 1994 behaalde hij de titel Doctor of Medical Dentistry. Hij deed promotieonderzoek en werkte aan de universiteit van Portland, Oregon. In 2003 promoveerde hij aan de Universiteit van Aachen. Hij is nu hoogleraar en hoofd van de afdeling ‘Prosthodontics and Dental Material Sciences’ op de Ludwig-Maximillians Universiteit in München. Sinds 2014 is hij actief lid van The European Academy of Esthetic Dentistry (EAED). Edelhoff is redacteur van het onderzoek tijdschrift Clinical Oral Investigatons.

Verslag door Joanne de Roos, tandarts en docent UMCG, voor dental INFO van de lezing van Daniel Edelhoff tijdens het congres Posterior2016 van Bureau Kalker.