Een droombaan is natuurlijk iets wat iedereen wil, ook studenten Mondzorgkunde. Maar hoe vind je die droombaan? dental INFO vroeg het aan docenten Mondzorgkunde Suzanne Janssen en Barrie Dallinga en recruiter Solange de Groot.

Van mondhygiënist naar docent

Suzanne heeft in 2010 de opleiding Mondzorgkunde afgerond aan Hogeschool Utrecht (HU). Hierna is ze als mondhygiënist aan de slag gegaan in een algemene tandartspraktijk. “Gaandeweg kwam ik erachter dat ik meerdere interesses had en daarom schreef ik me in 2012 in voor de master docent HGZO. Vanaf toen ben ik ook in dienst gekomen bij de HU als docent en combineerde ik deze baan met de master en mijn baan als mondhygiënist. Dit was een erg drukke periode, maar in 2014 heb ik de master succesvol afgerond. Sinds augustus 2018 werk ik alleen bij de HU als hogeschooldocent en stagecoördinator. Een erg leuke en uitdagende baan!”

Barrie heeft in 1977 de opleiding tot mondhygiënist afgerond. Aansluitend deed ze de opleiding tot directiesecretaresse. “Om mijn net verworven vaardigheden als mondhygiënist niet te verleren werkte ik ook in een praktijk waar vooral kinderen en angstige volwassenen behandeld werden. Daarna heb ik jarenlang gelijktijdig banen als mondhygiënist en als secretaresse gehad. In de periode 1984 – 1990 heb ik in het bestuur van NVM gezeten en vervolgens het bureau van de NVM opgestart. Na 9 jaar bureauwerk bij de NVM had ik zin in iets anders en ben ik met de docentenopleiding gestart. Hiervoor liep ik ook stage bij de HU en kreeg daar vervolgens een aanstelling. Sinds 1989 ben ik ook werkzaam in een vrijgevestigde praktijk.”

Hoe kwamen jullie er achter wat jullie droombaan was? 

Suzanne: “Tja, hoe kom je hierachter? Ik denk dat er nooit één droombaan bestaat, omdat ieder individu meerdere interesses heeft. Volg je interesses en blijf uitdagingen opzoeken, wanneer je dat hebt gevonden in je baan dan heb je denk ik je droombaan gevonden.” Barrie: “Alle banen die ik heb gehad vond ik droombanen, maar na verloop van tijd had ik toch behoefte aan een nieuwe uitdaging. Het leuke van werken bij de HU is dat je steeds weer andere taken kunt uitvoeren. De combinatie van lesgeven met zelf behandelen vind ik ideaal.”

Wat heb je ervoor moeten doen om deze baan te krijgen?

Suzanne: “Zoals aangegeven heb ik een masteropleiding gevolgd en ben ik daardoor in mijn huidige baan ‘gerold’. Ik was op zoek naar een stageplaats en dus benaderde ik de HU. Ik mocht stage komen lopen, maar zij nodigden me eigenlijk direct uit om te solliciteren. Je takenpakket als docent verschilt per persoon en wordt op basis van je interesses samengesteld.” Barrie: “Ik heb steeds nieuwe uitdagingen moeten zoeken.”

Raad je mondhygiënisten aan om goed rond te kijken in het werkveld alvorens je ergens echt te gaan ‘nestelen’?

Barrie: “Het is zeker belangrijk om goed rond te kijken om te leren welk werkveld het beste bij je past. Als ik naar mezelf kijk dan vind ik het ook nuttig om na verloop van tijd in een ander werkveld te kijken, dan blijft het beroep ook uitdagend. Gelukkig is het vaak ook mogelijk om de verschillende werkvelden te combineren, dat zorgt er volgens mij ook voor dat je werk niet eentonig wordt.”

Suzanne: “Eens. Ik raad studenten aan om tijdens de verschillende stages al goed rond te kijken in het werkveld en te bedenken wat zij prettig en leuk vinden en wat niet. Wanneer studenten afgestudeerd zijn, raad ik ze aan om eerst een dag mee te lopen in een praktijk en dan pas ‘ja’ te zeggen tegen de geboden baan. Waarom? Ik denk dat het belangrijk is dat je je prettig voelt in een team en dat je je kunt vinden in de manier waarop er praktijk wordt gevoerd. Op deze manier kun je eerst aftasten en dan beslissen.”

Hoe helpt de studie bij het vinden van de ambitie van de student?

Barrie: “Er zijn verschillende soorten stages en ook projecten zodat studenten kunnen kijken waar hun ambities liggen. Ook in het laatste jaar, als studenten hun afstudeeropdracht moeten uitvoeren en een minor moeten volgen, zijn er verschillende mogelijkheden om achter hun eigen ambitie te komen of te zien wat ze echt niet willen.” Suzanne: “Inderdaad. Het begint direct al in het eerste studiejaar tijdens het onderwijs ‘loopbaanleren’. In jaar 1 gaan de studenten al nadenken over zichzelf door uit te zoeken waar ze goed in zijn en waar ze heen willen de komende vier jaar. Ook wordt er aandacht besteed aan omgaan met tegenslag, het waarmaken van ambities en het leren kiezen. We willen de studenten stimuleren om een leven lang te blijven leren. De verschillende stages helpen de student dus ook bij het vinden van hun ambitie. Ik denk dat vooral tijdens de werkveldstage en de afstudeerstage studenten op zoek gaan naar hun ambitie. Ook is er een ouderenproject en een kinderproject waar de studenten kennis maken met de verschillende doelgroepen. Daarin zie je soms heel mooi naar voren komen dat een student bijvoorbeeld een ambitie heeft gekregen om met ouderen te werken. Als laatste volgen de studenten in jaar 4 een minor naar keuze waarbij ze kunnen kijken wat hun ambitie is.“

Kunnen jullie wat vertellen over de richtingen waarin de student zich kan ‘specialiseren’?

Suzanne: “Tijdens de werkveldstage kiest de student ervoor om stage te lopen in een werkveld naar keuze. Studenten kunnen zich hier bijvoorbeeld specialiseren door stage te gaan lopen in een parodontologiepraktijk of een kinderpraktijk. Ook kunnen studenten kleur geven aan een bepaalde richting door de onderwerpen die zij kiezen voor projecten, onderzoeken of minor. Soms zie je bijvoorbeeld dat een student affiniteit heeft met het behandelen van kinderen. Zij kiezen dan bijvoorbeeld een kinderpraktijk als stageplek voor de werkveldstage en doen hun afstudeeronderzoek ook over het behandelen van kinderen. Tijdens de afstudeerstage kiezen ze er dan vaak bewust voor om kinderen te behandelen en onderzoeken, zodat deze gegevens gebruikt kunnen worden in hun afstudeeronderzoek. Dit levert mooie resultaten op voor de student, de stageplaats en de opleiding. Deze combinatie vind ik erg leuk om te zien!” Barrie: “Onze studenten worden vooral breed opgeleid. In het derde studiejaar kiezen de studenten een werkveldstage, maar de studenten hebben dan al 1,5 jaar stage gelopen in een algemene tandartspraktijk.”

Wat merken jullie onder studenten: welke richting willen zij op en lukt het om hun droombaan te krijgen?

Suzanne: “Er is genoeg werkgelegenheid voor onze studenten, want zoals we weten is er veel vraag naar mondhygiënisten. Wat ik vaak hoor is dat studenten graag een duobaan willen, bijvoorbeeld werken in een parodontologiepraktijk en in een algemene tandartspraktijk. Hierdoor denken ze een leuke afwisseling te vinden in het werk als mondhygiënist.”

Welke klachten hoor je vaak van alumni over hun werksituatie? Wat kunnen zij daar zelf aan doen?

Suzanne: “Recent afgestudeerden kunnen vaak direct aan de slag als mondhygiënist, maar niet altijd kunnen zij het volledige takenpakket van de mondhygiënist uitvoeren. Een veelvoorkomend probleem is het feit dat de mondhygiënist alleen “paro-behandelingen” uitvoert en weinig tot geen cariësbehandelingen. Ik denk dat recentafgestudeerden voor hun eigen kwaliteit moeten staan en in overleg met de tandarts moeten kijken waar begonnen kan worden met cariësbehandelingen. Zo kan er bijvoorbeeld begonnen worden door periodieke mondcontroles uit te laten voeren door de mondhygiënist.” Barrie: “Klopt, onze studenten weten goed wat ze wel en niet willen en een baan vinden is geen probleem. Wel geldt dat als ze het beroep in de volle breedte willen uitoefenen ze er veel moeite voor moeten doen om dat ook geregeld te krijgen.”

Moet er dan in het werkveld bij de werkgevers / opdrachtgevers een andere mindset komen om het recent-afgestudeerden naar de zin te maken?

Barrie: “Ik denk dat er nog wel winst te halen is in echt teamwerk en iedereen die werkzaam is in de mondzorg op de meest effectieve manier in te zetten. Dat vraagt van alle partijen veel overleg. Ik heb het idee dat de tijd die hiermee gemoeid gaat vaak een struikelblok vormt.” Suzanne: “Ja, ik denk zeker dat de mindset in het werkveld anders zou kunnen. Ik pleit er ook vooral voor dat er een goede samenwerking moet zijn tussen alle behandelaars. De samenwerking tussen de tandarts en mondhygiënist is belangrijk, maar ook de samenwerking tussen de mondhygiënist en de (paro)preventieassistent is van groot belang. Daarnaast is een goede samenwerking met de tandprotheticus van belang, maar ook de samenwerking met bijvoorbeeld de fysiotherapeut, diëtist en logopedist. In de algemene tandartspraktijk waar ik werkzaam was, is deze samenwerking en communicatie goed en dit heb ik als zeer prettig ervaren. Wanneer we allemaal samenwerken hebben we er allemaal baat bij; zowel de behandelaars als de patiënt. Het belangrijkste is dat de patiënt de beste zorg krijgt en dit kan naar mijn idee alleen als alle behandelaars goed met elkaar samenwerken en overleggen.”

Hoe kom je erachter of je wel past bij de praktijk en de praktijk wel bij jou past?

Suzanne: “Ik denk dat het belangrijk is dat je je prettig voelt in een team en dat je je kunt vinden in de manier waarop er praktijk wordt gevoerd. Wanneer je eerst een dag (of meerdere dagen) meeloopt in een praktijk kom je hierachter.” Barrie: “Door echt goed vragen te stellen tijdens een sollicitatiegesprek, een dagje mee te lopen en door te informeren bij collega’s.”

Wat wil je zelf nog kwijt?

Barrie: “Het lijkt misschien alsof de opleiding alleen uit stages bestaat, maar dat is beslist niet zo. De basis wordt aangeleerd in de interne kliniek. De onderdelen theorie en evicence based werken komen in de opleiding ruimschoots aan de orde.” Suzanne doet een oproep: “Ik wil collegamondhygiënisten en tandartsen aanmoedigen om zich beschikbaar te stellen als stagebegeleider/stageplek voor onze toekomstige collega’s. De stage is voor onze studenten een essentieel onderdeel van de opleiding, want juist hier kunnen studenten veel leren van hun toekomstige collega’s. Mocht u informatie willen over onze stages, dan kunt u per e-mail contact opnemen: suzanne.janssen@hu.nl.
Ook staan wij als opleiding open voor samenwerking op een ander vlak, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van onderzoek in de praktijk, het meedenken met een opdracht of een andere bijdrage vanuit de opleiding. Volg onze ontwikkelingen ook via onze LinkedIn pagina.

Door: Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist