Pathologische oorzaken voor ontevredenheid over prothese

mondprotheses

Ontevredenheid over het kunstgebit kan worden veroorzaakt door pathologische factoren. Welke zijn dit en wat kunt u eraan doen?

Veel mensen zijn ontevreden over hun kunstgebit. De ontevredenheid kan door pathologische factoren worden veroorzaakt. Dit kunnen drukplaatsen, prothesefibromen, stomatitis, ragaden, tumoren of xerostomie zijn.
Een verslag van de lezing van prof. dr. Rien van Waas tijdens de cursus ‘Mondhygiënist en kunstgebit’ van ACTA Quality Practice Mondhygiëne.

Drukplaatsen
Drukplaatsen zijn er in alle soorten en maten. Soms is het erg zoeken voordat u de plaats heeft gevonden. Zo komen vaak kleine drukplekjes voor op de torus maxillaris en ook bij spieren die tegen de prothese schuren zoals de tongspier. Er kunnen tijdelijke en chronische drukplaatsen worden onderscheiden. De occlusie, randen en pasvorm spelen een belangrijke rol in de preventie van drukplaatsen. Gebruik in geen geval watjes of matjes. Dit zijn broedplaatsen voor bacteriën en schimmels.

Prothesefibromen
Flabby ridges vallen onder de fibromen. Fibromen in de onderkaak dienen altijd verwijderd te worden anders wordt het chronisch. De prothese mag eerst een tijd niet worden gedragen. De fibromen ontstaan namelijk door ruimte tussen de kaak en de prothese. De druk op het fibroom kan onaangenaam voelen en soms zelfs heel pijnlijk zijn. De prothese kan dan beslepen worden en er kan tissueconditioner worden aangebracht. Vervolgens wordt het fibroom chirurgisch verwijderd. Daarna kan de prothese worden aanpast of wordt er een nieuwe passende prothese gemaakt. Deze patiënt moet onder controle blijven.

Ragaden en stomatitis
In geval van ragaden en stomatitis kunnen medicijnen worden gebruikt, zoals Dactarine of Nystanine, maar er moeten ook andere therapieën worden ingezet. Wordt dit niet gedaan, dan komt de klacht na zes weken weer terug. Het is vooral van belang dat de prothese ’s nachts uit gaat en dat de prothese en mucosa dagelijks worden gepoetst. Soms kan het ook helpen om de prothese te relinen of te vervangen maar dit zijn niet de oorspronkelijke veroorzakers. De patiënt moet tevens worden geadviseerd om te spoelen met chloorhexidine.

Tumoren
Tumoren geven pas heel laat klachten, dus wees alert op anatomische veranderingen in en rond de mond. Wees ook bedacht op leukoplakie. Het is uw verantwoordelijkheid om de patiënt te verwijzen naar de kaakchirurg bij verdenking van tumoren en/of leukoplakie.

Xerostomie/hyposialie
Mensen met een droge mond drinken vaak heel veel. Dit werkt bij echte xerostomie helemaal niet. Vaak wordt de klacht veroorzaakt door bepaalde medicijnen. Met de huisarts kan overlegd worden over een lagere dosering of een alternatief. Speekselstimulering door water met citroen of iets dergelijks, kan al veel schelen. Verder kan het advies gegeven worden om caffeïne en alcoholgebruik te verminderen en te slapen in een vochtige omgeving. Het kauwen op niet-kleverige, suikervrije kauwgom of het kauwen op suikervrije pepermunt kan ook werken. Werkt dit nog niet voldoende, dan kunnen er kunstspeeksels worden ingezet. Het retentieprobleem kan worden opgelost met orale gels.

Door: Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist
Bron: Cursus ‘Mondhygiënist en kunstgebit’ van ACTA Quality Practice Mondhygiëne

Prof. dr. Rien van Waas studeerde tandheelkunde aan de Universiteit van Utrecht. Hij promoveerde in 1985 op het proefschrift: Een kunstgebit, een kwestie van doorbijten. Daarna werkte hij bij de Katholieke Universiteit in Nijmegen als coördinator van onderzoek. Hij hield zich in het bijzonder bezig met onderzoek op het terrein van de volledige prothese, de gerodontologie, de overkappingsprothese en de orale implantologie.
In 1995 werd hij tot hoogleraar benoemd op ACTA om onderwijs te geven en onderzoek te doen in de Prothetische Tandheelkunde en de Orale Implantologie. Hij schreef een 60-tal artikelen in de Engelse en een 60-tal in de Nederlandse taal. Hij geeft cursussen op het terrein van de sterk gemutileerde dentitie (bij ouderen), kroon- en brugwerk, de orale implantologie, de volledige en de partiële prothese en de overkappingsprothese op natuurlijke elementen en implantaten in binnen- en buitenland.

 

 

Lees meer over: Tandprothese | techniek, Thema A-Z