Kristina Takrovskaja: een mondhygiënist met een missie

Jeugd in Rusland

Kristina is geboren in Rusland en kwam in 1999 als 14-jarige naar Nederland. Al op 10-jarige leeftijd besloot ze dat ze later in de mondzorg wilde gaan werken. In Rusland at ze veel suikerrijk voedsel en werd er weinig aandacht aan haar gebit besteed. Door haar slechte ervaringen met de schooltandarts wilde ze nooit meer een gaatje krijgen. “Het staat mij nog bij dat ik bij het laatste bezoek aan de schooltandarts een klassikale tandenpoetsles heb meegemaakt. Die heeft zoveel indruk op mij gemaakt, dat ik daarna nooit meer ging slapen zonder mijn tanden te poesten.” Helaas bleef ze gaatjes ontwikkelen, omdat er geen voorlichting was over voeding of interdentale reiniging.

Studie Mondzorgkunde

Kristina studeerde in 2007 af, waarna ze in een vrije vestiging en in een algemene praktijk werkte. Ook nam ze waar bij een praktijk voor parodontologie en bij een kinderpraktijk. Vanaf 2010 werkte ze samen met een Russische tandarts en sinds 2015 heeft ze haar eigen mondzorgpraktijk.

Over haar motivatie voor de studie Mondzorgkunde zegt ze: “Het idee dat ik mijn kennis zou kunnen overdragen aan kinderen heeft mij gedreven. Het voorkomen van pijn en angst door mijn kennis te delen maakt mijn vak het mooiste van de hele mondzorg.” Het geeft haar enorm veel voldoening om kinderen en volwassenen te laten zien dat ze zelf echt iets kunnen doen om hun gebit gaaf en gezond te houden. “Het uitvoeren van mijn vak gaat dieper dan alleen instructie en voorlichting geven. Elke patiënt raakt mij, elke patiënt is een privé-issue voor mij. Het voelt als het redden van een drenkeling.”

Russische patiënten

Kristina gooit veel Russen de reddingsband toe. Zij zijn het helemaal niet gewend om elke zes maanden een controle te laten uitvoeren. Zij zijn vaak bang en zijn gewend om enkel bij pijn naar de tandarts te gaan. “Ik vind het leuk om hen te heropvoeden en te laten zien dat ze zelf in staat zijn mondproblemen te voorkomen zonder dat het veel hoeft te kosten. Haar succes verbreidt zich snel in de Russische gemeenschap. De groep Russen in Amsterdam en omgeving groeit snel. Kristina heeft voor Russischsprekende moeders in Amsterdam een Facebookgroep opgericht in het Russisch met de naam ‘Cariëspreventie bij kinderen’. Ze heeft ook een praktijkwebsite in twee talen, Nederlands en Russisch, omdat veel expats in Amsterdam niet de Nederlandse taal spreken. Toch komen de Russische patiënten niet vanzelf aanwaaien. “Het blijft een uitdaging, omdat Russen erg sceptisch zijn tegenover adviezen van artsen en ze niet altijd vertrouwen. Dit komt mede doordat geneeskunde en tandheelkunde in Rusland zeer curatief zijn.

Statusverhogend

Aan de andere kant geloven zij wel heel erg in natuurlijke wondermiddeltjes.” Inmiddels weten ze wel dat gebitsreiniging essentieel is om een frisse mond te houden. Dit wordt als statusverhogend gezien. Toch hebben zij vrijwel altijd gecompliceerde gebitten met veel restauraties en missende elementen, doordat ze niet regelmatig de tandarts hebben bezocht. Daarnaast eten zij veel suikerrijk voedsel en poetsen ze vaak hun kinderen niet na. Er komt ook veel zuigflescariës voor. “Het is voor een Rus heel normaal om tot het 3^e of 4^e jaar borstvoeding te geven. Met daarbij opgeteld die suikerrijke voeding komt zo’n kindje tot erg veel zoet/zuur-momenten op een dag.“

Vertrouwen winnen

Benadert Kristina Russen anders dan de gemiddelde Nederlander? “ Ja, inderdaad. De behandeling mag absoluut geen pijnlijke of gevoelige sensaties met zich meebrengen, anders komen zij nooit meer terug. Ze zijn sceptisch tegenover mijn adviezen en ik moet ze echt overtuigen dat stoken of ragen de ontsteking of cariës zal helpen voorkomen. Het kost vaak een jaar of twee om het vertrouwen volledig te winnen en enige compliance te zien in het nakomen van afspraken, maar ook in het uitvoeren van de instructies. Het mooie is dat als zij eenmaal het nut ervan inzien, zij ook eeuwig dankbaar en trouw blijven. De relatie met Russische patiënten is vaak ook persoonlijker dan met de Nederlandse patiënten. Het kost mij vaak ook meer energie – maar dat is het enige nadeel.“

Samenwerken met de kindertandarts

Kristina heeft recent een kindertandarts gevonden om mee samen te werken. “Samenwerking met een kindertandarts wilde ik graag, omdat ik zoveel Russische kinderen met ‘early childhood caries’ zie. Met een kindertandarts in de praktijk kan ik meer (curatieve) zorg bieden. Het woord ‘kindertandarts’ straalt meer autoriteit uit. “Als doel is gesteld kinderen heel jong, vanaf de eerste tand, naar de praktijk te krijgen voor controles en ouders de nodige voorlichting te geven. “Ik merk namelijk dat er toch te veel kinderen met 4 jaar al cariës hebben of een extractie hebben moeten ondergaan en dat de huistandarts verder niets aan preventie doet. Samen met de kindertandarts wil ik curatieve behandelingen tot een minimum brengen. Daarnaast gaan we samenwerken met een logopedist en later met een diëtist.”

Samenwerken met het consultatiebureau

Kristina heeft plannen om ook met het consultatiebureau te gaan samenwerken. “De kindertandarts heeft het project ’De liefste glimlach‘ bedacht. In het kader hiervan willen wij op het consultatiebureau tijdige en laagdrempelige mondzorg bieden aan jonge kinderen en hun ouders. Door samen te werken met het consultatiebureau kunnen we de kinderen en ouders tijdig, dus vanaf de eerste tand, bereiken. Wij zien dat 90% van de 2-jarigen al gaatjes hebben en dat is zorgwekkend.“

Pilotfase

Het heeft wel moeite gekost om afspraken met het consultatiebureau te maken. ”Het consultatiebureau staat gelukkig wel positief tegenover samenwerken, maar wij proeven wel dat ze liever hebben dat wij de verpleegkundige ‘opleiden’ om advies te geven. Toen we uitlegden dat wij ook graag in de mond willen kijken en een poetsadvies en instructie op maat kunnen geven, waren zij om.” Er volgt nog een gesprek samen met de kinderarts en verpleegkundige om alle neuzen een kant op te laten wijzen, ook met betrekking tot de adviezen rondom de borstvoeding.

Daarna volgt een maand ‘proeftijd’ waarbij zij twee dagen in de week tijdens het spreekuur ouders actief gaan werven om vragen te stellen over voeding en poetsen. Na deze pilotfase komt een evaluatiegesprek om te kijken of het project wordt doorgezet.

Powertalk

Waar haalt Kristina haar doorzettingsvermogen vandaan? “Aan collega’s wil ik zeggen: heb je doel voor ogen en blijf geloven in je innerlijke kracht. Oefen je vak uit zoals jij het graag ziet, dan heb je er het meeste plezier in. “

Door Lieneke Steverink-Jorna, mondhygiënist