Hoe voorkomt u overbelastingsklachten van handen en vingers?

tandarts aan het werk

Uw handen en vingers zijn uw belangrijkste instrumenten als mondzorgverlener. Sommige specialisten laten ze zelfs verzekeren. Een goede conditie van handen en vingers is erg belangrijk. Het is in grote mate te beïnvloeden en zelfs te trainen. In dit artikel kunt u meer lezen over het voorkomen van overbelastingsklachten en verbeteren van uw coördinatie door de juiste werktechniek.

Werktechniek
De belangrijkste manier om klachten te voorkomen, is het hanteren van de juiste werktechniek. Besteed eens een ochtend aan een zelfdiagnose. Hoe houdt u uw instrumenten vast? Grofweg zijn er drie manieren te onderscheiden. De pinch grip, de gemodificeerde pengreep en de palmgreep.

 

1.Pinch grip
De pinch grip (normale pengreep zoals bij schrijven) wordt veel gebruikt in de tandheelkunde, maar is niet geschikt om meerdere redenen. Het vergt veel kracht, de stabiliteit is gering, het risico op overstrekken van de vingers groot en de bewegingsmogelijkheden zijn klein. Hierdoor wordt de pols te veel gebruikt om de bewegingsmogelijkheden te vergroten. Dit is belastend voor de pols. Bij de pinch grip rust het instrument op het bovenste kootje van de middelvinger. Dit is erg belastend voor het gewricht en kan deformaties en slijtage veroorzaken.

2.Gemodificeerde pengreep
De juiste wijze voor het hanteren van de meeste instrumenten is de gemodificeerde pengreep. Bij deze greep worden de duim, middelvinger en wijsvinger met de toppen van de vinger in een driepuntscontact om het instrument geplaatst. De duim en wijsvinger staan min of meer tegenover elkaar, de middelvinger staat tegen het werkeinde van het instrument. Let op: de vingerkootjes dienen gebogen te zijn, niet overstrekt. Met deze greep kunt u 50% meer kracht zetten en (na wat oefening) veel preciezer werken.

gemodificeerde pengreep

Gemodificeerde pengreep

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afsteunen op een stabiel vlak is een belangrijk onderdeel en voorwaarde voor de juiste techniek, dit kan binnen en buiten de mond. Binnen de mond kan met de ringvinger en pink afgesteund worden op de tandboog of (boven)kaak. Buiten de mond afsteunen kan op kin of wang, mits ondersteund door bot. De niet werkende hand kan ook gebruikt worden als steunpunt, dit geeft meer stabiliteit en controle.

3.Palmgreep
Als u meer kracht moet zetten, bijvoorbeeld met een extractie, kunt u gebruik maken van de palmgreep. Deze greep wordt ook vaak gebruikt bij het hanteren van de nevelafzuiger. Let hierbij op dat u de arm niet onnodig optilt. Soms is het mogelijk het instrument onderhands vast te houden in plaats van bovenhands. Hierdoor voorkomt u overbelasting. Houdt de bovenarm zo dicht mogelijk langs uw lichaam en de pols in de neutrale stand.

Handen trainen
Veel mondzorgverleners hebben moeite met het volhouden van de gebogen vingers tijdens de behandeling. Functioneel trainen is belangrijkst: wees u bewust van de juiste houding en hou het vol tijdens het werk. Vraag uw assistent u te wijzen op onjuist gebruik van de vingers en handen. Daarnaast kunt u trainen met een handtrainer. De handtrainer op de afbeelding is bijzonder geschikt, omdat u in diverse posities de werkomstandigheden kan nabootsen. Buig én strek de vingers tegen weerstand en houdt de vingers altijd gebogen. Leg de handtrainer bijvoorbeeld op de bank en speel er dagelijks een paar minuten mee tijdens het tv kijken.

handtrainer

 

 

 

 

 

 

 

 

Tips

  • Beweeg de handen, polsen en vingers ontspannen terwijl u praat met de patiënt
  • Vraag uw assistent u te wijzen op de correcte werktechniek
  • Voorkom knijpen in uw instrumenten. Een heft met een diameter van > 7,5 mm is hierbij aanbevolen.
  • Bedenk of u in het dagelijks leven de handen juist gebruikt. Denk hierbij vooral aan typen, gamen en vasthouden van mobiele telefoon (deze niet afsteunen op de pink bijvoorbeeld)
  • Geef uzelf de tijd om een nieuwe techniek aan te leren. Bij werken met de gemodificeerde pengreep kan het voelen alsof u het instrument makkelijker kan laten vallen, maar het tegendeel is waar. U heeft meer controle, alleen moet u het wel eerst leren.

 

Bronnen en fotocredit: Hokwerda, werken met de gemodificeerde pengreep door de tandheelkundig behandelaar. Foto handtrainer TheraBand www.thera-band.com, verkrijgbaar online.

Door: Amber Denekamp, ergonomiedeskundige en bedrijfsoefentherapeut www.aeflex.nl , specialist in tandheelkundige ergonomie. Gezond, comfortabel en klachtenvrij werken.

 

Lees meer over: Ergonomie, Thema A-Z