Occlusie en het kaakgewricht: belangrijk bij chiropractie

Kaak, skelet, schedel, bot

“Als chiropractor kun je het lichaam aanpassen, maar is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor de occlusie en het kaakgewricht. Deze onderdelen zitten weer vast aan de nek en het hoofd. Je kunt dit niet los van elkaar zien, maar als één gebalanceerd systeem.” Verslag van de lezing van chiropractor Dayne Ferrar tijdens het NVVRT-Restauratiefje Chiropractie.

Dayne zelf heeft op hoog niveau rubgy gespeeld. Hij brak zijn enkel en is hier niet meer van terug gekomen. Hij dacht eerst dat hij arts wilde worden, maar toen hij zijn vader na een heel kort ziekte bed verloor aan longkanker, veranderde zijn insteek. Het probleem bij het huidige gezondheidszorgsysteem is dat je pas kunt behandelen als je een diagnose krijgt. Als chiropractor zie je direct resultaat: mensen komen anders van de bank af dan toen ze erop stapten. Hij wil mensen helpen de beste versie van zichzelf te zijn. Zijn motto: je moet betere vragen stellen als je betere antwoorden wilt.

We vinden op dit moment dat afwezigheid van symptomen gelijkt staat aan gezond zijn. Maar er speelt veel meer mee. Je wilt uitgaan van de functie, het voorkomen van ziekte en van de prestaties die je lichaam kan leveren.

Ons brein krijgt informatie binnen via de zintuigen. Deze zintuigen geven impulsen door aan receptoren en in het brein worden deze receptoren omgezet in elektrische signalen.
Zo wordt er vanuit de nervus trigeminus verschillende soorten informatie doorgegeven van verschillende receptoren:

  • Strech receptoren in de kauwspieren
  • Mechanoreceptoren in het parodontaal ligament
  • Mechanoreceptoren in het TMJ

De reactie van het brein op de reactie van de stimuli is per persoon verschillend.

Prikkels

Het brein is constant prikkels aan het verwerken die binnenkomen vanuit de ogen, de oren en de spieren. Tegelijkertijd maakt het een motorische planning en stuurt het de spieren aan om te gaan bewegen. Tijdens het bewegen zorgt het brein er ook nog voor dat het hele lichaam in balans blijft. Om dit allemaal te kunnen organiseren, werken er veel systemen gelijktijdig samen.

Een voorbeeld waarbij je merkt hoeveel er gebeurt in de hersenen is om een vinger op te steken. Deze vinger beweeg je vervolgens omhoog en omlaag terwijl je met de ogen de vinger volgt. Wat je opvalt is dat je de vinger scherp blijft zien, ook al bewegen je ogen of je hoofd mee. Gaat er hier iets mis in de afstemming dan word je duizelig.

Ferrar kijkt altijd naar het postuur. Niet per se om te behandelen, maar omdat het hele lichaam met elkaar samenhangt. Er zijn verschillende centre points om hierbij mee te nemen. Wanneer iemand een scheef postuur heeft, zijn vaak bepaalde spieren hypertoon.

‘Brain control is only as good as the input from the body’

Gaat er iets mis in de verwerking van prikkels richting de hersenen, dan kan het brein geen goede aansturing geven. Er kunnen verschillende dingen misgaan in de verwerking van prikkels. Dit kan soms komen door een trauma tijdens de geboorte. Sommige kinderen kunnen hier goed mee functioneren, maar lang niet allemaal.

Wanneer het proprioceptieve systeem achteruit gaat, gaat de input van het brein achteruit, waardoor het brein slechter gaat functioneren.

Gelukkig kun je dit middels neuromodulatie aanpassen en hierbij de kwaliteit van leven verbeteren. Dit proces in de hersenen kost ongeveer acht tot twaalf weken. Dit is dan ook de gemiddelde duur voor de behandelplannen, maar het kan ook sneller. Belangrijk voor je brein is naast voldoende tijd, ook consistency en herhaling.

90% van de lichaamsprocessen gebeurt bewust

Maar ongeveer 10 procent van de processen in het lichaam gebeurt bewust, tegenover 90% onbewust. Vooral in het onbewuste gedeelte gebeurt heel veel tegelijkertijd: ademhalen en de bloedcirculatie zijn hier voorbeelden van, maar ook regulatie van de lichaamstemperatuur en de bloeddruk.
Wel kunnen we actief invloed uitoefenen middels het bewuste systeem op het onbewuste systeem: zo zorgt het ademen door je neus voor het afvoeren van stikstofdioxide, wat automatisch de bloeddruk verlaagt. Ons autonome zenuwstelsel zorgt dat we blijven leven, maar we moeten oppassen dat we niet chronisch te hoge stresslevels hebben.

Para- en sympathische zenuwstelsel

Zo kan je ademhaling ook effect hebben op het in of uitschakelen van het para- of sympathische zenuwstelsel. Het parasympathische zenuwstelsel zorgt voor rust, vertering, ontspanning en herstel. Waar het sympathische zenuwstelsel zorgt voor actie en stress: fight, flight or freeze. Het parasympathische systeem en sympathisch zijn in volledig verschillende zenuwbanen vastgelegd.

Bij topsporters is het belangrijk dat ze voldoende tijd doorbrengen in het parasympathische zenuwstelsel. Ontspanning zorgt voor herstel. Flight or fight zorgt juist voor verhoogde spierspanning.
Interessant is dat links- of rechtshandigen een andere manier van spierspanning hebben. Dit kan een verklaring zijn waarom er aan één kant meer TMD-klachten zijn dan aan de andere kant.

Slikken

Ook slikken is een actie die veel onbewust plaats vindt: we slikken zo’n 3000-5000 keer per dag. Maar ook hierbij kun je actief werken aan slikken op de juiste manier. Door voldoende training en volharding, zal het nieuwe slikken uiteindelijk de gewoonte worden.

Chiropractors proberen om de feedback die de hersenen krijgen te verbeteren, waardoor het brein beter kan afstemmen en hierdoor het lichaam beter kan aansturen.

Invloed op postuur vanuit hoofd-hals-gebied

We hebben binnen het hoofd-hals-gebied globaal vier manieren waarmee we invloed kunnen uitoefenen op het postuur.

  • Kaakgewricht
  • Tong
  • Tanden
  • Spieren

Ferrar werkt daarom ook graag samen met tandartsen. Het lichaam heeft verschillende redenen waarom het staat in de positie waarin het staat. Deze redenen kunnen ook in de mond of de occlusie te vinden zijn.

Zo ziet hij graag dat de molaren en premolaren werken als het ‘weight baring system’, de cuspidaten als het ‘postural system’ en de incisieven als ‘profile system’.

Lasers kunnen behulpzaam zijn om te beoordelen wat een aanpassing doet met het postuur van een patiënt. Zo kun je kijken of na een aanpassing van de occlusie het postuur beter is.

Een splint is een relatief makkelijker manier, waarbij je de occlusie in balans brengt en premature contacten verwijdert.

Bij topsporters werken ze met de ‘performence splint’ om te zorgen voor een betere occlusie. Deze wordt met de onderkaak iets naar anterieur vervaardigd. Ze gebruiken deze splint omdat topsporters tijdens hun topsportcarrière niet de tijd hebben om een orthodontisch traject aan te gaan. Het helpt ze op in die periode wel pijnvrij te sporten of leven.

Dayne Ferrar is chiropractor, Lid van de Dutch Chiropractic Federation en de Stichting Nationaal Register van Chiropractoren en eigenaar van Human Health Chiropractic.nl

Verslag voor dental INFO, door tandarts Paulien Buijs, van de lezing van Dayne Ferrar tijdens het NVVRT-Restauratiefje Chiropractie.

Lees ook het verslag Een knappend kaakgewricht 
Lees ook het verslag Tongpositie, mondademhaling en slaap

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wat is je functie?

Lees meer over: Congresverslagen, Slaapgeneeskunde, Thema A-Z