Hydroxiapatiet en fluoride tandpasta beide beschermend tegen cariës

Fluoriden bevattende tandpasta heeft zich gevestigd in de mondzorg door herhaaldelijk bewezen cariësbescherming. Een recente Duitse studie levert nu echter bewijs dat tandpasta die hydroxiapatiet bevat deze bescherming ook levert.

Hydroxiapatiet

Jarenlang werd het gebruik van hydroxiapatiet als kunstmatig glazuur bestudeerd en besproken. Het moet erosie voorkomen en zou zelfs kunnen leiden tot de regerenatie van glazuur. Wetenschappelijk bewijs is echter schaars.

Vergelijkbare resultaten

Een Duits team van onderzoekers kon aantonen dat de stof als tandverzorgingsproduct ten minste geen slechtere resultaten oplevert dan fluoride.

Fluoride vs. Hydroxiapatiet

Voor dit onderzoek werden 133 adolescenten van 13 jaar oud met orthodontische brackets vergeleken. Deze patiëntengroep, die een relatief hoog cariësrisico heeft, werd onderverdeeld in twee gerandomiseerde groepen. Gedurende een proefperiode gebruikte een groep fluoridetandpasta, de andere een tandpasta met 10% hydroxiapatiet.

Onderzoeksperiode

De onderzoeken werden uitgevoerd voordat de brackets werden geplaatst en om de vier weken herhaald gedurende een half jaar. Het International Caries Detection and Assessment System werd gebruikt om het vestibulaire oppervlak van het glazuur te beoordelen. Bovendien gebruikten ze de plaque en gingiva-index.

Resultaten

Zoals de wetenschappers hadden verwacht, was er een duidelijke toename van glazuurcariës tijdens de observatieperiode. Echter, noch fluoride, noch hydroxiapatiet vertoont significant betere waarden. In de hydroxiapatiet-groep had 54,7 procent na zes maanden een laesie; in de fluoridegroep was dit 60,9 procent.

Conclusie

In conclusie kan tandpasta met hydroxiapatiet worden beschouwd als een alternatief voor fluoride tandpasta.

Bron:
Journal of Investigative and Clinical Dentistry

 

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Wat zijn de gedachten over wat wij van kinderen kunnen verwachten

Hoe zien mondhygiënisten de mondgezondheidsvaardigheden van kinderen van acht en twaalf jaar?

In kwalitatief onderzoek was de centrale vraag: ‘Welke mondgezondheidsvaardigheden moeten kinderen van acht en twaalf jaar volgens mondhygiënisten bezitten om de basisadviezen met betrekking tot mondhygiënische zelfzorg te kunnen uitvoeren?’ Onderzoek door studenten Mondgezondheid van de Hogeschool Utrecht.

Conclusie

Er zijn drie focusgroepinterviews gevoerd met in totaal zestien mondhygiënisten. Zij vonden dat kinderen van acht de mondgezondheidsinformatie nog aangereikt moeten krijgen van hun ouders of school, maar kinderen van twaalf kunnen dit zelfstandig opzoeken in diverse informatiebronnen zoals het internet of in tijdschriften.

Wat zijn de gedachten over wat wij van kinderen kunnen verwachten
Klik hier voor vergrote versie: Wat zijn de gedachten over wat wij van kinderen kunnen verwachten

Achtjarigen kunnen een oorzaak-gevolgrelatie in een simpel verband begrijpen, twaalfjarige kunnen dit goed begrijpen wanneer de gevolgen gevisualiseerd worden. Verder kunnen kinderen van acht en twaalf jaar de beschikbare informatie nog niet beoordelen op waarheid. Kinderen van acht en twaalf jaar moeten kunnen poetsen volgens de 3 B’s. Kinderen van acht dienen nog nagepoetst te worden, kinderen van 12 zijn motorisch voldoende ontwikkeld om zelfstandig te poetsen. Kinderen van acht moeten kunnen communiceren over hoe en wanneer ze hebben gepoetst en welke voedingsmiddelen zij hebben genuttigd. Twaalfjarigen moeten kunnen communiceren met mondzorgprofessionals over de mondhygiënische zelfzorg en mondaandoeningen.

Concluderend, achtjarigen hebben meer begeleiding nodig dan twaalfjarigen bij het uitvoeren van de basisadviezen met betrekking tot de mondhygiënische zelfzorg.

Poster ontwikkeld door:
Bo Dekker en Willemijn Buter

Bekijk ook andere posters ontwikkeld door studenten Mondzorgkunde

Deze posters werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de gemaakte posters die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z

Fluoride in leidingwater kan misschien leiden tot lever- en nierproblemen

Fluoride is het meest gebruikte stofje in cariëspreventie en wordt daarom in onder andere de VS toegevoegd aan drinkwater. Een recent gepubliceerd onderzoek heeft echter ontdekt dat fluoride tot een verminderde lever- en nierfunctie kan leiden.

Fluoride in leidingwater tegen cariës

Dat fluoride tot lever- en nierproblemen kan leiden was al aangetoond bij dieren. Er is nu onderzocht of dit ook bij mensen het geval is. Wetenschappers van de Mount Sinai Medical School in New York bekeken de bloedwaardes van bijna 2000 jongeren en de fluorideconcentraties in het kraanwater van zo’n 1700 huishoudens. In de Verenigde Staten wordt regelmatig fluoride toegevoegd aan kraanwater ter preventie van cariës.

Het onderzoek toonde aan dat een hogere concentratie van fluoride in het bloed geassocieerd werden met veranderingen in het functioneren van de nieren en lever. Leidingwater vormt de primaire bron van fluoride waaraan Amerikanen worden blootgesteld.

Nieuwe richtlijnen opstellen

De studie suggereert daarom dat er bij het opstellen van richtlijnen over fluoride en geschikte concentraties bij volksgezondheidsinterventies rekening moet worden gehouden met het functioneren van de nieren en lever. Er is echter wel verder onderzoek nodig om de exacte causale verbanden te begrijpen.
Bovenstaande discussie wordt momenteel in de Amerikaanse media gevoerd. In Nederland wordt echter geen fluoride aan kraanwater toegevoegd en is er dus geen gevaar.

Bron:
Environmental International 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z

Slechte mondgezondheid heeft negatieve impact op sportprestaties

Een goede mondgezondheid zou een hoge prioriteit moeten zijn voor elke (top)sporter. Dit wordt bevestigd in een rapport van de FDI World Dental Federation (FDI), waarin tandheelkundige informatie wordt gegeven specifiek voor amateur en elite sporters.

Dehydratatie en energy drink

Blessures aan de mond of trauma’s zijn niet de enige gebitsproblemen die door middel van sporten kunnen ontstaan. Stress rondom sport kan bijvoorbeeld ook leiden tot dehydratatie, een droge mond en het knarsen van tanden. Daarnaast kunnen energy drankjes en bepaald voedsel dat vaak voor, tijdens of na het sporten wordt gegeten vaak veel suikers en slechte ingrediënten bevatten, die het risico op gaatjes, tandvleesaandoeningen en gebitserosie kunnen vergroten.

Gebitsproblemen slecht voor sportprestaties

Anderzijds kunnen problemen of operaties aan het gebit, zoals tandontstekingen of het verwijderen van verstandskiezen, voorafgaand aan bijvoorbeeld een sportwedstrijd een negatief hebben op de prestaties van de sporter of er zelfs voor zorgen dat deze helemaal niet kan deelnemen aan de competitie.

Het negeren van gebitsproblemen kan sporters negatief beïnvloeden op verschillende manieren. Zo leidt dit vaak tot een mindere kwaliteit van leven en gezondheid, wat twee belangrijke elementen zijn voor elke sporter. Daarnaast kunnen tandvleesaandoeningen of tandbederf zorgen voor ontstekingen en infecties in het hele lichaam.

Adviezen voor goede gebitsverzorging

Bij sommige sporten is de kans op gebitstrauma’s en blessures extra groot. Denk hierbij bijvoorbeeld aan contact- en vechtsporten. De FDI raadt deze sporters daarom sterk aan om altijd goede, op maat gemaakte gebitsbescherming te dragen. Ook raadt de FDI alle sporters in zijn algemeenheid aan om tweemaal per dag goed te poetsen met een fluoride tandpasta, om minstens een keer per jaar naar de tandarts te gaan en om de mond goed te spoelen met water na het consumeren van suikerrijke drankjes en voedselwaren.

Bron: FDI

 

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Mobiele apps in de mondzorg

Mobiele apps in de mondzorg: ervaringen van de mondhygiënist

Weinig mondhygiënisten adviseren mHealth. Wel zijn zij optimistisch over de implementatie en het gebruik hiervan in de mondzorg. Dit is de conclusie van kwantitatief onderzoek naar het gebruik en de implementatie van mHealth onder mondhygiënisten in Nederland, door studenten Mondzorgkunde van Hogeschool Utrecht.

Onderzoek

Er is een kwantitatief, cross-sectioneel onderzoek uitgevoerd naar het gebruik van mHealth applicaties door mondhygiënisten. De survey bevatte onder andere vragen die inzicht gaven over in hoeverre en welke mobiele apps gebruikt worden door de onderzochten mondhygiënisten en wat hun attitude is tegenover de implementatie en gebruik hiervan.

Mobiele apps in de mondzorg ervaringen van de mondhygiënist
Klik hier voor vergrote versie: mobiele apps in de mondzorg

Conclusie

73 respondenten hebben de online enquête ingevuld. 17 respondenten adviseerden mHealth bij hun patiëntengroep en zij gaven aan dat de Oral-B/Philips poetsapp het meest geadviseerd wordt. De doelgroep die de meeste mHealth adviezen krijgt van de mondhygiënisten zijn (ouders van) kinderen tot 12 jaar en jongeren/jong volwassenen tot 25 jaar. De meeste respondenten vonden dat de implementatie van het gebruik van mHealth bemoeilijkt wordt door het gebrek aan technologische vaardigheden en door de privacywetgeving. De resultaten toonden geen samenhang aan tussen leeftijd, geslacht, opleidingsinstelling, -duur en de provincie waar de respondent werkzaam is.

Het merendeel van de respondenten vond dat het gebruik en adviseren van mHealth kan bijdragen aan het verbreden van de patiëntbetrokkenheid en de kennis van de patiënt. Uit de resultaten kan geconcludeerd worden dat weinig van de onderzochte mondhygiënisten mHealth adviseren. Wel zijn zij optimistisch over de implementatie en het gebruik hiervan in de mondzorg.

Poster ontwikkeld door:
Ouijdan Bouchaten en Cécile van Wingerden

Bekijk ook andere posters ontwikkeld door studenten Mondzorgkunde
Deze posters werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de gemaakte posters die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.

/door Lees meer over: Kennis, Mondhygiëne, Scholing, Thema A-Z
Vlaamse regeerakoord

Vlaamse regeerakkoord concentreert op preventie

Het is zover: de tekst van het nieuwe Vlaamse regeerakkoord is af. Wat (mond)gezondheid betreft ligt de focus op preventief welzijnsbeleid, in het bijzonder voor kwetsbare groepen.
Er zal worden samengewerkt met bijvoorbeeld de beleidsdomeinen Sport, Werk en Onderwijs om de doelen te realiseren. De gezondheidsdoelen worden (opnieuw) geëvalueerd in overlegd met partners op basis van wetenschappelijke kennis. Zo is een goede mondhygiëne voor zowel kinderen als mensen die verblijven in residentiële zorginstellingen een nieuwe gezondheidsdoelstelling.

Mondhygiënisten om kwetsbare groepen te bereiken

Om de doelstellingen te halen worden onder andere niet-overheidsinstanties ingezet. Scholen maar ook mondhygiënisten worden als voorbeeld hiervan gegeven. De laatste groep wordt specifiek genoemd in combinatie met het bereiken van kwetsbare groepen.

Preventie en vroegdetectie als speerpunten

Verder hamert het regeerakkoord op het belang van preventie en vroegdetectie. Het Preventiedecreet wordt herzien om de verhoogde middelen zo efficiënt mogelijk in te kunnen zetten. Hierdoor moeten de gezondheidswinsten zo groot mogelijk zijn.

Stimuleer mensen om gezonde keuzes te maken

Daarenboven wil men door middel van nudging gebruik maken van de inzichten van gedragswetenschappen en zo mensen subtiel stimuleren om gezonde keuzes te maken. Als de gezonde keuze de eenvoudigste is, zal preventie makkelijker zijn, zo luidt de gedachte in het akkoord.

Versterkte rol lokale besturen en eertelijnszones

Tot slot zal de rol van de lokale besturen en de eerstelijnszones worden versterkt. Bij preventieve campagnes kunnen ook de zorgberoepen waarvoor geen verwijzing nodig is worden betrokken. De hoop is dat zo veel kan worden voorkomen zodat het niet hoeft te worden genezen.

Bron: het Vlaamse regeerakkoord

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Relatie antidepressiva en antipsychotica

Relaties tussen gebruik van antidepressiva en antipsychotica medicijnen op de speekselvloed

Patiënten die antidepressiva en antipsychotica gebruiken en ouder zijn dan 18 jaar waren geïncludeerd. De exclusiecriteria waren: het syndroom van Sjörgen, radiotherapie in hoofd- en halsgebied, roken, zwangerschap. Alleen kwalitatief goede studies die niet ouder dan 10 jaar waren, werden geïncludeerd voor dit onderzoek.

Vijf studies voldeden aan de in- en exclusiecriteria. In drie studies, die de medicijngroep antipsychotica onderzochten, werden de medicijnen Quetiapine en Paroxetine vergeleken met een placebo. Bij twee studies werd de medicijngroep antidepressiva onderzocht, zij vergeleken het medicijn Vortioxetine met een placebo.

Conclusie

Uit de resultaten bleek dat volwassenen die antipsychotica of antidepressiva slikken een droge mond kunnen ervaren. Geconcludeerd kan worden dat er aanwijzingen zijn voor een samenhang tussen antipsychotica, respectievelijk antidepressiva en de bijwerking ‘xerostomie’.

Klik hier voor een vergrote versie: Relatie antidepressiva en antipsychotica medicijnen op speekselvloed

Bekijk ook andere posters ontwikkeld door studenten Mondzorgkunde
Deze posters werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de gemaakte posters die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.

/door Lees meer over: Kennis, Mondhygiëne, Scholing, Thema A-Z
Leger van micro-robots tegen tandplak

Leger van micro-robots tegen tandplak

Het verwijderen van tandplak is een tijdrovend proces. Onderzoekers van de University of Pennsylvania ontwikkelden een leger van micro-robots als alternatief voor het verwijderen van tandplak.

Afbreken en vernietigen van biofilms

Michel Hyun Koo en zijn team ontwierpen twee verschillende type robot systemen, waarvan een ontworpen voor de oppervlaktes en een voor de kleine, nauwe plekjes. Door middel van katalytische activiteit kunnen deze robots biofilms vernietigen, wat van belang is voor veel verschillende doeleinden – van het schoon houden van waterpijpen en katheters tot het verminderen van risico voor tandbederf, endodontische ontstekingen en implantaatvervuiling. Aangezien biofilms bekend staan als extreem lastig te verwijderen is de ontwikkeling van de robots van groot belang.

Twee robot systemen

De twee verschillende type robotsystemen werden ontwikkeld in een gemengd team met onderzoekers van het Penn Dental Medicine team en het Penn Engineering team, die beiden werkten met robotplatforms met soortgelijke ijzer-oxide nanodeeltjes als bouwblokken voor de microrobots. Samen ontwikkelden zij twee type katalytische antimicrobiële robots (CARs: catalytic antimicrobial robots) om biofilm te kunnen afbreken en vernietigen. Het eerste type robot is gemaakt uit ijzer-oxide nanodeeltjes, de tweede uit nanodeeltjes in 3D gel vormen.

Tandoppervlak

Beide kunnen bacteriën doden om zo het biofilm met hoge precisie af te breken. Waar dit in eerste instantie werd getest op gladde glazen oppervlaktes, testten de onderzoekers later of dit ook toepasbaar is voor klinisch gezien meer relevante doeleinden: het verwijderen van biofilm op moeilijk te bereiken delen op het menselijk gebit.

Koo: “Bestaande behandelmethodes voor biofilms zijn niet effectief omdat deze niet in staat zijn om zowel de beschermende matrix te verwijderen als de bijkomende bacteriën te doden, om vervolgens de biologisch afbreekbare producten te verwijderen. Deze robots kunnen alle drie tegelijkertijd en zeer effectief uitvoeren, zonder enig spoor van biofilm achter te laten.”

Steun van Penn Health-Tech

Om te zorgen dat de robots daadwerkelijk in de klinische wereld toegepast kunnen worden ontvangen de onderzoekers steun van het Penn Center for Health, Devices and Technology, een initiatief dat werd opgezet door Penn’s Perelman School of Medicine, Penn Engineering en de Office of the Vice Provost for Research.

Bron:
ScienceDaily 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Handtandenborstel vs. elektrische tandenborstel: verschil in schoonheid gebit

Handtandenborstel vs. elektrische tandenborstel: verschil in schoonheid gebit

In een nieuw onderzoek is gekeken naar het verschil in de schoonheid van gebit tussen poetsen met een handtandenborstel en een elektrische tandenborstel. Hieruit bleek dat het resultaat misschien niet altijd alleen afhangt van het type tandenborstel.

Algehele schoonheid gebit

Waldemar Petker en zijn team van onderzoekers van het Institute of Medical Psychology aan de Justus Liebig University Giessen in Giessen (Duitsland) zagen dat veel volwassenen last hebben van tandplak, desondanks de moeite die zij stoppen in het poetsen van hun gebit. Daarnaast merkten zij dat veel studies die handtandenborstels vergelijken met elektrische tandenborstels hierbij met name kijken naar het effect op tandplak. Petker en zijn team besloten daarom om ook de twee borstels te vergelijken, maar daarbij te kijken naar de algehele schoonheid van het gebit.

Het onderzoek

Voor het onderzoek werden 115 universiteitsstudenten, tussen de 18 en 30 jaar oud, gefilmd terwijl zij hun tanden poetsten. 60 van hun gebruikten een handtandenborstel, 55 een elektrische tandenborstel. Elk van hun werd gevraagd om zes maanden lang zo goed mogelijk te poetsen.

Gebitsanalyse

Een tandarts keek zowel voor als direct na het poetsen naar het tandplakgehalte bij de deelnemers. Hierbij werd ook gekeken naar eventuele bloedingen in het tandvlees, recessies, parodontale pocket dieptes en de algehele status van het gebit. Vervolgens werd de video geanalyseerd waarbij de focus met name werd gelegd op de duur van het poetsen, de kanten waar wordt gepoetst, en het gebruik van interproximale reinigingsmiddelen.

Geen duidelijk verschil

De onderzoekers vonden geen verschillen in tandplak voor en na het poetsen, klinische parameters en duur van het poetsen tussen de groepen. Na het poetsen was bij beide groepen tandplak te vinden bij ongeveer 40% van het gebit. De conclusie van deze studie luidt daarmee dat het voor de algehele schoonheid van het gebit niet per se uitmaakt of er met de hand of elektrisch wordt gepoetst.

Bron:
BMC Oral Health 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Mondhygiëne onder blinde kinderen aanpakken: zo moet het

Mondhygiëne onder blinde kinderen aanpakken: zo moet het

Schone, gezonde tanden kunnen doorgaans worden gezien. Voor kinderen met een visuele beperking is dit niet het geval. Hierdoor is het nog belangrijker om hen tot het onderhouden van hun mondhygiëne aan te zetten. Onderzoekers weten nu hoe dit het beste kan worden gedaan.

Test

Onderzoekers van de KLE Academy of Higher Education and Research in Belagavi, India, hebben meerdere benaderingen getest en vergeleken. In deze studie werden 90 blinde kinderen tussen de 12-15 jaar willekeurig verdeeld over drie groepen.

Verschillende methoden

De eerste groep werd via braille getraind. De tweede groep via verbale en speelse methoden. De laatste groep via een combinatie van de methoden gebruikt in de andere groepen. De kinderen moesten allen zowel voor als na de training een enquête invullen over mondhygiëne. De studie werd gepubliceerd in de Journal Special Care in Dentistry.

Combinatie halveert tandplak

De studie vond dat een combinatie van beide methoden tijdens de training het beste werkt. Het aantal kinderen met tandplak halveerde hier. Daarnaast namen ook hun kennis en praktische vaardigheden rondom het onderwerp toe.

Bron:
Special Care in Dentistry

 

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Tandvleesaandoeningen verhogen kans op vroege bevalling

Tandvleesaandoeningen verhogen kans op vroege bevalling

Uit een nieuwe studie is gebleken dat tandvleesaandoeningen de kans op een vroege bevalling verhogen. Van de onderzochte vrouwen met een vroege bevalling had 45 procent last van tandvleesaandoeningen, tegenover 29 procent bij vrouwen met een ‘normale’ zwangerschap.

Tandplak door zwangerschapshormonen

‘De gezondheid van onze mond kan een directe invloed hebben op meerdere aspecten van onze algemene gezondheid, inclusief zwangerschap. Veel vrouwen vinden het lastig om tijdens hun zwangerschap goed op hun mondhygiëne te blijven letten. Dit komt onder andere doordat zwangerschapshormonen de vorming van tandplak bevorderen. Zo kunnen er zelfs sneller bloedingen ontstaan,’ aldus Nigel Carter, CEO van de Oral Health Foundation in Engeland.

Slechtere mondgezondheid bij vroege bevalling

In de resultaten van het onderzoek was te zien dat vrouwen met een vroege bevalling tot vier keer lagere gebitsgezondheidsscores behaalden dan de vrouwen met een normaal verloop van de zwangerschap. De vrouwen met een vroege zwangerschap hadden daarnaast gemiddeld acht keer meer tandplak dan de vrouwen met een normale zwangerschap.

Bron:
Journal of clinical periodontology

/door Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
Mondgezondheid-bij-schooljeugd-in-Dominicaanse-Republiek

Mondgezondheid bij schooljeugd in Dominicaanse Republiek beter door Nederlands preventieprogramma

Nederlandse vrijwilligers helpen sinds 2008 met de stichting Bocas Sanas Hollanda Maimón de mondgezondheid te verbeteren van schooljeugd in de Dominicaanse Republiek. Uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheid cariës bij kinderen op de betrokken scholen beduidend lager is.

Bocas Sanas Holanda-Maimón

Cariës vormt een groot publiek gezondheidsprobleem in de meeste geïndustrialiseerde landen. 60-90% van de schoolkinderen heeft cariës. Cariës kan leiden tot een verminderde kwaliteit van leven. Het is daarom van groot belang om de prevalentie van cariës bij kinderen omlaag te krijgen.

De stichting Bocas Sanas Holanda-Maimón (BSHM) heeft in 2008 een preventieprogramma opgezet in de Dominicaanse Republiek met als doel de mondgezondheid van de jeugd te verbeteren. Dit gebeurt voornamelijk in het district Maimón (een arme plattelandsomgeving) in de provincie Puerto Plata. BSHM verleent preventieve en curatieve zorg met teams van Nederlandse vrijwilligers die samenwerken met Dominicaanse partners. Daarbij ligt de nadruk op preventie, door voorlichting en tandenpoetsen op school volgens het ‘Fit-for-School’-systeem.

Werkwijze

BSHM probeert de mondgezondheid van de kinderen op het Dominicaanse platteland te verbeteren door kinderen op school dagelijks hun tanden te laten poetsen. Dit gebeurt via het Fit-for-School-systeem, dat uit drie gezondheidscomponenten bestaat. In de eerste plaats gaat het om het dagelijks poetsen van de tanden met fluoridetandpasta in speciaal daarvoor gemaakte poetsinstallaties. Daarnaast is het de bedoeling dat de kinderen dagelijks de handen wassen met zeep én dat ze twee maal per jaar een albendazole-tablet innemen tegen worminfecties.

Om de doelen te bereiken werft de stichting fondsen en materialen, waarmee de preventieve en curatieve zorg uitgevoerd kan worden. Door bekendheid te geven aan de activiteiten van de stichting wordt geprobeerd verdere financiële, logistieke en overige steun te krijgen.

Samenwerking

BSHM streeft naar samenwerking met gelijkgestemde organisaties in Nederland, in de Dominicaanse Republiek en op internationaal niveau om kennis en ervaring op te doen en uit te wisselen. Daarnaast wordt samenwerking gezocht met Dominicaanse overheidsinstanties, bedrijven en lokale organisaties om zoveel mogelijk draagvlak te ontwikkelen

Evaluatie-onderzoek

Nadat zeven jaar met het BSHM-programma was gewerkt, is in 2015 een evaluatie uitgevoerd. De vraag hierbij was, welk effect het preventieprogramma van BSHM heeft. Hierbij werd gekeken naar de prevalentie van cariës bij 12-jarige Dominicaanse kinderen die mee hebben gedaan aan het preventieprogramma. Dit onderzoek is uitgevoerd door studenten van de opleiding Mondzorgkunde Hanzehogeschool Groningen, Yldou Anema en Berdien Buurlage, onder begeleiding van mondhygiënisten Nicolette Hooyschuur en Agatha Rijpma-Huitema. De onderzoeksgegevens zijn verzameld door medewerkers van Bocas Sanas in 2015.

De gegevens zijn verwerkt in een afstudeerscriptie door de twee mondzorgkunde studenten. De resultaten zijn recent door Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven en Selma Y. Burrekers gepubliceerd in een wetenschappelijk artikel dat geplaatst is op de website van Juniper Publishers.

Opzet onderzoek

Om te onderzoeken of het preventieprogramma van BSHM effect heeft, is de mondgezondheid van 12-jarige kinderen op scholen die aan het preventieprogramma hebben deelgenomen vergeleken met kinderen van scholen uit de buurt die niet hebben deelgenomen.

Op deze scholen zijn verschillende gegevens verzameld op een zelfontwikkeld scoreformulier, namelijk DMFT-gegevens (Decayed, Missing, Filled Teeth), en PUFA-gegevens (Pus, Ulceraties, Fistels en Abces). Ook is onderzocht wat het effect van toeristen en het kopen van snoep is op de DMFT-score. Verder werd ook de cariësprevalentie vergeleken met die in 2008 en werd er een enquête gehouden onder docenten en betrokkenen.

Resultaten

Uit het onderzoek is gebleken dat er significant minder caviteiten, vullingen, pulpa-exponaties en fistels voorkwamen bij de kinderen die hadden deelgenomen aan het preventieprogramma.

Bij scholen waar wel toeristen komen bleken de kinderen aanzienlijk meer caviteiten en sealants te hebben. Of kinderen wel of geen snoep kochten op school was niet in de DMFT-score te zien.

De DMFT-score is in zeven jaar gezakt van 3.9 naar 3.6.

Uit de enquête bleek dat alle scholen het onderdeel poetsgedrag matig hebben begrepen, onthouden, toegepast en/of opgevolgd.

Als verbeterpunt voor BSHM wordt door de respondenten het zorgen voor voldoende tandpasta en/of water gegeven. Er kan geconcludeerd worden dat het geven van voorlichting, instructie en curatieve zorg op scholen in combinatie met het plaatsen van poetsbakken de cariësactiviteit bij 12-jarige kinderen in de Dominicaanse Republiek significant verminderd heeft.

Vrijwilligers gezocht

Ieder jaar bezoeken teams van vrijwilligers de Dominicaanse Republiek om gedurende twee weken op scholen tandheelkundige zorg te bieden.

De komende reis vertrekt op 9 februari 2020. Hiervoor is BSHM nog op zoek naar tandartsen en mondhygiënisten, die als vrijwilliger twee weken lang schoolkinderen preventieve en curatieve zorg willen bieden. De groep bestaat uit 8 tot 12 mensen. De eerste bijeenkomst voor de nieuwe groep is op 21 september.  Meer informatie hierover.

 

Bron:
Bocas-Sanas 

 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z

Ontwikkeling pH sensor om cariës voortijdig te detecteren

Amerikaanse onderzoekers hebben een pH sensor ontwikkeld die door middel van verfstof en het opwekken van LED het risico op cariës kan voorspellen. Het prototype dat in deze studie werd ontwikkeld toont potentie om de problemen van huidige pH meettechnieken op te lossen, maar vergt wel verdere ontwikkeling voordat het in de praktijk gebruikt kan worden.

Meting van tandplak

Een klinische meting van tandplak is noodzakelijk voor tandartsen om het risico op tandbederf te kunnen voorspellen. Een van de manieren om dit te doen is door het vermogen tot zuurproductie van de plak te meten en evalueren. Op dit moment worden hier twee manieren voor gebruikt: elektrische sonde-apparaten en laser scanning microscopie. Aangezien beiden meerdere gebreken kennen besloten onderzoekers van de University of Washington in Seattle om een nieuwe techniek te ontwikkelen voor het meten van biofilm pH, om zo cariës vroegtijdig te kunnen detecteren.

Ontwikkeling nieuwe pH sensor

Om dit te doen werd een glasvezel pH sonde gemaakt, die pH van 4,5 tot 7 kan meten en een 420-nm LED gebruikt als excitatie bron. Vervolgens werd een in vitro onderzoek op twee verwijderde verstandskiezen gedaan, gevolgd door een pilot onderzoek op acht individuen. Twee van hen poetsten hun tanden vrijwillig niet op de dag van het onderzoek.

Voor het testen koos een tandarts telkens een tandoppervlak waar veel plak maar geen interproximale ruimten leken te zijn. Na een rustperiode werd de pH waarde gemeten met omgevingslicht, autofluorescentie en fluoresceïne. Vervolgens spoelden de deelnemers tweemaal hun mond. De onderzoekers meten de pH waardes na een minuut, en vervolgens driemaal vijf minuten later. Het oppervlakte van tand 8 werd gebruikt als referentiepunt aangezien er vanuit werd gegaan dat hier weinig plak zou is.

Na afloop ondergingen de deelnemers een tandreiniging en evaluatie volgens CAMBRA (Caries Management by Risk Assessment), waarbij een deelnemer werd beoordeeld als hoog risico, een als medium risico en zes als laag risico.

De gemiddelde pH test op de controletand was 6,91, met een gemiddelde pH daling van 0,4 na het reinigen. Bij zes van de patiënten was een daling van minstens 0,4 te zien.

Nog niet klaar voor markt

Hoofdonderzoeker Seibel: “We waren blij met de resultaten van de in vitro studies, aangezien deze te reproduceren zijn voor een eerste prototype. Het klinische werk was echter nog erg variabel.” Voordat het pH metingsapparaat op de markt gebruikt kan worden, zal het apparaat daarom verder moeten worden ontwikkeld en aangepast.

Bron:
J. of Biomedical Optics

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
app, telefoon

Poetsen met app helpt beter poetsen en vermindert tandplak

Een smartphone app om patiënten beter te laten poetsen. Een recente studie toont aan dat patiënten die deze app met poetsfeedback gebruikten binnen vier weken een vermindering van 70% in tandplak ondervonden.

Gezondheid gerelateerde apps

Dit onderzoek komt voort uit een aantal gerandomiseerde klinische proeven die de impact van gezondheid gerelateerde apps bestuderen. De resultaten suggereren dat vergelijkbare toepassingen ongekende voordelen kunnen hebben.

Verrassende resultaten

De auteurs schreven: “De bereikte tandplak-reducties waren meer dan het dubbele van de 30% dat systematische reviews en meta-analyses hebben aangetoond. Deze worden over het algemeen enkel bereikt in chirurgie-gebaseerde tandenborstel-proeven.”

Brushlink

In totaal werden 100 deelnemers uit twee Britse tandartspraktijken gerekruteerd. Zij kregen allen mondhygiëne-instructies. Aan de helft van hen werd Brushlink toegekend, een apparaat dat aan een tandenborstelhendel wordt bevestigd. Tijdens het poetsen geeft dit apparaat feedback via een app.

Positieve ervaringen

In een enquête benadrukte sommige deelnemers het gebruiksgemak van het hulpmiddel. Ook de hulp bij poetsen en de ingebouwde timer van twee minuten werden als positieve punten genoemd.

Gebrek vergelijkbare onderzoeken

De onderzoekers merkten op dat er een gebrek is aan vergelijkbare gerandomiseerde klinische onderzoeken naar dit onderwerp. Aangezien er steeds meer van deze apps op de markt komen, hopen de onderzoekers in de toekomst hun nut te kunnen testen en zo de algehele en orale gezondheid te verbeteren.

 

Bron:
British Dental Journal

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
electrische tandenborstel - poetsen

High-tech tandenborstel om tieners beter te laten poetsen

In een recent onderzoek werd gekeken naar hoe jongvolwassenen gestimuleerd kunnen worden om langer en effectiever hun tanden te poetsen. Het bleek dat het gebruik van een interactieve tandenborstel die met een smartphone verbonden wordt, goed kan helpen met het verbeteren van de mondgezondheidsroutine en het verminderen van tandplak.

Vergelijking tandplak

Dr. Christina Erbe, een orthodontist aan het medisch centrum van de Johannes Gutenberg University in Mainz in Duitsland, merkte het probleem op dat veel tieners hun tanden niet goed poetsen. Een van de gevolgen hiervan is meer tandplak in de mond. Erbe besloot daarom om jongeren te onderzoeken die of werden gevraagd met een normale, of met een interactieve tandenborstel, te poetsen, om vervolgens de niveaus van tandplak in hun monden te vergelijken.

Interactieve vs. handmatige tandenborstel

De interactieve tandenborstel die voor het onderzoekt werd gebruikt was de Oral-B Professional Care 6000 van Procter & Gamble. De tandenborstel geeft onder andere feedback tijdens het poetsen over de gebruikte kracht en duur van de poetssessie. Daarnaast geeft de borstel tips over aan welke gebieden van het gebit meer aandacht moet worden besteed. Deze groep ontving ook een Samsung Galaxy S3 smartphone met de Oral-B app erop geïnstalleerd.

Het onderzoek

Zestig deelnemers tussen de 13 en 17 jaar oud werden verdeeld in twee groepen. De ene helft gebruikte de elektrische Oral-B Professional Care 6000 borstel, en de andere helft gebruikte een zachte handtandenborstel, de Oral-B Indicator 35, om hun tanden te poetsen. Voorafgaand aan de studie werden alle deelnemers gescreend op het tandplak in hun mond. Daarnaast werden ze gevraagd om tweemaal per dag voor twee minuten hun tanden te poetsen, op de manier zoals ze dit normaal gesproken ook zouden doen. Ook werd iedereen gevraagd om voor 10 extra seconden op een specifiek gebied in de mond te focussen, en hier dus extra te poetsen. Dit werd verteld aan de handmatige tandenborstel groep, en via de app aan de high-tech borstel groep.

Effectiever poetsen door interactieve tandenborstel

Het gebit van alle deelnemers werd twee weken later bestudeerd. Bij de groep die gedurende hun tanden poetsten met de handtandenborstel waren de niveaus van tandplak gemiddeld omlaag gegaan met 1,7%. Bij de groep die poetste met de interactieve tandenborstel was dit echter maar liefst 34%. Een zeer significant verschil. Het tandplak in de focus gebieden bleek significant verminderd te zijn voor beide groepen, met wel een duidelijk groter verschil voor de interactieve tandenborstel groep. Ook de gemiddelde poetstijd was sterk hoger geworden voor de interactieve groep (108,6 vs 143,5 seconden), terwijl dit voor de handtandenborstel groep ongeveer gelijk bleef (119,2 vs 118,4 seconden).

Een tekortkoming van dit onderzoek is dat de gemiddelde poetstijd voorafgaand aan het onderzoek al 113,9 seconden was, wat een stuk hoger is dan de normale gemiddelde duur van slechts een minuut of minder. Desondanks toont deze studie duidelijk aan dat het gebruik van een interactieve, high-tech tandenborstel jongeren sterk kan stimuleren om beter en efficiënter hun tanden te poetsen.

Bron:
BMC Oral Health 

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Thema A-Z
Gezamenlijke doelen mondzorg opgesteld voor innovatie, preventie en transparantie patiënt

Gezamenlijke doelen mondzorg opgesteld voor innovatie, preventie en transparantie patiënt

In overleg hebben beroepsverenigingen in de mondzorg, cliënten- en patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en de Nederlandse Zorgautoriteit zijn er gezamenlijke doelen voor de mondzorg opgesteld. Deze doelen worden in de komende periode uitgewerkt tot concrete plannen voor optimalisatie van innovatie, preventie en transparantie voor de patiënt.

Doelen samenwerking mondzorg

De samenwerkende partijen stelden de volgende doelen op:

  • Meer inzetten op bewezen effectieve preventie;
  • Maatwerk in de bekostiging en organisatie van mondzorg voor jeugd tot 18 jaar;
  • Maatwerk in de bekostiging en organisatie van mondzorg voor kwetsbare ouderen;
  • Verbeteren informatie en transparantie voor de patiënt;
  • Meer ruimte voor innovatie;
  • Meer ruimte voor esthetische of cosmetische mondzorg;
  • Toegankelijkheid van de mondzorg op de lange termijn moet geborgd zijn.

Samenwerkende partijen

De partijen die samenwerken aan deze gezamenlijke doelen voor de mondzorg zijn de beroepsverenigingen KNMT, NVIJ, NVM-mondhygiënisten en ONT, de Consumentenbond en de Patiëntenfederatie Nederland, Zorgverzekeraars Nederland en de NZa. De ANT was ook betrokken bij dit bestuurlijke overleg maar stapte onlangs hieruit.  De beroepsvereniging vindt dat zij wel mag meepraten maar niet mag meebeslissen.

Meer dan een jaar geleden startten deze partijen een project over bekostiging van de mondzorg waarbij gekeken wordt waar verbetering mogelijk is. NZa-bestuursvoorzitter Marian Kaljouw vindt de ambities een goede start: “We zijn blij dat er vanuit de sector brede steun en inzet is om met deze ambities in de hand te werken aan kwalitatief goede en toegankelijke mondzorg voor iedereen in Nederland.”

Ook de Patiëntenfederatie Nederland kan zich hierin vinden. Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland: “Door deze ambities komt er ruimte om de mondzorg voor patiënten te verbeteren en voor iedereen mondzorg op maat te bieden. We kijken steeds naar het belang van de patiënt en van daaruit werken we graag mee aan het verder brengen van deze ambities.”

KNMT-voorzitter Wolter Brands zegt: “De komende jaren zal de vraag hoe we de zorg bereikbaar en betaalbaar houden hoog op de politieke agenda staan. Ook in onze sector moeten we deze discussie voeren, ook al wordt lang niet alle mondzorg uit de basisverzekering gefinancierd. Om tot goede oplossingen te komen, is breed draagvlak nodig. Daarom is het goed dat we nu met al deze partijen samenwerken aan een toekomstbestendige mondzorg. De NZa heeft ons daarbij de waarborg gegeven dat brede draagvlak essentieel te vinden: nieuwe plannen kunnen niet zonder de steun van de tandartsen gerealiseerd worden. De korte lijnen die we onderling op bestuurlijk niveau hebben versterken het vertrouwen in dit project nog verder.”

Ambities mondzorg 2019 - 2021

Klik hier voor een vergrote versie van de de Ambities mondzorg 2019 – 2021

/door Lees meer over: Mondhygiëne, Tarieven, Thema A-Z

Banen zijn er volop voor de eerste lichting mondhygiënisten in België

In België is onlangs de eerste lichting mondhygiënisten afgestudeerd. De banen liggen voor hen voor het opscheppen. Dental INFO sprak met Thekla Roose, coördinator van de opleiding op de Arteveldehogeschool, over de opleiding en het toekomstperspectief.

Eerste lichting afgestudeerden

In 2016 ging de opleiding mondzorg van start met 100 studenten in Gent. Hetzelfde jaar startte Leuven met 120 studenten. De opleiding duurt in Vlaanderen drie jaar, de eerste lichting is nu dus afgestudeerd. Om hoeveel afgestudeerden gaat het? Thekla: “Er zijn nu 31 mondhygiënisten afgestudeerd. Niet alle studenten die in het derde jaar zaten, zijn ook daadwerkelijk afgestudeerd. Sommigen hebben hun studie met een half jaar verlengd en moeten hun bachelorproef (afstudeerscriptie) nog doen.”
Komend jaar begint er ook een Franstalige opleiding in België, in Brussel en in Luik. Tot nu toe bestond ook in Wallonië het beroep mondhygiënist nog niet.

Volop banen

De opleiding is drie jaar geleden gestart omdat er een groot tekort aan tandartsen is in Vlaanderen. Door de toelatingsbeperking bij de opleidingen tandheelkunde in Vlaanderen is de groep die uitstroomt groter dan de groep die instroomt. Voor de afgestudeerde mondhygiënisten is het dan ook niet moeilijk om een baan te vinden volgens Thekla: “Het valt ons op dat studenten kunnen kiezen momenteel, er zijn volop banen. Veel hebben nog geen contract getekend, omdat ze nog aan het twijfelen zijn welke baan ze het beste kunnen nemen. Een paar studenten gaan een master doen, maar gaan dat combineren met een parttime baan. Het is een luxepositie momenteel.”
Ook een stageplaats vinden is geen probleem. “We waren erg verbaasd dat zoveel tandartsen bereid waren om een stageplaats te bieden. Er waren bij ons natuurlijk nog geen stageplaatsen bij mondhygiënisten beschikbaar. Sommigen deden dat wel via het Erasmus-programma of net over de grens. Tandartsen waren er echter enorm toe bereid en vandaaruit zijn ook veel contacten geboren voor na de stage.”

Nieuwe inschrijvingen

Of de opleiding populair blijft onder studenten, valt nog niet te zeggen. De inschrijvingen zijn pas eind juni begonnen en lopen door tot eind september. Het is dus nog niet bekend hoeveel aanmeldingen er voor het nieuwe jaar zullen zijn. Tot nu toe is de uitval bij de opleiding groot. “We kunnen geen toelatingseisen stellen, dat heeft de overheid zo bepaald. Er is wel een instroomgesprek, waarbij de student code rood, oranje of groen krijgt. Bij de coderoodstudenten geven we eigenlijk aan dat de opleiding voor hen niet haalbaar is, maar we kunnen hen niet verbieden zich in te schrijven. Mensen moeten zelf inschatten of ze capabel genoeg zijn of niet. We hebben wel direct na de herfstvakantie examens ingesteld van drie zware vakken, zodat de studenten dan gelijk een signaal krijgen of de studie haalbaar is. Er worden wel eisen gesteld aan de resultaten in het eerste jaar om te kunnen doorstromen naar het tweede jaar.”

Financiering nog niet rond

Het handelingskader voor de mondhygiënist in België is vorig jaar wettelijk vastgesteld, het financiële kader echter nog niet. Is daar inmiddels meer duidelijkheid over? “De financiering is nog steeds niet rond. Toch willen de tandartsen dat er mondhygiënisten bij hen komen werken. Er is een tekort aan tandartsen, waardoor ze met enorme wachtlijsten zitten. Maar dat de financiering nog niet rond is, is daarbij wel lastig.”
Wat niet meehelpt is dat er verkiezingen zijn geweest en dat er nog geen nieuwe regering is. Er worden nu vooral lopende zaken afgehandeld. “We hopen dat de minister toch nog het initiatief zal nemen. Ook een cao is er nog niet. Maar eerst moet de financiering er komen, daarna volgt de rest.”

Curriculumverandering

Met de eerste afgestudeerden die in de praktijk gaan werken wordt het ook tijd voor aanpassing van het curriculum van de opleiding. “Tijdens de drie jaar dat we bezig zijn, zijn er wel al veel wijzigingen in de opleiding aangebracht, maar nu zijn we gestart met de fundamentele doorlichting van ons eigen curriculum. We willen weten wat de tekorten in de opleiding zijn en hoe we deze kunnen verbeteren. Aan het einde van de opleiding hebben we verschillende afstudeeropdrachten, een praktijkexamen en een bachelorproef. Daar hebben we telkens buitenlandse mondhygiënisten aan gekoppeld en gevraagd om feedback, ook van mondhygiënisten die het wetenschappelijke traject van bijvoorbeeld de Nederlandse hogescholen kennen. Dat is heel belangrijke input voor ons. Daarnaast vragen we aan de studenten wat er verbeterd kan worden. Drie studenten, die parttime gaan werken om praktijkervaring op te doen, gaan ons helpen nadenken over de curriculumverandering”.

Beroepsvereniging BBM

De nieuwe mondhygiënisten staan er niet alleen voor als ze het voor België nieuwe beroep gaan uitoefenen. Er is een alumniwerking en een beroepsvereniging: de Belgische Beroepsvereniging voor Mondhygiënisten (BBM). Deze is opgericht door vijf studenten uit Gent en vijf studenten uit Leuven. De beroepsvereniging gaat ook de nascholing bekijken. “Maar ook wij als hogeschool gaan ons daar mee bezig houden. Dat is sowieso een van onze taken. We willen ook dat de link tussen de opleiding met de afgestudeerden en de beroepsvereniging heel sterk blijft.”

Internationaal congres

De Arteveldehogeschool blijft actief betrokken bij de ontwikkelingen in het vakgebied. “In september zijn we medeorganisator van het congres van de European Association of Dental Public Health (EADPH), dat dit keer in Gent wordt gehouden. De beroepsvereniging zal daar ook een stand krijgen, zodat ze meer naamsbekendheid krijgt.”

Interview door Yvette in ’t Velt met Thekla Roose, coördinator bachelor in de mondzorg van de opleiding op de Arteveldehogeschool te Gent.

 

 

/door Lees meer over: Kennis, Mondhygiëne, Opinie, Scholing, Thema A-Z
diabetespatiënten

Promotieonderzoek toont aan dat diabetespatiënten baat hebben bij extra aandacht voor mondgezondheid

Patiënten met diabetes hebben baat bij huisartsen en praktijkondersteuners die extra aandacht geven aan hun mondgezondheid. Uit een promotieonderzoek aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) blijkt dat meer zorg de kwaliteit van leven voor deze patiënten verbetert.

Diabetes en mondgezondheid

Bij diabetes mellitus, ook wel suikerziekte genoemd, heeft het lichaam moeite met het in balans houden van het bloedsuikerniveau. Als gevolg kunnen patiënten problemen ondervinden met hun nieren, bloedvaten, ogen en voeten. Daarnaast kunnen ze ook problemen ondervinden in de mond, zoals een tandvleesontsteking, droge mond en schimmelinfecties.

Tandvleesontsteking veelvoorkomend

Met name tandvleesontsteking komt vaak voor bij mensen met diabetes. Dit heeft niet alleen een negatieve invloed op de kwaliteit van leven maar kan ook de balans van het bloedsuikerniveau verder verstoren. Het uiteindelijke doel van de zorg voor patiënten met diabetes is het voorkomen van complicaties.

Onderzoek naar extra aandacht

Om deze reden deed Martijn Verhulst onderzoek naar extra aandacht voor mondgezondheid bij patiënten met diabetes. Hiervoor werden vierentwintig Amsterdamse huisartsenpraktijken willekeurig verdeeld in twee groepen.

De eerste groep gaf extra aandacht aan mondgezondheid door patiënten te attenderen op het belang van hun mondgezondheid. Zij moedigden daarnaast het regelmatig bezoeken van de tandarts aan en deelden een introductiepakket met mondverzorgingsproducten uit. Binnen de tweede groep werden geen veranderingen aangebracht.

Significant verbeterd

Het resultaat dat hieruit volgde was dat bij de eerste groep de met mondgezondheid samenhangende kwaliteit van leven van patiënten significant verbeterd was, zeker in vergelijking met de tweede groep. “Wanneer de zorgverleners erin slaagden structureel meer aandacht te geven, verhoogde dat de kwaliteit van leven voor nog meer patiënten. Dit wijst erop dat patiënten met suikerziekte baat hebben bij extra aandacht voor mondgezondheid binnen de eerstelijns diabeteszorg.”

Screenen via tool

Het onderzoek van Verhulst heeft geleid tot een tool waarmee huisartsen op simpele manier kunnen screenen op parodontitis bij hun patiënten: www.perioscreening.com. Door middel van een aantal eenvoudige vragen worden biomarkers en een inspectie van de mond overbodig gemaakt bij een screening door een niet-tandarts.

Bron:
acta.nl

/door Lees meer over: Medisch | Tandheelkundig, Mondhygiëne, Thema A-Z
Tandheelkundige preventie 2.0: mondzorgapps en e-health

Tandheelkundige preventie 2.0: mondzorgapps en e-health

Voor het slagen van een behandeling is het motiveren van de patiënt én het geven van individuele instructies onontbeerlijk. In het verleden werd er veel gebruik gemaakt van de Tell-Show-Do methode voor gedragsverandering bij de patiënt. Nu gebruiken we regelmatig apps. Welke mondzorgapps zijn er en wat zijn de voor- en nadelen van e-health?

De tandheelkundige wereld is voortdurend onderhavig aan verandering en verbetering. Voor het slagen van een behandeling is het motiveren van de patiënt én het geven van individuele instructies onontbeerlijk. In het verleden werd er veel gebruik gemaakt van de Tell-Show-Do methode en motivational interviewing, om gedragsverandering bij de patiënt te bewerkstelligen. Door de introductie van nieuwe technische mogelijkheden zoals internet en de smartphone ontstaan er nieuwe mogelijkheden bij de stimulering van gedragsverandering.

Verslag van de lezing van Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, beiden parodontoloog en implantoloog, tijdens het NVvP congres Dentech.

Op verschillende niveaus kun je inzetten op preventie:

  • Duidelijk maken welke risico factoren bij de klant een rol spelen
  • Herhaalde en geïndividualiseerde mondhygiëne-instructies en professionele mechanische plaque- en tandsteenverwijdering
  • Gedragsinterventies met het stellen van specifieke doelen, planning en zelfcontrole
  • Beheersen van risicofactoren
  • E-Health

E-health is het inzetten van internet en andere digitale middelen voor het ondersteunen van de gezondheid en de gezondheidszorg. M-health staat voor E-health op de mobiele smartphone, welke gebruik maakt van apps. Tegenwoordig heeft meer dan 93% van de Nederlanders (toegang tot) een smartphone. E-health kan door de mondzorgprofessional worden ingezet als extra stuk gereedschap naast de gebruikelijke zorg.

Mondzorgapps

Mondzorgapps kunnen worden onderverdeeld in:

  • Jeugd

    Bijvoorbeeld Glansje & Tom, Trammeland in Tandenland. Gericht op jeugd < 10 jaar, spelenderwijs leren poetsen met spelletjes, filmpjes, tips.

  • Merk/product

    Bijvoorbeeld Oral-B, Philips Sonicare, Colgate. Gericht op poetstechniek, aanschaf van producten (reclame!), directe terugkoppeling. Deze apps lijken erg op elkaar, niet individueel.

  • Tandartspraktijk

    Verlengde van de eigen praktijk-website.

  •  Informatief

    Bijvoorbeeld Ivoren Kruis, InformedApp. Gericht op geven van tandheelkundige informatie, en informatie over behandelingen.

  • Gedragsverandering

    Bijvoorbeeld Wit Gebit, MondMaatje. Gericht op het vergroten van compliance van de doelgroep. Wit Gebit heeft als specifieke doelgroep jongeren die orthodontisch worden behandeld, met als doel het bevorderen van de mondhygiëne en het verbeteren van mondgezondheidsgedrag. MondMaatje (DentalCoach) is ontwikkeld door Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, en heeft als doel het vergroten van de bewustwording van tandheelkundige risico’s en de compliance van de patiënt.

Compliance van de patiënt werkt het beste als er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

  1. Simplificeer gewenst gedrag
  2. Laat behandeling en adviezen individueel aansluiten op de patiënt
  3. Maak reminders van de gemaakte afspraken
  4. Registreer non-compliance gedrag
  5. Informeer
  6. Geef positieve feedback

Bekijk de patiëntenuitleg over Mondmaatje.

Mondmaatje oprichters Mello Vroom en Lodewijk Gründemann aan het woord op Dentech.

E-health

E-health geeft het beste resultaat indien er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

  1. Individuele informatie
  2. Doelen stellen
  3. Positieve feedback
  4. Reminder afspraken/therapie
  5. Mogelijkheden tot registreren van gedragsveranderingen
  6. Mogelijkheden tot sociale ondersteuning

E-health is werkzaam gebleken bij de behandeling van roken, dieet en bij bewegingsactiviteit. Bovendien kunnen goed geplande interventies de gedragsverandering langer vast houden.

E-health werkt op langere termijn wanneer de inhoud interessant blijft, interactief is, eventueel in game-vorm. Dit betekent dat de app regelmatig vernieuwd moet worden.

Voordelen van E-health

  • Nieuwe mogelijkheden voor preventie en gedragsverandering
  • Geeft structuur aan preventieve gedragsverandering
  • Werkt in bij de gedragsverandering bij de patiënt
  • Zorgt voor interne motivatie bij de patiënt
  • Individueel toegespitst per patiënt
  • De zorg voor de patiënt gaat verder buiten de praktijk
  • Het zien van een mondzorg-icoontje op smartphone herinnert patiënt al aan hun mondverzorging

Nadelen van E-health

  • Vraagt aanpassing van zorgverlener in de dagelijkse routine, met name in het begin om er aan te wennen en juist in te stellen.
  • Het is niet geschikt voor álle patiënten.
  • Patiënten moeten toegang hebben tot een computer met internet of smartphone
  • Extra aandacht nodig voor privacy van de gegevens (AVG-proof).
  • Technische problemen binnen de app kunnen ontstaan, maar ook na updates van IOS en Android moet de app nog steeds goed werken.
  • Als er voor elke niche in de mondzorg een aparte app wordt ontwikkeld, zien patiënten door de bomen het bos niet meer. Het actief zoeken van samenwerking in de ontwikkeling wordt sterk aangeraden.

De voorspelling is dat in 2030 E-health een onmisbaar instrument is in de tandartspraktijk, alhoewel het nu in Nederland nog in de kinderschoenen staat. Door E-health wordt de tandarts een onderdeel van een multidisciplinair behandelteam.

Melle Vroom studeerde in 1994 af als tandarts aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Van 1994 tot 1998 volgde hij er de MSc-opleiding tot parodontoloog. Per 2000 is hij mede-eigenaar van Parodontologie Praktijk Friesland. Hij is zowel erkend parodontoloog als ook erkend implantoloog.

Lodewijk Gründemann studeerde in 1988 af aan de rijksuniversiteit Utrecht. Daarna was hij werkzaam als militair tandarts in Blomberg (BRD) en als burger tandarts voor defensie. Van 1995 tot en met 1998 volgde hij de MSc opleiding parodontologie, aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), waarna hij als Parodontoloog in de Parodontologie Praktijk Zwolle werkzaam was. Per 2000 is hij mede-eigenaar van Parodontologie Praktijk Friesland. Hij is zowel erkend parodontoloog als ook erkend implantoloog.

Verslag door Jacolien Wismeijer, tandarts, voor dental INFO van de lezing van Melle Vroom en Lodewijk Gründemann, tijdens het congres Dentech, innovatie in de parodontologie van de NVVP.

/door Lees meer over: E-health, Kennis, Mondhygiëne

Posters door studenten Mondzorgkunde Hogeschool Utrecht (deel 3)

Bekijk drie posters gemaakt door vierdejaars studenten Mondzorgkunde van de Hogeschool Utrecht over ervaring van patiënten met astma of COPD in de mondzorg, veiligheid van reinigingsmiddelen voor protheses en relaties tussen medicatiegebruik en zwelling van zachte mondweefsels.

Deze posters werden beoordeeld met een cijfer 7 of hoger en zijn een selectie uit de gemaakte posters die interessant zijn voor werkzame mondhygiënisten.

1. Ervaring van patiënten met astma of COPD binnen de mondzorg en de weg naar de ideale preventie

Hoofdvraag

Hoe ervaren patiënten met astma/COPD de medicatie zelf, bijwerkingen, adviezen en rol van de verschillende zorgverleners met betrekking tot de informatieverschaffing?

Ervaring van patiënten met astma of COPD binnen de mondzorg en de weg naar de ideale preventie

klik hier voor vergrote versie

Aanbeveling

Vervolgonderzoek bij een grotere onderzoeksgroep wordt aanbevolen zodat er een uitgebreider beeld kan worden geschetst over de informatieverstrekking en begeleiding bij astma/COPD patiënten in Nederland.

Conclusie

• Patiënten ervaren een negatieve invloed op hun dagelijks leven.
• Enkele participanten geven aan belemmingen te ervaren met betrekking tot het innemen van medicatie.
• Bijwerkingen, zoals een droge mond, worden ervaren.
• Participanten krijgen een goede informatieverschaffing over de instructies.
• Er wordt weinig tot niks verteld over voorlichtingen/adviezen met betrekking tot de bijwerkingen van het medicatiegebruik op de mondgezondheid.

Poster ontwikkeld door:
R. Gelink en M.S. van der Klauw, Hogeschool Utrecht

2. In hoeverre zijn reinigingsmiddelen voor protheses veilig?

Uit een recent uitgevoerd systematicreview in 2018, worden de meest gebruikte reinigingsmiddelen (tandpasta, bruistabletten en handzeep) voor het reinigen van de protheses onderzocht. Echter wordt er niet gekeken naar de veiligheid van de reinigingsmiddelen. De uitkomsten van dit recent onderzoek gaf een praktisch en klinische relevante aanleiding, voor het onderzoeken van de reinigingsmiddelen, op de meest gebruikte prothese. De polymethylacrylaat protheses blijkt ook uit de onderzoeken van De Graaf en Rustemeyer, (2018);Sharma(2016), de meest gedragen prothese is.

Hoofdvraag

In welke mate zijn de middelen om een (uitneembare) prothese te reinigen abrasief?

Deelvragen

In hoeverre is het poetsen met tandpasta/bruistabletten/handzeep op de polymethylmethacrylaatprothese abrasief?

In hoeverre zijn reinigingsmiddelen voor protheses veilig.

klik hier voor vergrote versie

Conclusie

• Het is aannemelijk dat het gebruik van tandpasta op de PMMA-prothese als abrasief kan worden beschouwd.
• Het is aannemelijk dat het gebruik van handzeep/bruistabletten/Polident tandpasta als niet-abrasief kan worden beschouwd.
• Mate van bewijs: B
• Niveau van bewijskracht: 2

Poster ontwikkeld door:
Inam Ul-Haq en Nwal Mulay, Hogeschool Utrecht

3. Relaties tussen medicatiegebruik en de bijwerking ‘zwelling van de zachte mondweefsels’

Zwelling van mondweefsels is een bekend verschijnsel, maar hoe bewust zijn mondprofessionals zich ervan dat medicatiegebruik hiervan de oorzaak kan zijn? 66% van de Nederlandse bevolking maakt gebruik van medicatie. Echter ontbreekt het aan onderzoek waarbij dit onderwerp benaderd wordt vanuit het oogpunt van de mondzorgprofessional die het klinische beeld tegenkomt.

Probleemstelling

Wat zijn relaties tussen medicatiegebruik en de bijwerking ‘zwelling van de zachte mondweefsels’ bij patiënten die medicatie gebruiken?

Deelvragen

  1. Welke medicijnen zijn gerelateerd aan het optreden van de bijwerkingen ‘angio-oedeem’ bij patiënten die medicatie gebruiken?
  2. Welke medicijnen zijn gerelateerd aan het optreden van de bijwerking ‘gingivahyperplasie’ bij patiënten die medicatie gebruiken?
  3. Wat zijn relaties tussen medicatiegebruik en de bijwerking ‘angio-oedeem’ bij patiënten die medicatie gebruiken?
  4. Wat zijn relaties tussen medicatiegebruik en de bijwerking ‘gingivahyperplasie’ bij patiënten die medicatie gebruiken?

Doelstelling en relevantie

Verkrijgen van wetenschappelijke kennis en inzicht in dit onderwerp, om zo aan patiënten en mondzorgprofessionals evidence based informatie te kunnen geven die leidt tot bewustwording en om een aanbeveling te kunnen geven voor verbetering van de kwaliteit van voorlichting.

Relaties tussen medicatiegebruik en de bijwerking ‘zwelling van de zachte mondweefsels’

klik hier voor vergrote versie

Aanbevelingen

  • Primair longitudinaal experimenteel vervolgonderzoek
  • Praktische richtlijn ontwikkelen voor mondzorgprofessionals
  • Onderwerp integreren in de opleiding
  • Voorlichtingsmateriaal voor patiënten

Conclusie

Medicatiegebruik is gerelateerd aan het optreden van zwellingen van de zachte mondweefsels in de vorm van angio-oedeem en gingivahyperplasie. NSAIS’s, ACE-remmers, een toename van dosering en een onregelmatige reactietijd zijn gerelateerd aan angio-oedeem (niveau 2,3). Calciumantagonisten, ACE-remmers, bètablokkers, immunosupressiva en anti-epileptica zijn gerelateerd aan het optreden van gingivahyperplasie (niveau 2,3).

Poster ontwikkeld door:
Sophie Brüsewitzen Miranda van de Ruitenbeek (2019), Hogeschool Utrecht

 

 

/door Lees meer over: Kennis, Mondhygiëne, Scholing, Thema A-Z